«Να βγει κανείς ή να μη βγει...». Η πανδημία του κορονοϊού έχει αφήσει τον πλανήτη μας άφωνο, οι επιπτώσεις σε κάθε επίπεδο αναμένονται τρομακτικές κι ενώ οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί ετοιμαζόμαστε να ζήσουμε ένα Πάσχα διαφορετικό απ’ όλα τα άλλα, το δίλημμα όχι μονάχα παραμένει αλλά γίνεται εντονότερο, αφού αυξάνονται οι πιέσεις για άρση των περιοριστικών μέτρων, με κάποιες χώρες προχωρούν σε μικρή-έστω-χαλάρωση του lockdown κι άλλες –όπως η Ελλάδα- ελπίζουν και σχεδιάζουν την επόμενη ημέρα. Την ίδια ώρα, όμως, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, βλέποντας τα προς άμεση υλοποίηση σχέδια κάποιων όπως π.χ. η Δανία και τα ακόμη επί χάρτου άλλων, χτυπά καμπανάκι λέγοντας πως η Ευρώπη όχι μόνο δεν διαφύγει τον κίνδυνο, αλλά τις τελευταίες ημέρες τα σύννεφα είναι από πάνω μας μαζεμένα και οι όποιες αλλαγές μπορούν να χαλάσουν ό,τι με απίστευτο κόπο καταφέραμε.
Ο οδικός χάρτης της Ε.Ε. για την άρση του lockdown
Άνοιγμα εκ νέου των συνόρων, προστασία των ηλικιωμένων, εφαρμογές παρακολούθησης: οι Βρυξέλλες (η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε συνεργασία με τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου) προτείνουν έναν ευρωπαϊκό χάρτη πορείας για τη σταδιακή κατάργηση των μέτρων ανάσχεσης λόγω της έξαρσης του κορονοϊού.
«Αν και βρισκόμαστε ακόμη σε κατάσταση τιθάσευσης της κρίσης, τα αναγκαία έκτακτα μέτρα που ελήφθησαν από τα κράτη μέλη και την Ε.Ε. αποδίδουν καρπούς», σύμφωνα με τη σχετική ανακοίνωση. Σημειώνεται οτι επιβράδυναν την εξάπλωση του ιού και έσωσαν χιλιάδες ζωές. Ωστόσο, τα μέτρα αυτά και η αβεβαιότητα που τα συνοδεύει έχουν υπερβολικά μεγάλο κόστος για τους ανθρώπους, την κοινωνία και την οικονομία και δεν μπορούν να συνεχιστούν επ' αόριστον.
«Η διάσωση ζωών και η προστασία των Ευρωπαίων από τον κορονοϊό είναι η ύψιστη προτεραιότητά μας. Ταυτόχρονα, είναι καιρός να κοιτάξουμε μπροστά και να επικεντρωθούμε στην προστασία των μέσων βιοπορισμού. Παρότι οι συνθήκες στα κράτη μέλη εξακολουθούν να διαφέρουν σε μεγάλο βαθμό, όλοι οι Ευρωπαίοι ορθώς αναρωτιούνται πότε και με ποια σειρά θα μπορέσουν να αρθούν τα μέτρα εγκλεισμού. Για να επιτευχθεί υπεύθυνος επιτόπιος σχεδιασμός, ο οποίος θα εξισορροπεί συνετά τα ζητήματα προστασίας της δημόσιας υγείας με τα ζητήματα λειτουργίας των κοινωνιών μας, χρειάζεται μια σταθερή βάση. Για τον λόγο αυτόν, η Επιτροπή κατάρτισε κατάλογο κατευθυντήριων γραμμών, κριτηρίων και μέτρων που παρέχουν τη βάση για μελετημένη δράση. Η δύναμη της Ευρώπης έγκειται στην κοινωνική και οικονομική της ισορροπία. Μαζί μαθαίνουμε ο ένας από τον άλλον και βοηθάμε την Ευρωπαϊκή μας Ένωση να βγει από αυτήν την κρίση.» δήλωσε η Ούρσουλα φον ντερ Λάινεν, ενώ η Επίτροπος Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων, Στέλλα Κυριακίδου, δήλωσε πως «η επιστροφή στην κανονικότητα μετά την αναστολή των δραστηριοτήτων λόγω κορονοϊού θα απαιτήσει προσεκτικά συντονισμένη και ενιαία ευρωπαϊκή προσέγγιση μεταξύ των κρατών μελών, με βάση την επιστήμη και με πνεύμα αλληλεγγύης. Η ικανότητα των συστημάτων υγείας μας να αντεπεξέλθουν στην αύξηση του αριθμού των νέων κρουσμάτων είναι ζήτημα ζωτικής σημασίας. Θα πρέπει επίσης να διαθέτουμε τα αναγκαία φάρμακα και τον αναγκαίο εξοπλισμό, καθώς και ικανότητα για διενέργεια διαγνωστικών εξετάσεων μεγάλης κλίμακας και ικανότητα ιχνηλάτησης του ιού. Γνωρίζουμε ότι έχουμε μακρύ δρόμο μπροστά μας με πολλά στάδια και ότι οι συνέπειες αυτής της άνευ προηγουμένου κρίσης στον τομέα της υγείας θα είναι μακροχρόνιες. Έως ότου ανακαλυφθούν αποτελεσματικές θεραπευτικές αγωγές και εμβόλιο, θα πρέπει να μάθουμε να ζούμε με αυτόν τον ιό. Όμως, η Ευρώπη θα ορθοποδήσει και πάλι, μαζί και ενωμένη. Δεν υπάρχει άλλος τρόπος.»
