Των Βαγγέλη Στολάκη και Θεολόγου Ηλιού
«Εβδομάδα των Παθών» αναμένεται να είναι η Μεγάλη Εβδομάδα για εκατομμύρια Έλληνες, καθώς τότε εκτιμάται πως θα ληφθούν οι όποιες αποφάσεις για την εορταστική περίοδο του Πασχά: εάν δηλαδή οι επιστήμονες της Επιτροπής των Λοιμοξιολόγων θα δώσουν το «πράσινο φως» για τις μετακινήσεις από νομό σε νομό κι αν θα επιτραπεί η μετακίνηση στο χωριό. Την ώρα, που η κυβέρνηση επιχειρεί να ανοίξει σταδιακά την αγορά με αυστηρούς κανόνες για να μην υπάρξει πισωγύρισμα, οι ειδικοί είναι διστακτικοί και εκτιμούν ότι είναι νωρίς για να ανακοινωθεί κάτι εντός των επομένων ημερών και είναι διχασμένοι. Δεν λείπουν οι «συντηρητικές» απόψεις ότι δηλαδή θα πρέπει να γιορτάσουμε το Πάσχα όπως τα Χριστούγεννα και την Πρωτοχρονιά, στα σπίτια με συγκεκριμένο αριθμό ατόμων. Την ίδια ώρα, η Θεσσαλονίκη εξακολουθεί να δίνει την μάχη, με τα νοσοκομεία της να γεμίζουν από ασθενείς με κορονοϊό σε κάθε εφημερία. Το τρίτο κύμα της πανδημίας βρίσκει τις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας στην πόλη με μεγάλη πληρότητα, ενώ ο αριθμός των κρουσμάτων παραμένει υψηλός.Όπως υποστηρίζει στην «ΜτΚ» ο πρόεδρος του Πανελληνίου Ιατρικού Συλλόγου και μέλος της Επιτροπής των Εμπειρογνωμόνων του υπουργείου Υγείας, Αθανάσιος Εξαδάκτυλος τη δεδομένη στιγμή η Θεσσαλονίκη βρίσκεται σε παρόμοια φάση πίεσης με εκείνη του Νοεμβρίου, όμως με πιο αργούς ρυθμούς.
«Κατά την τρίτη φάση της πανδημίας τα νοσοκομεία της πόλης δεν έφτασαν στους μεγάλους αριθμούς των εισαγωγών του Νοεμβρίου και του Δεκεμβρίου, ωστόσο είναι μεγάλο το διάστημα κατά το οποίο οι εισαγωγές που παρατηρούνται είναι υψηλές» υποστηρίζει ο κ. Εξαδάκτυλος. «Δεν υπάρχει βέβαια αναλογία. Τον Νοέμβριο ξεκινήσαμε χαμηλά και είχαμε μια εκρηκτική αύξηση των εισαγωγών και τώρα ξεκινήσαμε σχετικά ψηλά και έχουμε αργή και σταθερή πίεση» υποστηρίζει ο κ. Εξαδάκτυλος.
«Αν η κατάσταση ήταν παρόμοια με τον Νοέμβριο, τώρα θα είχαμε 400 νεκρούς την ημέρα» λέει ο διευθυντής της Β’ ΜΕΘ του Παπανικολάου Νικόλας Καπραβέλος, για να τονίσει τη μεγάλη διαφορά που υπάρχει σε σχέση με τον Νοέμβριο και το τρίτο κύμα που διανύουμε στα νοσοκομεία της Θεσσαλονίκης. «Έχουμε επεκτείνει ξανά τις ΜΕΘ και υπάρχει πληρότητα, όπως τον Νοέμβριο, αλλά υπάρχουν διαφορετικά χαρακτηριστικά. Τότε η αύξηση ήταν τρομακτική και μας έπιασε στον ύπνο. Τώρα, νοσηλεύονται νεότερα άτομα αλλά είναι μεγαλύτερη χρονικά η νοσηρότητα. Χρειάζονται 20 ημέρες για να τους βοηθήσει η θεραπεία. Όμως οι περισσότεροι θα βγουν, δεν υπάρχει η ίδια θνησιμότητα με το δεύτερο κύμα» σημειώνει.
