Toυ Μανώλη Στεφανίδη
Έτοιμοι να μπουν με… τα μπούνια στο κυρίως πιάτο της σεζόν (Ιούλιο και Αύγουστο) είναι οι επαγγελματίες της Χαλκιδικής που αναμένουν φέτος, στο καλύτερο σενάριο, μία σεζόν καλύτερη από την περσινή, στο χειρότερο σενάριο, μία σεζόν αντίστοιχη με το 2023.
Τα πρώτα δείγματα των προκρατήσεων επιτρέπουν χαμόγελα αν και η εικόνα (πληρότητες, τζίροι, κτλ) θα ξεκαθαρίσει όσο πλησιάζουμε προς τα μέσα Ιουλίου, εφόσον δεν υπάρξουν απρόβλεπτα γεγονότα που θα διαταράξουν την βαριά βιομηχανία της χώρας.
Το φάντασμα του 2019
Η Χαλκιδική την περσινή σεζόν, ακούμπησε αλλά δεν ξεπέρασε τις επιδόσεις του 2019 με τις αιτίες να εντοπίζονται στις μειωμένες αφίξεις του οδικού τουρισμού, σε σύγκριση πάντα με την σεζόν – ρεκόρ του 2019. Φέτος, η περιοχή φορτσάρει για να «προσπεράσει» στη στροφή το 2019, γράφοντας νέα ρεκόρ.
Για να έχουμε μία σφαιρική εικόνα, αν εστιάσουμε στην περίοδο Ιανουαρίου - Αυγούστου του 2023, όπως προκύπτει από στοιχεία του ΙΝΣΕΤΕ, οι οδικές αφίξεις καταγράφουν αύξηση κατά 35,8% έναντι του αντίστοιχου διαστήματος του 2022, εντούτοις υπολείπονται κατά 10,4% συγκριτικά με το 2019.
Την περίοδο Ιανουαρίου-Οκτωβρίου 2023 καταγράφηκε αύξηση διεθνών οδικών αφίξεων κατά 33,1% έναντι του αντίστοιχου διαστήματος του 2022 και μείωση 14,4% σε σχέση με το 2019
Το μεγάλο στοίχημα φέτος είναι να ξεπεραστούν, έστω και στο νήμα, αυτές οι επιδόσεις.
Όπως προκύπτει από τα στοιχεία του ΙΝΣΕΤΕ, την περίοδο Ιανουαρίου-Απριλίου 2024 καταγράφηκαν 1,8 εκατ. διεθνείς οδικές αφίξεις έναντι 1,7 εκατ. την ίδια περίοδο πέρυσι. Πρόκειται για αύξηση της τάξης του 5,1%, ήτοι 84.859 επιπλέον οδικές αφίξεις. Ωστόσο θα πρέπει να επισημανθεί η… στραβοτιμονιά στις επιδόσεις του Απριλίου, όποτε καταγράφηκε μείωση κατά 8,5%, ήτοι 516.376 οδικές αφίξεις έναντι 564.384 τον αντίστοιχο περσινό μήνα.
Οι Βούλγαροι παίρνουν τα ηνία
«Πρωταγωνιστές» στον οδικό τουρισμό ήταν οι Βούλγαροι, με 532.363 άτομα να περνούν τα ελληνικά σύνορα το πρώτο τετράμηνο, ενώ ακολουθούν οι επισκέπτες από τη Βόρεια Μακεδονία με 468.417 άτομα και από την Αλβανία με 436.162. Αλματώδης ήταν η αύξηση του οδικού τουρισμού από την Τουρκία, κατά 49%, αν και το τελικό νούμερο ήταν αρκετά χαμηλότερο, έναντι των άλλων εθνικοτήτων, φτάνοντας τους 316.817 τουρίστες τους πρώτους τέσσερις μήνες του έτους.
Αναφορικά με τις πύλες εισόδου της χώρας μας η μεγαλύτερη αύξηση σε απόλυτες διαφορές κατά 76.000 (+42,4%) σημειώθηκε στον σταθμό των Κήπων με 255.000 και η μεγαλύτερη ποσοστιαία αύξηση κατά 18.000 (+85,9%) στον σταθμό του Κυπρίνου με 40.000 αφίξεις.
