Στα Κοιμητήρια της Καλαμαριάς το πρόβλημα έλλειψης χώρου είναι τεράστιο. Τα Κοιμητήρια «φράκαραν» με αποτέλεσμα όλο το προηγούμενο διάστημα τα γραφεία τελετών να αναμένουν μέχρι και 15 ημέρες, προκειμένου να προχωρήσουν σε ταφές. Το πρόβλημα έγινε βέβαια εντονότερο, μετά την απόφαση που ελήφθη στο δήμο Θεσσαλονίκης, τα Κοιμητήρια Αναστάσεως του Κυρίου στη Θέρμη να εξυπηρετούν αποκλειστικά κατοίκους και δημότες του κεντρικού δήμου. Η διοίκηση του δήμου Καλαμαριάς βρίσκεται σε διαδικασία αναζήτησης χώρου, εκτός διοικητικών ορίων του δήμου καθώς δεν υπάρχει διαθέσιμο ακίνητο, προκειμένου να προχωρήσει στην κατασκευή νέων μεγάλων και σύγχρονων Κοιμητηρίων, ωστόσο κάτι τέτοιο απαιτεί χρόνο, τουλάχιστον τέσσερα με πέντε χρόνια, όπως αναφέρει στη «ΜτΚ» ο αντιδήμαρχος Οικονομικών δήμου Καλαμαριάς, Ευάγγελος Τσακμακίδης. Ο υφιστάμενος χώρος έχει κορεστεί και δεν υπάρχει καμία δυνατότητα διάνοιξης νέων τάφων. Όπως λέει ο κ. Τσακμακίδης μία μικρή «ανάσα» για να αντιμετωπιστεί πρόσκαιρα το πρόβλημα δόθηκε με την διάνοιξη 32 νέων τάφων και αυτό έχει ως αποτέλεσμα οι «ταφές να γίνονται εντός δύο - τριών ημερών». «Κερδίζουμε απλώς λίγο χρόνο» σχολιάζει ο κ. Τσακμακίδης εξηγώντας πως η κατάσταση βρίσκεται στο «κόκκινο» εξαιτίας πολλών παραγόντων. Αρχικά, όπως εξηγεί «τα υφιστάμενα Κοιμητήρια έχουν συνολικά 2.800 θέσεις. Πριν τριάντα χρόνια όταν χτίστηκαν δεν προέβλεψαν την αύξηση του πληθυσμού» λέει. Σήμερα, η Καλαμαριά των 130.000 περίπου κατοίκων δεν μπορεί να εξυπηρετηθεί από το μόλις 18 στρεμμάτων δημοτικό Κοιμητήριο, αν αναλογιστεί κανείς πως τα νεκροταφεία δημιουργούνται με πρόβλεψη 0,5-1 τ.μ. ανά κάτοικο. Την ίδια ώρα, λόγω της πανδημίας τα τελευταία χρόνια αυξήθηκαν οι ανάγκες. Όπως λέει ο κ. Τσακμακίδης σήμερα σε σχέση με το 2019 παρατηρείται αύξηση 30% στους θανάτους που καταγράφονται στο δήμο Καλαμαριάς. Αναλυτικότερα, το 2019 οι θάνατοι ανήλθαν σε 650, το 2020 σε 740 και το 2021 σε 850. «Πήραμε ανάσα αλλά το πρόβλημα θα επανέλθει» σχολιάζει. Πρόθεση της διοίκησης, όπως αναφέρει ο αντιδήμαρχος Οικονομικών είναι το ζήτημα της «ασφυξίας» στα Κοιμητήρια να αντιμετωπιστεί με δύο τρόπους: την ανέγερση νέου νεκροταφείου αφενός και τη συνεργασία με άλλους δήμους της ανατολικής Θεσσαλονίκης, αφετέρου. Σύμφωνα με τον κ. Τσακμακίδη στην παρούσα φάση πραγματοποιείται σχετική μελέτη και στο επόμενο διάστημα θα αναζητηθούν τα σχετικά κονδύλια. Υπολογίζεται πως καθημερινά η ανάγκη για νέες ταφές ανέρχεται σε τέσσερις.