Την άποψη πως η επιδημιολογική εικόνα της πόλης σε σχέση με τον «μαύρο Νοέμβρη» είναι καλύτερη τη δεδομένη στιγμή, εκφράζει ο Χρήστος Παπαστεργίου, γιατρός- ακτινολόγος στο νοσοκομείο «Παπαγεωργίου». «Βρισκόμαστε κοντά στην κορύφωση του τρίτου κύματος της πανδημίας» υποστηρίζει. Αναφορικά με τους υγειονομικούς οι οποίοι νοσούν, ο κ. Παπαστεργίου τονίζει ότι «δεν υπάρχουν οι απουσίες του Νοεμβρίου, αυτό σημαίνει ότι δεν νοσούν τόσοι πολλοί συνάδελφοι» εξηγεί.
Σύμφωνα με τον πρύτανη του ΑΠΘ, Νίκο Παπαϊωάννου που προΐσταται της διεπιστημονικής ομάδας του ιδρύματος που μελετά τα λύματα της πόλης, τις τελευταίες ημέρες παρατηρείται επιπέδωση του ιικού φορτίου. «Γυρίζουμε ξανά προς τις αρχές Νοεμβρίου. Είχαμε φτάσει σε μια δύσκολη περίοδο, στις 5 Απριλίου είχαμε καταγράψει μια σημαντική αύξηση. Τώρα πηγαίνουμε πίσω. Την τελευταία εβδομάδα υπάρχουν μικρές αυξομειώσεις και αρχίζει να διαφαίνεται η αρχή της επιπέδωσης, της σταθερότητας για να ξεκινήσει μετά η αποκλιμάκωση» τονίζει ο πρύτανης του ΑΠΘ. Αυτή η επιπέδωση-οριζοντίωση θα διαρκέσει για τις επόμενες 10-15 μέρες, εξηγεί ο κ. Παπαϊωάννου, και, όπως λέει, στη συνέχεια θα αρχίσει η αποκλιμάκωση του ιικού φορτίου. Το δε αποτέλεσμά της θα φανεί τις επόμενες μέρες και στο σύστημα υγείας που σήμερα πιέζεται. Όσον αφορά στις μεταλλάξεις, το βρετανικό στέλεχος έχει επικρατήσει στη Θεσσαλονίκη και καταγράφεται σε ποσοστό πλέον του 90% στις μετρήσεις που διεξάγονται από την Ομάδα Επιδημιολογίας Λυμάτων του ΑΠΘ με την ΕΥΑΘ, σε συνεργασία με την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας και στο πλαίσιο του Εθνικού Δικτύου του ΕΟΔΥ.
Διαβατήριο τα...self tests
Μεγάλο ερώτημα παραμένει εάν τελικά «θα κάνουμε Πάσχα στο χωριό» κι αν θα επιτραπούν οι μετακινήσεις από νομό σε νομό. Όπως τονίζουν οι ειδικοί «ακόμα είναι νωρίς για αποφάσεις». Σύμφωνα με πληροφορίες της «ΜτΚ» στην κυβέρνηση προσανατολίζονται πάντως σε ένα άνοιγμα των μετακινήσεων με κανόνες, ενώ οι ίδιοι κυβερνητικοί παράγοντες εκτιμούν πως το εργαλείο για το ασφαλές άνοιγμα των μετακινήσεων είναι τα self tests. Οι όποιες ανακοινώσεις πάντως μετατίθενται για την Παρασκευή, ίσως και και αργότερα. Οι ίδιοι παράγοντες ξακαθαρίζουν ωστόσο, πως ακόμα κι αν επιτραπούν τελικά οι μετακινήσεις σε καμία περίπτωση το φετινό πασχαλινό τραπέζι δεν θα θυμίζει τα αντίστοιχα που «στρώνονταν» προ κορονοϊού. «Θα υπάρχει περιορισμένος αριθμός ατόμων και όχι γλέντια γύρω από τον οβελία» σχολιάζουν χαρακτηριστικά στη «ΜτΚ». Ερωτηθείσα σχετικά, στο πλαίσιο της τακτικής ενημέρωσης, η κυβερνητική εκπρόσωπος, Αριστοτελία Πελώνη, σχολίασε: «Το σχέδιο για το Πάσχα δεν είναι της παρούσης, θα ακούσουμε τους ειδικούς και θα ζυγίσουμε τι πρέπει και τι μπορεί να γίνει». Εκείνο που προβληματίζει τους ειδικούς είναι πως μια ενδεχόμενη μετακίνηση πληθυσμών τις ημέρες των εορτών θα επιβαρύνει τις πιο «καθαρές» περιοχές, όπως είναι τα χωριά και τα νησιά καθώς σε αυτά θα μετακινηθούν πολίτες από τις «χτυπημένες» από τον κορονοϊό περιοχές, περιοχές που εμφανίζουν υψηλό επιδημιολογικό φορτίο. Την ίδια ώρα, διίστανται οι απόψεις και για το εάν θα πρέπει να αντιμετωπιστούν με διαφορετικά μέτρα και διαφορετικά σταθμά εκείνοι που έχουν εμβολιαστεί και εκείνοι που παραμένουν ανεμβολίαστοι.
