«Το πλαίσιο της Κρατικής Αρωγής σε πληγέντες από φυσικές καταστροφές εξελίσσεται διαρκώς. Έχουμε αναλάβει την ευθύνη να στηρίζουμε τους πολίτες και η ευθύνη αυτή γίνεται αντιληπτή» τόνισε ο υφυπουργός Χρήστος Τριαντόπουλος, κατά την επί της αρχής συζήτηση του σχεδίου νόμου του υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας «Ιδιωτική ασφάλιση έναντι φυσικών καταστροφών, κρατική αρωγή και προστασία, στεγαστική συνδρομή, διατάξεις για το Πυροσβεστικό Σώμα και άλλες διατάξεις» που η συζήτησή του άρχισε στην Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου.
Ο υφυπουργός επισήμανε ότι «η κλιματική κρίση έχει δημιουργήσει νέα δεδομένα και στην χώρα μας. Η κυβέρνηση, με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, έχει προχωρήσει στην υλοποίηση μιας εθνικής στρατηγικής που εδράζεται σε τρείς άξονες: Στην εμπροσθοβαρή προώθηση της πράσινης ανάπτυξης, ώστε να μετριαστούν οι δυνάμεις εκείνες που συντελούν στην κλιματική κρίση. Η έμφαση, τόσο στην πρόληψη, όσο και στην αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής κρίσης, μέσα από την ουσιαστική λειτουργία της Πολιτικής Προστασίας που εξελίσσεται, ενδυναμώνεται και επεκτείνεται. Η δημιουργία του πλαισίου αρωγής, που μεγάλωσε και επεκτείνεται όλη αυτή την περίοδο, ώστε το κράτος να μπορέσει να σταθεί σε κάθε πολίτη που έχει ανάγκη».
Ο κ. Τριαντόπουλος υπογράμμισε πως «έχουμε αναλάβει την ευθύνη να στηρίξουμε τους πολίτες και αυτή η ανάληψη ευθύνης μπορεί να γίνει αντιληπτή εάν κανείς κάνει μια σύγκριση με ό,τι συνέβαινε κάποια χρόνια πριν» και πρόσθεσε ότι «αυτό το πλαίσιο εξελίσσεται διαρκώς και μέσα από τις παρεμβάσεις του παρόντος νομοσχεδίου».
Ο υφυπουργός αναφέρθηκε στην οργάνωση που έχει γίνει σε δομές και υπηρεσίες του μηχανισμού με νέα εργαλεία που έχουν αποτελεσματικότητα προς όφελος των πληγέντων, είτε είναι επιχειρήσεις, είτε αγρότες και κτηνοτρόφοι, είτε κάτοικοι και περιοχές.
Το νομοσχέδιο αυτό «αποτελεί μέρος μιας νομοθετικής τριλογίας, που δουλεύουμε στο υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας και αφορά το έργο και τη λειτουργία της γενικής γραμματείας Αποκατάστασης Φυσικών Καταστροφών και Κρατικής Αρωγής. Οι άλλες δύο, που είναι σε φάση προετοιμασίας αφορούν την εξέλιξη και προσαρμογή στα νέα δεδομένα. Εξελίσσουμε το πλαίσιο στα νέα δεδομένα πάντα, που βρίσκουμε μπροστά μας. Αφενός του σχήματος της κρατικής αρωγής για τις επιχειρήσεις και αφετέρου του σχήματος της στεγαστικής συνδρομής. Νέες νομοθετικές πρωτοβουλίες, που θα ολοκληρώσουνε το θεσμικό πλαίσιο των πολιτικών και των εργαλείων του Ενιαίου Χαρτοφυλακίου, της στήριξης της Κρατικής Αρωγής και της αποκατάστασης μετά από φυσικές καταστροφές. Παράλληλα όμως, προχωρούν καθημερινά μία σειρά από διεργασίες για τη λειτουργική και επιχειρησιακή εξέλιξη της γενικής γραμματείας. Αυτές μεταξύ άλλων, είναι η ολοκλήρωση της ενοποίησης των υπηρεσιών της γενικής γραμματείας σε ένα σύμπλεγμα κτιρίων και της στεγαστικής ομαλότητας στις περιφερειακές μας υπηρεσίες σε όλη τη χώρα. Η αναδιοργάνωση των υπηρεσιών και του έργου τους, σύμφωνα με τα νέα δεδομένα, με τη συνεργασία