Ο ευρωπαϊκός χάρτης πορείας, μολονότι αναγνωρίζει τις ιδιαιτερότητες κάθε χώρας, καθορίζει τις ακόλουθες βασικές αρχές:
* Η επιλογή του κατάλληλου χρόνου είναι ουσιαστικής σημασίας. Η απόφαση για τον κατάλληλο χρόνο χαλάρωσης του εγκλεισμού θα πρέπει να βασιστεί στα ακόλουθα κριτήρια:
* Επιδημιολογικά κριτήρια που να δείχνουν ότι η εξάπλωση της νόσου έχει μειωθεί σημαντικά και έχει σταθεροποιηθεί για παρατεταμένο χρονικό διάστημα.
* Επαρκής δυναμικότητα των συστημάτων υγείας, για παράδειγμα λαμβάνοντας υπόψη το ποσοστό πληρότητας των μονάδων εντατικής θεραπείας, καθώς και τον αριθμό των εργαζομένων στον τομέα της υγείας και το διαθέσιμο ιατρικό υλικό.
* Κατάλληλη ικανότητα παρακολούθησης, συμπεριλαμβανομένης της ικανότητας διενέργειας διαγνωστικών εξετάσεων μεγάλης κλίμακας για γρήγορο εντοπισμό και απομόνωση των ατόμων που έχουν προσβληθεί από τον ιό, καθώς και της ικανότητας εντοπισμού και ιχνηλάτησης.
* Χρειαζόμαστε μια ευρωπαϊκή προσέγγιση. Παρότι το χρονοδιάγραμμα και οι λεπτομέρειες άρσης των μέτρων ανάσχεσης διαφέρουν μεταξύ των κρατών μελών, χρειαζόμαστε ένα κοινό πλαίσιο που να βασίζεται:
- στην επιστήμη με επίκεντρο τη δημόσια υγεία, ενώ παράλληλα θα αναγνωρίζεται ότι η λήξη των περιοριστικών μέτρων συνεπάγεται εξισορρόπηση των οφελών για τη δημόσια υγεία με τις κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις·
- στον συντονισμό μεταξύ των κρατών μελών για να αποφευχθούν οι αρνητικές επιπτώσεις. Το επιτάσσει το κοινό ευρωπαϊκό συμφέρον·
- στον σεβασμό και την αλληλεγγύη. Πρόκειται για ουσιαστική προϋπόθεση τόσο για την υγεία όσο και για τις κοινωνικοοικονομικές πτυχές. Κατ' ελάχιστον, κάθε κράτος μέλος θα πρέπει να ενημερώνει τα άλλα κράτη μέλη και την Επιτροπή εγκαίρως πριν από την άρση των μέτρων, καθώς και να συνεκτιμά τις απόψεις τους.
* Η σταδιακή κατάργηση του εγκλεισμού απαιτεί συνοδευτικά μέτρα, μεταξύ των οποίων:
- Συλλογή εναρμονισμένων δεδομένων και ανάπτυξη άρτιου συστήματος αναφοράς και ιχνηλάτησης των επαφών, μεταξύ άλλων με ψηφιακά εργαλεία που θα σέβονται πλήρως το απόρρητο των δεδομένων.
- Διεύρυνση της ικανότητας και εναρμόνιση των μεθόδων διενέργειας διαγνωστικών εξετάσεων. Σήμερα, η Επιτροπή, σε διαβούλευση με το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων, ενέκρινε κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με τα διάφορα τεστ ανίχνευσης του κορονοϊού και τις επιδόσεις τους.
- Αύξηση της δυναμικότητας και της ανθεκτικότητας των εθνικών συστημάτων υγείας, ιδίως για την αντιμετώπιση της προβλεπόμενης αύξησης των λοιμώξεων μετά την άρση των περιοριστικών μέτρων.
- Συνέχιση της ενίσχυσης των ικανοτήτων ιατρικού εξοπλισμού και μέσων ατομικής προστασίας.
- Ανάπτυξη ασφαλών και αποτελεσματικών θεραπευτικών αγωγών και φαρμάκων, καθώς και ανάπτυξη και επίσπευση της κυκλοφορίας του εμβολίου για την εξάλειψη του κορονοϊού.
Τα επόμενα βήματα
Ο χάρτης πορείας της Επιτροπής περιλαμβάνει συγκεκριμένες συστάσεις τις οποίες θα πρέπει να λάβουν υπόψη τα κράτη μέλη κατά τον σχεδιασμό της άρσης των μέτρων ανάσχεσης:
* Η δράση θα πρέπει να είναι βαθμιαία: τα μέτρα θα πρέπει να αίρονται σε διαφορετικά στάδια και να μεσολαβεί επαρκής χρόνος μεταξύ των επιμέρους σταδίων ώστε να είναι δυνατή η μέτρηση του αντικτύπου τους.
* Τα γενικά μέτρα θα πρέπει προοδευτικά να αντικατασταθούν από στοχευμένα μέτρα. Για παράδειγμα, προστασία των πλέον ευπαθών ομάδων για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα· διευκόλυνση της σταδιακής επανέναρξης των απαραίτητων οικονομικών δραστηριοτήτων· εντατικοποίηση του τακτικού καθαρισμού και της τακτικής απολύμανσης των μεταφορικών κόμβων, των καταστημάτων και των χώρων εργασίας· αντικατάσταση των γενικού χαρακτήρα καταστάσεων έκτακτης ανάγκης με στοχευμένες παρεμβάσεις των κυβερνήσεων για να διασφαλιστεί η διαφάνεια και η δημοκρατική λογοδοσία.
