Στην αρμόδια επιτροπή της Βουλής εισήχθη σήμερα προς επεξεργασία η νέα Σύμβαση Παραχώρησης της Αττικής Οδού, η οποία αναμένεται να ψηφιστεί από την Ολομέλεια την ερχόμενη Πέμπτη.
Ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών, Χρήστος Σταϊκούρας, έκανε λόγο για τα οφέλη της Σύμβασης υπέρ του Δημοσίου τονίζοντας ότι αποτελεί μια θετική εξέλιξη για τους κατοίκους της πρωτεύουσας, το Δημόσιο και την εθνική οικονομία.
Υποστήριξε πως η νέα Σύμβαση αποτελεί ισχυρή απόδειξη ότι η συνεργασία δημόσιου και ιδιωτικού τομέα μπορεί να είναι διαφανής, αλλά και αποδοτική και για τις δύο πλευρές και ανέφερε συγκεκριμένα ότι εξασφαλίζει έσοδα-ρεκόρ ύψους 3,27 δισ. ευρώ για το Ελληνικό Δημόσιο, «το μεγαλύτερο ποσό στην ιστορία του ΤΑΙΠΕΔ» που θα συμβάλει άμεσα στη μείωση του δημόσιου χρέους κατά 1,5% του ΑΕΠ.
Ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών επεσήμανε ότι το αντίτιμο των διοδίων μειώνεται από τα 2,80 ευρώ στα 2,50 ευρώ, ενώ προβλέπεται μόνιμη απαλλαγή από την καταβολή διοδίων σε επιβατικά οχήματα ιδιωτικής χρήσης που ανήκουν σε άτομα με αναπηρία και σε αναπήρους πολέμου βαριάς αναπηρίας.
Επιπλέον, ο κ. Σταϊκούρας σημείωσε ότι το υπουργείο, σε συνεργασία με τον νέο Παραχωρησιούχο, διασφάλισαν τα εργασιακά κεκτημένα των εργαζομένων στον αυτοκινητόδρομο και κατάφεραν να μη χαθεί ούτε μία θέση εργασίας.
«Η νέα Σύμβαση Παραχώρησης συνιστά έμπρακτη απόδειξη εμπιστοσύνης της πολιτείας προς τον ιδιωτικό τομέα, κι αυτό γιατί ο νέος παραχωρησιούχος διαθέτει μεγάλη εμπειρία, σχετική τεχνογνωσία και αποδεδειγμένη ικανότητα στη διαχείριση κρίσιμων οδικών υποδομών, διασφαλίζοντας ότι ο σημαντικότερος αυτοκινητόδρομος στην Αττική θα εξακολουθήσει να λειτουργεί σε ιδιαίτερα υψηλά και ακόμη υψηλότερα επίπεδα» είπε χαρακτηριστικά και σημείωσε ότι ο αυτοκινητόδρομος, μήκους 70 χιλιομέτρων, με, μέσο όρο, 280.000 διελεύσεις και με 400.000 συνδρομητές, έχει συμβάλει ώστε να είναι βιώσιμη η καθημερινότητα των μετακινήσεων εκατοντάδων χιλιάδων πολιτών στην Αττική, παρά τα δεδομένα κυκλοφοριακά προβλήματα.
Τα κόμματα
Θέμα δυνατότητας εκ μέρους της εταιρείας, «"ανεξέλεγκτης" αύξησης των διοδίων μετά από πέντε χρόνια, έθεσαν ως το κυρίως επιχείρημα τα κόμματα της αντιπολίτευσης, τα οποία μίλησαν επίσης για κενά στην σύμβαση παραχώρησης ως προς τα δικαιώματα των χρηστών του αυτοκινητόδρομου, στις περιπτώσεις καθυστερήσεων λόγω κίνησης και ταλαιπωρίας λόγω καιρικών συνθηκών και τις δικλείδες εξασφάλισης των συμφερόντων του Δημοσίου, για ανυπαρξία μηχανισμού επίβλεψης και διαφάνειας στα πρότυπα ελέγχου των συμβάσεων των δημοσίων έργων ενώ κατηγόρησαν την κυβέρνηση επίσης για εσπευσμένη διαδικασία ψήφισης. Οι εισηγητές των κομμάτων ανέφεραν ότι η κυβέρνηση προανήγγειλε μείωση της τάξης του 10% στα διόδια, κάτι που προβλεπόταν στη σύμβαση και αφορά πέντε χρόνια, ενώ υπάρχει η πιθανότητα αμέσως μετά, να εκτοξευθούν στα 3,25 ευρώ ανά διέλευση.