και του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος και η επέκταση της ψηφιοποίησης των διαδικασιών, σε συνεργασία με το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης, αλλά και η δημιουργία ενός ενιαίου και μεγάλου διαλειτουργικού κόμβου, αυτού της Κρατικής Αρωγής, στο πλαίσιο του προγράμματος «ΑΙΓΙΣ». Στο πλαίσιο του προγράμματος «ΑΙΓΙΣ» το οποίο, ως πρόγραμμα από τα 2 δισεκατομμύρια, το 1,6 δισεκατομμύριο - μιας και ελεγχθεί πριν - έχει δημοπρατηθεί και το επόμενο θα ολοκληρωθεί μέσα στους επόμενους δύο μήνες. Όλες αυτές οι διεργασίες προχωρούν ενώ, ταυτόχρονα οι υπηρεσίες της Γενικής Γραμματείας λειτουργούν εντατικά για να ανταποκριθούν στο δύσκολο έργο της ενίσχυσης και αποκατάστασης των περιοχών που επλήγησαν από φυσικές καταστροφές. Πρόκειται για κάτι που δεν είναι εύκολο. Να δημιουργείται, δηλαδή, μία νέα και λειτουργική γενική γραμματεία μέσα από τη συνένωση προηγούμενων υπηρεσιών ενώ, ταυτόχρονα όλες αυτές οι υπηρεσίες θα πρέπει να λειτουργούν με εντατικό ρυθμό, για να ανταποκριθούνε σε όλες αυτές τις ανάγκες που έχουν προκύψει στο πλαίσιο της κλιματικής κρίσης. Μπορεί να μην είναι εύκολο, είναι όμως δυνατό και είναι κάτι που πρέπει να γίνει. Είναι κάτι που γίνεται, με εντατική δουλειά από όλες και από όλους στη γενική γραμματεία για να ανταποκριθούν στις ανάγκες των πολιτών. Εντατική δουλειά, ακολουθώντας ευλαβικά τη φιλοσοφία που έχουμε εδραιώσει με συχνή παρουσία στο πεδίο, με συνεργασία όλων, με συνεργασία με τους πολίτες από την πρώτη στιγμή» ανέφερε ο υφυπουργός.
Οι τοποθετήσεις των κομμάτων
Ο εισηγητής του ΣΥΡΙΖΑ, Κωνσταντίνος Μπάρκας, από την δική του πλευρά ανέφερε ότι «το νομοσχέδιο αυτό δείχνει την πλήρη ανικανότητα της κυβέρνησης να προστατεύσει τις περιουσίες των πολιτών από τις φυσικές καταστροφές». Αντιτάχθηκε στο σχέδιο νόμου υποστηρίζοντας ότι «δεν επιλύει τίποτα, αντίθετα δημιουργεί περισσότερα προβλήματα». Σε αντίθεση με την συνταγματική υποχρέωση του κράτους για την προστασία της περιουσίας και της ζωής των ανθρώπων, η κυβέρνηση της ΝΔ, είπε ο βουλευτής, «έρχεται και νομοθετεί την ατομική ευθύνη με την υποχρεωτική ιδιωτική ασφάλιση, αρχικά για τις μεγάλες επιχειρήσεις, προκειμένου σε δεύτερο χρόνο να θεσπίσετε αυτή την υποχρεωτικότητα για όλους τους πολίτες». Χαρακτήρισε ασαφή την λειτουργία και τους σκοπούς του Παρατηρητηρίου Ιδιωτικής Ασφάλισης όπως αυτή θεσπίζεται. Για την Κρατική Αρωγή, ανέφερε ότι, έτσι όπως έχει λειτουργήσει από την κυβέρνηση μέχρι σήμερα, μόνο μειδίαμα προκαλεί. Σειρά επίσης ερωτημάτων, είπε ότι εγείρονται και με τις διατάξεις που αφορούν τους οικίσκους. Ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ επέκρινε τον υπουργό Πολιτικής Προστασίας, Βασίλη Κικίλια, λέγοντας ότι «δεν είναι εικόνα υπουργού να πηγαίνει στις φωτιές και να δίνει εντολές στους πυροσβέστες, για το πώς θα σβήσουν την φωτιά ή θα κρατούν την μάνικα. Αυτοί οι άνθρωποι είναι εκπαιδευμένοι, γνωρίζουν την δουλειά τους». Αντί για οδηγίες και επικοινωνιακή διαχείριση, η αρμοδιότητα του υπουργού «είναι να οργανώνει και να καλύπτει τα κενά που έχει η Πυροσβεστική Υπηρεσία».
