Τις χρηματοδοτήσεις και τα έργα τα οποία έγιναν ή «τρέχουν» στη Θεσσαλία, κατέθεσε στη Βουλή ο υφυπουργός Υποδομών και Μεταφορών Νίκος Ταχιάος, στο πλαίσιο του κοινοβουλευτικού ελέγχου. Ο υφυπουργός, απάντησε σε βουλευτές της αντιπολίτευσης, τρεις φορές διαδοχικά, για την καταστροφή στη Θεσσαλία, τα αντιπλημμυρικά, τις εκκενώσεις οικισμών και το 112, την Πολιτική Προστασία αλλά και τη λίμνη Κάρλα, για την οποία σημείωσε ότι η επανασύστασή της, θα μπορούσε να γίνει «από πρόβλημα λύση».
Τα αντιπλημμυρικά έργα
«Υπάρχουν πάρα πολλά έργα τα οποία έχουν αποδοθεί σε χρήση. Και όντως τα αντιπλημμυρικά έργα ήταν η Περιφέρεια αυτή η οποία τα εξετέλεσε, όπως και τα έργα αποκατάστασης ήταν το Υπουργείο Υποδομών αυτό το οποίο τα έφερε σε πέρας», ανέφερε ο υφυπουργός, απαντώντας σε σχετική επίκαιρη ερώτηση του βουλευτή Λάρισας του ΣΥΡΙΖΑ Βασίλη Κόκκαλη. «Πρέπει να σας πω ότι από τα έργα τα οποία έφερε σε πέρας το Υπουργείο Υποδομών, ούτε ένα δεν αστόχησε απ' όσα μπορέσαμε να επισκεφθούμε μέχρι σήμερα. Υπάρχουν κάποια τα οποία δεν τα έχουμε επισκεφτεί, γιατί είναι είτε κάτω από φερτά υλικά είτε κάτω από νερά. Αυτά θα ελεγχθούν και αν υπάρχει βέβαια πρόβλημα, το ξέρετε, ότι θα επιδιορθωθούν», είπε ο Νίκος Ταχιάος και προσέθεσε: «Απευθείας αναθέσεις, έτσι όπως το λέτε, από την Περιφέρεια δεν έγιναν. Τη δυνατότητα, σύμφωνα με τη νομοθεσία του "Ιανού", να κάνει ανάθεση, με πρόσκληση για διαπραγμάτευση, την είχε το Υπουργείο Υποδομών. Και πραγματικά μετά από ένα διαγωνισμό μεταξύ δύο εταιρειών, με προσκλήσεις, ανατέθηκε το έργο του "Ιανού". Η Περιφέρεια εξετέλεσε τα έργα της με βάση τις διαδικασίες του ν.4412», είπε ο υφυπουργός Υποδομών και Μεταφορών.
«Μετά τον "Ιανό" και ο πρωθυπουργός και ο περιφερειάρχης -ο ελεγχόμενος από τη Δικαιοσύνη περιφερειάρχης, εξήγγειλαν αντιπλημμυρική θωράκιση της Θεσσαλίας. Σήμερα πρέπει να πει η κυβέρνηση ποια έργα ανατέθηκαν στην Περιφέρεια Θεσσαλίας, ποια ποσά χορηγήθηκαν στην Περιφέρεια Θεσσαλίας και στους δήμους, για την αποκατάσταση των υποδομών και των δικτύων, και ποια από αυτά έχουν υλοποιηθεί», είχε δηλώσει νωρίτερα ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Βασίλης Κόκκαλης. Όπως μάλιστα είχε σπεύσει να υπογραμμίσει ο βουλευτής «η μεν κυβέρνηση διαρρέει, όχι ευθέως, ότι όλη η ευθύνη για την αντιπλημμυρική θωράκιση είναι στην Περιφέρεια Θεσσαλίας. Η δε Περιφέρεια Θεσσαλίας λέει ότι έργα έγιναν, αλλά ήταν έντονο το φαινόμενο, ήταν πρωτόγνωρο» αλλά το φαινόμενο δεν ήταν πρωτόγνωρο γιατί «όλα ήταν γραμμένα στα σχέδια διαχείρισης κινδύνου πλημμύρας».
