Μάστιγα αποτελεί η βία μεταξύ ανηλίκων, με τα περιστατικά να είναι πλέον καθημερινά και να προκαλούν ανησυχία σε όλους -κυρίως γονείς, ειδικούς και την κυβέρνηση. Τα φαινόμενα παραβατικής συμπεριφοράς ανηλίκων απασχολούν ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια, ωστόσο, το τελευταίο διάστημα διαπιστώνεται έξαρση, με πολλά περιστατικά να βλέπουν το φως της δημοσιότητας και την ΕΛΑΣ να προχωρά στη σύλληψη πολλών παιδιών -που τις περισσότερες φορές δεν έχουν κλείσει καν τα 15 έτη.
Δεν είναι λίγες οι φορές τον τελευταίο μήνα, που η κοινή γνώμη παρακολούθησε μουδιασμένη βίντεο και φωτογραφίες από περιστατικά ξυλοδαρμού ανηλίκων, καθώς οι ανήλικοι δράστες ή παριστάμενοι, προχωρούν και σε βιντεοσκόπηση των επιθέσεων. Το φαινόμενο εντάθηκε από την στιγμή που άνοιξαν τα σχολεία, καθώς από τις 11 Σεπτεμβρίου και έπειτα υπάρχει καθημερινά και μία νέα επίθεση με θύτες και θύματα, ανήλικα παιδιά.
Στη Θεσσαλονίκη το βράδυ της Κυριακής 22 Σεπτεμβρίου, ομάδα νέων επιτέθηκε σε 16χρονο που ήρθε από την Πτολεμαΐδα για να δει την 14χρονη κοπέλα του στην Πολίχνη. Για την υπόθεση συνελήφθησαν έξι παιδιά (14 και 15 ετών) και ήταν από τις σπάνιες φορές που ανήλικοι δεν αφέθηκαν ελεύθεροι με προφορική εντολή εισαγγελέα, αλλά οδηγήθηκαν με χειροπέδες στα δικαστήρια για να ασκηθεί σε βάρος τους ποινική δίωξη.
Στις 26 Σεπτεμβρίου ανήλικοι κλείδωσαν 14χρονο συμμαθητή τους στις τουαλέτες του 1ου Γυμνασίου Τούμπας και ταυτόχρονα τραβούσαν βίντεο. Τρεις ημέρες αργότερα, 17χρονος κατήγγειλε πως έπεσε θύμα άγριου ξυλοδαρμού στην Καλαμαριά από ομάδα συνομήλικών του, οι οποίοι τον εξανάγκασαν να πει σε βίντεο πως βίασε 14χρονη φίλη τους. Το δικό του μαρτύριο ζούσε ένας 12χρονος που έπεφτε θύμα ξυλοδαρμού μέσα στο σχολείο του στο Πευκοχώρι Χαλκιδικής και οι συμμαθητές τους τραβούσαν βίντεο χωρίς να τον βοηθούν.
Άγριο ξυλοδαρμό δέχθηκε στις 2 Οκτωβρίου και ένας 16χρονος μαθητής στον Βόλο, κατά τη διάρκεια σχολικής εκδρομής. Αρχικά, συμμαθητής του τον κούρεψε με ξυριστική μηχανή και έπειτα άλλος ανήλικος τον χτύπησε στο πρόσωπο με αποτέλεσμα να του σπάσει δόντια και να σκιστούν τα χείλη του.
Το πρώτο μεγάλο σοκ στην κοινωνία, τη φετινή σχολική περίοδο, προκλήθηκε από το αδιανόητο, βίαιο περιστατικό στη Γλυφάδα, με τη μαζική επίθεση σε 14χρονο κορίτσι. Επίσης, στο Λαύριο προσήχθησαν 13 ανήλικοι μετά συμπλοκή, ενώ προφυλακιστέος κρίθηκε ο 17χρονος από την Ερμιόνη που ξύρισε με φαλτσέτα το μουστάκι ενός 12χρονου. Αδιανόητο ήταν και το περιστατικό που εξελίχθηκε μεταξύ νηπίων στην Αλεξανδρούπολη, με γονείς 5χρονου να καταγγέλλουν τον βιασμό του από συνομήλικούς του.