Αντίθετα, η μεγαλύτερη ποσοστιαία μείωση σημειώθηκε στον σταθμό της Νίκης κατά 20.000 (-19,4%) ενώ οι αφίξεις διαμορφώθηκαν σε 84.000 και η μεγαλύτερη μείωση σε απόλυτες διαφορές κατά 15% (-32.000) στον σταθμό της Κρυσταλλοπηγής με 182.000 αφίξεις.
Οι περισσότερες οδικές αφίξεις καταγράφηκαν στον σταθμό των Ευζώνων (347.000) με τη μείωση να ανέρχεται σε 5.000 (-1,6%).
Παράγοντας προβληματισμού για τον τουριστικό κόσμο είναι και οι πολύωρες καθυστερήσεις που παρατηρούνται στους συνοριακούς σταθμούς ενώ για την ώρα το FlyOver δεν δείχνει να προσγειώνει… ανώμαλα τις τουριστικές ροές.
Οι πολύωρες ουρές στα βόρεια σύνορα αναμένεται να μειωθούν μετά την ένταξη της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας στη Ζώνη Σένγκεν και, την κατάργηση, των ελέγχων και στα χερσαία σύνορά μας.
Όσα έργα δεν έγιναν επί σειρά ετών, για την αναβάθμιση των μεθοριακών σταθμών της χώρας μας, λέγεται ότι θα προωθηθούν μέσω Επιτροπής που συστάθηκε προκειμένου να μελετηθούν τα απαιτούμενα έργα από τη Μονάδα Στρατηγικών Συμβάσεων, μεταθέτοντας τις εργασίες αυτές σε μελλοντικό χρόνο, παρότι θα έπρεπε να έχουν εκτελεστεί προ πολλού.
Διακοπάρει… και η ακρίβεια
Την ίδια στιγμή, η ακρίβεια παραθερίζει… ανέμελα. Οι τιμές στα φετινά πακέτα που κλείνουν τα ξενοδοχεία είναι αυξημένες κατά 5%-10%, αυξήσεις που αναπόφευκτα έγιναν, καθώς όλα τα κόστη, πλην του κόστους ενέργειας, πήραν την ανιούσα σε σύγκριση με πέρσι.
Από τον τουριστικό κόσμο εκφράζεται συγκρατημένη αισιοδοξία πως θα ξεπεραστούν φέτος οι επιδόσεις του 2019 οι οποίες πανελλαδικά ξεπεράστηκαν το 2023 με την Χαλκιδική ωστόσο να μένει λίγο πίσω λόγω του «φρένου» στις οδικές αφίξεις.
Πάντως, όπως προαναφέραμε, οι επισκέπτες της περιοχής αναμένεται να τεθούν φέτος αντιμέτωποι με αυξήσεις στις τιμές δωματίων και εστίασης έως 10% σε σχέση με το 2023 με την ακρίβεια να… πιάνει θέση στην ξαπλώστρα και τα τουριστικά πακέτα να παίρνουν τον ανήφορο.
Τις τσουχτερές τιμές στην τουριστική αλυσίδα (ξενοδοχεία, εστίαση, beach bars) αναπόφευκτα τροφοδοτούν η εκτόξευση στα κόστη ενέργειας (σε σχέση με τα προπανδημικά επίπεδα) και πρώτων υλών και σε μικρότερο βαθμό η άνοδος στις αμοιβές των ξενοδοχοϋπαλλήλων (5,5%+5% σωρευτικά τα τελευταία χρόνια) η οποία όμως βοήθησε στην προσέλκυση υπαλλήλων στα ξενοδοχεία μη συνεχούς λειτουργίας.
Last minute κρατήσεις
Σε κάθε περίπτωση, πολλές φορές οι κρατήσεις της τελευταίας στιγμής, στις οποίες παραδοσιακά στηρίζονται, ειδικά μετά την πανδημία, οι ξενοδόχοι κρίνουν το… σκορ που θα γράψει η τελική παρτίδα και το αν τα ξενοδοχεία θα είναι κερδοφόρα ή ζημιογόνα.