Ο ειδικός αγορητής του ΠΑΣΟΚ- ΚΙΝΑΛ, Ανδρέας Πουλάς, ανέφερε ότι το νομοσχέδιο αυτό «επιβεβαιώνει το αίσθημα εγκατάλειψης από το κράτος που βιώνουν οι πολίτες και οι οποίοι νιώθουν ολοένα και πιο ανασφαλείς». Χαρακτήρισε το σχέδιο νόμου «κατώτερο των προσδοκιών», το οποίο επιβεβαιώνει την πολιτική που θέλει όλα να θυσιάζονται «στον βωμό της κρατικοδίαιτης επιχειρηματικότητας, των ιδιωτικών συμφερόντων και σε βάρος της τσέπης των φορολογούμενων». Αναρωτήθηκε ποια είναι αυτή η κοινωνική ανάγκη που επέβαλε την θέσπιση του Παρατηρητικού Ιδιωτικής Ασφάλισης και μάλιστα τώρα. Υποστήριξε ότι είναι «υπεράνω της λογικής, το ελληνικό κράτος να θεσπίζει Παρατηρητήριο για την προώθηση των ιδιωτικών ασφαλιστικών συμφερόντων». Αντιτάχθηκε στην υποχρεωτική ασφάλιση των μεγάλων επιχειρήσεων έναντι φυσικών καταστροφών, λέγοντας ότι προσθέτει ένα ακόμα σημαντικό χαράτσι στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις για να μπορεί να λαμβάνουν κρατική προστασία και αρωγή. Διαφώνησε με τις προϋποθέσεις που θεσπίζονται για να αποζημιώνονται οι αγρότες, λέγοντας ότι με αυτό τον τρόπο θα περιοριστούν ακόμα περισσότεροι οι δικαιούχοι. Αναφορικά με τις διατάξεις για το Πυροσβεστικό Σώμα, είπε ότι αντί για ένα νέο οργανόγραμμα, σύμφωνα με τις πραγματικές ανάγκες και πλήρωση των κενών θέσεων, έχουμε νέες διατάξεις που οδηγούν στην πλήρη εξόντωση των πυροσβεστών μας. Επανέλαβε την κριτική του κόμματός του στην ένταξη της ΕΜΥ στο υπουργείο Κλιματικής Κρίσης, λέγοντας ότι «συνεχίζετε να νομοθετείτε με το θυμικό και με κομματικά κριτήρια». Με το παρόν σχέδιο νόμου, κατέληξε ο κ. Πουλάς, «προκύπτει η αγωνία της κυβέρνησης να περιορίσει τις οικονομικές επιπτώσεις των φυσικών καταστροφών που δεν μπορεί να αντιμετωπίσει η κυβέρνηση. Είναι μια παραδοχή ήττας μιας κυβέρνησης μεγάλων λόγων αλλά χαμηλών προσδοκιών».