* Οι έλεγχοι στα εσωτερικά σύνορα θα πρέπει να αρθούν με συντονισμένο τρόπο. Οι ταξιδιωτικοί περιορισμοί και οι έλεγχοι στα σύνορα θα πρέπει να καταργηθούν μόλις η επιδημιολογική κατάσταση των παραμεθόριων περιοχών συγκλίνει επαρκώς. Τα εξωτερικά σύνορα θα πρέπει να ανοίξουν εκ νέου σε δεύτερο στάδιο και να ληφθεί υπόψη η εξάπλωση του ιού εκτός της ΕΕ.
* Η επανέναρξη της οικονομικής δραστηριότητας θα πρέπει να πραγματοποιηθεί σταδιακά: υπάρχουν διάφορα μοντέλα που μπορούν να εφαρμοστούν, π.χ. θέσεις εργασίας κατάλληλες για τηλεργασία, οικονομική σημασία, βάρδιες εργαζομένων κ.λπ. Δεν συνιστάται η ταυτόχρονη επιστροφή του συνόλου του πληθυσμού στον χώρο εργασίας.
* Οι συναθροίσεις θα πρέπει να επιτρέπονται προοδευτικά, λαμβανομένων υπόψη των ιδιαιτεροτήτων των διαφόρων κατηγοριών δραστηριοτήτων, όπως:
1. Σχολεία και πανεπιστήμια
2. Εμπορική δραστηριότητα (λιανικό εμπόριο) με πιθανή διαβάθμιση
3. Μέτρα κοινωνικής δραστηριότητας (εστιατόρια, καφετέριες) με πιθανή διαβάθμιση
4. Μαζικές συναθροίσεις
* Οι προσπάθειες για αποτροπή της διασποράς του ιού θα πρέπει να συνεχιστούν με εκστρατείες ευαισθητοποίησης με τις οποίες θα ενθαρρύνεται ο πληθυσμός να διατηρήσει τις ισχυρές πρακτικές υγιεινής και την κοινωνική αποστασιοποίηση.
* Θα πρέπει να παρακολουθείται συνεχώς η δράση και να αναπτυχθεί ετοιμότητα για επιστροφή σε αυστηρότερα μέτρα ανάσχεσης, εφόσον χρειαστεί.
Δανία, Ισλανδία, Αυστρία μπήκαν πρώτες στο χορό
Σε σταδιακή χαλάρωση των περιοριστικών μέτρων προχωρούν αρκετές ευρωπαϊκές χώρες. Την αρχή έκαναν η Ισλανδία, η Δανία η Αυστρία, ενώ φαίνεται να ακολουθούν και οι πιο βαριά χτυπημένες η Ιταλία και η Ισπανία, κάτι που προκαλεί μεγάλη ανησυχία και ερωτηματικά.
Η Ισλανδία ανακοίνωσε ότι θα χαλαρώσουν σταδιακά τα περιοριστικά μέτρα από 4 Μαΐου, αρχής γενομένης από τα λύκεια και τα πανεπιστήμια, αλλά και τα κομμωτήρια και τα μουσεία, ενώ κλειστοί θα παραμείνουν οι αθλητικοί χώροι και οι κινηματογράφοι, τα μπαρ και τα εστιατόρια.
Και η κυβέρνηση της Δανίας θέλει να επαναλειτουργήσει την κοινωνία συντομότερα απ’ ότι αναμενόταν, καθώς τα πράγματα στη μάχη με τον ιό πηγαίνουν καλύτερα και από τις προσδοκίες. Η χώρα ανοίγει τους παιδικούς σταθμούς, σύντομα και τα σύνορα, όλα αυτά όμως με μεγάλη προσοχή.
Στην Αυστρία, πάλι, έχουν μπει ήδη στη δεύτερη φάση της σταδιακής άρσης και αυτή τη φορά αφορά στους χώρους του πολιτισμού και του αθλητισμού, ενώ ήδη επαναλειτουργούν εμπορικά καταστήματα.
Τα μουσεία στην Αυστρία, αλλά μερικοί άλλοι χώροι πολιτισμού θα επιτραπεί να λειτουργήσουν και πάλι από τα μέσα Μαΐου, στο πλαίσιο της σταδιακής χαλάρωσης των μέτρων κοινωνικού περιορισμού, ενώ οι μεγάλες εκδηλώσεις με τη συμμετοχή πολλών ανθρώπων, όπως τα φεστιβάλ απαγορεύονται μέχρι την 31η Αυγούστου.
Βέβαια, ο καγκελάριος Σεμπάστιαν Κουρτς προειδοποιεί πως εάν οι αριθμοί εξελιχθούν στη λάθος κατεύθυνση, τότε θα υπάρξει "φρένο έκτακτης ανάγκης".
Κι αν οι χώρες που επιπεδοποίησαν την καμπύλη και φυσικά είχαν πολύ μικρό αριθμό κρουσμάτων και κυρίως θανάτων αλλά και γενική πειθαρχία στην κουλτούρα τους είναι λογικό να επιστρέψουν πρώτες στην όποια κανονικότητα, η είδηση πως στην Ιταλία -που δε σταματά να μετρά νεκρούς έστω κι αν οι αριθμοί μειώνονται- ανοίγουν τα βιβλιοπωλεία και τα καταστήματα παιδικών ρούχων προκαλεί απορίες. Στην ίδια γραμμή και η Ισπανία που από τη Δευτέρα επιτρέπει την έναρξη της λειτουργίας ορισμένων επιχειρήσεων, παρότι οι ειδικοί προειδοποιούν τον Πέδρο Σάντσεθ πως απέχουν πολύ από το τέλος της κρίσης και φοβούνται αναζωπύρωση.