Κοντά στο 60% η πληρότητα τον Μάιο, καλύτερα τον Ιούνιο, απογείωση Ιούλιο, εκτόξευση Αύγουστο
Για τον Μάιο, η μέση πληρότητα στα ξενοδοχεία της Χαλκιδικής, κινήθηκε κοντά στο 60%, με πολλές κρατήσεις από τη γερμανική αγορά, αρκετούς Πολωνούς και λιγότερους Βρετανούς καθώς οι Βαλκάνιοι ξεκίνησαν έρχονται για τις καλοκαιρινές τους διακοπές από τις 10 Ιουνίου και μετά, ενώ οι Ιταλοί δεν φεύγουν για διακοπές πριν τις 15 Ιουνίου.
Με βάση την εικόνα που διαμορφώνεται έως σήμερα, ο Ιούνιος έπιασε πληρότητες κοντά στο 70% ενώ θα ακολουθήσει το κυρίως «μενού», Ιούλιο και Αύγουστο με τις πληρότητες να ξεπερνούν το 80% τον μήνα που μπαίνει αύριο και να «ταβανιάζουν» τον Αύγουστο με 90%.
Το «Μακεδονία» πετάει
Στον…αέρα οι επιδόσεις απογειώνονται. Σχεδόν 2,5 εκατ. επιβάτες πέρασαν τους πρώτους πέντε μήνες του έτους από το αεροδρόμιο Μακεδονία εμφανίζοντας αύξηση 8%. Μέχρι σήμερα το αεροδρόμιο της Θεσσαλονίκης διάγει μία εξαιρετική χρονιά με καλύτερο μήνα ποσοστιαία τον Μάρτιο έναντι του αντίστοιχου περσινού μήνα, καθώς παρουσίασε αύξηση κατά 13%, ενώ σε απόλυτους αριθμούς μεταξύ των πρώτων μηνών του 2024, είναι ο Μάιος όποτε οι επιβάτες άγγιξαν τους 686.637, εμφανίζοντας αύξηση κατά 8% έναντι του περσινού αντίστοιχου μήνα.
Ενισχυμένες κατά 7,8% ήταν οι πτήσεις στο πεντάμηνο καθώς άγγιξαν τις 19.833, με τον Μάιο να καταγράφεται η μερίδα του λέοντος, με 5.264 πτήσεις. Σε αυτό καθοριστικό ρόλο έπαιξε το γεγονός πως τον εν λόγω μήνα ξεκινούν εκ νέου συνδέσεις, ή προστίθενται νέα δρομολόγια, από και προς το αεροδρόμιο Μακεδονία.
Η Χαλκιδική πέρα από τον οδικό τουρισμό, αναμένει σημαντικές τονωτικές ενέσεις και από τις αεροπορικές αφίξεις.
Τροφοδότες Άγγλοι, Γερμανοί, Σκανδιναβοί
Αν εστιάσουμε στην σεζόν που φαντάζει πολλά υποσχόμενη για την Χαλκιδική, οι κρατήσεις στο κοινό της γερμανικής αγοράς είναι αυξημένες κατά 25% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περυσινή περίοδο, ενώ στη βρετανική αγορά οι κρατήσεις είναι ανεβασμένες κατά 8%.
Οι κρατήσεις αυτές αφορούν όλη τη σεζόν, που στη Χαλκιδική ατύπως έχει ξεκινήσει από το Πάσχα με τους τίτλους τέλους να πέφτουν περί τις 15 Οκτωβρίου.
Φέτος μάλιστα καταγράφεται δυναμική επιστροφή της πολωνικής αγοράς, μέσω πτήσεων charter, όπως και της τσεχικής. Έχουν ήδη υπογραφεί σχετικά συμβόλαια με μεγάλους tour operators.
Στην βρετανική αγορά παρατηρείται αύξηση πάνω από 20% σε σύγκριση με το 2023. Το πρόγραμμα της Jet2 διευρύνθηκε και προστέθηκαν ακόμη 13 ξενοδοχεία (έχει ήδη 81 ξενοδοχειακές μονάδες στη Χαλκιδική) σε Σιθωνία, Ουρανούπολη, Νέα Ρόδα με τις περιοχές του δήμου Αριστοτέλη να εντάσσονται για πρώτη φορά.
