Σφοδρές αντιδράσεις στους κόλπους της αυτοδιοίκησης προκαλεί τις τελευταίες μέρες η απόφαση του υπουργείου Εσωτερικών να θέσει υπό διαβούλευση διάταξη με την οποία καταργείται το δικαίωμα των επικεφαλής των δημοτικών παρατάξεων να εισάγουν θέματα προ ημερησίας διάταξης στο δημοτικό συμβούλιο.
Στην επίμαχη διάταξη, εκτός από επικεφαλής δημοτικών παρατάξεων αντιτίθενται και πολλοί δήμαρχοι που κάνουν λόγο για απαράδεκτη και αντιδημοκρατική απόφαση που παραπέμπει σε «σκοτεινές» εποχές της χώρας, ενώ όλοι θέτουν ερωτήματα για ποιο λόγο επιχειρείται να γίνει κάτι τέτοιο τώρα, καθώς πολύ σύντομα η δημοτική θητεία θα μετρά πλέον αντίστροφα για τη λήξη της. Αντιρρήσεις εξέφρασε και σχεδόν σύσσωμο το δ.σ. της ΚΕΔΕ, με πολλούς ακόμη και «γαλάζιους» δημάρχους που έχουν ισχυρή πλειοψηφία στα δημοτικά τους συμβούλια να κάνουν λόγο για «ακραία διάταξη», αλλά και για αδικαιολόγητο περιορισμό της αντιπολίτευσης, τη στιγμή που το σώμα έχει τη δυνατότητα να ρυθμίζει τα θέματα εκτός και εντός ημερήσιας διάταξης.
Κύκλοι πάντως της ΚΕΔΕ και αυτοδιοικητικοί παράγοντες καταλογίζουν σοβαρές ευθύνες στον υπουργό Εσωτερικών Μάκη Βορίδη, λέγοντας ότι μία τέτοια απόφαση εκθέτει την αυτοδιοίκηση και πως η ηγεσία του ΥΠΕΣ θα έπρεπε να λάβει υπόψη της τη θέση των θεσμικών οργάνων και όχι των «διαδρομιστών» του υπουργείου και όσων μπαινοβγαίνουν στους θαλάμους του, κάνοντας θελήματα. «Αντί να ρωτήσουν την άποψη των θεσμικών οργάνων της αυτοδιοίκησης, κάποιοι ικανοποιούν επιθυμίες των διαδρομιστών του ΥΠΕΣ, κάνοντας θελήματα αιρετών της εκλογικής τους περιφέρειας. Αυτό είναι απαράδεκτο» σχολίασε μιλώντας στη «ΜτΚ» κορυφαίο αυτοδιοικητικό στέλεχος.
Πολλοί πάντως είναι οι αιρετοί που δέχονται την άποψη αυτή ότι δηλαδή η ηγεσία του ΥΠΕΣ διολισθαίνει με το να ακούει τους «ημέτερους», εννοώντας δημάρχους της γαλάζιας πτέρυγας που δεν διαθέτουν πλειοψηφία ή έχουν οριακή πλειοψηφία στα δημοτικά συμβούλια, με αποτέλεσμα τα εκτός ημερησίας θέματα που θέτει η αντιπολίτευση να… πνίγουν στη διάρκεια των συνεδριάσεων θέματα που εισάγει η διοίκηση.
Το θέμα απασχόλησε και την τελευταία συνεδρίαση της ΚΕΔΕ, όπου στην τοποθέτηση του ο πρόεδρος Δημήτρης Παπαστεργίου κινήθηκε στη λογική του ναι μεν αλλά. «Όσο ακραίο είναι να μην μπορεί η αντιπολίτευση να βάλει θέματα, άλλο τόσο -ίσως και περισσότερο ακραίο- είναι να μπορεί να βάλει όσα θέματα εκτός ημερήσιας διάταξης θέλει. Υπάρχουν περιπτώσεις όπου τα δημοτικά συμβούλια δεν μπαίνουν καν στην ημερήσια διάταξη λόγω του μεγάλου αριθμού των εκτός ημερήσιας διάταξης θεμάτων. Εδώ όμως υπάρχουν και ερωτήματα σχετικά με το πόσο έκτακτα ήταν αυτά τα θέματα που προέκυψαν τις τελευταίες ημέρες πριν το δ.σ.» δήλωσε ο ίδιος.