Ιταλία
Τα πρώτα δειλά σημάδια πως η κανονική ζωή αρχίζει ξανά να κάνει την εμφάνισή της στα δρομάκια και τα κανάλια της έγιναν ορατά αυτήν την εβδομάδα στη Βενετία, όπου έχει επιτραπεί να ανοίξουν ξανά ορισμένα καταστήματα και οι κάτοικοι έχουν αρχίσει να βγαίνουν από τα σπίτια τους.
Τα βιβλιοπωλεία και τα χαρτοπωλεία, καθώς και τα καταστήματα παιδικών ενδυμάτων, επετράπη να ανοίξουν εκ νέου από την περασμένη Τρίτη, αλλά τα ρολά τους θα ανεβαίνουν μόνο δύο ημέρες την εβδομάδα στην περιφέρεια του Βένετο (βορειοανατολικά), της οποίας η Βενετία είναι η πρωτεύουσα.
Οι συνήθεις ορδές των τουριστών αποτελούν πλέον παρελθόν από τα σοκάκια της Πόλης των Δόγηδων, και τα διάσημα βαπορέτι, τα θαλάσσια λεωφορεία που διασχίζουν το Γκραν Κανάλε, πηγαινοέρχονται σχεδόν άδεια.
Αντί για τη συνήθη πολύβουη λαοθάλασσα, μόνο μερικοί κάτοικοι περιδιαβαίνουν πια τα στενορύμια της Βενετίας, όλοι τους εξοπλισμένοι με προστατευτικές μάσκες. Οι πάντες ασχολούνται με το πως θα προετοιμάσουν τη 'φάση 2' της ζωής μετά τον περιορισμό, καθώς το Βένετο έχει καταγράψει 940 θανάτους από την έναρξη της πανδημίας ( πάνω από 21.000 σε όλη την Ιταλία).
Ο κυβερνήτης της περιφέρειας του Βένετο Λούκα Τζάια, διέτεξε να διπλασιασθεί η απόσταση ασφαλείας που προβλέπεται στο μέτρο της κοινωνικής απόστασης, που αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο για την άμυνα κατά της μετάδοσης του κορονοϊού και η οποία είναι τώρα δύο μέτρα.
Μία κάτοικος της Γαληνοτάτης, ονόματι Κατερίνα, εξηγεί στο AFPTV ότι αποφάσισε να βγει για να πάει σε ένα βιβλιοπωλείο, όπου ένα μπουκάλι απολυμαντικό τζελ είναι διαθέσιμο για τους πελάτες στην είσοδο: «Αγόρασα πολλά βιβλία. Τα έχω απόλυτη ανάγκη. Είναι σαν ναρκωτικό».
Ο Κλάουντιο Μορέλι, ένας από τους ιδιοκτήτες του βιβλιοπωλείου Marco Polo, εξηγεί ωστόσο ότι η κατάσταση που θα διέπει τη λειτουργία των βιβλιοπωλείων δεν είναι πολύ σαφής: «Το κράτος μας λέει ότι τα βιβλία είναι απαραίτητα, έλα όμως που οι περιφερειακές αρχές λένε: 'ναι μεν είναι απαραίτητα, αλλά μόνο μέχρι ενός σημείου, να ανοίγετε μόνο δύο ημέρες την εβδομάδα'».
«Αυτή η φάση 2 δεν είναι ακόμη πολύ ξεκάθαρη, επειδή έχουμε λίγες πληροφορίες κι αυτές είναι επιπλεον αποσπασματικές», προσθέτει η Έλενα Φραντζόν, η οποία διαθέτει κατάστημα χαρτικών, αλλά ενώ της επιτρέπεται να λειτουργήσει το τμήμα του μαγαζιού της που ασχολείται με τα χαρτικά, δεν της επιτρέπεται η άλλη δραστηριότητά του που αφορά τις φωτοτυπίες.
Η ιταλική κυβέρνηση επέβαλε αυστηρά μέτρα περιορισμού στις 9 Μαρτίου προκειμένου να αναχαιτίσει τη μετάδοση του κορονοϊού, περιορίζοντας σημαντικά την οικονομική παραγωγή, μολαταύτα προγραμματίζει μία σταδιακή αποκατάσταση και σχεδιάζει να αναζωογονήσει σταδιακά τις οικονομικές δραστηριότητες. Προς το παρόν, τα μέτρα περιορισμού ισχύουν έως τις 3 Μαΐου. Εκτός από τους εθνικούς κανονισμούς, ισχύουν και τα μέτρα που λαμβάνουν οι περιφέρειες, που στο αποκεντρωμένο ιταλικό κράτος διατηρούν πολλές αρμοδιότητες ιδίως στον τομέα της υγείας.