Σταθερή δυναμική ανάπτυξης εμφανίζει και η Γερμανική αγορά η οποία παραμένει ψηλά στη λίστα των χωρών που επισκέπτονται τη Χαλκιδική με την αύξηση των προκρατήσεων να προσεγγίζει το 25% σε σχέση με το 2023. Η μάχη για το αν θα έρθουν περισσότεροι Γερμανοί ή Βρετανοί θα είναι σκληρή. Το… ντέρμπι Γερμανίας και Βρετανίας μόνη κερδισμένη θα έχει την Χαλκιδική.
Αναφορικά με τις Σκανδιναβικές χώρες, η Χαλκιδική υποδέχθηκε 15.000 Δανούς τουρίστες το 2023 με τον φετινό αριθμό τους να είναι ελαφρώς αυξημένος σε σχέση με το παρελθόν ενώ και φέτος αναμένονται ανάλογες επιδόσεις.
Ήρεμη δύναμη βέβαια για την περιοχή παραμένουν σταθερά οι Βαλκάνιοι με Βούλγαρους, Σέρβους, Ρουμάνους και Βορειομακεδόνες να δίνουν τον τόνο.
Υπενθυμίζεται, ότι το 2023, τη Χαλκιδική, προτίμησαν για τις διακοπές τους πάνω από 1 εκατ. τουρίστες από διαφορετικές εθνικότητες.
Οχυρωμένη απέναντι στο «κανόνι» της FTI
Η αίτηση αφερεγγυότητας (πτώχευσης) που κατέθεσε σε δικαστήριο του Μονάχου, στις αρχές του μήνα, ο μεγάλος Γερμανικός tour operator, FTI, ανησύχησε ελεγχόμενα τις ελληνικές τουριστικές επιχειρήσεις, με την Χαλκιδική να επηρεάζεται ελάχιστα.
Το θέμα αφορά περισσότερο τους ξενοδόχους και τους τουριστικούς φορείς της Ρόδου, της Κέρκυρας και της Κρήτης ενώ στην Χαλκιδική κρατήσεις μέσω της FTI είχαν πέρσι 30 ξενοδοχεία του συμβάσεις που τις ανανέωσαν και για φέτος με τα χρέη να έχουν εξοφληθεί ενώ και τα δωμάτια που είχε δεσμεύσει η FTI θα γίνουν… ανάρπαστα σε άλλους tour operators που θα σπεύσουν να εκμεταλλευθούν το κενό.
Χτίζει τον μύθο του ο τουρισμός
Παράλληλα, η Ελλάδα χτυπά νέα τουριστικά ρεκόρ, προσβλέποντας σε νέα υψηλά φέτος.
Αξίζει να σημειωθεί πως το ταβάνι των 20,5 δισ. ευρώ άγγιξαν οι ταξιδιωτικές εισπράξεις το 2023, σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, τα οποία πιστοποιούν πως ο ελληνικός τουρισμός κατέκτησε νέες κορυφές το περασμένο έτος, σπάζοντας το ρεκόρ του 2019.
Πιο συγκεκριμένα, οι ταξιδιωτικές εισπράξεις διαμορφώθηκαν στα 20,459 δισ. ευρώ, δηλαδή περίπου 12,7% πάνω από τα 18,151 δισ. ευρώ του 2019.
Φέτος, ο ελληνικός τουρισμός με σπασμένα φρένα οδεύει για +10% στα έσοδα (πέριξ δηλαδή των 22,5 εκατ. ευρώ) ενώ εκτιμήσεις θέλουν τις αφίξεις να αγγίζουν τα 35 εκατ. επισκέπτες (από 32 εκατ. το 2023).
Με βάση τα στοιχεία των 5 πρώτων μηνών, οι αεροπορικές αφίξεις σε σχέση με το 2023 παρουσιάζουν αύξηση +12,4% στο πεντάμηνο (ΔΑΑ +16,4% και Περιφερειακά αεροδρόμια +9,5%), ο προγραμματισμός αεροπορικών θέσεων εμφανίζεται αυξημένος κατά +8,2% για το σύνολο του έτους, ο οδικός τουρισμός εμφανίζει αύξηση το πρώτο πεντάμηνο κατά +11% περίπου, ενώ η μέση κατά κεφαλήν δαπάνη (ΜΚΔ) στο Α’ τρίμηνο είχε αυξηθεί κατά 3%.