Ο εισηγητής της μειοψηφίας, Χαράλαμπος Μαμουλάκης, έκανε λόγο για μια «καινοφανή για τα ελληνικά δεδομένα σύμβαση» όχι για τη σύνταξη αυτή καθ' αυτή όσον αφορά ότι κληρονομούμε καθαρή μία υποδομή, η οποία έχει τρομακτικές δυνατότητες εσόδων αλλά για τον τρόπο με τον οποίο γίνεται. Αναφορικώς με το ζήτημα της αύξησης των διοδίων, όπως αυτή καθορίζεται στην σύμβαση, ανέφερε ότι επειδή η επιχειρηματολογία από πλευράς κυβέρνησης «για την ευελιξία που δίδει στον παραχωρησιούχο να επιβάλλει υψηλότερα διόδια» είναι ότι θα απομειωθεί η μεγάλη κίνηση στους δρόμους της Αττικής Οδού, παρατήρησε ότι ο δρόμος έχει συγκεκριμένα γεωμετρικά χαρακτηριστικά, το πλήθος των οχημάτων αυξάνεται ραγδαία στο Λεκανοπέδιο τα επόμενα χρόνια και δεν δημιουργεί καμία συνθήκη ανάσχεσης η επιβολή διοδίων υψηλότερων, γιατί πάλι ο δρόμος αυτός θα χρησιμοποιείται. «Οι άνθρωποι είναι αναγκασμένοι εκ των πραγμάτων, μη έχοντας άλλη σοβαρή επιλογή, να οδηγηθούν και να οδηγούνται προς την Αττική Οδό» είπε συγκεκριμένα.
Ο ειδικός αγορητής του ΠΑΣΟΚ, Απόστολος Πάνας, μεταξύ άλλων είπε, ότι θα έπρεπε να έχουν γνωστοποιηθεί οι απαραίτητες συγκοινωνιακές, οικονομοτεχνικές και η μελέτη σκοπιμότητας για την παραχώρηση της λειτουργίας της Αττικής Οδού, ώστε να τεκμηριώνεται η αξία του τιμήματος και η αξία του ποσοστού που παίρνει το Ελληνικό Δημόσιο στο χρόνο της μελλοντικής παραχώρησης. Επίσης, ζήτησε από την κυβέρνηση να αιτιολογήσει με βάση συγκοινωνιακές και τεχνικοοικονομικές μελέτες πώς μια ελάχιστη μείωση της τάξης του 10% επί του αρχικού αντιτίμου των διοδίων σε έναν, ήδη, κατασκευασμένο αυτοκινητόδρομο αντικατοπτρίζει το βέλτιστο οικονομικό αντίτιμο για το δημόσιο συμφέρον και επίσης αν η προηγούμενη παραχώρηση έληξε στα χρονικά όρια της Σύμβασης και με ποια στοιχεία τεκμηριώνεται η τυχόν χρονική υπέρβαση αυτή.