Ο ειδικός αγορητής του ΚΚΕ, Βασίλης Μεταξάς, δήλωσε πως το κόμμα του θα καταψηφίσει το σχέδιο νόμου υποστηρίζοντας ότι η κυβέρνηση «επιφέρει ένα ακόμα μεγάλο χτύπημα ενάντια στις λαϊκές οικογένειες, φέροντας ένα ακόμα μέτρο στήριξης των χρηματοοικονομικών ομίλων και συγκριμένα για τα κοράκια των ασφαλιστικών εταιρειών που καραδοκούν εδώ και χρόνια να βάλουν χέρι στο λαϊκό εισόδημα με την υποχρεωτική ασφάλιση των περιουσιών». Σήμερα, είπε, γίνεται το πρώτο βήμα με την υποχρεωτική ασφάλιση των μεγάλων επιχειρήσεων για φυσικές καταστροφές «αλλά αυτό είναι το τυρί στην φάκα» καθώς στην πραγματικότητα «διαμορφώνετε ένα κρατικό μηχανισμό, μια διυπουργική μηχανή, που θα επιβλέπει και θα επιβάλλει την υποχρεωτική ιδιωτική ασφάλιση καθολικά». Χαρακτήρισε μέτρο-φιάσκο την απαλλαγή του ΕΝΦΙΑ για όσους ασφαλίζουν τα ακίνητά τους και επειδή όπως είπε, αυτό δεν απέδωσε, τώρα προχωράτε ακόμα περισσότερο. Επέκρινε και τις διατάξεις για την Πυροσβεστική Υπηρεσία λέγοντας ότι και «εδώ δίνετε τα ρέστα σας: Αντί να ακούτε τις κραυγές αγωνίας των πυροσβεστών, που ζητούν εδώ και τώρα προσλήψεις, εσείς βάζετε τις βάσεις για έχουν νέες τραγωδίες με την μονιμοποίηση της εξόντωσης των πυροσβεστών». Έχουμε, είπε ο κ. Μεταξάς, «ένα νομοσχέδιο που κυνικά και ωμά δείχνει το σάπιο σύστημα και τις σάπιες πολιτικές που υπηρετείτε, αδιαφορώντας για τις επιπτώσεις που θα έχουν».
Η ειδική αγορήτρια της Ελληνικής Λύσης, Μαρία Αθανασίου, στο ίδιο μήκος, ανέφερε ότι το παρόν σχέδιο νόμου «έχει σοβαρά κενά στην πρόβλεψη και πρόληψη των συνεπειών από φυσικές καταστροφές». Μεταφέρει «τις ευθύνες του κράτους στους πολίτες, όπως άλλωστε έκανε και με τον καθορισμό των οικοπέδων». Η υποχρεωτική ασφάλιση για τις μεγάλες επιχειρήσεις, είπε η βουλευτής, γίνεται από την κυβέρνηση για αποφεύγει το πολιτικό κόστος, το οικονομικό κόστος, αλλά και για να δημιουργήσει ένα αφήγημα ότι δήθεν έχει θεσπίσει ένα ρυθμιστικό σχέδιο αντί να προχωρήσει σε σχέδια πρόληψης και σημαντικά μέτρα αντιμετώπισης των φυσικών καταστροφών. Η κυρία Αθανασίου τόνισε ότι «η κυβέρνηση οφείλει να είναι συνεπής με τις υποχρεώσεις της, να προστατεύσει τους πολίτες χωρίς κενά και απειλές και να μην συμπεριφέρεται τιμωρητικά».
Η ειδική αγορήτρια της Νέας Αριστεράς, Θεοπίστη Πέρκα, ανέφερε ότι «η κυβέρνηση της ΝΔ, έχει εδώ και μια πενταετία αποδείξει ότι δεν θέλει και δεν μπορεί να προστατεύσει τους πολίτες από τις φυσικές καταστροφές και την κλιματική κρίση, που την χρησιμοποιεί ως δικαιολογία για να καλύψει τις δικές της ανεπάρκειες ή τις δικές της πολιτικές επιλογές». Η κυβέρνηση, είπε, μεταθέτει τα πάντα στην ατομική ευθύνη και προωθεί τη ανευθυνότητα του κράτους. Μετά την ιδιωτικοποίηση των πάντων, ιδιωτικοποιεί και την ασφάλεια έναντι των φυσικών καταστροφών. Το νομοσχέδιο αυτό, κάνει το πρώτο βήμα με την θέσπιση της υποχρεωτικής ιδιωτικής ασφάλισης για επιχειρήσεις με τζίρο άνω των 2 εκατ. ευρώ, με στόχο να επεκταθεί παντού, ώστε να αποσυρθεί η υποχρέωση του κράτους για αποζημιώσεις. Η βουλευτής είπε ότι «υπάρχουν δημοσιεύματα που θέλουν το σχέδιο νόμου αυτό να σχεδιάστηκε από παράγοντες της ασφαλιστικής αγοράς». Επισήμανε ότι με υπερωρίες δεν καλύπτονται τα κενά στην Πολιτική Προστασία, ούτε αυξάνεται η ετοιμότητα και η εγρήγορση των εργαζόμενων της. Επανέλαβε την διαφωνία της Νέας Αριστεράς για την μεταφορά του Αστεροσκοπείου της Αθήνας και της ΕΜΥ στο υπουργείο Κλιματικής Κρίσης.
