Η Θεσσαλονίκη είχε φέτος το θερμότερο καλοκαίρι, από το 1930. Αυτό σημείωσε με δηλώσεις στο makthes.gr o Καθηγητής του Τμήματος Γεωλογίας του ΑΠΘ, Πρόδρομος Ζάνης, στο πλαίσιο της τελετής εγκαινίων που πραγματοποιήθηκε σήμερα για τα δύο εμβληματικά κτίρια του Ιδρύματος, του Μετεωροσκοπείου και του Αστεροσκοπείου, οι ανακαινίσεις των οποίων ολοκληρωθήκαν τον Ιούλιο του 2024.
Όπως εξήγησε ο κ. Ζάνης, το πανεπιστήμιο «τρέχει» πολλά ερευνητικά έργα που συνδέονται με την κλιματική αλλαγή. «Συνδεόμαστε στο Εθνικό Δίκτυο Κλιματικής Αλλαγής της Ελλάδας όπου συμμετέχουν πολλοί φορείς και διαφορετικά πανεπιστήμια (CLIMPACT). Ερευνούμε τις επιδράσεις σε διάφορους τομείς: της Γεωργίας, της Υγείας, του Τουρισμού αλλά και δράσεις που συνδέονται με μνημεία της πολιτισμικής κληρονομιάς όπου υπάρχει ρίσκο υποβάθμισης, μακροχρόνια, εξαιτίας του θερμοκρασιακού στρες». Περιέγραψε πως ο Μετεωρολογικός Σταθμός του ΑΠΘ είναι ο ιστορικότερος στη Β. Ελλάδα, από το 1930. «Έχουμε μία πλήρη κλιματική χρονοσειρά, με όλες τις μετεωρολογικές παραμέτρους και μπορούμε να δούμε πώς αλλάζει το κλίμα της περιοχής μας. Είναι σαφές ότι το φετινό καλοκαίρι (Ιούνιο, Ιούλιο, Αύγουστο) ήταν το θερμόμετρο που είχαμε από το 1930. Διότι, συνεχώς και για μεγάλο διάστημα είχαμε υψηλές θερμοκρασίες, χωρίς απαραίτητα να έχουμε καύσωνες. Είχαμε όμως για μεγάλο διάστημα υψηλές θερμοκρασίες, πάνω από τα κανονικά επίπεδα. Πρόκειται για δεδομένα που δεν μπορείς να δεις εάν δεν έχει τη χρονοσειρά για ένα μακρύ διάστημα». Ο ίδιος υπογράμμισε ότι η ακαδημαϊκή οντότητα του Μετεωροσκοπείου, ως εργαστήριο μετεωρολογίας και κλιματολογίας υπάρχει σχεδόν με την ίδρυση του ΑΠΘ, από το 1929. «Το Μετεωροσκοπείο λοιπόν είναι συνυφασμένο με την ιστορία του ΑΠΘ που ιδρύθηκε το 1925». Ο κ. Ζάνης περιέγραψε πως στο Μετεωροσκοπείο έχει γίνει μία σοβαρή ανακαίνιση όπου άλλαξαν όλα τα κουφώματα και στο δώμα που υπήρχαν σημαντικές φθορές άλλαξε το υαλόφρακτο και τοποθετήθηκε νέο αλουμινένιο. «Στα πατώματα και στις τουαλέτες έγιναν ανακαινίσεις, εργασίες βαψίματος και έχει γίνει και ενεργειακή αναβάθμιση του κτιρίου».
Μιλώντας για τα εγκαίνια των δύο εμβληματικών κτιρίων, ο πρύτανης του ΑΠΘ Χαράλαμπος Φείδας έκανε λόγω για μία ιδιαίτερα σημαντική μέρα. Επεσήμανε πως η ανακαίνισή τους αναβαθμίζουν την πανεπιστημιούπολη και αποτελούν τοπόσημα για τον αστικό ιστό της πόλης.
Η Ελένη Κατράγκου, διευθύντρια τομέα Μετεωρολογίας και Κλιματολογίας περιέγραψε στο makthes.gr πως έγιναν αλλαγές μεγάλης κλίμακας που αφορούν κυρίως στην ανακαίνιση και στην ενεργειακή αναβάθμιση του κτιρίου που εξασφαλίζουν την καλύτερη εξοικονόμηση ενέργειας τους καλοκαιρινούς και χειμερινούς μήνες. «Οι αλλαγές που έγιναν είναι πολύ σημαντικές για φοιτητές και καθηγητές αλλά και για το ίδιο το πανεπιστήμιο που θα εξοικονομήσει αρκετά χρήματα από την ενεργειακή αναβάθμιση σε ένα κτίριο τεσσάρων ορόφων. Το Αστεροσκοπείο και το Μετεωροσκοπείο είναι δύο πολύ σημαντικά κτίρια γιατί υπάρχουν στην πανεπιστημιούπολη από τη δεκαετία του ΄50 κι ένα είναι άρτια αισθητικά, λόγω παλαιότητας, εμφανίζουν πολλά προβλήματα κι έτσι είναι πολύ σημαντικό να διατίθενται οι πόροι ώστε να είναι ασφαλή και σύμφωνα με τις πιο πρόσφατες προδιαγραφές της τεχνολογίας ώστε να λειτουργούν σωστά».