Όπως τονίζει ο κ. Εξαδάκτυλος ανακοινώσεις πριν από την Μεγάλη Δευτέρα δεν θα υπάρξουν. «Δεν αποτελεί πρόβλημα η μετακίνηση πολιτών σε περιοχές με το ίδιο επιδημιολογικό φορτίο. Ούτε επίσης να ταξιδέψουν πολίτες από την πρώτη τους κατοικία στο εξοχικό» υποστηρίζει ο κ. Εξαδάκτυλος.
«Ακόμα και τώρα είναι σχετικά νωρίς για να συζητήσουμε τι θα γίνει το Πάσχα. Πρέπει να περάσει και η επόμενη εβδομάδα για να εκτιμηθεί η κατάσταση και να αποφασιστεί τι θα γίνει την εορταστική περίοδο. Κοινωνικά και ψυχολογικά είναι προφανές τι θα θέλαμε όλοι, όμως επιστημονικά θα πρέπει πρώτα να φανεί η αποκλιμάκωση και μετά να πάρουμε τις όποιες αποφάσεις» τονίζει ο κ. Παπαϊωάννου.
Σύμφωνα με τον Βασίλειο-Παντελεήμονα Μποζίκα, καθηγητή Ψυχιατρικής και μέλος της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων του υπουργείου Υγείας «εντός της επιτροπής δεν έχει ανοίξει ακόμα καμία συζήτηση. Είναι πολύ νωρίς ακόμα» λέει. Παραδέχεται ότι ο κόσμος έχει πιεστεί και πως υπάρχει μεγάλη κόπωση εξαιτίας των μέτρων, ωστόσο τονίζει ότι οι επόμενες κινήσεις πρέπει να είναι προσεγμένες. «Θα εξαντληθεί κάθε δυνατότητα. Όλα όμως θα εξαρτηθούν από τα επιδημιολογικά δεδομένα. Υπάρχουν τα self tests αλλά εκείνο που πρέπει να γίνει σαφές είναι ότι αποτυπώνουν την κατάσταση την στιγμή που γίνονται. Προσωπικά έχω να δω τους γονείς μου από τον περασμένο Ιούλιο, παρότι είμαστε εμβολιασμένοι» τονίζει ο κ. Μποζίκας.
«Η επιδημία είναι απρόβλεπτη. Οποιαδήποτε στραβοτιμονιά μπορεί να δημιουργήσει υπερμεταδόσεις. Τα κρούσματα είναι πάρα πολλά, τα βαριά περιστατικά επίσης πολλά όπως και οι διασωληνώσεις για να μπορέσει κάποιος να κάνει πρόβλεψη για το τι θα συμβεί τις επόμενες ημέρες. Οι αποφάσεις θα ληφθούν λίγες ημέρες πριν από το Πάσχα» υποστηρίζει στη «ΜτΚ» ο καθηγητής Μικροβιολογίας του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής και μέλος της Επιτροπής του υπουργείου Υγείας, Αλκιβιάδης Βατόπουλος.
Το ενδεχόμενο «πισογύρισμα» του Πάσχα σε αριθμούς
Επιφυλακτικός εμφανίζεται ο καθηγητής Περιβαλλοντικής Μηχανικής του ΑΠΘ, Δημοσθένης Σαρηγιάννης, προτείνοντας να μην απελευθερωθούν οι μετακινήσεις για το Πάσχα, καθώς αυτό θα αποτυπωθεί σε πισογύρισμα στην αύξηση κρουσμάτων αλλά και στην μη άρση μέτρων μετέπειτα.
«Ας μην πάμε στα χωριά το Πάσχα φέτος. Φανταστείτε τι θα γίνει αν θετικοί ασθενείς με το μεταλλαγμένο στέλεχος φύγουν από τη Θεσσαλονίκη και πάνε στα χωριά τους. Ειδικά με το νοτιοαφρικανικό στέλεχος που δείχνει ότι ξεπερνά την φυσική ανοσία. Είναι επικίνδυνο και μεγάλο ρίσκο» αναφέρει ο κ. Σαρηγιάννης.