Μόνο Θεσσαλονικείς στη Θέρμη
Το πρόβλημα θα ήταν εντονότερο και θα είχε εκδηλωθεί νωρίτερα, εάν οι 160 ταφές δημοτών Καλαμαριάς που έφυγαν από τη ζωή από κορονοϊό τα τελευταία δύο χρόνια δεν γίνονταν στα Κοιμητήρια Αναστάσεως του Κυρίου στη Θέρμη. Στις 13 Δεκεμβρίου του περασμένου έτους μάλιστα ήταν η τελευταία ημέρα που πραγματοποιήθηκε στα κοιμητήρια του δήμου Θεσσαλονίκης ταφή που δεν αφορούσε δημότη ή κάτοικο Θεσσαλονίκης. Τα τελευταία δύο χρόνια, τα Κοιμητήρια Αναστάσεως του Κυρίου δέχτηκαν σχεδόν το σύνολο των νεκρών από την πανδημία σε ό,τι αφορά την ανατολική πλευρά της Θεσσαλονίκης, ενώ τα Κοιμητήρια Ευόσμου αντίστοιχα για την δυτική Θεσσαλονίκη. Εξαιτίας ωστόσο, της απρόβλεπτης πορείας της πανδημίας ο κεντρικός δήμος κατόπιν σχετικής σύσκεψης πήρε την απόφαση να τηρήσει τον κανονισμό λειτουργίας των Κοιμητηρίων που ορίζει ότι εκεί θάβονται αποκλειστικά δημότες Θεσσαλονίκης και κάτοικοι του κεντρικού δήμου. Σημειώνεται πως τα τελευταία δύο χρόνια στα εν λόγω Κοιμητήρια πραγματοποιήθηκαν περίπου 300 ταφές ασθενών με κορονοϊό, οι οποίοι δεν ήταν δημότες ή κάτοικοι του δήμου Θεσσαλονίκης.
Όπως αναφέρει στη «ΜτΚ» ο αντιδήμαρχος Περιβάλλοντος του δήμου Θεσσαλονίκης με αρμοδιότητα την εποπτεία των Κοιμητηρίων Αναστάσεως του Κυρίου στη Θέρμη, Ερωτόκριτος Θεοτοκάτος, τη δεδομένη χρονική στιγμή υπάρχουν 300 ανοιχτές θέσεις που προορίζονται για ταφές σορών δημοτών και κατοίκων Θεσσαλονίκης που πέθαναν από COVID-19. Ο ίδιος σημειώνει πως στο νεκροταφείο του δήμου δεν παρατηρούνται καθυστερήσεις στις ταφές και πως οι κηδείες γίνονται την επομένη του θανάτου. Πρόσφατα μάλιστα, η διοίκηση του κεντρικού δήμου αποφάσισε πιλοτικά, με την σύμφωνη γνώμη των εμπλεκομένων πλευρών, όπως λέει ο κ. Θεοτοκάτος να μην πραγματοποιούνται ταφές τις Κυριακές και τις ημέρες των Αργιών. Ο ίδιος προσθέτει επίσης ότι τη δεδομένη χρονική περίοδο βρίσκεται σε εξέλιξη διαγωνισμός για την προμήθεια νέων ψυκτικών θαλάμων, καθώς από τους υφιστάμενους 18 οι μισοί είναι εκτός λειτουργίας, την ώρα που συνολικά στην πόλη οι ανάγκες είναι πολλαπλάσιες.
