Χτίζοντας «τείχος ανοσίας»

Nα ορθώσει αναχώματα και να φρενάρει την εξάπλωση του COVID στα κύτταρα της πραγματικής οικονομίας επιχειρεί με αλλεπάλληλα πακέτα μέτρων το οικονομικό επιτελείο. Βασική επιδίωξη του ΥΠΟΙΚ είναι η λείανση των δραματικών επιπτώσεων της κορονο-κρίσης σε επιχειρείν και νοικοκυριά και για τον σκοπό αυτό είναι πολύ πιθανή και η κατάθεση συμπληρωματικού προϋπολογισμού τον Μάρτιο ο οποίος θα περιλαμβάνει επιπλέον ενισχυτικές παρεμβάσεις που μπορεί να προσεγγίζουν και τα 5 δισ. ευρώ (με το τελικό πακέτο για το 2021 να προσεγγίζει τα 13 δισ. ευρώ) για να αναπτυχθούν… αντισώματα στον παραγωγικό ιστό της χώρας και ιδιαίτερα στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις οι οποίες αποτελούν τα μεγαλύτερα θύματα της υγειονομικής κρίσης.

Ο προϋπολογισμός του 2021 προέβλεπε δέσμη μέτρων συνολικού ύψους 7,5 δισ. ευρώ για όλο το έτος αλλά ήδη στο πρώτο τρίμηνο τα κρατικά ταμεία επιβαρύνθηκαν με μέτρα 5,9 δισ. ευρώ. Συνεπώς, οι προβλέψεις έχουν ήδη ξεπεραστεί από τα γεγονότα τα οποία διαμορφώνει η επέλαση του ιού και τα διαδοχικά lockdown που στοιχίζουν περίπου 90 εκατ. ευρώ την μέρα στην οικονομία, προκαλώντας δυσβάστακτο κόστος στους μικρομεσαίους.

Επιστρεπτέα προκαταβολή, «πάγωμα» και συνεχείς παρατάσεις φορολογικών και ασφαλιστικών χρεών που σπάνε σε δόσεις, αναστολή καταβολής ενοικίων, κρατικές αποζημιώσεις ρίχνονται στη… μάχη εναντίον της ανεξέλεγκτης διάδοσης του κορονοϊού στην παραγωγική δραστηριότητα.

Τα μέτρα που έχουν ληφθεί μέχρι στιγμής είναι τα εξής:

- Παρατείνεται μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2021 η περίοδος αναστολής είσπραξης για βεβαιωμένες φορολογικές οφειλές που δεν είναι σε καθεστώς ρύθμισης, για τις οποίες είχε χορηγηθεί αναστολή είσπραξης έως την 30η Απριλίου. Οι οφειλές αυτές, μετά τη λήξη της νέας παράτασης, θα μπορούν να ενταχθούν σε πρόγραμμα ρύθμισης τμηματικής καταβολής, το οποίο προβλέπει επιλογή μεταξύ 24 άτοκων δόσεων ή 48 δόσεων με επιτόκιο ύψους 2,5%.

- Αναστέλλεται η είσπραξη της δόσης του Φεβρουαρίου ρυθμισμένων φορολογικών οφειλών για τις άμεσα πληττόμενες επιχειρήσεις, καθώς και για τους εργαζόμενους των οποίων οι συμβάσεις εργασίας τελούν σε αναστολή. Η πληρωμή της δόσης αυτής θα προστεθεί στο τέλος της αρχικής ρύθμισης.

- Παρατείνονται έως τo τέλος του έτους οι πληρωμές των ασφαλιστικών εισφορών, για επιχειρήσεις και ελεύθερους επαγγελματίες στις οποίες είχε δοθεί παράταση πληρωμής μέχρι την 30η Απρίλιου 2021. Η αποπληρωμή τους θα γίνει είτε με 24 άτοκες δόσεις είτε με 48 δόσεις με επιτόκιο ύψους 2,5%. Για τις ήδη ρυθμισμένες οφειλές των επιχειρήσεων, συνεχίζονται οι μηνιαίες παρατάσεις στην καταβολή τους.

