Αδυναμία παρουσιάζεται στον έλεγχο και την επιτήρηση για την υποχρεωτική ανακύκλωση Αποβλήτων Εκσκαφών, Κατασκευών και Κατεδαφίσεων (ΑΕΚΚ) στη Χαλκιδική, όπου υπάρχουν αμέτρητες αυτοσχέδιες χωματερές με μπάζα σε όλο τον νομό.
Η υποστελέχωση υπηρεσιών είναι ένα από τα αίτια του φαινομένου, ενώ από το ρεπορτάζ της «ΜτΚ» προέκυψε πως υπάρχουν διαφορές στη λειτουργία των Υπηρεσιών Δόμησης από δήμο σε δήμο. Την ίδια στιγμή, οι ευθύνες για τους μπαζότοπους αποτελούν «μπαλάκι», που δεν βρίσκει… παραλήπτη.
Το θεσμικό πλαίσιο ορίζει πως οποιοσδήποτε θέλει να του δοθεί άδεια δόμησης, υποχρεούνται να παραδώσει στην Υπηρεσία Δόμησης τη σύμβαση που έχει με σύστημα ανακύκλωσης για την εξασφάλιση διαχείρισης των αποβλήτων.
Αν δεν υπάρχει η σύμβαση, υποχρεούται να υπογράψει υπεύθυνη δήλωση, που θα εγγυάται ότι θα προβεί άμεσα στη σχετική σύμβαση. Οι παράμετροι ισχύουν για τους ιδιώτες, αλλά και για τα δημόσια έργα που αναλαμβάνουν οι εργολάβοι.
Βάσει αυτών των προϋποθέσεων, δεν θα έπρεπε να υπάρχουν μπαζότοποι μέσα στο δάσος της Χαλκιδικής αλλά και σε σημεία εντός κατοικημένων περιοχών. Δυστυχώς όμως οι εικόνες που αντικρίζουμε σε περιοχές της Χαλκιδικής δεν ανταποκρίνονται στο επιθυμητό αποτέλεσμα και το στόχο της Ελλάδας να ανακυκλώνει το 70% των ΑΕΚΚ μέχρι το 2020.
Ένα από τα αίτια που υπάρχουν παράθυρα για να μην εφαρμόζεται η νομοθεσία είναι ο ανεπαρκής έλεγχος από υπηρεσίες, κατά τη διάρκεια των εργασιών. «Έχουμε θέμα, δεν υπάρχει προσωπικό για να ελέγχουμε την πορεία που ακολουθούν τα ΑΕΚΚ.
Αν είχαμε περισσότερα άτομα, θα γίνονταν περισσότεροι έλεγχοι. Όμως η υπηρεσία είναι υποστελεχωμένη και δεν μπορούμε να το κάνουμε» δηλώνει στη «ΜτΚ» η Ελένη Κυράτσου, αναπληρώτρια προϊσταμένη της Υπηρεσίας Δόμησης του δήμου Σιθωνίας.
Σύμφωνα με την ίδια, στην υπηρεσία του δήμου Σιθωνίας από τον πρώτο έλεγχο απαιτούν ο εργολάβος να υποδείξει τη σύμβαση με κύκλωμα ανακύκλωσης και όχι υπεύθυνη δήλωση για μελλοντική συνεργασία.
«Για όλα τα μπάζα που βλέπουμε στους δρόμους υπεύθυνος είναι ο κάθε μηχανικός του έργου. Μου φαίνεται αδιανόητο πάντως κάποιος που φυσιολογικά έχει την οικονομική δυνατότητα να χτίσει μια οικοδομή, να μην μπορεί να δώσει κάποια χρήματα για ανακυκλωθούν τα ΑΕΚΚ» αναφέρει κ. Κυράτσου.
Ο καθένας που ζητά άδεια δόμησης υποχρεούται να καταθέτει και εκτίμηση για την ποσότητα και το είδος των μπάζων που θα παραχθούν. «Εφόσον τελειώσουν οι εργασίες, πρέπει να μας φέρουν τις βεβαιώσεις από τις μονάδες ανακύκλωσης, που θα αναγράφουν ότι ανακυκλώθηκαν όσα μπάζα προβλεπόταν» εξηγεί για τη διαδικασία η αναπληρώτρια προϊσταμένη της Υπηρεσίας Δόμησης του δήμου Σιθωνίας.
«Δεν γίνεται κάποιος έλεγχος από εμάς. Δεν είναι δικιά μας αρμοδιότητα. Εμείς ελέγχουμε μόνο τις διαδικασίες που αφορούν τα χαρτιά και τις βεβαιώσεις» δηλώνει από την πλευρά του ο διευθυντής Υπηρεσίας Δόμησης δήμου Πολυγύρου, Λάζαρος Δάλλιος, αναφέροντας πως άλλοι είναι οι αρμόδιοι για τον έλεγχο.