Ο Νικόλαος Στεργιούλας, καθηγητής του Τμήματος Φυσικής σημείωσε πως το Αστεροσκοπείο του ΑΠΘ είναι ένα κτίριο που κατασκευάστηκε το 1957, εγκαινιάστηκε το 1961, στεγάζει το εργαστήριο αστρονομίας και αξιοποιείται για ερευνητικούς και εκπαιδευτικούς σκοπούς. «Έχουμε ένα τηλεσκόπιο διοπτρικό 20 εκατοστών και η ανακαίνιση στο κτίριο εξάλειψε προβλήματα που είχαν συσσωρευτεί με τα χρόνια και πλέον μπορούμε να εργαζόμαστε σε ένα κτίριο άριστης κατάστασης. Έχουμε πάρα πολλές διεθνείς συνεργασίες, διοργανώνουμε σχολεία και για ξένους φοιτητές και είναι σημαντικό να έχουμε ένα ευπαρουσίαστο κτίριο, για την ανάδειξη του ερευνητικού έργου του ΑΠΘ». Ενδεικτικά ανέφερε ότι μόλις ξεκίνησε ένα ευρωπαϊκό έργο Horizon όπου συμμετέχουν 40 ευρωπαϊκά ιδρύματα, ανάμεσα τους το ΑΠΘ, με ειδίκευση στην Αστρονομία ενώ υπάρχουν συνεργασίες με πανεπιστήμια της Αμερικής – όπως το MIT και το Caltech - στο πλαίσιο του προγράμματος ανίχνευσης βαρυτικών κυμάτων.
Το Μετεωροσκοπείο του ΑΠΘ χτίστηκε το 1956 σε σχέδια του αρχιτέκτονα Ιωάννη Τριανταφυλλίδη και αποτελεί ένα άρτιο αισθητικά κτίριο του ΑΠΘ που παραπέμπει στη Ροτόντα, το οποίο διαφοροποιήθηκε από την αρχιτεκτονική των λιτών τετράγωνων όγκων των υπόλοιπων κτιρίων του ΑΠΘ. Σήμερα στεγάζει τον Τομέα Μετεωρολογίας και Κλιματολογίας του Τμήματος Γεωλογίας και το Εργαστήριο Μετεωρολογίας και Κλιματολογίας το οποίο αποτελεί ένα από τα παλαιότερα εργαστήρια του ΑΠΘ, καθώς ιδρύθηκε ταυτόχρονα με Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης το 1929. Το εργαστήριο έχει μια μακρόχρονη ιστορία στη συνεχή παρατήρηση, έρευνα και εκπαίδευση σε θέματα μετεωρολογίας και κλιματολογίας και αποτελεί σημείο αναφοράς στα θέματα αυτά στην Ελλάδα.
Το κτίριο του Αστεροσκοπείου του ΑΠΘ ολοκληρώθηκε το 1962, σε σχέδια ενός εκ των γνωστότερων αρχιτεκτόνων της Ελλάδας του Πάτροκλου Καραντινού, ο οποίος σχεδίασε μεταξύ άλλων και άλλα κτίρια της πανεπιστημιούπολης. Το κτίριο είναι το μοναδικό στο είδος του στη Βόρεια Ελλάδα καθώς στεγάζει τον Τομέα Αστροφυσικής-Αστρονομίας και Μηχανικής που υπάγεται στο Τμήμα Φυσικής της Σχολής Θετικών Επιστημών, ο οποίος έχει συμβάλει στην ανάπτυξη της αστρονομίας στην Ελλάδα και στην εκπαίδευση πολλών γενεών αστρονόμων και αστροφυσικών.
Οι επόμενες ενέργειες
Όσον αφορά στα επόμενα βήματα ενεργειακής αναβάθμισης κτιρίων του ΑΠΘ, σε εξέλιξη βρίσκονται οι εργασίες στο κτίριο της Φιλοσοφικής Σχολής όπου αναμένεται να έχουν ολοκληρωθεί την άνοιξη. Θα αλλάξει όλη η πρόσοψη του κτιρίου, τα κουφώματα, θα τοποθετηθεί παντού μόνωση, κλιματισμός και εξαερισμός. Επιπλέον έχει ξεκινήσει η δημοπράτηση των έργων της Κεντρικής Βιβλιοθήκης όπου θα γίνει ενεργειακή αναβάθμιση και μάλιστα ενδέχεται να τοποθετηθούν φωτοβολταϊκά στη στέγη, με στόχο την εξοικονόμηση ενέργειας. Σύμφωνα με πληροφορίες του makthes.gr, μέσω του νέου προγράμματος ΕΣΠΑ για την ενεργειακή αναβάθμιση κτιρίων, αναμένεται να επιλεγούν κτίρια του Πολυτεχνείου προκειμένου να αναβαθμιστούν.