- Δρομολογήθηκε ο 6ος κύκλος επιστρεπτέας προκαταβολής που αφορά την απώλεια τζίρου του Ιανουαρίου (ύψους 500 εκατ. ευρώ με στόχευση την εστίαση και την καταβολή των ποσών να αρχίζει στις 3 Μαρτίου) και προετοιμάζεται 7ος κύκλος, που θα αφορά την απώλεια τζίρου ολόκληρου του πρώτου τριμήνου. Και στους δύο αυτούς κύκλους θα υπάρχουν αυξημένα κατώτατα ποσά για την εστίαση και τις επιχειρήσεις που παραμένουν κλειστές με κρατική εντολή εντός Φεβρουαρίου, ενώ το 50% της ενίσχυσης δεν θα επιστρέφεται.

- Απαλλάσσονται πλήρως από την καταβολή ενοικίου για τον Ιανουάριο, τον Φεβρουάριο και τον Μάρτιο οι επιχειρήσεις των οποίων η λειτουργία βρίσκεται σε αναστολή με εντολή δημόσιας αρχής, καθώς και οι επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον τουρισμό και τις μεταφορές. Οι ιδιώτες εκμισθωτές θα αποζημιωθούν από τον Κρατικό Προϋπολογισμό με το 80% και οι ιδιοκτήτες-νομικά πρόσωπα με το 60% του μηνιαίου συμφωνημένου μισθώματος.

- Παρατείνεται για όλο το πρώτο τρίμηνο, η μείωση ενοικίου κατά 40% στους υπόλοιπους πληττόμενους κλάδους, στην πρώτη κατοικία των εργαζομένων που η σύμβασή τους βρίσκεται σε αναστολή καθώς και στη φοιτητική κατοικία των παιδιών τους.

- Παρατείνεται η μείωση των συντελεστών ΦΠΑ στο τουριστικό πακέτο έως την 31η Δεκεμβρίου 2021 και η μείωση στον καφέ, τα μη αλκοολούχα ποτά, τις μεταφορές, τους κινηματογράφους και τις θεατρικές παραστάσεις έως την 30η Σεπτεμβρίου 2021.

Με οριστικό... lockdown κινδυνεύουν 3 στις 10 επιχειρήσεις

«Σε θετική κατεύθυνση είναι η παράταση της αναστολής φορολογικών και ασφαλιστικών υποχρεώσεων μέχρι το τέλος τους έτους αλλά δεν λύνει το πρόβλημα, το βασικό ζήτημα είναι η έλλειψη ρευστότητας. Οι επιστρεπτέες επίσης βοήθησαν αλλά αυτό δεν αρκεί», επισημαίνει ο πρόεδρος της ΓΣΕΒΕΕ, Γιώργος Καββαθάς. «Οι μικρομεσαίοι είναι αποκλεισμένοι από το τραπεζικό σύστημα, σύμφωνα με στοιχεία της ΤτΕ λιγότερο από το 10% των χρημάτων που δόθηκαν σε δάνεια το 2020 πήγαν σε ΜμΕ, οι τράπεζες έχουν αυστηρά κριτήρια τα οποία δεν πληρούν οι επιχειρήσεις», προσθέτει.

«Όσο θα υπάρχουν περιορισμοί στην αγορά τόσο θα βαθαίνει η κρίση, τέσσερις στις δέκα επιχειρήσεις εστίασης και τρεις στις δέκα σε άλλους κλάδους είναι στον αέρα. Η ύφεση το πρώτο τρίμηνο του 2021 θα κινηθεί σε διψήφια επίπεδα, στα επίπεδα του 2019 η οικονομία θα επιστρέψει μετά από τρία χρόνια τουλάχιστον αν ο ρυθμός ανάπτυξης κινηθεί φέτος κοντά στο 3,5%», αναφέρει.

