«Σωσίβιο» για τη διάσωση των πολύπαθων Δημοτικών Επιχειρήσεων Ύδρευσης και Αποχέτευσης (ΔΕΥΑ) φαίνεται να πετά η κυβέρνηση, σε μία προσπάθεια να αποτραπεί ο κίνδυνος κατάρρευσής τους, καθώς αντιμετωπίζουν χρέη, φορολογικές υποχρεώσεις κ.ά. που εκτοξεύτηκαν από την ενεργειακή κρίση. Ωστόσο, τα 40 εκατ. ευρώ που κλειδώνουν για τη στήριξη των ΔΕΥΑ (20 εξ αυτών καταβλήθηκαν τον περασμένο Δεκέμβριο) δεν επαρκούν σύμφωνα με τους αιρετούς, γεγονός που παραδέχθηκε και ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ, Δημήτρης Παπαστεργίου, κατά την τελευταία συνεδρίαση του δ.σ., όπου τόνισε πως αν δεν δοθούν πολύ περισσότερα χρήματα, τότε οι περισσότερες ΔΕΥΑ της χώρας θα πτωχεύσουν με ότι αυτό συνεπάγεται για την λειτουργία των τοπικών κοινωνιών.
Οι δήμαρχοι διατυπώνουν σοβαρές ενστάσεις για το ποσό της νέας επιχορήγησης των 20 εκατ. ευρώ, αφού έχει υπολογιστεί ότι η ζημία των Δημοτικών Επιχειρήσεων Ύδρευσης και Αποχέτευσης, λόγω του ενεργειακού κόστους, ξεπερνά τα 120 εκατ. ευρώ.
Υπενθυμίζεται ότι η πλειοψηφία των 122 ΔΕΥΑ της χώρας, που παρέχουν υπηρεσίες ύδατος σε περίπου 5 εκατομμύρια περίπου πολίτες, αντιμετωπίζουν σοβαρότατο οικονομικό πρόβλημα, λόγω της αύξησης της τιμής του ρεύματος, αφού το ενεργειακό κόστος των επιχειρήσεων από 20% τον Αύγουστο του 2021 αυξήθηκε στο 40% σήμερα με αποτέλεσμα η πρόσθετη επιβάρυνση να εκτοξευτεί στα 120 εκατ. ευρώ.
Την ίδια ώρα νέες φωτιές ανάβει στους δημάρχους και η νέα διάταξη νόμου του υπουργείου Εσωτερικών που ψηφίστηκε ήδη και αφορά στην επιχορήγηση δήμων και ΔΕΥΑ για την εξόφληση δικαστικών και συναφών υποχρεώσεων με την προϋπόθεση ότι αυτές έχουν καταστεί τελεσίδικες. «Οι ΔΕΥΑ δύνανται να επιχορηγούνται από χρηματικά διαθέσιμα ύψους έως 50 εκατ. ευρώ του λογαριασμού που τηρείται στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων με τίτλο ‘Λογαριασμός Οικονομικής Ενίσχυσης ΟΤΑ’, τηρουμένων των κανόνων περί κρατικών ενισχύσεων», αναφέρεται στην ίδια διάταξη του νομοσχεδίου του υπουργείου Εσωτερικών.
Η διάταξη, όπως ήταν αναμενόμενο, έχει προκαλέσει προβληματισμό στους δημάρχους, καθώς όπως επισημαίνουν, το να καταστεί τελεσίδικη μία εκκρεμότητα πληρωμής, προϋποθέτει προσφυγή από την διοίκηση των ΔΕΥΑ στα δικαστήρια και η τελεσιδικία γίνεται μετά από τρία με τέσσερα χρόνια. «Αλλά μέχρι τότε τι θα γίνει;» αναρωτιούνται οι περισσότεροι, υποστηρίζοντας ότι είναι τραγική η κατάσταση στην οποία έχουν περιέλθει οι ΔΕΥΑ, εξαιτίας του ενεργειακού κόστους. Μάλιστα αναφέρουν ότι ακόμη και οι ΔΕΥΑ, που δεν αντιμετώπιζαν οικονομικό πρόβλημα, λόγω της εκτόξευσης του ενεργειακού κόστους, πλέον «γονατίζουν», αδυνατώντας να καλύψουν τις ανάγκες τους.