Ισπανία
Τη Μεγάλη Δευτέρα (Δευτέρα του Πάσχα των Καθολικών) για πρώτη φορά εδώ και έναν μήνα επετράπη σε εργαζόμενους ορισμένων βασικών τομέων της οικονομίας, όπως οι κατασκευές και η μεταποίηση, να επιστρέψουν στις δουλειές τους. Έπειτα από διαβουλεύσεις με εμπειρογνώμονες και επιστήμονες από τις 17 περιφέρειες της χώρας η κυβέρνηση της Μαδρίτης εξετάζει διάφορα σενάρια επιστροφής στην κανονικότητα. Το πιθανότερο θα αφορά στη σταδιακή άρση των περιορισμών βάσει των κρουσμάτων που καταγράφονται σε κάθε περιοχή. Για παράδειγμα στα Κανάρια Νησιά, τα οποία δεν βιώνουν τον εφιάλτη που ζει η ηπειρωτική χώρα, ενδέχεται να επιτραπούν οι εσωτερικές μετακινήσεις, ενώ σε άλλες περιφέρειες μελετάται η κατάργηση των περιορισμών για την έξοδο των πολιτών για σωματική άσκηση. Το πρώτο στάδιο της χαλάρωσης των μέτρων που θα διαρκέσει από τις αρχές Ιουνίου μέχρι τα τέλη Ιουλίου, περιλαμβάνει περιορισμούς στα ταξίδια εντός της χώρας και στενή παρακολούθηση των μετακινήσεων. Το δεύτερο στάδιο που θα μπορούσε να διαρκέσει μέχρι το τέλος του έτους περιλαμβάνει το σταδιακό άνοιγμα εστιατορίων, μπαρ και ξενοδοχείων.
Γερμανία
Μέχρι και τις 3 Μαΐου παρατείνεται η ισχύς των μέτρων περιορισμού επαφών για τον κορονοϊό στην Γερμανία, ενώ από τις 20 Απριλίου ανοίγουν τα εμπορικά καταστήματα μεγέθους έως 800 τ.μ.. Κλειστά παραμένουν τα σχολεία όλων των βαθμίδων, ακυρώνονται οι μεγάλες διοργανώσεις μέχρι και τις 31 Αυγούστου και οι πολίτες καλούνται να συνεχίσουν να αποφεύγουν τα ταξίδια και τις μετακινήσεις.
«Αυτό που έχουμε πετύχει είναι μια προσωρινή, μια εύθραυστη επιτυχία - τίποτα λιγότερο και τίποτα περισσότερο», δήλωσε η Καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ, μετά την ολοκλήρωση της πολύωρης τηλεδιάσκεψης με τους πρωθυπουργούς των 16 ομόσπονδων κρατιδίων και ζήτησε την κατανόηση των πολιτών για την συνέχιση των μέτρων περιορισμού.
Η κυρία Μέρκελ τόνισε ότι έχει σημειωθεί πρόοδος σε ό,τι αφορά τα κρούσματα του κορονοϊού, αλλά «δεν υπάρχουν περιθώρια ελιγμού». Πρέπει να προχωρήσουμε «συγκεντρωμένοι» και να αποφύγουμε την υπερβολική σπουδή, ακόμη και αν από πίσω της βρίσκονται οι καλύτερες προθέσεις, συνέχισε η Καγκελάριος, για να επαναλάβει: «Πρέπει να αντιληφθούμε ότι όσο δεν υπάρχει φάρμακο και κυρίως εμβόλιο, θα ζούμε με τον κορονοϊό».
Μεταξύ των μέτρων στα οποία συμφώνησαν ομοσπονδία και κρατίδια είναι η διατήρηση του 1,5 μέτρου ως ελάχιστη απόσταση σε όλες τις περιπτώσεις, η σύσταση - αλλά όχι υποχρέωση - για χρήση προστατευτικής μάσκας και η επιβολή αυστηρών όρων υγιεινής για τα καταστήματα λιανικού εμπορίου που θα επαναλειτουργήσουν. Στα καταστήματα που θα λειτουργήσουν από την ερχόμενη Δευτέρα δεν περιλαμβάνονται τα κομμωτήρια.
Η Καγκελάριος ανακοίνωσε ακόμη ότι μελλοντικά θα χρησιμοποιηθεί και εφαρμογή κινητών τηλεφώνων, προκειμένου να συνεχιστεί με κάθε τρόπο η ιχνηλάτηση των επαφών κάθε κρούσματος. Η χρήση της εφαρμογής θα παραμείνει σε κάθε περίπτωση εθελοντική, διευκρίνισε η κυρία Μέρκελ.
Στόχος είναι, σημείωσε, τα σχολεία να επαναλειτουργήσουν μετά τις 3 Μαΐου και κυρίως να πραγματοποιηθούν κανονικά οι προγραμματισμένες προαγωγικές και απολυτήριες εξετάσεις. Ειδική μέριμνα θα συνεχίσει να λαμβάνεται για τα μικρά παιδιά ατόμων που συνεχίζουν να εργάζονται.
Όλοι οι θρησκευτικοί χώροι θα παραμείνουν κλειστοί, ενώ δεν θα πραγματοποιούνται ούτε εκδηλώσεις θρησκευτικού περιεχομένου. Η Καγκελάριος ευχαρίστησε σε αυτό το σημείο τις Εκκλησίες της Γερμανίας για την στάση που τήρησαν τις ημέρες του Πάσχα, ενώ τις συνεχάρη και για τους δημιουργικούς τρόπους που επιστράτευσαν προκειμένου να παραμείνουν κοντά στο ποίμνιό τους.
Σε ό,τι αφορά τον κλάδο της Δημόσιας Υγείας, η Άνγκελα Μέρκελ τόνισε ότι θα προσληφθεί επιπλέον προσωπικό, προκειμένου να υπάρχει μια ομάδα τουλάχιστον πέντε ατόμων ανά 20.000 κατοίκους, η οποία θα εγγυάται την ιχνηλάτηση των επαφών και την διενέργεια στοχευμένων τεστ.