Εκ μέρους του ΚΚΕ, η ειδική αγορήτρια, Διαμάντω Μανωλάκου, ανέφερε ότι θα έπρεπε ο οδικός άξονας της Αττικής Οδού να δοθεί στον λαό χωρίς διόδια, δηλαδή, να καταργηθούν και μάλιστα να χρησιμοποιείται και από τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς, αλλά ταυτόχρονα να κατασκευαστεί και νέος παράλληλος οδικός άξονας, αφού σήμερα η Αττική Οδός "μπουκώνει" και πληρώνουμε διόδια και καθυστερήσεις έχουμε πάμπολλες και καθημερινές. Εξήγησε ότι το λέει αυτό διότι στη Σύμβαση υπήρχε ο όρος απαγόρευσης της κατασκευής παράλληλου αυτοκινητοδρόμου από το κράτος, εξασφαλίζοντας έτσι τη μονοπώληση και κερδοφορία στους ομίλους.«Αντί, λοιπόν, να καταργήσετε τα διόδια, αφού έχει γίνει απόσβεση, μας κοροϊδεύετε. Λέτε ότι το οικονομικό αντάλλαγμα ύψους 3,27 δισεκατομμύρια ευρώ θα διατεθεί για τη μείωση του δημόσιου χρέους και έτσι μόνο από αυτή τη συναλλαγή περιορίζεται σχεδόν κατά ενάμιση μονάδα του ΑΕΠ, κάτι που είναι άλλοθι για να συνεχίσετε να αρμέγετε τους εργαζόμενους στα διόδια» είπε και επισήμανε ότι δεν γίνεται καμία αναφορά για τους εργαζόμενους στην Αττική οδό, 200 περίπου δηλαδή απολυμένοι.
Η ειδική αγορήτρια της Νέας Αριστεράς, Πέτη Πέρκα, υποστήριξε ότι πρόκειται για σύμβαση παραχώρησης, όχι απλά «λεόντεια αλλά ληστρική» και προσέθεσε ότι αντί το ελληνικό δημόσιο να προετοιμαστεί εγκαίρως για την ανάληψη της διαχείρισης, λειτουργίας και συντήρησης της Αττικής Οδού, την απένταξή της από το ΤΑΙΠΕΔ και την επιστροφή της στο Δημόσιο, η κυβέρνηση φρόντισε να συνεχίσει και να ξαναυπογράψει μια νέα λεόντεια σύμβαση. Σχετικώς με τα διόδια, ανέφερε ότι αν τελικά γίνει ετήσια τιμαριθμική αναπροσαρμογή και στην περίπτωση της Αττικής Οδού, όπως προβλέπεται στη σύμβαση παραχώρησης, τότε η μείωση των διοδίων στα 2,5 ευρώ θα εξανεμιστεί σύντομα και τα διόδια θα υπόκεινται στις ορέξεις του ανεξέλεγκτου πληθωριστικού τέρατος.
Από την Πλεύση Ελευθερίας, ο Αλέξανδρος Καζαμίας, ως πρώτη παρατήρηση, ανέφερε ότι δεν υπήρξε καμία διαδικασία λογοδοσίας, για την διαχείριση της Αττικής Οδού, ενώ στην πραγματικότητα έχουμε το τέλος μιας εποχής και την αρχή μιας νέας. Ζήτησε να ιδρυθεί ρυθμιστική αρχή για την ιδιωτικοποίηση των περιουσιακών στοιχείων του Δημοσίου και ως προς την Σύμβαση, επικεντρώθηκε στα σημεία της κατά τα οποία: δεν υπάρχουν σαφείς προβλέψεις για τα δικαιώματα των χρηστών, σε αρκετά σημεία για την προστασία του περιβάλλοντος περιλαμβάνονται απλώς γενικόλογες προβλέψεις, δεν προβλέπονται σαφείς ποινές για τη μη εκτέλεση των επενδύσεων, δεν εξασφαλίζονται τα χαμηλά διόδια.«Όταν έχουμε έναν αξονικό δρόμο ο οποίος χρησιμοποιείται ημερησίως από περίπου 250.000 οχήματα, θα πρέπει οι πολίτες έχουν κάποια δικαιώματα και δεν φαίνεται πουθενά κάποιος χάρτης δικαιωμάτων, ενώ θα έπρεπε να υπάρχουν επίσης και προβλέψεις για τα κλιμακωτά διόδια σε περίπτωση που κάνουν μικρή χρήση της Αττικής Οδού. 'Αρα δεν είναι εγγυημένα τα χαμηλά διόδια για τους πολίτες, απεναντίας υπάρχει εγγύηση ότι θα αυξηθούν ή θα μπορούν να αυξηθούν με βάση τη σύμβαση, τουλάχιστον, ραγδαία αμέσως μετά το τέλος αυτής της περιόδου», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Η σύμβαση της ιδιωτικοποίησης
Ο υπουργός Υποδομών από την πλευρά του, παρουσίασε τα στοιχεία της σύμβασης που πρόκειται να κυρωθεί από την Βουλή και ειδικότερα:
1ον. Το Ελληνικό Δημόσιο εισπράττει 3,27 δισ. ευρώ, ποσό που είναι το υψηλότερο στην ιστορία του ΤΑΙΠΕΔ.
