Αν και η ταυτόχρονη έξαρση γρίπης, κορονοϊού και άλλων ιώσεων ήταν αναμενόμενη για τον φετινό χειμώνα, φαίνεται πως εκτός από τους ανθρώπινους οργανισμούς, βρήκε απροετοίμαστους φαρμακοποιούς, κρατικούς μηχανισμούς και φαρμακαποθήκες.
Από τα τέλη καλοκαιριού υπήρχαν προβλέψεις για το λεγόμενο κοκτέιλ ιώσεων που μολύνει καθημερινά χιλιάδες ανθρώπους, ωστόσο, οι πολίτες δεν μπορούν να βρουν τα απαραίτητα φάρμακα για να τις αντιμετωπίσουν.
Τη δεδομένη χρονική στιγμή η γρίπη και ο συγκυτιακός ιός RSV επικρατούν του κορονοϊού, χωρίς να μπορούν να γίνουν ακριβείς μετρήσεις των κρουσμάτων.
Η γρίπη και οι λοιπές ιώσεις φαίνεται να έχουν ισχυροποιηθεί και να «χτυπούν» βάναυσα τους οργανισμούς που για περίπου τρία χρόνια δεν είχαν αναπτύξει αντισώματα λόγω της καραντίνας και των περιοριστικών μέτρων κατά της πανδημίας του κορονοϊού. Οι ιώσεις ωστόσο φαίνεται πως είναι πιο εξαπλωμένες φέτος σε μικρά παιδιά.
Η ταυτόχρονη λοίμωξη γρίπης ή RSV με κορονοϊό είναι ανησυχητική αλλά φαίνεται πως δεν θεωρείται ακόμα ακραία επικίνδυνη από την επιστημονική κοινότητα.
«Γίνονται μελέτες, αλλά ακόμα δεν γνωρίζουμε το πλήρες φάσμα. Είναι σίγουρα επιβαρυντικό για έναν οργανισμό να νοσεί από δύο ιούς ταυτόχρονα. Ωστόσο, δεν γνωρίζουμε πόσοι νοσούν με γρίπη γιατί δεν κάνουν όλοι τα σχετικά τεστ, όπως με τον κορονοϊό. Εντοπίζονται λιγότερα κρούσματα από τα πραγματικά» λέει στη «ΜτΚ» ο ομότιμος καθηγητής Πνευμονολογίας - Λοιμωξιολογίας ΑΠΘ Ιωάννης Κιουμής.
Ομοιότητες και διαφορές
Ο COVID-19 εμφανίστηκε στα τέλη του 2019, σε αντίθεση με τη γρίπη και τον RSV που εμφανίζονται κάθε χειμώνα, με εξαίρεση τα δύο τελευταία χρόνια που είχαν σχεδόν εξαλειφθεί εξαιτίας των περιοριστικών μέτρων για τον κορονοϊό.
Ο RSV είναι ένας ιός που προσβάλει το αναπνευστικό και απειλεί κυρίως βρέφη και ηλικιωμένους, χωρίς να αποκλείεται η προσβολή και του κατώτερου αναπνευστικού σε άτομα ευάλωτα.
Η γρίπη και ο RSV ήταν «δοκιμασμένοι» ιοί και πριν την εμφάνιση του κορονοϊού σε μεγάλο βαθμό δεν απασχολούσαν την τριτοβάθμια περίθαλψη. Η αποστείρωση και η μείωση των κοινωνικών επαφών λόγω καραντίνας εξασθένησε την ανοσία των ανθρώπων σε αυτούς τους ιούς.
«Ο RSV προσβάλει κυρίως μικρά παιδιά και προκαλεί τις βρογχιολίτιδες, ζορίζει το αναπνευστικό σύστημα και παρατηρείται μειωμένη σίτιση στους ασθενείς. Η γρίπη προκαλεί πονοκέφαλο, πυρετό και προσβάλει κυρίως το ανώτερο αναπνευστικό σύστημα. Ως κοινά συμπτώματα έχουν τον πυρετό, την δυσχέρεια και την ρινίτιδα, δηλαδή όσα συμπτώματα έχουν οι περισσότεροι ιοί» αναφέρει η παιδίατρος Μαρία Ιωαννίδου.
«Η γρίπη από χρονιά σε χρονιά έχει διαφορετική βαρύτητα νόσησης λόγω των στελεχών του ιού που αλλάζουν. Φέτος παρατηρείται ιδιαίτερη σφοδρότητα, επειδή είχαμε έλλειψη κρουσμάτων, δεν υπήρχε ανοσία δύο χρόνια και δεν είχαμε προετοιμασμένους οργανισμούς για τέτοιου είδους προσβολή. Ωστόσο, υπήρχαν και άλλες χρονιές που η γρίπη ήταν τόσο επιθετική, δηλαδή εκτός από την ανύπαρκτη ανοσία, μπορεί να ευθύνεται και νέο στέλεχος του ιού» εξηγεί ο ομότιμος καθηγητής Ιωάννης Κιουμής.