Σλοβενία
Οι αρχές της Σλοβενίας ανακοίνωσαν αργά ότι θα αρχίσουν σταδιακά να αίρουν κάποιους από τους περιορισμούς που επέβαλαν στα μέσα Μαρτίου για να αποτρέψουν την εξάπλωση της πανδημίας του κορονοϊού.
Στη Σλοβενία, που περιβάλλεται από την Ιταλία, την Αυστρία, την Ουγγαρία και την Κροατία, καταγράφονταν ως την Παρασκευή 61 θάνατοι επί συνόλου 1.268 κρουσμάτων μόλυνσης, ενώ την Τετάρτη για πρώτη φορά από την 29η Μαρτίου δεν υπήρξε κανένας νεκρός.
Οι αρχές στη Λιουμπλιάνα είχαν επιβάλει την αναστολή της λειτουργίας όλων των καταστημάτων, εξαιρουμένων μόνο των φαρμακείων και όσων πωλούν τρόφιμα. Ωστόσο, ανακοίνωση της κυβέρνησης που δημοσιοποιήθηκε το βράδυ της Παρασκευή αναφέρει ότι οι περισσότερες επιχειρήσεις, ανάμεσά τους τα καταστήματα επίπλων, οι αντιπροσωπείες και τα συνεργεία αυτοκινήτων, καταστήματα που πωλούν υλικά κατασκευών κ.ά., θα μπορούν να αρχίσουν να λειτουργούν ξανά από την 20ή Απριλίου. Κομμωτήρια, κέντρα ομορφιάς, όπως και τα κέντρα φροντίδας κατοικίδιων ζώων θα ανοίξουν ξανά την 4η Μαΐου.
Ωστόσο οι βρεφονηπιακοί σταθμοί, τα σχολεία, τα πανεπιστήμια, οι βιβλιοθήκες και κέντρα πολιτισμού, όπως τα μουσεία και οι αρχαιολογικοί χώροι, δεν θα ξανανοίξουν προς το παρόν, ενώ η αναστολή λειτουργίας των μέσων μαζικής μεταφοράς παραμένει σε ισχύ, μέχρι νεοτέρας.
Οι πολίτες θα είναι εξάλλου υποχρεωμένοι να φορούν μάσκα όταν πηγαίνουν σε καταστήματα, ενώ δεν θα επιτρέπονται δημόσιες συναθροίσεις. Δεν θα επιτρέπεται επίσης να εγκαταλείπουν τους δήμους ή τις κοινότητες όπου ζουν, παρά μόνο εάν χρειάζεται για να εργαστούν, να επισκεφθούν γιατρό ή εάν συντρέχουν άλλοι λόγοι, κατ’ εξαίρεση.
Η κυβέρνηση της χώρας των Βαλκανίων, η οικονομία της οποίας είναι προσανατολισμένη στις εξαγωγές και αναπτύχθηκε με ρυθμό 2,4% πέρυσι, αναμένει ύφεση τουλάχιστον 6% το 2020 εξαιτίας του lockdown. Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο προέβλεψε την Τρίτη ότι η σλοβενική οικονομία θα συρρικνωθεί κατά 8% του ΑΕΠ φέτος.
Παραμένει σε καραντίνα η Βρετανία
Η επιδημία του κορονοϊού στο Ηνωμένο Βασίλειο αρχίζει να φθάνει στο αποκορύφωμά της, αλλά είναι πολύ νωρίς για να αρθεί το lockdown διότι ο ιός θα «κινηθεί ανεξέλεγκτα» εάν η κυβέρνηση χαλαρώσει τα μέτρα κοινωνικής αποστασιοποίησης, δήλωσε το βράδυ της Πέμπτης ο υπουργός Υγείας Ματ Χάνκοκ.
Το Ηνωμένο Βασίλειο έχει τον πέμπτο υψηλότερο στον κόσμο αριθμό επίσημα καταγεγραμμένων θανάτων λόγω του Covid-19, μετά τις ΗΠΑ, την Ιταλία, την Ισπανία και τη Γαλλία, αν και ο απολογισμός αυτός καλύπτει μόνο όσους έχουν καταλήξει στα νοσοκομεία και ο πραγματικός αριθμός είναι πιθανόν πολύ μεγαλύτερος.
«Νομίζουμε ότι είναι πολύ νωρίς να κάνουμε μια αλλαγή», δήλωσε ο Χάνκοκ. «Ενώ έχουμε δει να σταθεροποιείται ο αριθμός των κρουσμάτων, και ευτυχώς να σταθεροποιείται ο αριθμός των θανάτων, αυτό δεν έχει αρχίσει ακόμα να υποχωρεί».
«Εάν απλά προχωρούσαμε σε άρση όλων των μέτρων τώρα, ο ιός θα ήταν ανεξέλεγκτος και πάλι και δεν μπορούμε να επιτρέψουμε να συμβεί αυτό», δήλωσε ο Χάνκοκ.
Ενώ ο πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον αναρρώνει σε εξοχική κατοικία από τις επιπλοκές του Covid-19 που κόντεψαν να του στοιχίσουν τη ζωή, η βρετανική κυβέρνηση αναμένεται να συζητήσει την πιθανή αναθεώρηση των μέτρων περιορισμού αργότερα σήμερα.