Το ποσό αυτό θα αυξήσει τα συνολικά διαθέσιμα του Κράτους, θα μειώσει ισόποσα τις μικτές χρηματοδοτικές ανάγκες της Γενικής Κυβέρνησης, θα μειώσει αντίστοιχα το ύψος του δημοσίου χρέους, κατά 1,5 μονάδες του ΑΕΠ, ενώ, παράλληλα, θα βελτιώσει σημαντικά τους δείκτες βιωσιμότητάς του.
2ον. Πέραν του εφάπαξ οικονομικού ανταλλάγματος, ο Παραχωρησιούχος θα αποδίδει, ετησίως, στο ΤΑΙΠΕΔ ποσοστό 7,5% επί των πάσης φύσεως εσόδων από την εκμετάλλευση του αυτοκινητοδρόμου.
Συνεπώς, από την εφάπαξ καταβολή και τις ετήσιες αποδόσεις, καθώς και από το όφελος από τους τόκους που δεν θα χρειαστεί να καταβάλει το Ελληνικό Δημόσιο για αντίστοιχο δανεισμό ίσης διάρκειας, αναμένεται η σωρευτική ωφέλεια να είναι υπερδιπλάσια του αρχικού ποσού, αγγίζοντας έως και τα 7 δισ. ευρώ σε ορίζοντα 25 ετών, αυξάνοντας αντίστοιχα και το δημοσιονομικό χώρο για την άσκηση της αναπτυξιακής μας πολιτικής.
3ον. Η Σύμβαση προβλέπει άμεση μείωση των διοδίων, από τα 2,8 στα 2,5 ευρώ, από την προσεχή Κυριακή, 6 Οκτωβρίου, δηλαδή από την ημέρα που θα γίνει η παράδοση του αυτοκινητοδρόμου από το Ελληνικό Δημόσιο στον παραχωρησιούχο.
4ον. Η Σύμβαση προβλέπει μόνιμη απαλλαγή από την καταβολή διοδίων σε επιβατικά οχήματα ιδιωτικής χρήσης που ανήκουν κατά πλήρη κυριότητα σε άτομα με αναπηρία και σε αναπήρους πολέμου βαριάς αναπηρίας.
5ον. Κατά τη διάρκεια της παραχώρησης, ο Παραχωρησιούχος θα υλοποιήσει επενδύσεις και δαπάνες αναβάθμισης και εκσυγχρονισμού ύψους 380 εκατ. ευρώ.
6ον. Ο Παραχωρησιούχος θα αξιολογείται κάθε 2 έτη, αλλά και μεμονωμένα, επί των βασικών δεικτών απόδοσης (KPIs).
Σε περίπτωση αδυναμίας επίτευξης των στόχων προβλέπεται η επιβολή χρηματικών ποινών και άλλες κυρώσεις ανάλογα με την υστέρηση στην προβλεπόμενη επίδοση.
7ον. Δεν γεννάται δικαίωμα του Παραχωρησιούχου για οποιοδήποτε πρόσθετο αντάλλαγμα ή χρηματική αποζημίωση, αν το Δημόσιο, στο πλαίσιο άσκησης του δικαιώματός του, αλλά και της εν γένει πολιτικής του, περιλαμβανομένης και της δημοσιονομικής πολιτικής του, προκαλέσει μεταβολές στην επιλογή μέσου μετακίνησης, μεταβολές στο μέγεθος ή/και στη σύνθεση της κυκλοφορίας, τα στατιστικά χαρακτηριστικά της και τη διαχρονική εξέλιξή τους.