Σε παλαιότερο ρεπορτάζ της «ΜτΚ» ο αντιπεριφερειάρχης της περιφερειακής ενότητας Χαλκιδικής Γιάννης Γιώργος δήλωσε πως ο έλεγχος για τις παράνομες αποθέσεις ανήκει στο δήμο και την αστυνομία, ενώ από τις δημοτικές αρχές εκλάβαμε ότι δεν μπορούν να περιορίσουν το φαινόμενο, καθώς δεν έχουν δημοτική αστυνομία και προσωπικό. Βέβαια, τα πρόστιμα για τις παράνομες αποθέσεις, μέχρι τώρα, επιβάλλονται από την περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, ωστόσο αναμένεται να προχωρήσουν και διοικήσεις δήμων σε πρόστιμα, έπειτα από αποφάσεις των δημοτικών συμβουλίων.
Η υπηρεσία Τεχνικών Έργων των δήμων ελέγχει μόνο τα δημόσια έργα, σύμφωνα με τον Δημήτρη Ασημακόπουλο, μηχανικό της υπηρεσίας στο δήμο Προποντίδας. «Ο δήμος ελέγχει τους εργολάβους που έχουν αναλάβει τα δημόσια έργα. Τα ιδιωτικά έργα τα επιβλέπει η πολεοδομία. Εμείς ελέγχουμε αν ο εργολάβος που κέρδισε τους διαγωνισμούς για δημοτικά έργα συνεργάζεται με εταιρεία ανακύκλωσης και αν όλα συμβαδίζουν με τη νομοθεσία» επισημαίνει ο κ. Ασημακόπουλος. Από την Υπηρεσία Δόμησης του δήμου Αριστοτέλη τόνισαν πως όλα λειτουργούν βάσει της νομοθεσίας και ότι ιδιώτες μηχανικοί ελέγχουν την πορεία των εργασιών.
Για τα έργα μικρής κλίμακας όμως, σύμφωνα με την Ελένη Κυράτσου, από το 2018 ισχύουν διαφορετικές διαδικασίες. «Δηλαδή για έργα, όπως ανακαινίσεις, οι ιδιώτες υποβάλουν τις συμβάσεις τους ηλεκτρονικά στο Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος και στη συνέχεια εμείς κάνουμε κάποιο δειγματοληπτικό έλεγχο» εξηγεί.
Πάντως, μέχρι στιγμής κανένας δεν αναλαμβάνει την ευθύνη για τους αμέτρητους μπαζότοπους που έχουν σχηματιστεί σε όλη τη Χαλκιδική και υπάρχει δυσκολία στη διαχείριση του φαινομένου από αρμόδιους φορείς.
Καταγγελία στον εισαγγελέα από το δήμο Σιθωνίας
Σε καταγγελία εναντίον εργολάβου προχώρησε η αντιδήμαρχος Καθαριότητας, Ύδρευσης και Αποχέτευσης του δήμου Σιθωνίας, Κατερίνα Γιουβαρλάκη, για παράνομη ρίψη μπάζων. Όπως αναφέρει στη «ΜτΚ», «ο εργολάβος πετούσε τα μπάζα δίπλα από την οικοδομή που έκτιζε, εντός κατοικημένης περιοχής. Ήταν απαράδεχτο, η υπόθεση πήρε το δρόμο της δικαιοσύνης».
Για ακόμη μια χρόνια ο δήμος Σιθωνίας, ανέλαβε να περιορίσει τη ρίψη ογκωδών αποβλήτων στους δρόμους και να καθαρίσει περιοχές, όπου έχουν γίνει αποθέσεις. «Έπειτα από διαγωνισμό του δήμου, εργολάβος έχει αναλάβει να τοποθετεί σκάφες σε διάφορα σημεία του δήμου, ώστε οι δημότες να πετούν ογκώδη αντικείμενα» σημειώνει. Όμως, την ενέργεια αυτή κάποιοι την εκμεταλλεύονται και πετούν μπάζα από κατασκευές και ανακαινίσεις στα σημεία γύρω από τις σκάφες. «Κοιμάμαι και ξυπνάω με αυτήν την υπόθεση. Κάθε βράδυ πάνε διάφοροι και πετούν τα μπάζα τους έξω από τις σκάφες και αναγκαστικά τα μαζεύουμε εμείς για ανακύκλωση» λέει η κ. Γιουβαρλάκη.
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 1-2 Ιουνίου 2019