«Πακέτο» διάσωσης για τις δημοτικές επιχειρήσεις ύδρευσης και αποχέτευσης (ΔΕΥΑ) ετοιμάζει η κυβέρνηση, εξαιτίας των υπέρογκων αυξήσεων στις τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος που επιβαρύνει υπέρμετρα το λειτουργικό τους κόστος. Οι δήμοι, όπου λειτουργούν ΔΕΥΑ βρίσκονται σε απόγνωση, καθώς αφενός δεν μπορούν να χρηματοδοτήσουν τα συγκεκριμένα νομικά πρόσωπα, αφετέρου διαπιστώνουν πως αν δεν υπάρξει άμεσα οικονομική στήριξη από την πολιτεία είναι ορατός πλέον ο κίνδυνος μεγάλων αυξήσεων των τιμολογίων νερού, αλλά και των ανταποδοτικών τελών.
Ήδη η δημοτική επιχείρηση ύδρευσης και αποχέτευσης Λαγκαδά (ΔΕΥΑΛ) σχεδιάζει άμεσα να προβεί σε αυξήσεις, προκειμένου να ανταποκριθεί στους φουσκωμένους λογαριασμούς που άρχισαν να φτάνουν από το Δεκέμβριο και μετέπειτα.
Ενδεικτικό του υπέρογκου κόστους στις τιμές ενέργειας είναι για παράδειγμα η δημοτική επιχείρηση Βόλβης, όπου οι χρεώσεις για τη ρήτρα αναπροσαρμογής, έχουν ξεπεράσει το κόστος ρεύματος ήδη από το Δεκέμβριο. Ειδικότερα το Νοέμβριο του 2021 το κόστος έφτασε τα 34.488, το Δεκέμβριο τα 49.993 ευρώ και 64.987 τον Ιανουάριο του 2022. Αντίστοιχα, στη ΔΕΥΑ Ορεστιάδας, το κόστος ρεύματος το 2020 ανήλθε σε 615.000 ευρώ, το 2021 σε 734.000 ευρώ και το 2022 προβλέπεται να ανέλθει σε 1.150.000 έως 1.330.000 ευρώ.
Καμπανάκι κινδύνου έκρουσε ήδη από το Νοέμβριο του 2021 η Γενική Συνέλευση των μελών της Ένωσης Δημοτικών Επιχειρήσεων Ύδρευσης - Αποχέτευσης (ΕΔΕΥΑ), η οποία από εκείνη τη περίοδο έκανε λόγο για υπέρογκες ανατιμήσεις του ρεύματος, λέγοντας ότι αύξησαν τους λογαριασμούς ηλεκτρικής ενέργειας των ΔΕΥΑ κατά περίπου 40%. Επίσης είχε αναφερθεί και στο γεγονός ότι αυτό το αυξημένο κόστος έρχεται να προστεθεί στο ήδη υψηλό ενεργειακό κόστος που αντιμετωπίζουν οι ΔΕΥΑ. Προκειμένου δε να μην αυξηθούν τα τιμολόγια νερού τα μέλη τη γενικής συνέλευσης είχαν ζητήσει από την πολιτεία την άμεση λήψη μέτρων και την απαλλαγή των ΔΕΥΑ από τη ρήτρα αναπροσαρμογής, καθώς παρέχουν υπηρεσίες κοινής ωφέλειας.
Έρχεται έκτακτη οικονομική ενίσχυση
Σήμερα, συναγερμό σημαίνει και η Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδος (ΚΕΔΕ) η οποία μετά και από πιέσεις των δημάρχων, έθεσε το αίτημα για άμεση οικονομική ενίσχυση των ΔΕΥΑ, προκειμένου να ανταποκριθούν στο αυξημένο ενεργειακό κόστος, στον υπουργό Ενέργειας Κώστα Σκρέκα, τον αναπληρωτή υπουργό Εσωτερικών Στέλιο Πέτσα και τον αναπληρωτή υπουργό Οικονομικών Θεόδωρο. Σκυλακάκη.
Σε τηλεδιάσκεψη που είχε μαζί τους, η ηγεσία της ΚΕΔΕ ζήτησε να υπάρξει προτεραιοποίηση των δήμων και των ΔΕΥΑ για τη χρηματοδότηση τους από το Ταμείο Ανάκαμψης για έργα που αφορούν τη δημιουργία των ενεργειακών κοινοτήτων, καθώς και για δημιουργία πλατφόρμας για τους παρόχους ενέργειας, για την έγκαιρη απόδοση στους Δήμους των ανταποδοτικών τελών που εισπράττουν.