Ο κ. Σταϊκούρας, ανέφερε επιπλέον ότι με το υπό ψήφιση Σχέδιο Νόμου, εκτός της κύρωσης της Σύμβασης Παραχώρησης, ρυθμίζονται, ταυτόχρονα, όλα τα σχετικά ζητήματα που στοχεύουν στην ομαλή μετάβαση από τον απερχόμενο στον νέο παραχωρησιούχο, με απώτερο στόχο την εξυπηρέτηση των πολιτών και του δημοσίου συμφέροντος.
«Και αυτό γιατί είναι η πρώτη φορά στην Ελλάδα που έχουμε αλλαγή Παραχωρησιούχου σε εν λειτουργία αυτοκινητόδρομο» είπε και προσέθσε πως γι' αυτόν τον λόγο υπάρχουν και οι πρόσθετες προβλέψεις στον κυρωτικό νόμο.
Ενδεικτικά:
1ον. Με το 'Αρθρο 2, η Εταιρεία «Αττική Οδός Α.Ε.» παραδίδει αμελλητί στον Παραχωρησιούχο, με ταυτόχρονη κοινοποίηση στο Δημόσιο και τον Παραχωρητή, δηλαδή το ΤΑΙΠΕΔ, τις συμβάσεις που έχει συνάψει, είτε η ίδια είτε η εταιρεία «Αττικές Διαδρομές Α.Ε.» και οι οποίες αφορούν στη λειτουργία και εκμετάλλευση του αυτοκινητοδρόμου.
Ο Παραχωρησιούχος, εντός μίας εργάσιμης ημέρας από τη γνωστοποίηση αυτή, προσδιορίζει με σχετική δήλωσή του προς το Δημόσιο και τον Παραχωρητή, κοινοποιούμενη και προς τις εταιρείες «Αττική Οδός Α.Ε.» και «Αττικές Διαδρομές Α.Ε.», τις συμβάσεις ως προς τις οποίες προτίθεται να υποκατασταθεί στα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των υφιστάμενων εταιρειών.
2ον. Με το 'Αρθρο 3, προβλέπονται διατάξεις σχετικές με την ασφαλή και νόμιμη μεταφορά και χρήση προσωπικών δεδομένων, ορίζοντας ότι από την Ημερομηνία Έναρξης Ισχύος της Σύμβασης Παραχώρησης, και για χρονικό διάστημα 5 μηνών, το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, το ΤΑΙΠΕΔ υπό την ιδιότητά του ως Παραχωρητή και ο Παραχωρησιούχος καθίστανται αυτοτελώς Υπεύθυνοι, σύμφωνα με τον Νόμο, για την επεξεργασία προσωπικών δεδομένων στο πλαίσιο της Σύμβασης Παραχώρησης.
3ον. Με το 'Αρθρο 4, προβλέπεται ότι κατά την Ημερομηνία Έναρξης Παραχώρησης, ο Παραχωρησιούχος υπεισέρχεται αυτοδίκαια στα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των ανωνύμων εταιρειών «Αττική Οδός Α.Ε.» και «Αττικές Διαδρομές Α.Ε.», που απορρέουν από τις συμβάσεις συνδρομητικής διέλευσης που οι εταιρείες αυτές έχουν συνάψει με χρήστες του αυτοκινητοδρόμου.
Επίσης προβλέπει ότι ο απερχόμενος ανάδοχος ΑΤΤΙΚΗ ΟΔΟΣ ΑΕ υποχρεούται:
α) Να μεριμνήσει για την ομαλή μετάπτωση του συνόλου των συστημάτων τιμολόγησης και συνδρομητικών υπηρεσιών του αυτοκινητοδρόμου στον αριθμό φορολογικού μητρώου του Παραχωρησιούχου, για τη διασφάλιση της αδιάλειπτης εξυπηρέτησης και απρόσκοπτης διέλευσης όσων συνδρομητών έχουν σύμβαση διέλευσης ευρισκόμενη σε ισχύ και σύμφωνα με τα χρηματικά υπόλοιπα των συνδρομητικών λογαριασμών τους κατά τον χρόνο αυτό.