Όπως υποστηρίζει ο καθηγητής του ΑΠΘ, σύμφωνα με το μαθηματικό μοντέλο πρόγνωσης που έχει αναπτύξει, αυτή την στιγμή η καμπύλη της πανδημίας κινείται προς σταθεροποίηση. «Με τα δεδομένα που έχουμε έως σήμερα, από τις 22 Απριλίου θα υπάρχει αποκλιμάκωση. Αν το Πάσχα υπάρχουν ελεύθερες μετακινήσεις από νομό σε νομό και σημειωθεί έξαρση θα αποτελέσει ένα μεγάλο πισογύρισμα και θα αργήσει η αποκλιμάκωση. Θα φύγουμε για Πάσχα με 2.400 κρούσματα ημερησίως και θα επιστρέψουμε με 3.000 κρούσματα. Θα ρισκάρουμε το άνοιγμα του τουρισμού στις 14 Μαϊού» δηλώνει ο κ. Σαρηγιάννης. «Αν το σύστημα υγείας ήταν σε καλύτερη φάση, θα μπορούσε να επιτραπεί, αλλά τώρα προβλέπομαι πως στις 20 Απριλίου θα είναι κατειλημμένες 830 κλίνες ΜΕΘ» συμπληρώνει, ξεκαθαρίζοντας όμως ότι «η διαφορά συγκριτικά με τον Νοέμβριο είναι τεράστια. Τότε ήταν ένα δραματικό τσουνάμι, τώρα τα κρούσματα συγκριτικά είναι ένα λοφάκι».
Την ίδια επιφύλαξη εκφράζει μιλώντας στη «ΜτΚ» και ο καθηγητής Παιδιατρικής - Λοιμωξιολογίας στο ΑΠΘ και μέλος της Επιτροπής Εμβολιασμών, Εμμανουήλ Ροηλίδης. «Βρισκόμαστε σε μια κατάσταση που δεν είναι καλή για τις μετακινήσεις από νομό σε νομό, έχουμε ακόμα πολλά κρούσματα. Φοβάμαι ότι θα είναι ρίσκο το Πάσχα» δηλώνει.
«Αν οι Αθηναίοι και οι Θεσσαλονικείς ταξιδέψουν το Πάσχα, όλα τα χωριά θα καταρρεύσουν. Προφανώς είμαι κατά της απελευθέρωσης των μετακινήσεων» τονίζει ο Νικόλαος Καπραβέλος.
«Ναι» στο άνοιγμα αλλά με ελέγχους
Υπάρχουν βέβαια και επιστήμονες και γιατροί που τάσσονται υπέρ της χαλάρωσης των μέτρων, καθώς όπως υποστηρίζουν «είναι προτιμότερο ο κόσμος να βρίσκεται στις αυλές των σπιτιών σε εξωτερικούς χώρους από το να συγκεντρώνεται μέσα στα σπίτια».
«Δύσκολη» χαρακτηρίζει την κατάσταση στα νοσοκομεία της πόλης, από την πλευρά του ο πνευμονολόγος του νοσοκομείου «Γ. Παπανικολάου» και αν. καθηγητής Πνευμονολογίας - Λοιμωξιολογίας στο ΑΠΘ Ιωάννης Κιουμής. «Η δυσκολία αναφέρεται στην πληρότητα των κλινών στις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας. Στο νοσοκομείο οδεύουμε προς την κορύφωση της κατάληψης κλινών, όπως τον Νοέμβριο» υποστηρίζει ο κ. Κιουμής. «Τότε είχαμε ένα κύμα τσουνάμι. Τώρα οι κλίνες γεμίζουν με έναν πιο βαθμιαίο τρόπο, αλλά φτάνουμε περίπου στα νούμερα του Νοεμβρίου» εξηγεί. Σύμφωνα με τον ίδιο, τη δεδομένη περίοδο βρισκόμαστε στην κορύφωση του φαινομένου, ωστόσο η αποκλιμάκωση εντός των νοσοκομείων θα φανεί σε 10 έως 14 μέρες. «Τόσο χρειάζεται για να είναι ορατή στις μονάδες η ανακούφιση που περιγράφουμε. Μέχρι τότε θα υπάρχει πίεση» υποστηρίζει ο κ. Κιουμής και συμπληρώνει πως η μείωση των κρουσμάτων θα είναι βαθμιαία.
