Την «καυτή» πατάτα, που δεν είναι άλλη από το προσφυγικό - μεταναστευτικό, επιχείρησε να μοιραστεί με τους δημάρχους ο πρωθυπουργός Κ. Μητσοτάκης, ο οποίος, παρότι το θέμα δεν ήταν στα θέματα της ημερήσιας διάταξης στη συνάντηση που είχε προ ημερών με τη νέα ηγεσία της ηγεσία της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδος (ΚΕΔΕ), ζήτησε, χωρίς περιστροφές, να βάλουν πλάτη, για ακόμη μία φορά, δείχνοντας έμπρακτα τη στήριξή τους στο σχεδιασμό της κυβέρνησης για την αντιμετώπιση του προβλήματος.
Οι αιρετοί, παρότι χολωμένοι για την έλλειψη επίσημης ενημέρωσης των δήμων επί του συνολικού σχεδιασμού και των κριτηρίων επιλογής των χώρων όπου θα γίνουν οι δομές, καθώς και για την έλλειψη επαρκούς συνεργασίας στο θέμα του προσφυγικού, απάντησαν πως δέχονται να βάλουν πλάτη, με δυο όμως προϋποθέσεις: Να υπάρχει διαρκής ενημέρωση της ΚΕΔΕ και να γίνει άμεσα συνάντηση με το νέο υπουργό Μετανάστευσης και Ασύλου Νότη Μηταράκη.
Ειδικά μάλιστα τώρα που το μεταναστευτικό και συγκεκριμένα η απόφαση για κλειστές δομές σε πέντε μεγάλα νησιά της χώρας αποτελεί το πιο καυτό θέμα της εσωτερικής ατζέντας, δημιουργώντας σοβαρές τριβές μεταξύ δημάρχων και τοπικών κοινωνιών.
Πάντως, ανεξαρτήτως της στάσης της ΚΕΔΕ, πολλοί δήμαρχοι εμμένουν στην άποψη ότι η κυβέρνηση αρκείται να ενημερώνει αποσπασματικά και μεμονωμένα τους δήμους, όπου θέλει να δημιουργήσει δομές φιλοξενίας για πρόσφυγες και μετανάστες. «Η κυβέρνηση αυτήν την περίοδο, ενώ σε άλλους τομείς έχει να επιδείξει θετικά και σημαντικά βήματα της πολιτικής της, ιδιαίτερα στο ζήτημα των ελληνοτουρκικών σχέσεων, στο μείζον θέμα του προσφυγικού - μεταναστευτικού αντιμετωπίζει σοβαρό πρόβλημα. Για το πρώτο φαίνεται πως υπάρχει κινητικότητα και ολοένα και περισσότερες χώρες προσχωρούν σε θέσεις υπέρ της Ελλάδας, στο προσφυγικό υπάρχει σοβαρό ζήτημα, λόγω της έντασης που υπάρχει σε νησιά και ηπειρωτική Ελλάδα» σχολίασαν χαρακτηριστικά αυτοδιοικητικοί παράγοντες.
«Είμαστε διατεθειμένοι να βοηθήσουμε»
Κληθείς να σχολιάσει την πρώτη συνάντηση του πρωθυπουργού με τη νέα ηγεσία της ΚΕΔΕ, ο α’ αντιπρόεδρος, δήμαρχος Αμπελοκήπων - Μενεμένης Λάζαρος Κυρίζογλου τόνισε πως «από την ατζέντα του πρωθυπουργού έλειπε το ζήτημα του προσφυγικού μεταναστευτικού, το οποίο θέσαμε εμείς ως το πλέον βασικό. Θεωρώ αδιανόητο να μην έχουν ενημερωθεί οι ΠΕΔ της χώρας και η ΚΕΔΕ για τον κεντρικό σχεδιασμό διαχείρισης του προβλήματος. Αντίθετα, υπήρξε ενημέρωση των περιφερειαρχών και όχι των δημάρχων που καλούνται στο τέλος της ημέρας να αντιμετωπίσουν στα όρια των δήμων τους το πρόβλημα».