Περισσότερα κρούσματα ιώσεων παρά κορονοϊού
Αυτή την περίοδο, σύμφωνα με τους γιατρούς, είναι περισσότεροι οι ασθενείς που νοσούν με γρίπη, RSV και άλλες ιώσεις παρά με κορονοϊό. «Είναι αλήθεια ότι έχουμε περισσότερες μολύνσεις ιώσεων παρά κορονοϊού» λέει στη «ΜτΚ» η πρόεδρος της Ένωσης Ιατρών Νοσοκομείων Αθηνών - Πειραιώς, Ματίνα Παγώνη.
«Τα κρούσματα κορονοϊού προβλέπεται ότι θα μείνουν στα επίπεδα που βρίσκονται σήμερα, αλλά η γρίπη και οι άλλες ιώσεις θα μας απασχολήσουν περισσότερο τον Ιανουάριο και τον Φεβρουάριο» τονίζει η κ. Παγώνη.
«Αυτές οι ιώσεις εμφανίζονταν Ιανουάριο ή Φεβρουάριο παλιότερα, τώρα ξεκίνησαν από τον Οκτώβριο και ασυνήθιστα προσβάλλουν το κατώτερο και ανώτερο αναπνευστικού σε όλες τις ηλικίες αλλά κυρίως στα μικρότερα παιδιά» επισημαίνει στη «ΜτΚ» η Ασημίνα Γαλλή - Τσινοπούλου, καθηγήτρια Παιδιατρικής και διευθύντρια Β’ Παιδιατρικής Κλινικής στο «ΑΧΕΠΑ».
Οι ιώσεις βασανίζουν τον οργανισμό έως και πέντε ημέρες συνήθως, αλλά φέτος φαίνεται πως οι περισσότερες είναι δύσκολα αντιμετωπίσιμες.
«Αυτοί που νοσούν βαριά, μπορεί να είχαν περάσει και κορονοϊό και έχουν αδύναμους οργανισμούς. Από την άλλη, δύο χρόνια φορούσαμε μάσκες και το ανοσοποιητικό έχει μειωμένες αντιστάσεις» σημειώνει η Ματίνα Παγώνη.
Σε κάθε περίπτωση, οι γιατροί υπογραμμίζουν ότι η γρίπη κάθε χρόνο αποδεικνύεται φονική για χιλιάδες ανθρώπους που έχουν υποκείμενα νοσήματα.
«Η γρίπη πάντα έχει κινδύνους, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι είναι θανατηφόρα για ευαίσθητους ανθρώπους. Μέχρι τον Μάρτιο ίσως να κρατήσει η έξαρση γρίπης και ιώσεων, θα υπάρχουν θάνατοι αλλά δεν θα είναι σαφώς ίδιος ο αριθμός με αυτούς από τα κύματα του κορονοϊού» επισημαίνει ο κ. Κιουμής.
«Στην Αμερική που υπάρχουν στατιστικά, κάθε χρόνο καταγράφονται 30-50 χιλιάδες θάνατοι λόγω γρίπης. Ο κόσμος πρέπει να προστατευτεί και να κάνει τα απαραίτητα εμβόλια» συμπληρώνει ο ομότιμος καθηγητής.
«Ξυπνούν» ξεχασμένοι ιοί
Εντύπωση προκαλεί ότι το τελευταίο διάστημα εμφανίζονται και άλλες ιώσεις που είχαν «ξεχαστεί». Φαίνεται ότι οι συνθήκες ευνοούν στην εξάπλωση όλων των ιώσεων και κυρίως αυτών που προσβάλουν περισσότερο παιδιά.
«Δεν είναι μόνο η γρίπη και ο RSV, βλέπουμε και αδενοϊούς, ρινοϊούς αλλά και καλοκαιρινούς ιούς όπως ο κοξάκι που προκαλεί λοίμωξη στα χέρια, τα ποδιά και το στόμα. Επίσης, παρατηρήθηκε η εμφάνιση του στρεπτόκοκκου που προκαλεί την οστρακιά» αναφέρει η παιδίατρος Μαρία Ιωαννίδου.
«Τα παιδιά της καραντίνας νοσούν σαν ενήλικες»
Εκατοντάδες παιδιά φτάνουν καθημερινά στα επείγοντα των νοσοκομείων με ιώσεις και βαριά συμπτώματα. Σε πολλά νοσοκομεία οι παιδικές κλινικές είναι γεμάτες, ενώ σύμφωνα με τον πρόεδρο της ΠΟΕΔΗΝ Μιχάλη Γιαννακό, οι ΜΕΘ για παιδιά στο «Ιπποκράτειο» στη Θεσσαλονίκη είναι γεμάτες και γι’ αυτό το τρίχρονο παιδί από την Κοζάνη που χρειάστηκε διασωλήνωση μεταφέρθηκε στην Αττική και η δίχρονη αδελφή του στο «ΑΧΕΠΑ».