Ο υπουργός Εξωτερικών Ντόμινικ Ράαμπ, ο οποίος αντικαθιστά τον Τζόνσον, έχει ήδη ξεκαθαρίσει ότι δεν θα υπάρξει άμεση άρση των μέτρων κοινωνικής αποστασιοποίησης που ανακοινώθηκαν στις 23 Μαρτίου.
Οι πλέον αυστηροί περιορισμοί που έχουν επιβληθεί στη βρετανική Ιστορία εν καιρώ ειρήνης έβαλαν ουσιαστικά λουκέτο στο μεγαλύτερο μέρος της οικονομίας, ενώ εκφράζονται φόβοι ότι το Ηνωμένο Βασίλειο οδεύει προς τη βαθύτερη ύφεσή του εδώ και τρεις αιώνες.
Καθώς ηγέτες σε όλο τον κόσμο αρχίζουν εξετάζουν τρόπους για την έξοδο από το lockdown, επιδημιολόγοι έχουν προειδοποιήσει ότι ένα δεύτερο κύμα της πανδημίας μπορεί να θέσει σε κίνδυνο τις ευπαθείς ομάδες και τους μεγαλύτερους σε ηλικία πολίτες.
Ο Νιλ Φέργκιουσον, καθηγητής μαθηματικής βιολογίας στο Imperial College London που είναι σύμβουλος της κυβέρνησης, δήλωσε ότι η Βρετανία θα χρειαστεί πιθανόν να διατηρήσει κάποιο επίπεδο κοινωνικής αποστασιοποίησης έως ότου καταστεί διαθέσιμο ένα εμβόλιο για τον νέο κορονοϊό.
«Δεν πρόκειται να είναι επιστροφή στην κανονικότητα», δήλωσε ο Φέργκιουσον στο ραδιοφωνικό σταθμό του BBC. «Θα πρέπει να διατηρήσουμε κάποιο επίπεδο κοινωνικής αποστασιοποίησης, πιθανόν επ’ αόριστον έως ότου έχουμε διαθέσιμο ένα εμβόλιο».
«Εάν χαλαρώσουμε τα μέτρα υπερβολικά τότε θα δούμε αναζωπύρωση της μετάδοσης», δήλωσε. «Εάν θέλουμε να ξανανοίξουμε τα σχολεία, να επιτρέψουμε στον κόσμο να επιστρέψει στην εργασία του, τότε χρειάζεται να κρατήσουμε χαμηλά τη μετάδοση με άλλο τρόπο».
Τρέχει το «Opening Up America Again» ο Τραμπ
Το σχέδιο «Opening Up America Again» ανακοίνωσε την Πέμπτη και επισήμως ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ, το οποίο ξεκινά την 1η Μαΐου και περιλαμβάνει τρεις φάσεις, μέσω των οποίων η αμερικανική ηγεσία ευελπιστεί να επαναφέρει το συντομότερο δυνατό τις ΗΠΑ στην κανονικότητα.
«Η Αμερική θέλει να είναι ανοιχτή και οι Αμερικανοί θέλουν να είναι ανοιχτή», δήλωσε αρχικά ο Ρεπουμπλικανός πρόεδρος, τονίζοντας ότι η γενική καραντίνα δεν αποτελεί μία μόνιμη ή αποδεκτή λύση.
Το περίγραμμα του σχεδίου βασίζεται στα τελευταία δεδομένα και ετοιμότητα. Μετριάζει τον κίνδυνο επανεμφάνισης της επιδημίας, προστατεύει τους πιο ευάλωτους και μπορεί να εφαρμοστεί σε επίπεδο πολιτείας ή νομού-κομητείας κατά τη διακριτική ευχέρεια των κυβερνητών, σύμφωνα με το έγγραφο που παρουσίασε ο Αμερικανός πρόεδρος.
Σύμφωνα με τον Τραμπ, 29 πολιτείες αναμένεται να είναι σε θέση να άρουν τα μέτρα περιορισμού σχετικά σύντομα.
«Αν κοιτάξετε τη Μοντάνα, το Γουαϊόμινγκ, τη Βόρεια Ντακότα», πολιτείες που έχουν μείνει συγκριτικά αλώβητες από την πανδημία, η κατάσταση «είναι πολύ διαφορετική από αυτή στη Νέα Υόρκη, πολύ διαφορετική από αυτή στο Νιου Τζέρσι», είπε ο Ρεπουμπλικάνος.
Ωστόσο η απόφαση αυτή «θα εξαρτηθεί από τους κυβερνήτες», πρόσθεσε παρουσιάζοντας το σχέδιο της κυβέρνησής του για τη σταδιακή επανεκκίνηση της αμερικανικής οικονομίας, η οποία έχει τεθεί σε καταστολή για να περιοριστεί η εξάπλωση του κορονοϊού.
Οι ΗΠΑ είναι η χώρα που έχει υποστεί το πιο βαρύ πλήγμα στον κόσμο εξαιτίας της πανδημίας του κορονοϊού, με πάνω από 32.000 νεκρούς και πάνω από 660.000 κρούσματα, πάντως καταγράφονται ενδείξεις επιβράδυνσης της εξάπλωσης, ιδίως στη Νέα Υόρκη, την πολιτεία που έχει μετατραπεί στο επίκεντρο της κρίσης στην αμερικανική επικράτεια.
ΠΟΥ: Δεν υπάρχει fast track επιστροφή για την Ευρώπη
Η Ευρώπη βρίσκεται στο μάτι του κυκλώνα της πανδημίας με τα κρούσματα να πλησιάζουν το ένα εκατομμύριο, δήλωσε το απόγευμα της Πέμπτης ο διευθυντής της υπηρεσίας για την Ευρώπη του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας Χανς Κλούγκε.