Ο ειδικός αγορητής της Πλεύσης Ελευθερίας, Αλέξανδρος Καζαμίας, υποστήριξε ότι «το νομοσχέδιο αποσύρει περαιτέρω το κράτος από τον παραδοσιακό ρόλο της προστασίας και προάσπισης των πολιτών και των επιχειρήσεων που πρέπει να έχει». Δεν δημιουργεί ένα νέο πλαίσιο, απλά διορθώνει - συμπληρώνει τον νόμο 4797/2021 που δεν λειτούργησε. Υποστήριξε ότι το νομοσχέδιο αυτό «δείχνει πως η κυβέρνηση Μητσοτάκη δεν έχει διδαχθεί τίποτα από τις μεγάλες φυσικές καταστροφές». Το νομοσχέδιο αυτό, είπε «διέπεται από μια υπηρεσιακή νοοτροπία και όχι από επιχειρησιακή λογική που έχει τον πολίτη στο επίκεντρο. Κατασκευάζει έναν λαβύρινθο γραφειοκρατικής οργάνωσης, μεταφέροντας υπηρεσίες από ένα υπουργείο σε άλλο και από τη μια βαθμίδα στην άλλη». Σχετικά με την θέσπιση της υποχρεωτικής ιδιωτικής ασφάλισης των μεγάλων επιχειρήσεων, ο βουλευτής παρατήρησε ότι αυτή θα καλύπτει μόνο εγκαταστάσεις, μηχανήματα, πρώτες ύλες και υλικά μιας επιχείρησης αλλά δεν υπάρχει καμία υποχρεωτική κάλυψη για τους εργαζόμενούς της. Ο κ. Καζαμίας είπε πως από αυτό το νομοσχέδιο, σε σχέση με τις δομές αρωγής και προστασίας, δεν βλέπουμε κάτι που να μας εντυπωσιάζει, που να δείχνει μια άλλη θεώρηση. Πολύ περιορισμένα ανάφερε ότι είναι και τα μέτρα για την Πυροσβεστική Υπηρεσία. Τέλος, ζήτησε από τον υφυπουργό να ενημερώσει το Σώμα σχετικά με τα μισθώματα ενοικίασης των κτηρίων της Πολιτικής Προστασίας επί της Λ. Κηφισιάς στο Μαρούσι και την Θεσσαλονίκη.