Υπενθυμίζεται ότι σε σύνολο 332 δήμων της χώρας οι 231 έχουν δημάρχους που δεν διαθέτουν πλειοψηφία στα δημοτικά συμβούλια, με αποτέλεσμα, όπως λένε αιρετοί, να ασκείται μεγάλη πίεση στο υπουργείο για το γεγονός ότι η αντιπολίτευση «κάνει παιχνίδι» εισάγοντας αφειδώς δικά της θέματα ή και ψηφίσματα.
Τι αναφέρει η επίμαχη διάταξη
Ειδικότερα, με το άρθρο 42 του νομοσχεδίου που έθεσε σε διαβούλευση το υπουργείο Εσωτερικών διαγράφονται οι λέξεις «ή συμβούλου επικεφαλής δημοτικής παράταξης» στην περίπτωση να συζητάει το Δημοτικό Συμβούλιο για θέματα το οποίο δεν είναι γραμμένα στην ημερήσια διάταξη και κρίνεται κατεπείγον.
Είναι τα θέματα εκτός ημερήσιας διάταξης τα οποία, με βάση το νομοσχέδιο εφόσον γίνει νόμος του κράτους, θα τα φέρνει στο δημοτικό συμβούλιο είτε ο πρόεδρος, είτε ο δήμαρχος και όχι επικεφαλής παράταξης της αντιπολίτευσης.
Συγκεκριμένα το άρθρο 42 αναφέρει: «Απόφαση του δημοτικού συμβουλίου επί θεμάτων εκτός ημερησίας διάταξης - Τροποποίηση παρ. 7 άρθρου 67 ν. 3852/2010. Στο τρίτο εδάφιο της παρ. 7 του άρθρου 67 του ν. 3852/2010 (Α’ 87) μετά από τις λέξεις «ή του δημάρχου» διαγράφονται οι λέξεις «ή συμβούλου επικεφαλής δημοτικής παράταξης» και η παρ. 7 διαμορφώνεται ως εξής:
«Ο πρόεδρος καταρτίζει την ημερήσια διάταξη. Στην ημερήσια διάταξη αναγράφονται υποχρεωτικά και όλα τα θέματα που προτείνει ο δήμαρχος, η εκτελεστική επιτροπή, καθώς και η οικονομική επιτροπή και η επιτροπή ποιότητας ζωής.
Το δημοτικό συμβούλιο έχει δικαίωμα να αποφασίζει, μετά από σχετική πρόταση εισήγηση του προέδρου ή του δημάρχου και χωρίς συζήτηση, με την πλειοψηφία των παρόντων μελών του, ότι ένα θέμα το οποίο δεν είναι γραμμένο στην ημερήσια διάταξη είναι κατεπείγον, να το συζητήσει και να πάρει απόφαση γι’ αυτό πριν από την έναρξη της συζήτησης των θεμάτων της ημερήσιας διάταξης. Κατά προτεραιότητα και πάντα μετά τον δήμαρχο εκφράζουν τις απόψεις τους οι επικεφαλής των παρατάξεων, σύμφωνα με τη σειρά εκλογής».
Είναι μία αντιδραστική ρύθμιση
Για… απόνερα του «Καλλικράτη» και του «Κλεισθένη» έκανε λόγο στη «ΜτΚ» ο επικεφαλής της «Λαϊκής Συσπείρωσης» στο δήμο Καλαμαριάς Βικέντιος Αντωνάκης, τονίζοντας ότι πρόκειται για μία αντιδραστική ρύθμιση του ΥΠΕΣ. Μάλιστα υιοθετεί πλήρως και τις δηλώσεις του δημάρχου Πατρεών Κώστα Πελετίδη που μεταξύ άλλων, είπε, ότι πρόκειται για αντιδημοκρατικές και αυταρχικές πρακτικές που προωθεί η κυβέρνηση της ΝΔ για τη λειτουργία των Δημοτικών Συμβουλίων.