«Οι αριθμός των κρουσμάτων στην περιοχή συνεχίζει να αυξάνεται. Τις τελευταίες 10 ημέρες, ο αριθμός των κρουσμάτων που καταγράφηκε στην Ευρώπη σχεδόν διπλασιάσθηκε για να φθάσει το 1 εκατομμύριο”, δήλωσε ο Χανς Κλούγκε κατά την ενημέρωση των δημοσιογράφων.
Αυτό σημαίνει ότι το 50% του συνολικού φορτίου της επιδημίας βρίσκεται στην Ευρώπη, όπου περισσότεροι από 84.000 άνθρωποι έχουν χάσει την ζωή τους, πρόσθεσε.
«Τα σύννεφα της καταιγίδας αυτής της πανδημίας θα συνεχίσουν να βαραίνουν επάνω από την περιοχή...Την ώρα που ορισμένες χώρες εισέρχονται σε μία περίοδο κατά την οποία μπορεί να είναι σε θέση να χαλαρώσουν σταδιακά τα περιοριστικά μέτρα, δεν υπάρχει fast track επανόδου στην κανονικότητα».
Καθώς ορισμένες χώρες αρχίζουν να εξετάζουν πιθανή χαλάρωση των περιοριστικών μέτρων και την επαναλειτουργία σχολείων και ορισμένων χώρων εργασίας, ο Χανς Κλούγκε προειδοποιεί ότι είναι κρίσιμο να γίνει αντιληπτή η πολυπλοκότητα και αβεβαιότητα αυτής της μετάβασης.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας αντιλαμβάνεται ότι οι πολιτικές της κοινωνικής αποστασιοποίησης για την επιβράδυνση της εξάπλωσης της νόσου επηρεάζουν ζωές και εισοδήματα. «Οι άνθρωποι σωστά ρωτούν: Πόσα πρέπει να αντέξουμε; Και για πόσο διάστημα; Σε απάντηση, εμείς, οι κυβερνήσεις και οι υγειονομικές αρχές πρέπει να έχουμε απαντήσεις για να προσδιορίσουμε πότε και υπό ποιες προϋποθέσεις και με ποιον τρόπο μπορούμε να σχεδιάσουμε μια ασφαλή μετάβαση».
Για οποιοδήποτε βήμα για την άρση μέτρων του lockdown πρέπει να έχουν διασφαλισθεί πολλά κρίσιμα ζητήματα όπως τα στοιχεία που δείχνουν ότι η μετάδοση της Covid-19 τελεί υπό έλεγχο, ότι οι κίνδυνοι ξεσπάσματος έχουν ελαχιστοποιηθεί και ότι τα συστήματα υγείας έχουν την ικανότητα του εντοπισμού, διαγνωστικού ελέγχου, ιχνηλάτησης και απομόνωσης των κρουσμάτων Covid-19.
«Παραμένουμε στο μάτι του κυκλώνα...εάν δεν μπορείτε να διασφαλίσετε την πλήρωση αυτών των κριτηρίων, σας καλώ να το ξανασκεφτείτε το», είπε ο Χανς Κλούγκε.
ΟΗΕ: Περιορισμοί μέχρι να βρεθεί το εμβόλιο
Εν μέσω της πανδημίας του κορονοϊού «ένα ασφαλές και αποτελεσματικό εμβόλιο ίσως είναι το μοναδικό εργαλείο που θα επιτρέψει την επιστροφή του κόσμου σε μια αίσθηση ‘ομαλότητας’», εκτίμησε την Τετάρτη ο Γενικός Γραμματέας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών Αντόνιο Γκουτέρες, εκφράζοντας την ελπίδα ότι θα είναι διαθέσιμο πριν από το τέλος της χρονιάς.
Το εμβόλιο «θα έσωζε εκατομμύρια ζωές και αναρίθμητα δισεκατομμύρια δολάρια», πρόσθεσε κατά τη διάρκεια βιντεοδιάσκεψης με αντιπροσώπους περίπου πενήντα αφρικανικών χωρών-μελών του ΟΗΕ. Απηύθυνε έκκληση να επιταχυνθούν οι προσπάθειες για να δημιουργηθεί και να διατεθεί στους πάντες. Πρέπει να είναι «γενικής χρήσης» και να «επιτρέψει να ελεγχθεί η πανδημία», πρόσθεσε.
«Χρειάζεται να καταβληθεί φιλόδοξη προσπάθεια για να εξασφαλιστεί (...) εναρμονισμένη, ολοκληρωμένη και βελτιστοποιημένη προσέγγιση προκειμένου να μεγιστοποιηθεί η ταχύτητα και η κλίμακα που απαιτούνται για την οικουμενική ανάπτυξη εμβολίου ως τα τέλη του 2020», επέμεινε.
Ο Γκουτέρες ενημέρωσε πως μετά την έκκλησή του την 25η Μαρτίου να συγκεντρωθούν δωρεές ύψους δύο δισεκατομμυρίων δολαρίων για να χρηματοδοτηθεί ευρύ ανθρωπιστικό σχέδιο του ΟΗΕ μπροστά στην πανδημία, συγκεντρώθηκε μέχρι χθες «περίπου το 20%» του ποσού.
* Με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ, Guardian, Independent
* Μέρος του ρεπορτάζ δημοσιεύεται στη "Μακεδονία της Κυριακής" της 18/19.04.2020.