β) Να μεριμνήσει για την εξαγωγή από το σύστημα τιμολόγησης και να παραδώσει στο Δημόσιο και στον Παραχωρησιούχο, κατάσταση των υπολοίπων των συνδρομητικών λογαριασμών από προκαταβολές ή χρηματικές εγγυήσεις των συνδρομητών.
γ) Να προβεί στη μεταφορά του συνολικού ποσού που αντιστοιχεί στα χρηματικά υπόλοιπα των συνδρομητικών λογαριασμών από προκαταβολές ή χρηματικές εγγυήσεις των συνδρομητών, σε τραπεζικό λογαριασμό που τηρείται στο όνομα του Παραχωρησιούχου, τον οποίο αυτός θα της έχει γνωστοποιήσει, πριν από την Ημερομηνία Έναρξης Παραχώρησης.
δ) Να καταθέσει, εντός δύο μηνών, τα ποσά των χρηματικών εγγυήσεων συνδρομητών μετά από εκκαθάριση των οικονομικών σχέσεων - εκκρεμοτήτων με τους συνδρομητές.
Επίσης, προβλέπεται η κυριότητα και η νομή επί του κινητού εξοπλισμού ο οποίος έχει χορηγηθεί σε συνδρομητές, όπως ιδίως πομποδέκτες και κάρτες διελεύσεων, να μεταβιβάζονται κατά την Ημερομηνία Έναρξης Παραχώρησης δια του Δημοσίου και του ΤΑΙΠΕΔ στον Παραχωρησιούχο, χωρίς παράδοση του εν λόγω κινητού εξοπλισμού.
Οι συνδρομητές διατηρούν την κατοχή του εν λόγω εξοπλισμού.
4ον. Με το 'Αρθρο 6, προσδιορίζεται η διαδικασία υπολογισμού της Αναπροσαρμογής Χρηματοοικονομικού Κλεισίματος, όπως αυτή ορίζεται στη Σύμβαση Παραχώρησης, εξαιτίας της εξαιρετέας ημέρας (Σαββατο-Κυριακή) που τυγχάνει να συντελεστεί η έναρξη της παραχώρησης.
5ον. Το Υπουργείο, σε συνεργασία με τον νέο Παραχωρησιούχο, μετά από συνεχείς διαβουλεύσεις, διασφάλισαν τα εργασιακά κεκτημένα των εργαζομένων για την εργασία τους στον αυτοκινητόδρομο, και κατάφεραν να μη χαθεί ούτε μία θέση εργασίας.
Έτσι, οι εργαζόμενοι θα λάβουν τις νόμιμες αποζημιώσεις τους ένεκα της λύσης της εργασιακής σχέσης τους με την «ΑΤΤΙΚΗ ΟΔΟ ΑΕ» και τις «ΑΤΤΙΚΕΣ ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ Α.Ε», και ταυτόχρονα ο Νέος Παραχωρησιούχος εξεδήλωσε την πρόθεση να προχωρήσει στην αποκατάσταση των θέσεων εργασίας τους για το νέο Έργο, για όσους το επιθυμούν.
Συμπερασματικά, με τη νέα Σύμβαση Παραχώρησης, την κύρωσή της και τις διατάξεις του κυρωτικού νόμου, επιδιώκεται:
· η αναβάθμιση της οδικής ασφάλειας,
· η προώθηση της απρόσκοπτης μετακίνησης ανθρώπων,
· η ταχύτερη μεταφορά εμπορευμάτων,
· η ελαχιστοποίηση της δαπάνης των χρηστών του έργου παραχώρησης,
· η ικανοποίηση της τρέχουσας και μελλοντικής ζήτησης μεταφορών και
· η ενίσχυση της ομαλής λειτουργίας του συστήματος οδικής κυκλοφορίας στο λεκανοπέδιο της Αττικής, αναπόσπαστο και αναγκαίο κομμάτι της οποίας αποτελεί, εδώ και πάνω από δύο δεκαετίες, η Αττική Οδός.