Λαμβάνοντας υπόψη τα δεδομένα που διαμόρφωσε η ενεργειακή κρίση και στις δημοτικές επιχειρήσεις ύδρευσης και αποχέτευσης, οι υπουργοί που συμμετείχαν στην τηλεδιάσκεψη συμφώνησαν να προχωρήσουν άμεσα, από κοινού, τα υπουργεία Οικονομικών και Ενέργειας στην επεξεργασία μιας πρότασης έκτακτης ενίσχυσης των ΔΕΥΑ, όπου θα ληφθούν υπόψη τα στοιχεία που θα αποστείλει άμεσα η ΚΕΔΕ και συνδέονται με μια σειρά από κριτήρια όπως η εισπραξιμότητα, το ύψος των τιμολογίων, οι απώλειες νερού και οι δυνατότητες για άμεσες επενδύσεις σε νέο εξοπλισμό. Μάλιστα διευκρινίστηκε ότι η πρόταση της έκτακτης χρηματοδότησης μόλις καταρτιστεί, θα αποσταλεί προς έγκριση στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Κατά την διαδικτυακή συνάντηση ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ Δημήτρης Παπαστεργίου και οι δήμαρχοι που συμμετείχαν σε αυτήν, παρουσίασαν τα οικονομικά δεδομένα όσον αφορά την οικονομική επιβάρυνση των ΔΕΥΑ από την αύξηση του ενεργειακού κόστους, καθώς και το γεγονός ότι μέχρι το τέλος του 2021 δεν είχε προβλεφθεί καμία επιδότηση από πλευράς κράτους.
Τόνισαν ακόμη πως το μεγαλύτερο μέρος του κόστους αφορά τη λειτουργία των γεωτρήσεων, των αντλιοστασίων και των βιολογικών καθαρισμών (πάνω από 94%), ενώ επισήμαναν ότι η μετακύλιση του ενεργειακού κόστους στους λογαριασμούς των καταναλωτών θα είχε ιδιαίτερα δυσμενείς επιπτώσεις και πρέπει να αποφευχθεί.
Τι συμφωνήθηκε μεταξύ κυβέρνησης και αυτοδιοίκησης
Μετά από το διάλογο μεταξύ των αρμόδιων υπουργών και της ΚΕΔΕ, εκτός από την επεξεργασία της πρότασης για έκτακτη ενίσχυση των ΔΕΥΑ, συμφωνήθηκε:
* Να παρακολουθείται σε διαρκή βάση, μήνα με το μήνα, η διακύμανση του ενεργειακού κόστους και με βάση τις εξελίξεις, να λαμβάνονται στοχευμένα μέτρα οικονομικής στήριξης των Δήμων.
*Να σχεδιαστεί ένα πρόγραμμα χρηματοδότησης επενδύσεων για τον εκσυγχρονισμό των ΔΕΥΑ με πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και στο πρόγραμμα αυτό να ενταχθούν όσα έργα ύδρευσης δεν μπόρεσαν να ενταχθούν λόγω έλλειψης πόρων, στο πρόγραμμα Α. Τρίτσης (ΑΤ 03).
*Να προγραμματιστεί άμεσα, τις επόμενες ημέρες, με ευθύνη του υπουργείου Ενέργειας σύσκεψη με συμμετοχή της ΚΕΔΕ και της διοίκησης του ΔΕΔΔΗΕ, προκειμένου να εξεταστεί το ζήτημα της
λειτουργίας της ειδικής πλατφόρμας όπου θα καταγράφεται το πότε και πόσα χρήματα εισπράττουν οι πάροχοι ενέργειας από τους καταναλωτές για ανταποδοτικά τέλη, προκειμένου αυτά να αποδίδονται έγκαιρα στους Δήμους.
*Να εξεταστεί το ζήτημα της χρηματοδότησης από το Ταμείο Ανάκαμψης της δημιουργίας των απαραίτητων υποδομών για τη λειτουργία των ενεργειακών κοινοτήτων με προτεραιοποίηση σε Δήμους και ΔΕΥΑ όχι μόνον όσον αφορά τη διάθεση των πόρων, αλλά και της παραχώρησης από τον ΔΕΔΔΗΕ του απαραίτητου ηλεκτρικού χώρου.
*Να αποσταλεί εκ νέου προς την πολιτική ηγεσία η πρόταση της ΚΕΔΕ για τον επανακαθορισμό του ύψους του τέλους ταφής, προκειμένου να συνδεθεί το ύψος αυτό, τόσο με τις συμβατικές υποχρεώσεις της χώρας , όσο και με την επίτευξη συγκεκριμένων στόχων που αφορούν την ανακύκλωση από πλευράς δήμων.
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 10.04.2022