Απουσιάζουν κανόνες και ασφάλεια
Πρόθεση της διοίκησης, όπως λέει ο αντιδήμαρχος Περιβάλλοντος του δήμου Θεσσαλονίκης με αρμοδιότητα την εποπτεία των Κοιμητηρίων Αναστάσεως του Κυρίου στη Θέρμη, Ερωτόκριτος Θεοτοκάτος είναι να αντιμετωπίσει φαινόμενα κλοπών που είναι καθημερινά στα μνήματα, καυγάδων μεταξύ διαφόρων που δραστηριοποιούνται επαγγελματικά παρανόμως εντός των νεκροταφείων αλλά και ανάπτυξης οποιαδήποτε παράνομης δραστηριότητας ενισχύοντας την ασφάλεια. Αυτό, αναμένεται να γίνει μέχρι την λήξη της θητείας της δημοτικής αρχής με την προκήρυξη διαγωνισμού για την προμήθεια καμερών, την ενίσχυση της φύλαξης αλλά και ενδεχόμενη αλλαγή του κανονισμού λειτουργίας, με την άδεια να επιτρέπεται μόνο σε όσους έχουν σχετική άδεια.
«Τα τελευταία χρόνια λόγω COVID-19 οι θάνατοι αυξήθηκαν και φάνηκαν τα διαχρονικά προβλήματα. Ελάχιστοι ψυκτικοί θάλαμοι που δεν λειτουργούν, καθυστερήσεις στις εκταφές, κοιμητήρια που έχουν φρακάρει με αποτέλεσμα να καθυστερούν οι κηδείες. Η δική μας η θέση είναι πολύ δύσκολη. Φανταστείτε κάποιον που έχει χάσει τον δικό του άνθρωπο κι εμείς όταν μας ρωτά πότε θα γίνει η κηδεία να τον ενημερώνουμε ότι βρισκόμαστε σε λίστα αναμονής» εξηγεί ο Βασίλης Μπαμπούλας, ιδιοκτήτης γραφείου τελετών. Σύμφωνα με τον κ. Μπαμπούλα τα προβλήματα είναι διαχρονικά και εντοπίζονται και εκτός Θεσσαλονίκης, καθώς παρατηρείται απροθυμία από πλευράς Πολιτείας να μπουν κανόνες με αποτέλεσμα να αναπτύσσονται πολλές φορές παράνομες δραστηριότητες.
Ζητούν νομοθεσία για τους ψυκτικούς θαλάμους που δεν αρκούν
Μιλώντας στη «ΜτΚ» o Νέστωρας Νικολόπουλος, αντιπρόεδρος της Ένωσης Λειτουργών Γραφείων Κηδειών Ελλάδας σε ό,τι αφορά τα Κοιμητήρια της Θεσσαλονίκης το μεγαλύτερο πρόβλημα εντοπίζεται σε εκείνο της Καλαμαριάς. Εκπροσωπώντας περισσότερα από 130 γραφεία τελετών που δραστηριοποιούνται εντός νομού, ο κ. Νικολόπουλος αναφέρει πως σε ορισμένα περιφερειακά νεκροταφεία η κατάσταση είναι οριακή. Μιλά για την σειρά παρεμβάσεων στις οποίες έχει προχωρήσει η Ένωση. Μεταξύ άλλων, η Ένωση έχει προχωρήσει σε πολλαπλές κρούσεις σε κυβερνητικά στελέχη αλλά και ειδικότερα στα υπουργεία Υγείας και Ανάπτυξης, προκειμένου να υπάρξει σχετική νομοθεσία δημιουργίας ενός πλαισίου λειτουργίας ψυκτικών θαλάμων από λειτουργούς ιδιοκτήτες γραφείων τελετών, καθώς οι υπάρχοντες που υπάρχουν είτε δεν λειτουργούν, είτε είναι κακοσυντηρημένοι είτε δεν επαρκούν λόγω των αυξημένων υποχρεώσεων. «Υπήρχαν διαστήματα που ούτε τα νοσοκομεία δεν μπόρεσαν να μας εξυπηρετήσουν» λέει ο κ. Νικολόπουλος. «Οι υπάρχοντες ελάχιστοι ψυκτικοί θάλαμοι σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να καλύψουν την ζήτηση ολόκληρης της πόλης» αναφέρει ο κ. Νικολόπουλος. Άλλωστε η ίδια η Ένωση έχει καταθέσει Σχέδιο Νόμου στο υπουργείο για τη λειτουργία ψυκτικών θαλάμων από τους λειτουργούς κηδειών. «Επανειλημμένως έχουν σταλεί επιστολές στο παρελθόν στα αρμόδια υπουργεία, όπου η Ένωση περιγράφει την κατάσταση και τις ελλείψεις που παρουσιάζονται στις κρατικές δομές στο θέμα των ψυκτικών θαλάμων, καταδεικνύοντας την ανάγκη νομοθετικής ρύθμισης για την παροχή αδείας στα μέλη της Ένωσης Λειτουργών Κηδειών, προκειμένου να θέσουν με δική τους δαπάνη σε λειτουργία, ψυκτικούς θαλάμους, έτσι ώστε να ενισχυθεί άμεσα η υπάρχουσα κρατική υποδομή» αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση της Ένωσης.