Ζητά παράταση προστασίας επαγγελματικής στέγης και απαγόρευση των εξώσεων μέχρι το τέλος του έτους καθώς «οι ιδιοκτήτες πολλές φορές εκβιάζουν τους ενοικιαστές απαιτώντας ακόμα και αύξηση του μισθώματος».

«Κούρεμα χρεών»

Θεωρεί επιτακτική την ανάγκη κουρέματος των κορονο-χρεών για το μικρομεσαίο επιχειρείν με το κόστος να το επωμίζονται ο κρατικός προϋπολογισμός και η ΕΕ, «δεν υπάρχει άλλη λύση, οι παρατάσεις απλά κρύβουν το πρόβλημα», σημειώνει.

«Το θετικό είναι ότι δεν είμαστε μόνοι μας σε αυτή την κρίση, όλη η Ευρώπη έχει πρόβλημα, το 40% των μικρομεσαίων επιχειρήσεων στην Ευρώπη δυσκολεύεται να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις του», καταλήγει.

«Αναθέρμανση της ζήτησης»

«Η μετάθεση των χρεών μπορεί να διευκολύνει προσωρινά τον επιχειρηματία αλλά σε βάθος χρόνου συσσωρεύει βάρη, δεν τα αφαιρεί, είναι αναγκαίο σε μία κοινωνία που δεν παράγει να υπάρξει καθολική και οριζόντια διαγραφή μέρους του ιδιωτικού χρέους, όχι μόνο του πανδημικού, προς όλους τους φορείς (δημόσιο και τράπεζες)» σημειώνει ο πρόεδρος του ΒΕΘ, Αναστάσιος Καπνοπώλης. «Κάποια στιγμή θα καταστεί αναπόφευκτο το σβήσιμο του χρέους, είναι ένας φαύλος κύκλος», συμπληρώνει.

«Πρέπει να μας πουν ποιο είναι το συνολικό ύψος των χρεών μετά και από την οικονομική κρίση που πέρασε η χώρα, αφού τα επιτόκια είναι μηδενικά μπορεί να καλυφθεί από το κράτος το έλλειμμα που θα προκύψει, οι μόνες που έχουν βοηθηθεί είναι οι τράπεζες», επισημαίνει.

«Μέχρι στιγμής, αν και υπάρχουν λουκέτα σε βιοτεχνίες, τα μέτρα στήριξης έχουν βοηθήσει αλλά η πραγματική εικόνα θα φανερωθεί όταν αυτά αρθούν, οι μεταποιητικές επιχειρήσεις που τροφοδοτούν το λιανεμπόριο έχουν πληγεί πιο σοβαρά από την πανδημία», υποστηρίζει.

Για να επανεκκινήσει η οικονομική δραστηριότητα μετά το τέλος του υγειονομικού εφιάλτη, θεωρεί πως «πρέπει να αναθερμανθεί η ζήτηση και να καλλιεργηθεί ένα κλίμα εμπιστοσύνης για να προχωρήσουν οι αναγκαίες επενδύσεις και να κινηθεί η αγορά», κάτι που όπως αναφέρει, εξαρτάται άμεσα από την ομαλή πορεία του εμβολιασμού και την ανάταξη του τουριστικού κλάδου.

Παρεμβάσεις «ασπίδα» για τις θέσεις εργασίας

Τα μέτρα για να συγκρατηθεί η αύξηση της ανεργίας και να θωρακιστούν οι θέσεις απασχόλησης από τη σαρωτική επέλαση του κορονοϊού έχουν ως εξής:

1. Αναφορικά με τις αναστολές συμβάσεων εργασίας για το μήνα Φεβρουάριο:

- Σε περίπτωση που οι επιχειρήσεις έχουν ήδη προαναγγείλει την αναστολή συμβάσεων εργασίας των εργαζομένων τους για όλο τον Φεβρουάριο ή για χρονικό διάστημα αναστολής που λήγει μετά τις 11/02/2021 ως πληττόμενες πρέπει να προβούν στην υποβολή δύο δηλώσεων:

α) Μία δήλωση αναστολής συμβάσεων εργασίας των εργαζομένων τους ως πληττόμενες ώστε να δηλωθεί ως χρονικό διάστημα αναστολής το διάστημα από 01/02/2021 έως και 10/02/2021. Επισημαίνεται ότι δεν επιτρέπεται καμιά μεταβολή των δηλωθέντων εργαζομένων των οποίων οι συμβάσεις εργασίας έχουν τεθεί σε αναστολή κατά το διάστημα αυτό.