«Ήταν πρωτόγνωρο φαινόμενο. Θα ξαναπώ το νούμερο: Οκτώ δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού άνοιξαν οι ουρανοί και έπεσαν στη Θεσσαλία. Είναι ένα φαινόμενο μη διαχειρίσιμο», είπε ο υφυπουργός Υποδομών και Μεταφορών και προσέθεσε: «Πλημμύρες θα γίνονταν οπωσδήποτε. Τώρα, ποιο χωριό θα πλημμύριζε, εάν θα γλίτωνε κάποιο χωριό ή αν θα πλημμύριζε ένα άλλο χωριό, αυτό είναι ένα θέμα το οποίο πραγματικά είναι ζήτημα διαχείρισης και για το οποίο προφανώς και δεν υπήρχαν σενάρια. Και δεν υπήρχαν σενάρια, διότι αυτό το γεγονός ήταν απρόβλεπτο. Όταν σχεδιάζουμε έργα, σχεδιάζουμε αυτό που λέμε "περίοδο επαναφοράς" και δεν μπορούμε προφανώς να σχεδιάσουμε έργα με περίοδο επαναφοράς τριακοσίων ετών. Δεν μπορούμε, δηλαδή, να θεωρήσουμε ότι ένα γεγονός, το οποίο συμβαίνει κάθε τριακόσια χρόνια, είναι το μέτρο των δημοσίων επενδύσεων, είτε για την αντιπλημμυρική προστασία μιας περιοχής είτε βεβαίως ακόμα και για την κατασκευή έργων».
Ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Βασίλης Κόκκαλης υπογράμμισε ωστόσο ότι τα σχέδια διαχείρισης κινδύνου πλημμύρας υπήρχαν, είναι υποχρεωτικά για τα κράτη-μέλη και περιέχουν χάρτες των λεκανών απορροής, περιγραφή των πλημμυρών. Αυτά τα έργα, όπως σημείωσε, ψηφίστηκαν το 2018. «Ποια είναι η δημόσια Αρχή για την εφαρμογή και παρακολούθηση των σχεδίων διαχείρισης κινδύνων πλημμύρας; Η Περιφέρεια. Μπορούν τα σχέδια διαχείρισης κινδύνων πλημμύρας να προβλέψουν πλημμύρες; Ναι, σε συνδυασμό με τους αρμόδιους φορείς -Αστεροσκοπείο, Μετεωρολογική Υπηρεσία- μπορούν να έχουν μια αποτελεσματική υποστήριξη στην πρόβλεψη με μεγάλη πιθανότητα των κινδύνων εμφάνισης πλημμύρας. Επίσης, η πιστή εφαρμογή των σχεδίων διαχείρισης κινδύνων πλημμύρας οδηγεί στην αποφυγή της μείωσης των συνεπειών της πλημμύρας», είπε ο κ. Κόκκαλης και προσέθεσε: «Τα σχέδια διαχείρισης κινδύνων πλημμύρας υπήρχαν από το 2018 κι έπρεπε να είχαν επικαιροποιηθεί και, επειδή δεν επικαιροποιήθηκαν, η Ευρωπαϊκή Ένωση δύο φορές μας εγκάλεσε και είπε: "Κύριοι, γιατί δεν επικαιροποιείτε και δεν εφαρμόζετε τα σχέδια διαχείρισης κινδύνου πλημμύρας;"», ανέφερε ο βουλευτής.
«Εάν νομίζετε ότι οι ποσότητες ύδατος οι οποίες γέμισαν μία Κάρλα μεγαλύτερη από την Κάρλα που αποξηράναμε το 1962 ήταν ποσότητες οι οποίες ήταν διαχειρίσιμες ή έστω ακόμα και προβλέψιμες, τότε θα είναι μεγάλο λάθος», απάντησε ο υφυπουργός Υποδομών και Μεταφορών και προσέθεσε: «Προφανώς, υπήρχαν σχέδια πλημμύρας. Εάν δείτε τις προβλέψεις του Meteo της εβδομάδας του γεγονότος, η μισή Ανατολική Ελλάδα ήταν υπό τον κίνδυνο πλημμύρας. Ποιο χωριό θα εκκενωθεί; Για ποιο χωριό θα μιλούσαμε;».