«Η κυβέρνηση μέσω μιας αντιδραστικής ρύθμισης που είναι ενταγμένη σε εγκυκλίους του υπουργείου Εσωτερικών προς τους δήμους, περιορίζει τα δικαιώματα των παρατάξεων της αντιπολίτευσης στα Δημοτικά Συμβούλια. Όλες οι μεγάλες πολιτικές δυνάμεις και οι ‘πρόθυμοι΄ τους είχαν σκοπό να την ευθυγραμμίσουν την κεντρική πολιτική τους στους δήμους, ώστε να μην υπάρχει περιθώριο να κινηθούν διαφορετικά» τόνισε ο κ. Αντωνάκης. Πρόσθεσε ακόμη ότι εκτός από το ότι καταργεί το δικαίωμα της αντιπολίτευσης να θέτει προς συζήτηση στα Δημοτικά Συμβούλια θέματα εκτός ημερήσιας διάταξης, βάζει επιπλέον εμπόδια και στη διεξαγωγή των ψηφοφοριών.
«Πρόκειται για απόφαση που εντάσσεται στη συνολικότερη προσπάθεια θωράκισης των τοπικών αρχών σε όλη την Ελλάδα, ώστε να υλοποιούνται οι αποφάσεις της κεντρικής εξουσίας και να μη συζητιούνται στα Δημοτικά Συμβούλια τα λαϊκά προβλήματα, ρύθμιση που κινείται δυστυχώς στην κατεύθυνση που ακολούθησαν όλες οι κυβερνήσεις, τόσο η σημερινή, όσο και οι προηγούμενες» υπογράμμισε ο επικεφαλής της ΛΑΣΥ στο δήμο Καλαμαριάς.
«Ό,τι φιμώνει την αντιπολίτευση είναι κατακριτέο»
Σε έντονο ύψος σχολίασε την επίμαχη διάταξη του ΥΠΕΣ και ο επικεφαλής της παράταξης «Ανατροπή» της μείζονος αντιπολίτευσης στο δήμο Παύλου Μελά Γιώργος Λίλτσης.
«Οτιδήποτε φιμώνει την αντιπολίτευση είναι κατακριτέο. Και αυτό είναι απολύτως ξεκάθαρο. Θεωρώ ότι μία τέτοια διάταξη είναι απαράδεκτη, καθώς πολλά από τα θέματα εκτός ημερησίας διάταξης που τίθενται από την αντιπολίτευση στα δημοτικά συμβούλια, είναι σημαντικά και είθισται οι διοικήσεις να μην τα θέλουν, γιατί αποτελούν αγκάθια που ενοχλούν» τόνισε ο ίδιος.
Εξήγησε ότι η αντιπολίτευση εκτός από το θεσμικό ρόλο έχει και ουσιαστικό, να θίγει ζητήματα που συνήθως περνούν στα… ψιλά από τις εκάστοτε διοικήσεις. «Είμαστε εκεί νομίμως εκλεγμένοι εκπρόσωποι των πολιτών για να θίγουμε τα κακώς κείμενα και όχι να συνυπογράφουμε όσα θέλει να περνά η δημοτική αρχή» σχολίασε ο επικεφαλής της «Ανατροπής». Ωστόσο παραδέχθηκε ότι κάποιες φορές μπορεί η αντιπολίτευση να λειτουργεί καθ’ υπερβολή, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι θα πρέπει να καταργηθεί το δικαίωμα της να θίγει ζητήματα. «Το νομοσχέδιο θα έπρεπε να κινηθεί διαφορετικά και αν χρήζουν βελτίωσης οι διοικήσεις των δήμων θα πρέπει να δώσει σαφή εντολή για ελέγχους παντού και όχι όταν τους ζητά η αντιπολίτευση να εγείρονται αντιδράσεις» υπογράμμισε ο κ. Λίλτσης.
Όχι άλλες αποφάσεις ερήμην της αυτοδιοίκησης
Την πλήρη αντίθεση του με τη νομοθετική ρύθμιση που επιχειρεί να περάσει το ΥΠΕΣ εκφράζει και ο δήμαρχος Αμπελοκήπων-Μενεμένης Λάζαρος Κυρίζογλου, ο οποίος και ως α’ αντιπρόεδρος της ΚΕΔΕ δηλώνει πως «πρέπει να μπει τέλος στις αποφάσεις που λαμβάνονται ερήμην της αυτοδιοίκησης».