Πάντως χαρακτήρισε θετικό το γεγονός ότι έστω και με καθυστέρηση 2,5 μηνών, όπως είπε, έγινε η συνάντηση της νέας ηγεσίας της ΚΕΔΕ με τον πρωθυπουργό, από τον οποίο ζήτησε να γίνει άμεσα και μια συνάντηση με τον καθ’ ύλην αρμόδιο υπουργό Νότη Μηταράκη, προκειμένου η αυτοδιοίκηση να ενημερωθεί για το σχεδιασμό αντιμετώπισης του μεταναστευτικού. «Οι δήμοι είμαστε διατεθειμένοι να βάλουμε πλάτη για να αντιμετωπιστεί το σοβαρό αυτό πρόβλημα που είναι εθνικό και ανθρωπιστικό. Άλλωστε, το έχουμε αποδείξει. Μάλιστα, θα ξεκαθαρίσουμε στον κ. Μηταράκη πως δεν θα πρέπει να υπάρχουν πρόσφυγες στη Θράκη ούτε όμως να παραμένουν στα νησιά, για λόγους κοινωνικούς και εθνικούς» δήλωσε ο κ. Κυρίζογλου, σημειώνοντας πως επί του θέματος ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ ζήτησε επίσης ενίσχυση των δήμων που σηκώνουν το μεγαλύτερο βάρος του μεταναστευτικού - προσφυγικού.
Τι περιλάμβανε η ατζέντα Μητσοτάκη
Κατά τα άλλα η ατζέντα Μητσοτάκη τα είχε όλα: από το σχέδιο για την ανάπτυξη, τη συμμετοχή των δήμων στο νέο ΕΣΠΑ, ειδικά για μικρά έργα, τη μεταρρύθμιση και την αυτοδιοικητική οικονομική αυτοτέλεια, τα θέματα πολυεπίπεδης διακυβέρνησης, μέχρι τα απορρίμματα και την ανακύκλωση, όπως το ζήτημα για αλλαγή του νόμου 4412, που αφορά την εκτέλεση δημοσίων έργων (νόμος Σπίρτζη), λόγω του οποίου υπάρχουν σημαντικές καθυστερήσεις.
Ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ Δημήτρης Παπαστεργίου, ο οποίος παρέδωσε στον πρωθυπουργό υπόμνημα με τις θέσεις και τις προτάσεις της Ένωσης, αναφέρθηκε κυρίως στα οικονομικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι δήμοι της χώρας, μετά και τις μειώσεις της χρηματοδότησής τους μέσω των Κεντρικών Αυτοτελών Πόρων, που ξεπέρασαν το 60%. Επανέφερε ακόμη ζητήματα όπως η είσπραξη του ΕΝΦΙΑ από τους δήμους, η απόδοση του συνόλου των ΚΑΠ και η αύξηση του μεριδίου της τοπικής αυτοδιοίκησης από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, τονίζοντας ωστόσο ότι βασική προϋπόθεση για την ανάπτυξη των δήμων είναι η τροποποίηση του νόμου Ν.4412, ο οποίος αφορά τις δημόσιες συμβάσεις έργων και προμηθειών.
Ειδική αναφορά έγινε και για το θέμα της διοικητικής μεταρρύθμισης, για την οποία ο α’ αντιπρόεδρος της ΚΕΔΕ κ. Κυρίζογλου ανέφερε πως θα πρέπει να είναι πολυεπίπεδη και να αφορά την τοπική αυτοδιοίκηση (τους δήμους και τις περιφέρειες) αλλά και το κεντρικό κράτος. «Τονίσαμε ιδιαιτέρως ότι όλες οι ονομασθείσες μεταρρυθμίσεις στο παρελθόν αφορούσαν τους δήμους και τις περιφέρειες και άφηνε απ’ έξω το κράτος» σημείωσε ο ίδιος.
Το νέο ΕΣΠΑ και ο «ΦιλόΔημος»
Η ηγεσία της ΚΕΔΕ έθεσε επίσης στον πρωθυπουργό το διαχρονικό της αίτημα για ενεργή συμμετοχή των δήμων στο σχεδιασμό, στην οργάνωση και στη διαχείριση των Συγχρηματοδοτούμενων Προγραμμάτων Περιφερειακής και Τοπικής Ανάπτυξης (ΕΣΠΑ). Και αυτό γιατί θεωρεί πως η τοπική αυτοδιοίκηση έχει την αρμοδιότητα αλλά κυρίως γνωρίζει και αντιλαμβάνεται πλήρως τις ανάγκες και τις αναπτυξιακές προοπτικές της κάθε τοπικής κοινωνίας.
Αναφορικά με το μείζον ζήτημα του «Φιλόδημου», που ανέκυψε μετά την ανακοίνωση του υπουργού Εσωτερικών Τ. Θεοδωρικάκου ότι καταργείται, οι δήμαρχοι ζήτησαν την αντικατάστασή του με νέο χρηματοδοτούμενο πρόγραμμα, όπως ένα ειδικό πρόγραμμα για την αυτοδιοίκηση ύψους 2 δισ. ευρώ μέσω ΕΣΠΑ.
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 16 Φεβρουαρίου 2020