Το 112 και τα αναχώματα
Στα αίτια της καταστροφής και σε όσα έγιναν ή δεν έγιναν πριν από αυτή, αναφέρθηκε και η βουλευτής του ΠΑΣΟΚ Ευαγγελία Λιακούλη. «Ποιος είναι ψεύτης; Είναι ψεύτης ο κ. Μητσοτάκης; Είναι ψεύτης ο κ. Αγοραστός και κάποιοι δήμαρχοι; Γιατί δεν μπορείτε να λέτε όλοι την αλήθεια. Δεν μπορείτε να λέτε αντιφατικά πράγματα μεταξύ σας και εμείς να κάνουμε ότι δεν καταλαβαίνουμε», είπε η Ευαγγελία Λιακούλη, απευθυνόμενη στον υφυπουργό Υποδομών και προσέθεσε: «Κοιτάξτε. Εγώ τα λουστρίνια μου τα έβαλα μέσα στη λάσπη και είδα όχι από τα drones, αλλά τι πραγματικά συμβαίνει σ' αυτή την ανείπωτη εθνική τραγωδία. Και δεν ήρθαμε να λαϊκίσουμε μέσα στην εθνική αντιπροσωπεία. Κανένας δεν κατάφερε να προστατεύσει τον τόπο, τους ανθρώπους. Ο κ. Μητσοτάκης από τη ΔΕΘ είπε ότι ο απολογισμός για το αν πήγε καλά η Περιφέρεια και ο κ. Αγοραστός θα γίνει το βράδυ των εκλογών. Αλήθεια; Τότε εσείς τον περιφερειάρχη σας θα τον κρίνετε; Δεν θα μας πείτε ποιος είναι αρμόδιος για τα έργα; Δεν θα μας πείτε ποιος είναι πραγματικά αυτός που είχε την ευθύνη να δημιουργήσει έναν κλοιό προστασίας για τον οικισμό που χάθηκε μέσα στο βούρκο, της Μεταμόρφωσης ή του Σωτήριου του Δήμου Κιλελέρ; Δεν έχει ευθύνη η κυβέρνησή σας να πείτε γιατί δεν χτύπησε το περιβόητο 112 σας, που σας το χαρίζουμε. Γιατί δεν χτύπησε το 112 στο Σωτήριο; Γιατί στη Μεταμόρφωση; Δεν ήταν δική σας αρμοδιότητα; Για ποιον λόγο βάλατε τα γκρέιντερς και γκρέμισαν τα αναχώματα; Με ποιανού ευθύνη; Με ευθύνη του περιφερειάρχη, του δημάρχου, δική σας; Δεν είστε επιτελικό κράτος; Εμφανίζεστε η μεν κυβέρνηση να κάνει αντιπλημμυρικά έργα 1,2 δισεκατομμυρίων στη Θεσσαλία και ο περιφερειάρχης σας λέει ότι πήρε λιγότερα από 100 εκατομμύρια για αντιπλημμυρικά έργα. Ποιος είναι ο ψεύτης;».
«Εάν υπάρχει όντως μία εισαγγελική έρευνα, η οποία αγγίζει τον κ. Αγοραστό, στον οποίο αναφέρεστε συνέχεια, αφήστε την εισαγγελική έρευνα να κυλήσει, αλλά εγώ δεν έχω δει να προσωποποιείται η έρευνα. Η έρευνα έχει βασιστεί σε φημολογίες, έχει βασιστεί σε περίεργες μαρτυρίες, έχει βασιστεί σε αντιδικίες μεταξύ πολιτικών παραγόντων του Νομού Λαρίσης και έχει πολλά να διερευνήσει και πολλά να ψάξει», είπε ο υφυπουργός Υποδομών και Μεταφορών και συνέχισε: «Κι εγώ απορώ γιατί το Σωτήριο πλημμύρισε. Κι εγώ απορώ γιατί υπάρχουν αναχώματα στα οποία όντως έχει υπάρξει ανθρώπινη παρέμβαση, αλλά αυτή η ανθρώπινη παρέμβαση δεν είναι τώρα. Ούτε είμαι σίγουρος ότι είναι η ανθρώπινη παρέμβαση δημόσιας Αρχής, όπως δεν είμαι καθόλου σίγουρος ότι βρέθηκαν φερτά υλικά μέσα σε ρέματα τα οποία αδικαιολόγητα ήταν εκεί, επειδή κάποιοι ήθελαν να αποταμιεύουν νερό για να μπορούν να ποτίζουν τα χωράφια τους το καλοκαίρι και όλα αυτά λειτούργησαν αρνητικά».
Σε σχέση με το 112, ο κ. Ταχιάος υπογράμμισε ότι την εντολή εκκένωσης τη δίνει ο δήμαρχος. «Επειδή δείχνετε την κυβέρνηση, δείχνετε τον Αγοραστό, δείχνετε τους πάντες-, πρέπει να ξέρετε ότι με βάση τα σχέδια πολιτικής προστασίας την εντολή για την εκκένωση των οικισμών τη δίνει ο δήμαρχος. Την εντολή τη δίνει ο δήμαρχος», δήλωσε ο υφυπουργός και προσέθεσε: «Τα σχέδια της πολιτικής προστασίας σε πάρα πολύ μεγάλο βαθμό τηρήθηκαν. Η πολιτική προστασία εγώ δεν θα πω ότι δούλεψε υποδειγματικά -προφανώς, δεν δούλεψε υποδειγματικά διότι ήταν αδύνατον υπό συνθήκες υπό τις οποίες λειτουργούσαμε εκείνες τις μέρες-, αλλά έγινε μια τεράστια προσπάθεια η οποία έφερε τη διάσωση πάρα πολλών ανθρώπων και η οποία σήμερα φέρνει συνθήκες αποκατάστασης της ανθρωπιστικής κρίσης που όντως εμφανίστηκε στην περιοχή».