Μεθοδεύσεις για να πάνε αλλού τα χρήματα
Πλήρως αντίθετος με τη διάταξη εμφανίζεται ο δήμαρχος Θέρμης Θεόδωρος Παπαδόπουλος, λέγοντας ότι στο νόμο 5027 που δημοσιεύτηκε στις 2 Μαρτίου, στο άρθρο 49 αναφέρεται η επιχορήγηση δήμων και ΔΕΥΑ για εξόφληση δικαστικών και συναφών υποχρεώσεων. «Τα χρήματα όμως από τα οποία χρηματοδοτείται το πρόγραμμα δεν προέρχονται από κονδύλια του υπουργείου Οικονομικών, αλλά είναι χρήματα των δήμων. Είναι χρήματα που παρακρατούνται από τους ΚΑΠ των δήμων που μπαίνουν στον ‘Λογαριασμό Οικονομικής Ενίσχυσης ΟΤΑ’ και χρησιμοποιούνται για την ενίσχυση των υπερχρεωμένων δήμων που μπαίνουν σε πρόγραμμα εξυγίανσης» τόνισε ο ίδιος.
«Εμείς», είπε, «ζητήσαμε κρατική χρηματοδότηση των ΔΕΥΑ και των δήμων που διαχειρίζονται από μόνοι τους το νερό για να μπορέσουν να καλύψουν το υπέρμετρο ενεργειακό κόστος. Αλλά εντέλει χρηματοδοτούνται υποχρεώσεις δήμων για τις οποίες έχει εκκινήσει, ως 31/01/23 με οποιοδήποτε τρόπο, διαδικασία λήψης αναγκαστικών μέτρων εις βάρος τους».
Πάντως ο δήμαρχος Θέρμης έκανε λόγο και για μεθόδευση, προκειμένου, όπως είπε, τα χρήματα να κατευθυνθούν σε συγκεκριμένους δήμους και στο τέλος οι ΔΕΥΑ να μην εισπράξουν τίποτα. «Το συγκεκριμένο νομοσχέδιο, παρότι συμπεριλαμβάνει και τις ΔΕΥΑ, δεν τις χρηματοδοτεί στο ελάχιστο για να αντιμετωπίσουν το ενεργειακό τους κόστος, αλλά μεθοδεύει τη χρηματοδότηση συγκεκριμένων δήμων που τηρούν τις πριν τις 31/01/23 προϋποθέσεις» σημείωσε χαρακτηριστικά.
Απαιτείται γενναιόδωρη χρηματοδότηση
Επιφυλακτικός ως προς το ποσό της χρηματοδότησης εμφανίζεται και ο πρόεδρος της Ένωσης των Δημοτικών Επιχειρήσεων Ύδρευσης και Αποχέτευσης (ΔΕΥΑ), δήμαρχος Ρεθύμνου Γιώργος Μαρινάκης, ο οποίος σε δηλώσεις του τόνισε πρέπει να υπάρξει πρωτοβουλία της κυβέρνησης για πιο γενναιόδωρη χρηματοδότηση των ΔΕΥΑ και να αποτυπωθεί η πρόθεση της για στήριξη των ΔΕΥΑ.
Μάλιστα, οι επιφυλάξεις του προέδρου της Ένωσης των ΔΕΥΑ, επιβεβαιώνονται και από τα στοιχεία για τις χρεώσεις ηλεκτρικής ενέργειας, σύμφωνα με τα οποία τον Ιανουάριο του 2023 προκύπτει άνοδος κατά 247% των χρεώσεων του ηλεκτρικού ρεύματος σε σχέση με τον Αύγουστο του 2022 που επιβλήθηκε η ρήτρα αναπροσαρμογής και ακολούθως ενσωματώθηκε στο τιμολόγιο ηλεκτρικού ρεύματος.
Υπενθυμίζεται ότι το πρόβλημα με το ενεργειακό κόστος των ΔΕΥΑ ξεκίνησε τον Σεπτέμβριο του 2021 όταν πλέον η ρήτρα αναπροσαρμογής άρχισε να γίνεται διακριτή στους λογαριασμούς ρεύματος. Σύμφωνα με στοιχεία της Ένωσης των ΔΕΥΑ τον Σεπτέμβριο του 2022 από 106 ΔΕΥΑ σε σύνολο 122, προκύπτει ότι το πρόσθετο κόστος που δημιουργήθηκε για τις ΔΕΥΑ από την εφαρμογή της ρήτρας αναπροσαρμογής, από τον Αύγουστο του 2021 μέχρι τον Ιούλιο του 2022 ξεπερνά τα 80 εκατ. ευρώ μετά την εφαρμογή των επιδοτήσεων.
Μάλιστα, ενώ μετά την κατάργηση της ρήτρας αναπροσαρμογής από τον Αύγουστο του 2022 -αφού πρακτικά η ρήτρα ενσωματώθηκε στην τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας- το πρόσθετο κόστος για το σύνολο των ΔΕΥΑ είναι τουλάχιστον 8 εκατ. ευρώ ανά μήνα.
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 12.03.2023