Μία μεγαλειώδης προσωπικότητα της ελληνικής πολιτικής ιστορίας συναντάται με μια σπουδαία κυρία των γραμμάτων. Ο έρωτάς τους έμεινε στην ιστορία και πυροδότησε κατά καιρούς διάφορες συζητήσεις. Τώρα εμπνέει ένα θεατρικό κείμενο… Ο λόγος για την Πηνελόπη Δέλτα και τον Ίωνα Δραγούμη, που γίνονται οι ήρωες του έργου της Μαρίας Παπαδήμα «Τελευταία συνάντηση», στο οποίο η αδελφή της συγγραφέως, γνωστή ηθοποιός Δήμητρα Παπαδήμα, υποδύεται τη σημαντική συγγραφέα. Η τελευταία διαβάζοντας το κείμενο απέκλεισε οτιδήποτε άλλο σκόπευε να κάνει. «Η αδελφή μου το έγραψε μετά από μεγάλη μελέτη γύρω από τις δύο αυτές ξεχωριστές προσωπικότητες. Το έργο είναι συγκλονιστικό, γεμάτο με αλήθεια και ευθραυστότητα. Επιδιώκουμε να αναδείξουμε πως μέσα από τις ατσάλινες συμβάσεις που πλακώνουν τη μάζα, υπάρχουν χαρακτήρες που αντιστέκονται με κάθε τίμημα, ανάλογα με τις εποχές», λέει στη «ΜτΚ» η Δήμητρα Παπαδήμα.
Η ανάγκη για εξιδανίκευση
Στο έργο η συγγραφέας συναντά τον πολιτικό στο σταθμό του τρένου, σε μία τελευταία προσπάθεια να καταλάβουν κι οι δυο αν τα πράγματα θα μπορούσαν να έχουν έρθει διαφορετικά απ’ ό,τι εξελίχθηκαν. Η Δέλτα, μια μυστηριώδης προσωπικότητα, κάτω από την ισορροπημένη, ικανή εμφάνισή της, καταπιέζει έναν εαυτό γεμάτο οργή και βία, που τη σπρώχνει σε μία μόνο διέξοδο, το θάνατο. Η ηθοποιός έχει αρκετά κοινά στοιχεία με το χαρακτήρα που υποδύεται. «Η προτίμηση στη μοναξιά σε έλλειψη του ουσιώδους. Η ανάγκη για καταγραφή των συνθηκών της εποχής που ζήσαμε η κάθε μία. Η συνειδητοποίηση του κενού και μάταιου. Η ανάγκη για μυθοποίηση των συναισθημάτων. Η έλξη μας από το ανεκπλήρωτο», είναι τα χαρακτηριστικά που την ταυτίζουν με τη συγγραφέα του «Τρελαντώνη» και άλλων σημαντικών βιβλίων της ελληνικής λογοτεχνίας. Η ίδια έχει γράψει επίσης θεατρικά έργα, τα οποία έχει ερμηνεύσει. «Έχω μεγάλη άνεση κι ευκολία πάνω στη σκηνή με τα δικά μου κείμενα. Στο έργο αυτό της αδερφής μου βάζω τα δυνατά μου να ξεπεράσω τις ευκολίες μου, γιατί αυτό απαιτεί κι ο ρόλος», λέει. Για εκείνη ο έρωτας της Δέλτα και του Δραγούμη ήταν η ανάγκη τους για εξιδανίκευση, ειδικά σε κείνη την ταραγμένη από πολιτικά γεγονότα εποχή. «Ναι μεν δεν τον έζησαν όπως πιθανόν θα ήθελαν, αλλά αν τον ζούσαν, μπορεί να μην έμενε στην ιστορία. Από την άλλη, η Δέλτα κόντρα στο κατεστημένο ομολόγησε αυτόν τον έρωτα στον ίδιο της τον άντρα και πατέρα των παιδιών της. Κάτι που ούτε στις μέρες μας δεν συνηθίζεται. Πιστεύω πως και η Δέλτα και ο Δραγούμης, ο κάθε ένας με διαφορετικό τρόπο, επιζητούσαν μια πραγματικότητα ουτοπική. Έξω από τις περιορισμένες δυνατότητες του ανθρώπου. Έγραφαν για να βρεθούν, για να επικοινωνούν. Δυο ρομαντικοί αναρχικοί που δεν χωρούσαν πουθενά και αγαπήθηκαν για να έχουν ο ένας καταφύγιο τον άλλο. Στις μέρες μας τέτοιοι έρωτες δεν υπάρχουν, γιατί οι ελλείψεις βρίσκονται σε άλλο επίπεδο», επισημαίνει η ηθοποιός.
«Σήμερα ερωτευόμαστε περιορισμένα»
Ο έρωτας είναι ίδιος σε όλες τις εποχές; «Σήμερα δεν ερωτευόμαστε γιατί ανακαλύπτουμε στον άλλο την πρωτοπόρα άποψή του για βελτίωση της ζωής. Δεν ερωτευόμαστε για να πλησιάσουμε κάποια αλήθεια, δεν ερωτευόμαστε γιατί ταυτίζουμε τις αγωνίες μας και τις προσδοκίες μας για το κοινό καλό. Ερωτευόμαστε περιορισμένα. Για μας. Το βρίσκω πιο προσγειωμένο. Και υγιές. Αλλά ακόμα και ο έρωτας επηρεάζεται από τις προσταγές της εποχής του αν και οι άνθρωποι, λίγο πολύ σε κάθε εποχή, το ίδιο επιδιώκουν, αυτό που θα μείνει ανεξίτηλο. Αν και γνωρίζουν πως ανεξίτηλο δεν μένει τίποτα».
Και οι οικονομικές συνθήκες; Πόσο επηρεάζουν την καθημερινότητα ή τους έρωτές μας; «Η Δέλτα και ο Δραγούμης προέρχονταν από εύπορες οικογένειες. Οι πολλοί ζούμε δύσκολα και στριμωγμένα, αλλά μήπως τότε που δεν ‘είχαμε πρόβλημα’ ήμασταν ευχαριστημένοι; Το ψεύτικο χρήμα που μας φλομώνανε σκιαγραφούσε μια ανέμελη πραγματικότητα; Δεν έχουμε πολλές επιλογές. Μονάχα μια. Να προσαρμοζόμαστε στις καταστάσεις και να βλέπουμε πού και πού τον διπλανό μας, αν χρειάζεται κάτι. Λίγος ρομαντισμός δεν βλάπτει. Κι ας μην είμαστε η Δέλτα και ο Δραγούμης, αλλά ‘κοινοί θνητοί’!», καταλήγει.
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΣ
Θέατρο Αθήναιον
Πρεμιέρα: 14/12 στις 21.00
Παρασκευή - Σάββατο στις 21.00 και Κυριακή στις 20.00
Εισιτήρια: 15 ευρώ (γενική είσοδος), 12 ευρώ (φοιτητές - άνεργοι)
Έως 13/1
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 2 Δεκεμβρίου 2018