β) Μία δήλωση αναστολής συμβάσεων εργασίας των εργαζομένων τους, ως κλειστές ώστε να δηλωθεί ως χρονικό διάστημα αναστολής το διάστημα από 11/02/2021 και όχι πέραν της 28/02/2021.

Σημειώνεται ότι κατά το διάστημα της αναστολής των συμβάσεων εργασίας ισχύει η ρήτρα απαγόρευσης απολύσεων και η ρήτρα διατήρησης των θέσεων εργασίας για τις επιχειρήσεις που κάνουν χρήση του μέτρου αυτού.

2. Επεκτείνεται η διάρκεια του προγράμματος «ΣΥΝ-ΕΡΓΑΣΙΑ» έως τις 31 Μαρτίου 2021.

3. Ενεργοποιούνται εκ νέου οι άδειες ειδικού σκοπού με το κλείσιμο σχολικών μονάδων.

4. Διατηρείται στο 50% το ποσοστό υποχρεωτικής τηλε-εργασίας, όπου αυτή είναι εφικτή. Η προαναγγελία των εργαζομένων που τίθενται σε καθεστώς τηλε-εργασίας γίνεται με ειδικό έντυπο στην «Εργάνη». Η μη τήρηση του ορίου επιφέρει την επιβολή προστίμου 3.000 ευρώ.

5. Εντατικοποιούνται οι έλεγχοι του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας (ΣΕΠΕ) για την τήρηση των μέτρων όσον αφορά τους κανόνες για την τηλε-εργασία, τη χρήση μη ιατρικής μάσκας, την τήρηση των αποστάσεων στο χώρο εργασίας.

7. Ανοίγει τις επόμενες μέρες η ειδική πλατφόρμα υποβολής δήλωσης (στην Ψηφιακή Πύλη του Δημοσίου gov.gr) όπου οι εργοδότες σε επιχειρήσεις άνω των 20 ατόμων θα μπορούν να δηλώνουν τους εργαζομένους τους και εφόσον αυτοί το επιθυμούν να δηλώνουν την πρόθεσή τους να κάνουν rapid test μέχρι και 2 φορές τον μήνα. Το κόστος των τεστ θα καλύπτεται από το κράτος.

8. Εργαζόμενοι που ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες μπορούν, κατόπιν αιτήματός τους προς τον εργοδότη τους, να παρέχουν την εργασία τους με το σύστημα της εξ αποστάσεως εργασίας. Αν αυτό δεν είναι εφικτό, ο εργοδότης οφείλει να λάβει μέτρα, ώστε ο αιτών εργαζόμενος που ανήκει σε ευπαθή ομάδα να μην παρέχει εργασία για την εκτέλεση της οποίας έρχεται σε επαφή με κοινό. Σε περίπτωση αδυναμίας εφαρμογής των ανωτέρω δυνατοτήτων, ο εργοδότης, ανεξαρτήτως Κωδικού Αριθμού Δραστηριότης, θέτει σε αναστολή τη σύμβαση εργασίας του για το χρονικό διάστημα που αιτείται ο εργαζόμενος και πάντως όχι πέραν της 28/2/2021. Ο εργαζόμενος καθίσταται δικαιούχος αποζημίωσης ειδικού σκοπού που υπολογίζεται ανά μήνα κατ’ αναλογία των ημερών κατά τις οποίες η σύμβαση εργασίας τελεί σε αναστολή με βάση υπολογισμού το ποσό των 534 ευρώ που αντιστοιχεί σε τριάντα ημέρες. Παρέχεται πλήρης ασφαλιστική κάλυψη επί του ονομαστικού τους μισθού, για τις ημέρες που η σύμβαση εργασίας τελεί σε αναστολή.