Ο εισηγητής της ΝΔ Μάνος Κόνσολας ζήτησε την υπερψήφιση του νομοσχεδίου, τονίζοντας πως πρόκειται για «ένα ακόμα σημαντικό νομοσχέδιο που σχετίζεται με τη βελτίωση του θεσμικού πλαισίου για την κρατική αρωγή προς τις επιχειρήσεις ή τις αγροτικές εκμεταλλεύσεις που πλήττονται από φυσικές καταστροφές» καθώς «εισάγονται διατάξεις που εκσυγχρονίζουν το πλαίσιο της στεγαστικής συνδρομής για την αποκατάσταση κτιρίων μετά από φυσικές καταστροφές, παράλληλα με ένα συνδυασμό ιδιωτικής ασφάλισης και κρατικής αρωγής έναντι των φυσικών καταστροφών». Ειδικότερα, ο βουλευτής της ΝΔ ανέφερε ότι οι τρεις στρατηγικοί στόχοι που υπηρετεί το νομοσχέδιο αυτό είναι «η ανάπτυξη και επέκταση της ιδιωτικής ασφάλισης απέναντι σε φυσικές καταστροφές. Η ενίσχυση του πλαισίου για την κρατική αρωγή απέναντι σε επιχειρήσεις και αγροτικές εκμεταλλεύσεις και η ενδυνάμωση των αρμοδίων υπηρεσιών κρατικής αρωγής και η διοικητική ευελιξία, με στόχο τη βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών αναφορικά με την ανακούφιση των πληγέντων από φυσικές καταστροφές». Σταχυολογώντας τις κυριότερες διατάξεις, ο κ. Κόνσολας ανέφερε την δημιουργία Παρατηρητηρίου Ιδιωτικής Ασφάλισης απέναντι σε περιπτώσεις φυσικών καταστροφών. Την πρόβλεψη για την υποχρεωτική ασφάλιση επιχειρήσεων με ετήσια ακαθάριστα έσοδα άνω των 2.000.000 ευρώ έναντι φυσικών καταστροφών και ειδικότερα έναντι δασικής πυρκαγιάς, πλημμύρας και σεισμού. Την ενίσχυση του πλαισίου της κρατικής αρωγής, με στόχο την αποτελεσματικότερη και πιο δίκαιη στήριξη επιχειρήσεων και αγροτικών εκμεταλλεύσεων που πλήττονται από φυσικές καταστροφές. Την οικονομική ενίσχυση των κατ' επάγγελμα και μη αγροτών, στην οριοθέτηση αγροτικών εκμεταλλεύσεων και λοιπών δραστηριοτήτων άνευ κτισμάτων. Την διαμόρφωση ενός εναλλακτικού πλαισίου παροχής στεγαστικής συνδρομής, υπό τη μορφή της κατασκευής συμβατικών ή προκατασκευασμένων οικιών με συγκεκριμένες προδιαγραφές προκειμένου να επιτευχθεί η ταχύτητα στη στέγαση των πληγέντων, που αποτελεί και ζητούμενο. Την καθιέρωση μιας ευέλικτης και ορθολογικής διαδικασίας για την διαδικασία κατεδάφισης των επικίνδυνων και ετοιμόρροπων κτιρίων μετά από φυσική καταστροφή. Τον ορισμό Συντονιστή Αποκατάστασης και Ανασυγκρότησης. Την οργανωτική και διοικητική αναβάθμιση των υπηρεσιακών δομών της γενικής γραμματείας Αποκατάστασης Φυσικών Καταστροφών και Κρατικής Αρωγής. Την σύσταση γενικής διεύθυνσης Κρατικής Αρωγής και Συντονισμού στη γενική γραμματεία Αποκατάστασης Φυσικών Καταστροφών και Κρατικής Αρωγής. Την δημιουργία της διεύθυνσης Αποκατάστασης Επιπτώσεων Φυσικών Καταστροφών Αιγαίου και Κρήτης. Την ενίσχυση των αρμοδιοτήτων του Ταμείου Κρατικής Αρωγής που θα ενεργοποιηθεί στο άμεσο μέλλον. Την ενίσχυση της γενικής γραμματείας Πολιτικής Προστασίας και του Πυροσβεστικού Σώματος, με προβλέψεις για την αποζημίωση για εργασία καθ' υπέρβαση του ωραρίου και για τα έξοδα διανυκτέρευσης και το όριο των ημερών εκτός έδρας για το προσωπικό της γενικής γραμματείας Αποκατάστασης Φυσικών Καταστροφών και Κρατικής Αρωγής.
Η συζήτηση του νομοσχεδίου στην επιτροπή, αποφασίστηκε να συνεχιστεί αύριο το μεσημέρι με την ακρόαση συνολικά 18 φορέων, ενώ την συνέχεια θα διεξαχθεί η τρίτη συνεδρίαση με την ψήφισή του επί της αρχής και την συζήτηση επί των άρθρων. Η δεύτερη ανάγνωση του σχεδίου νόμου στην επιτροπή, ορίσθηκε να διεξαχθεί την ερχόμενη Παρασκευή.