Τα στοιχεία που σοκάρουν
Το οκτάμηνο του 2024 (Ιανουάριος-Αύγουστος) τη Γενική Αστυνομική Διεύθυνση Θεσσαλονίκης απασχόλησαν 516 υποθέσεις παραβατικότητας ανηλίκων και συνελήφθησαν συνολικά 631 ανήλικοι. Την αντίστοιχη περίοδο του 2023, είχαν καταγραφεί 456 υποθέσεις με ανήλικους και η ΕΛΑΣ είχε προχωρήσει σε 555 συλλήψεις παιδιών. Είναι προφανής η αύξηση στις υποθέσεις και τις συλλήψεις ανηλίκων συγκριτικά με πέρσι, με τα στοιχεία της ΕΛΑΣ να δικαιολογούν την αναφορά σε έξαρση του φαινομένου. Ωστόσο, πρέπει να ληφθεί υπόψιν ότι από τον Φεβρουάριο ξεκίνησαν και οι προληπτικοί έλεγχοι της ΕΛΑΣ σε ανήλικους στην πόλη, που οδήγησαν σε προσαγωγές και συλλήψεις.
Από τα 631 ανήλικα παιδιά, τα 49 συνελήφθησαν για σωματική βλάβη, τα 12 για επικίνδυνη σωματική βλάβη, τα 36 για σωματική βλάβη από αμέλεια και τα τρία για σωματική βλάβη αδυνάμων. Είναι χαρακτηριστικό της αύξησης των περιστατικών ότι το 2023, το αντίστοιχο διάστημα, η ΕΛΑΣ συνέλαβε 18 παιδιά για σωματική βλάβη.
Τα περισσότερα παιδιά από τα 631 που συνελήφθησαν στη Θεσσαλονίκη, απασχόλησαν για παραβατική συμπεριφορά σχετικά με ναρκωτικά και παραβάσεις του ΚΟΚ. Αναλυτικά, για τις υπόλοιπες συλλήψεις για το οκτάμηνο του 2024: Ένα παιδί συνελήφθη για πλαστά νομίσματα, δύο για πλαστογραφία, ένα για ψευδή κατάθεση, ένα για ψευδή καταμήνυση, ένα για ανθρωποκτονία με δόλο, ένα για αρπαγή ανηλίκων, ένα για απειλή, ένα για βιασμό, έξι για προσβολή της γενετήσιας αξιοπρέπειας, 17 για εξύβριση, 65 για κλοπή, οκτώ για απόπειρα κλοπής, 28 για συναυτουργία σε κλοπή, τέσσερα για συναυτουργία σε απόπειρα κλοπής, ένα για συναυτουργία σε διακεκριμένη κλοπή, ένα για υπεξαίρεση, εννέα για φθορά ξένης ιδιοκτησίας, 17 για ληστεία, ένα για απόπειρα ληστείας, 14 για συναυτουργία σε ληστεία, ένα για αποδοχή και διάθεση προϊόντων εγκλήματος, 127 για το νόμο περί εξαρτησιογόνων ουσιών, 176 περί ΚΟΚ, 19 περί όπλων και 25 περί αλλοδαπών.
Συνολικά στη χώρα, από τον Ιανουάριο μέχρι τον Αύγουστο, η ΕΛΑΣ διαχειρίστηκε 7.180 υποθέσεις με ανήλικα και πέρασε χειροπέδες σε 8.978 παιδιά, ενώ το ίδιο διάστημα το 2023 οι υποθέσεις ανήλθαν σε 4.875, με 6.157 συλλήψεις ανηλίκων.