Όπως υποστηρίζει ο γιατρός του «Γ. Παπανικολάου» το Πάσχα «θα πρέπει να ανοίξουμε». «Η κοινωνία πρέπει να ανοίξει με ελεγχόμενο τρόπο. Όταν λέμε δεν ανοίγουμε, αυτή η έκφραση σημαίνει, ανοίγουμε με ανεξέλεγκτο τρόπο. Η κοινωνία έχει τους δικούς της κανόνες και ρυθμούς. Η κοινωνία κάνει άλλα πράγματα από αυτά που υπαγορεύουν οι κανόνες» αναφέρει. Και συμπληρώνει: «να ανοίξουμε με ελέγχους». «Να δούμε τα πράγματα από άλλη οπτική. Είναι προτιμότερο τις ημέρες του Πάσχα να αραιώσουμε. Εάν δεν φύγουν στα χωριά οι πολίτες τότε θα συγχρωτίζονται στις πλατείες των πόλεων. Να επιτραπεί η μετακίνηση στα χωριά και τα εξοχικά. Να αποκτήσουμε ρεαλιστική ματιά. Ό,τι ήταν να δώσει το lockdown, το έδωσε. Μπήκαμε στο lockdown με λιγότερα κρούσματα και θα βγούμε με περισσότερα» υποστηρίζει ο κ. Κιουμής.
Θετικός στο άνοιγμα των μετακινήσεων για το Πάσχα εμφανίζεται και ο Αδαμάντιος Χλωρός, συντονιστής διαχείρισης πανδημίας και διευθυντής του Πνευμονολογικού Τμήματος στο Παπανικολάου. «Με σαφείς οδηγίες και τήρηση των μέτρων, θα μπορούσε να μετακινηθεί ο κόσμος για το Πάσχα. Δεν μπορεί άλλο ο κόσμος να κλειστεί μέσα και δεν βοηθάει κιόλας. Αν πάνε στα χωριά τους, θα βρίσκονται και σε εξωτερικούς χώρους» αναφέρει. «Αν δεν υπάρχει έλεγχος και φεύγουν όλοι παρατύπως, θα είναι χειρότερα» τονίζει ο κ. Χλωρός.
Πεθαίνουν οι εμβολιασμένοι;
Στην ερώτηση εάν στις απλές κλίνες ή τις ΜΕΘ βρίσκονται ασθενείς που έχουν εμβολιαστεί ή άνθρωποι κατέληξαν, παρότι εμβολιασμένοι ο κ. Κιουμής αναφέρει πως είναι ελάχιστοι. «Κανένα εμβόλιο δεν υπόσχεται αποτελεσματικότητα 100%. Εάν κάποιος νοσήσει από κορονοϊό ενώ εμβολιάστηκε θα την εμφανίσει ελαφρότερα τη νόσο. Υπάρχουν ωστόσο άτομα μεγάλης ηλικίας, άνω των 85, με διάφορες νοσηρότητες. Αυτά τα άτομα που μπορεί να νοσήσουν ελαφρά από τον ιό λόγω άλλων προβλημάτων μπορεί να πεθάνουν. Είναι σημαντικό το ποσοστό εκείνων που πεθαίνουν με τον ιό και όχι από τον ιό» καταλήγει ο κ. Κιουμής.
Σε ό,τι αφορά το «προφίλ» των ασθενών με κορονοϊό που βρίσκονται σε απλή κλίνη COVID-19 ή σε κλίνη ΜΕΘ, ο κ. Παπαστεργίου υποστηρίζει ότι «ο μέσος όρος ηλικίας είναι τα 50 έτη, ενώ τους προηγούμενους μήνες ήταν μεγαλύτερος. Επίσης είναι πιο επιθετική η νόσος λόγω των μεταλλάξεων. Γι’ αυτό έχουμε και περισσότερους θανάτους». Ο κ. Παπαστεργίου πάντως εμφανίζεται κάθετα αντίθετος με οποιοδήποτε «άνοιγμα» την περίοδο του Πάσχα. «Είναι εγκληματική ακόμα και η συζήτηση. Πάσχα στο χωριό σημαίνει διασπορά σε όλη την Ελλάδα. Θα υπάρξει πολύ μεγάλο ανακάτεμα. Το Πάσχα πρέπει να το γιορτάσουμε στα σπίτια μας. Ο έλεγχος πρέπει να είναι αυστηρός» τονίζει.
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 18 Απριλίου 2021