Νέος φορέας
Ο υφυπουργός αναφέρθηκε και στον φορέα διαχείρισης υδάτων που θα δημιουργηθεί στη Θεσσαλία. «Το κλειδί είναι ότι στη διαχείριση των υδάτων της Θεσσαλίας είτε μιλάμε για την άρδευση, είτε μιλάμε για τα υδροηλεκτρικά έργα που μπορούν να συνδυαστούν, είτε μιλάμε για την αντιπλημμυρική προστασία, πρέπει να υπάρξει μια ολιστική τοποθέτηση. Ποιος θα κάνει αυτή την ολιστική τοποθέτηση; Αυτός ο φορέας τον οποίον εξήγγειλε ο κ. Μητσοτάκης», είπε ο Νίκος Ταχιάος και ενημέρωσε ότι ήδη έχει συσταθεί επιτροπή, με επικεφαλής τους δύο γενικούς γραμματείς του Υπουργείου Περιβάλλοντος και του Υπουργείου Υποδομών για την επεξεργασία νομοθετικού πλαισίου που θα διέπει την ίδρυση και λειτουργία του νέου φορέα, ο οποίος «θα μπορεί να διαχειριστεί στρατηγικά τα νερά της Θεσσαλίας και να εκτελέσει έργα».
«Η χώρα μας έχει καθυστερήσει στον αντιπλημμυρικό σχεδιασμό και εγκαλείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση, όπως άλλωστε μάθαμε κατόπιν της τραγωδίας για τα Τέμπη όσον αφορά την τηλεδιοίκηση» δήλωσε ο βουλευτής της Ελληνικής Λύσης Βασίλης Βιλιάρδος και προσέθεσε: «Πιστεύουμε, επομένως, πως η τραγωδία οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην έλλειψη συλλογικού σχεδιασμού και εξοπλισμού, όπως διαπιστώθηκε από την καταστροφή αντιπλημμυρικών και από την έλλειψη μέσων διάσωσης». Ο κ. Βιλιάρδος ζήτησε να ενημερωθεί «σε ποιο στάδιο βρίσκεται ο σχεδιασμός των φραγμάτων Πύλης και Μουζακίου, καθώς επίσης και των συνοδών έργων» ενώ αναφέρθηκε και στον Αχελώο.
«Το φράγμα Μουζακίου προβλέπεται να γίνει ακριβώς πάνω στον ποταμό Πάμισο, ακριβώς πάνω από το χωριό και ξέρετε ότι έχει τρία διαφορετικά σενάρια του ταμιευτήρα. Και τα τρία αυτά σενάρια δεν είναι εύκολα σενάρια», απάντησε ο υφυπουργός Υποδομών και Μεταφορών και προσέθεσε: «Ναι, υπό την πίεση των πραγμάτων υποδείχθηκε στον κ. Μητσοτάκη ότι πραγματικά το φράγμα του Μουζακίου θα ήταν μια λύση, αλλά το φράγμα του Μουζακίου από μόνο του ως έργο αντιπλημμυρικό δεν έχει σχεδιαστεί. Είναι έργο που ακόμα και για την πλήρωση του ταμιευτήρα χρειάζεται να παίρνει νερό από την Πύλη».
Η Κάρλα, από πρόβλημα μπορεί να γίνει λύση
Στο πλαίσιο της απάντησής του, ο υφυπουργός Υποδομών και Μεταφορών αναφέρθηκε και στη λίμνη Κάρλα. «Επανασυστάθηκε η Κάρλα. Αυτή δεν μπορεί να μείνει έτσι, πρέπει να αλλάξει. Πρέπει να υπάρξει είτε ως λίμνη είτε να αποξηρανθεί για να μην εξελιχθεί σε έλος. Πρέπει να αποφασίσουμε πώς θα τη διαχειριστούμε και πώς θα μπει αυτή στο μοντέλο της διαχείρισης των υδάτων της Θεσσαλίας, που θα το κάνει ο οργανισμός στον οποίο αναφέρθηκα προηγουμένως», είπε ο Νίκος Ταχιάος και σημείωσε: «Εάν αυτή η λίμνη μάς επιτρέψει αύριο να έρθουμε και να επαναφέρουμε νερά -και υπάρχουν τέτοιες δίοδοι, υπάρχει η σήραγγα Σ1 και ο Γκουσμπασανιώτης, ένα ρέμα στη Λάρισα- στον κάμπο της Θεσσαλίας και ειδικά στη Λάρισα όπου πραγματικά έχει στεγνώσει ο κάμπος, έχει πέσει πάρα πολύ ο υδροφόρος ορίζοντας, αυτό μπορεί να είναι μια λύση. Μέσα σε όλη αυτή την τραγωδία πιθανόν η φύση να μας έχει δώσει και διόδους και διεξόδους τις οποίες δεν μπορούσαμε να προβλέψουμε».