Η απουσία συγκεκριμένου νομοθετικού πλαισίου έχει ως αποτέλεσμα, όπως καταγγέλλουν επαγγελματίες του κλάδου, να λειτουργούν παρανόμως χώροι με ψυκτικούς θαλάμους σε αποθήκες, χωρίς να τηρούνται συγκεκριμένες προϋποθέσεις με κίνδυνο για τη δημόσια υγεία. Οι χώροι αυτοί, όπως αναφέρουν στη «ΜτΚ», διαθέτουν ψυκτικούς θαλάμους που διατίθενται στους ιδιοκτήτες γραφείων τελετών έναντι περίπου 30 ευρώ την ημέρα.
Εύοσμος και Πανόραμα
Στα Κοιμητήρια Ευόσμου πραγματοποιούνται οι ταφές των κατοίκων του συνόλου της δυτικής Θεσσαλονίκης. Όπως αναφέρει ο Πέτρος Τράκας, γενικός γραμματέας των κοιμητηρίων, τη διαχείριση των οποίων έχει ο Σύνδεσμος Δήμων Δυτικής Θεσσαλονίκης, στο νεκροταφείο υπάρχει πρόβλεψη για 7.600 θέσεις, ενώ ήδη δρομολογείται η επέκταση του Κοιμητηρίου με τη δημιουργία 3.500 νέων θέσεων. Σύμφωνα με τον κ. Τράκα, στα Κοιμητήρια Ευόσμου δεν παρατηρούνται καθυστερήσεις.
Για «οριακή» κατάσταση στα έξι κοιμητήρια του δήμου Πυλαίας-Χορτιάτη, ένα για κάθε δημοτική ενότητα, κάνει λόγο ο δήμαρχος της περιοχής, Ιγνάτιος Καϊτεζίδης, ο οποίος τονίζει πως ο δήμος έχει σταματήσει την διάθεση των μόνιμων τάφων, καθώς το πρόβλημα οξύνεται. Προς αυτή την κατεύθυνση, η διοίκηση του δήμου Πυλαίας Χορτιάτη κατέθεσε αίτημα το οποίο εγκρίθηκε, προκειμένου να διατεθούν 60 στρέμματα του στρατοπέδου στο Χορτιάτη που δεν αξιοποιούνται, για να δημιουργηθεί ένα σύγχρονο κοιμητήριο. Σύμφωνα με τον κ. Καϊτεζίδη η μεγαλύτερη πίεση παρατηρείται στα κοιμητήρια του Ασβεστοχωρίου, του Χορτιάτη και της Πυλαίας. «Στα τρία χρόνια γίνεται η εκταφή και αν είναι απαραίτητο δίνονται μικρές παρατάσεις» υποστηρίζει ο δήμαρχος Πυλαίας- Χορτιάτη. «Είναι απαραίτητο να χωροθετηθούν μεγάλες εκτάσεις στις πόλεις, για τη δημιουργία σύγχρονων μεγάλων κοιμητηρίων που θα εξυπηρετούν τις ανάγκες της εποχής, ακόμα κι αν γίνουν μέσω ΣΔΙΤ» αναφέρει ο κ. Καϊτεζίδης που παρατηρεί πως το πρόβλημα είναι υπερτοπικό.
* Φωτογραφία: Άλκης Ισχνόπουλος
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 20.03.2022