Κ. Δημογλίδου: Οι γονείς έχουν τον πρωταγωνιστικό ρόλο στην παραβατικότητα των ανηλίκων
To βάρος στις οικογένειες ρίχνει η εκπρόσωπος Τύπου της Ελληνικής Αστυνομίας Κωνσταντίνα Δημογλίδου, μιλώντας στη «ΜτΚ» για την έξαρση της παραβατικότητας των νέων. «Οι γονείς έχουν τον πρωταγωνιστικό ρόλο» τονίζει η κ. Δημογλίδου, εξηγώντας ότι «υπάρχουν γονείς που υποστηρίζουν τα παιδιά τους στις πράξεις τους, είτε εθελοτυφλούν και δεν παραδέχονται τα λάθη τους. Την ίδια ώρα, υπάρχουν και αυτοί που πέφτουν από τα σύννεφα όταν ενημερώνονται ότι συνελήφθησαν τα παιδιά τους, ωστόσο είναι το ίδιο πράγμα. Δηλαδή, δεν γίνεται το παιδί σου να είναι 14-15 ετών και να μην ξέρεις που είναι και τι κάνει τα βράδια».
Μάλιστα, η κ. Δημογλίδου παρουσιάζει όσα γίνονται μετά τις συλλήψεις στα αστυνομικά τμήματα, δείχνοντας τι συμβαίνει με τους γονείς των συλληφθέντων, που είναι ένα κομμάτι από το παζλ της ελληνικής κοινωνίας. «Όταν συλλαμβάνουμε ένα παιδί, αμέσως του εξηγούμε ποσό επικίνδυνο είναι αυτό που έχει κάνει. Μπορεί να έρθει όμως ο γονέας, να αρνείται τις πράξεις του, να αντιδρά και να υποστηρίζει το παιδί. Αν είναι υποστηρικτικός προς το παιδί, γκρεμίζει ό,τι χτίσαμε για την κατανόηση όσων έκανε. Οι γονείς δεν βοηθούν τα παιδιά να καταλάβουν το λάθος τους και μετά περιμένουν να λάβει μέτρα το σχολείο και το κράτος» επισημαίνει.
Το κουμπί πανικού
Τα παιδιά από 12 έως 18 ετών θα έχουν πλέον τη δυνατότητα να κατεβάσουν στα κινητά τους την εφαρμογή Safe Youth, με την οποία θα μπορούν να καταγγέλλουν περιστατικά βίας και κακοποίησης. Πρόκειται για το «κουμπί πανικού» των ανήλικων, που θα το πατούν όποτε νιώθουν ότι απειλούνται ή όταν πέφτουν θύματα επίθεσης. Η πλατφόρμα απευθύνεται και σε γονείς, καθώς θα περιέχει και ενημερωτικό-συμβουλευτικό υλικό για τη βία ανηλίκων.
«Πιστεύουμε ότι η εφαρμογή θα βοηθήσει και ότι αρχικά περισσότερο θα θέλουν να την κατεβάσουν οι γονείς και όχι τα ίδια τα παιδιά. Αρχικά, πιστεύουμε ότι θα λειτουργήσει αποτρεπτικά για τους δράστες, καθώς θα ξέρουν ότι όλα τα θύματα θα μπορούν να πατήσουν το κουμπί μέσω του κινητού τους. Ίδια αποτελέσματα είδαμε και για το κουμπί πανικού στην ενδοοικογενειακή βία» αναφέρει η κ. Δημογλίδου. Σύμφωνα με την ίδια, όταν πατηθεί το κουμπί από ανήλικο, αμέσως θα φτάνει στο σημείο ένας αστυνομικός για να επιληφθεί. «Υπάρχουν κλειδιά ασφαλείας, ώστε να βεβαιώνονται οι αστυνομικοί για το περιστατικό. Υπάρχουν διάφορα ερωτήματα στην εφαρμογή για να ολοκληρωθεί η καταγγελία. Σαφώς είναι πιλοτικό το πρόγραμμα και θα υπάρχουν διορθώσεις, ενώ αν διαπιστωθεί πως παιδιά το χρησιμοποιούν για πλακά, θα αφαιρείται η εφαρμογή από το κινητό τους» σημειώνει η κ. Δημογλίδου.
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 06.10.2024