9. Επεκτείνεται το μέτρο υποβολής μονομερών δηλώσεων για τους επαγγελματίες της τέχνης και του πολιτισμού, ώστε να καταστούν δικαιούχοι της αποζημίωσης ειδικού σκοπού των 534 ευρώ για τους μήνες Ιανουάριο και Φεβρουάριο 2020.

10. Με υποβολή μονομερούς δήλωσης, άνεργοι από τον κλάδο τουρισμού-επισιτισμού για τους οποίους δεν υφίσταται υποχρέωση επαναπρόσληψης θα λάβουν αποζημίωση ειδικού σκοπού 400 ευρώ (προσαυξημένη κατά 50 ευρώ για κάθε ανήλικο τέκνο) για τους μήνες Ιανουάριο και Φεβρουάριο 2020.

11. Καθίστανται δικαιούχοι αποζημίωσης ειδικού σκοπού ύψους 534 ευρώ για τους μήνες Ιανουάριο και Φεβρουάριο 2020, εργαζόμενοι ειδικών κατηγοριών που απασχολούνται στον κλάδο του τουρισμού και συγκεκριμένα: ξεναγοί, τουριστικοί συνοδοί, εποχικοί εργαζόμενοι σε τουριστικά γραφεία, χειμερινά καταλύματα, χιονοδρομικά κέντρα.

12.Παρατείνεται για δύο μήνες η διάρκεια της τακτικής επιδότησης ανεργίας, του επιδόματος μακροχρονίως ανέργων, του βοηθήματος ανεργίας αυτοτελώς και ανεξαρτήτως απασχολουμένων -για όσους δικαιούχους έληξε ή θα λήξει τον Ιανουάριο και αντίστοιχα τον Φεβρουάριο 2021.

13. Χορηγείται ειδική οικονομική ενίσχυση για επιχειρήσεις-εργοδότες ξενοδοχειακών καταλυμάτων δωδεκάμηνης λειτουργίας, με περισσότερους από 50 εργαζόμενους πλήρους απασχόλησης που έχουν πληγεί σοβαρά από τις συνέπειες της πανδημίας και πρόκειται να υλοποιήσουν επενδυτικό σχέδιο αναμόρφωσης ή και ενεργειακής αναβάθμισης των κτιριακών εγκαταστάσεών τους, με σκοπό τη διατήρηση των θέσεων εργασίας και τη δημιουργία νέων. Η οικονομική ενίσχυση καταβάλλεται για χρονικό διάστημα έως δώδεκα μήνες, με την κάλυψη ποσοστού 80% επί του μισθολογικού και μη μισθολογικού κόστους και ενεργοποιείται εντός διετίας από την έγκριση του επενδυτικού έργου.

14. Καλύπτονται οι εργοδοτικές ασφαλιστικές εισφορές μέχρι και τις 31 Μαρτίου 2021 στα τουριστικά καταλύματα 12μηνης λειτουργίας, τα οποία κατά το χρονικό διάστημα Ιανουαρίου-Αυγούστου 2020 είχαν χαμηλότερα ακαθάριστα έσοδα κατά 70% τουλάχιστον σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2019.

15. Χορήγηση οικονομικής ενίσχυσης στις επιχειρήσεις θεάτρων, μουσικών σκηνών, χοροθεάτρων, συναυλιακών χώρων, κινηματογράφων και διανομέων κινηματογραφικών ταινιών.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η πραγματική εικόνα της αγοράς εργασίας θα αποτυπωθεί αφού λήξουν τα μέτρα στήριξης και φανερωθούν σε όλο τους το εύρος οι επιπτώσεις της πανδημίας στο μικρομεσαίο επιχειρείν. Τότε θα γίνει ο τελικός λογαριασμός (μετά το καλοκαίρι δηλαδή) που θα… δείξει το αποτύπωμα του COVID στην απασχόληση.