«Είναι γεγονός ότι το τελευταίο διάστημα οι λοιμώξεις του αναπνευστικού είναι σε έξαρση, κυρίως για μικρά παιδιά 5-14 ετών αλλά και για μικρότερα. Υπάρχουν διάφορες ιώσεις αλλά κυρίως επικρατεί ο ιός της γρίπης και ο RSV για τα πιο μικρά παιδιά και σε πιο μικρότερο βαθμό ο κορονοϊός» τονίζει η καθηγήτρια Παιδιατρικής και διευθύντρια Β’ Παιδιατρικής Κλινικής στο «ΑΧΕΠΑ», Ασημίνα Γαλλή - Τσινοπούλου.
Στην περίοδο της καραντίνας φαίνεται πως γεννήθηκαν και μεγάλωσαν παιδιά χωρίς καμία επαφή με αντισώματα, με αποτέλεσμα να είναι τώρα εκτεθειμένα χωρίς καμία ασφάλεια και να νοσούν βαριά από απλές ιώσεις. Η επιστημονική κοινότητα αναφέρει το συγκεκριμένο φαινόμενο ως «ανοσολογικό χρέος».
«Νοσούν κυρίως τα μικρά παιδιά που γεννήθηκαν και μεγάλωσαν στην περίοδο της πανδημίας που υπήρχε η καραντίνα με αποτέλεσμα το ανοσιακό τους σύστημα να μην έχει οχυρωθεί απέναντι σε αυτές τις ιώσεις, γιατί δεν υπήρχαν τότε. Γι’ αυτό τώρα νοσούν πολύ βαριά όπως οι ενήλικες. Είναι το λεγόμενο ανοσολογικό χρέος, δηλαδή δεν αρρώστησαν τα τελευταία τρία χρόνια, δεν εκτεθήκαν σε ιώσεις και απλές ιώσεις σήμερα τις περνάνε πολύ δύσκολα» εξηγεί η κ. Τσινοπούλου.
«300 παιδιά σε κάθε εφημερία»
Οι εφημερίες στα νοσοκομεία με παιδιατρικές κλινικές αρχίζουν να ζορίζουν, καθώς πλέον οι κλίνες γεμίζουν με παιδάκια άρρωστα. Η παιδίατρος Μαρία Ιωαννίδου που έχει καθημερινή παρουσία και σε δημόσιο νοσοκομείο της πόλης, αναφέρει ότι οι αναμονές είναι τεράστιες για παιδιά σε κάθε εφημερία.
«Αναζητούμε κάθε φορά κλίνες, είναι γεμάτες οι παιδιατρικές κλινικές. Σε κάθε εφημερία έρχονται 250 - 300 παιδιά με συμπτώματα γρίπης και άλλων ιώσεων» αναφέρει η κ. Ιωαννίδου. «Βλέπουμε και συνλοιμώξεις και για κάποια παιδιά που έχουν υποκείμενα μπορεί να είναι επικίνδυνο. Τα περισσότερα περιστατικά όμως είναι με γρίπη Α’» σημειώνει η παιδίατρος.
Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις, πάντως, με παιδιά που νοσούν έως και 10-15 ημέρες και τα συμπτώματα δεν υποχωρούν.
«Γενικά οι ιώσεις κρατούν 3-5 ημέρες, αλλά επειδή τις περισσότερες φορές είναι βαριές οι ιώσεις και δεν έχουν εκτεθεί σε αυτές τα παιδιά, μπορεί να έχουμε μικροβιακές λοιμώξεις, δηλαδή να έχουμε μια επιμόλυνση, όπου στις λοιμώξεις κατώτερου αναπνευστικού χρειάζεται αντιβιοτική αγωγή, είτε ενδοφλέβια είτε από το στόμα. Αυτό επιμηκύνει τον χρόνο νοσηλείας και αποθεραπείας» εξηγεί η καθηγήτρια Παιδιατρικής Ασημίνα Γαλλή - Τσινοπούλου.
Οι παιδίατροι συνιστούν στους γονείς να είναι ψύχραιμοι και να μην μεταφέρουν τα παιδιά τους χωρίς λόγο στα νοσοκομεία, όπου μπορεί να κολλήσουν άλλους ιούς.
«Όταν έχουν πυρετό τα παιδιά να προσπαθούν να το αντιμετωπίσουν με συντηρητικά μέσα, δηλαδή αντιπυρετικά και υγρά, πάντα με συμβουλές του παιδίατρου. Να μην τρέχουν με το παραμικρό στο νοσοκομείο, όπου έχουμε μια εξαιρετικά μεγάλη προσέλευση στα επείγοντα της παιδιατρικής. Εκεί μπορεί να κολλήσουν και έναν άλλο ιό και να είναι χειρότερα» επισημαίνει ο κ. Γαλλή - Τσινοπούλου. Ωστόσο, η διευθύντρια της Β’ Παιδιατρικής Κλινικής του ΑΧΕΠΑ συνιστά στους γονείς να επισκεφτούν άμεσα νοσοκομείο όταν το «το παιδί τους είναι ληθαργικό, κάνει εμέτους ή εμφανίζει εξανθήματα».
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 08.01.2023