Επισημαίνει ότι τα θέματα προ ημερήσιας διάταξης ρυθμίζονται από τον κανονισμό λειτουργίας των Δημοτικών Συμβουλίων και δεν μπορεί γι’ αυτό να αποφασίζει το υπουργείο. «Θα πρέπει να καταλάβει η κυβέρνηση ότι είναι άλλα τα προβλήματα των δήμων. Η συγκεκριμένη νομοθετική ρύθμιση δεν απαντά σε αυτά, ενώ τόσο ο νόμος όσο και ο κανονισμός λειτουργίας του δημοτικού συμβουλίου είναι αρκετά για την αντιμετώπιση τυχόν προβλημάτων τα οποία δημιούργησε σε πολλούς δήμους ο Κλεισθένης» σημείωσε χαρακτηριστικά.
Αναφερόμενος δε στα ουσιαστικά προβλήματα των δήμων ο κ. Κυρίζογλου είπε, μεταξύ άλλων, ότι αυτά αφορούν στη συμμετοχή τους στο νέο πρόγραμμα του ΕΣΠΑ, στο Ταμείο Ανάκαμψης, στους πόρους του Πράσινου Ταμείου και του προγράμματος Αντώνης Τρίτσης. Επίσης κομβικό ζήτημα για τους ΟΤΑ, όπως είπε, είναι η αντιμετώπιση τους αυξημένου ενεργειακού κόστους (φυσικό αέριο, ΔΕΗ, καύσιμα κ.λπ.), όπως και η εξεύρεση των απαιτούμενων πόρων, εξαιτίας των αναθεωρημένων τιμών στα έργα που κατασκευάζονται ή είναι υπό κατασκευή.
«Όνειδος για τη Δημοκρατία»
H νομοθετική ρύθμιση που περιέχει το νομοσχέδιο του υπουργείου Εσωτερικών προκάλεσε την έντονη αντίδραση και των πολιτικών κομμάτων με το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ να κάνει λόγο για «αυταρχισμό και όνειδος για τη Δημοκρατία».
Σε σχετική ανακοίνωση της η γραμματέας της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής και υπεύθυνη του Τομέα Εσωτερικών, Ευαγγελία Λιακούλη, τονίζει πως «η αυταρχική απόπειρα της ΝΔ να φιμώσει τις Δημοτικές Παρατάξεις, αποτελεί όνειδος για τη Δημοκρατία. Το δικαίωμα των Επικεφαλής Παρατάξεων της Αντιπολίτευσης, να εγείρουν κατεπείγοντα θέματα προ Ημερησίας Διάταξης, ώστε τα Δημοτικά Συμβούλια να αποφασίζουν επ’ αυτών, είναι αναφαίρετο».
Η μεθόδευση της ΝΔ, προσθέτει η ίδια, να επιβάλει δια νόμου σιωπητήριο στις Δημοτικές Παρατάξεις, με την επίκληση μάλιστα λόγων «διατάραξης της εύρυθμης λειτουργίας του Δημοτικού Συμβουλίου», αποτελεί ακόμα μία ωμή παρέμβαση. «Δεν μας εκπλήσσει. Από τον Αύγουστο του 2019 μέχρι σήμερα, οι υπουργοί της κυβέρνησης επιδίδονται σε έναν ανηλεή πόλεμο εναντίον των Δημοτικών Συμβουλίων, κατά της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, του μόνου θεσμού με άμεση λαϊκή νομιμοποίηση που αδυνατούν να χειραγωγήσουν και να καθυποτάξουν στις παλαιοκομματικές και πελατειακές τους ορέξεις. Είναι θλιβερό ότι ακόμα και τώρα, που οι αντιδημοκρατικές διατάξεις της κυβέρνησης καταπίπτουν ως αντισυνταγματικές στο Συμβούλιο της Επικρατείας, το ‘πάθημα’ δεν τους γίνεται ‘μάθημα’. Οι δημοκράτες δήμαρχοι δεν ευθύνονται για το ανοσιούργημα που προωθεί η κυβέρνηση, και θα αντιταχθούν, με ένα δυναμικό ‘όχι’» υπογραμμίζει η βουλευτής του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ.
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 26.06.2022