Προβληματισμό στην κυβέρνηση και την Επιτροπή των Εμπειρογνωμόνων του υπουργείου Υγείας και ταυτόχρονα, αγανάκτηση στους πολίτες, προκαλούν οι μικροί αριθμοί των εμβολιασμών των νοσηλευτών και του διοικητικού προσωπικού που εργάζονται σε νοσοκομεία και δομές υγείας στο σύνολο της Επικράτειας, όπως και εκείνοι των γιατρών. Παρά το γεγονός ότι τα νοσοκομεία της Αττικής βρίσκονται στο «κόκκινο» με το τρίτο κύμα της πανδημίας να χτυπά ανελέητα την περιοχή και τα νοσοκομεία της Θεσσαλονίκης το τελευταίο διάστημα να δέχονται πίεση εξαιτίας της αύξησης των κρουσμάτων, και γνωρίζοντας την τραγική εμπειρία του «μαύρου Νοέμβρη», αρκετοί υγειονομικοί αρνούνται να εμβλιαστούν με το εμβόλιο που σταδιακά θα μας οδηγήσει στην «Ελευθερία» και αντιμετωπίζουν τη διαδικασία με μεγάλο σκεπτικισμό. Ενώ για κάποιους τα εμβόλια θεωρούνται «μάννα εξ ουρανού», άλλοι τα αγνοούν επιδεικτικά. Ενώ κάποιοι κάνουν το σήμα της νίκης με υπερηφάνεια, άλλοι γυρίζουν την πλάτη…
Οι αριθμοί μιλούν από μόνοι τους και είναι απογοητευτικοί. Σύμφωνα με όσα ανακοίνωσε πρόσφατα ο αναπληρωτής υπουργός Υγείας, Βασίλης Κοντοζαμάνης το ποσοστό του νοσηλευτικού προσωπικού των δημοσίων νοσοκομείων της χώρας που εμβολιάστηκε ανέρχεται σε 51%, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό των γιατρών είναι 77%. Αυτό σημαίνει ότι ένας στους δύο νοσηλευτές δεν έχουν εμβολιαστεί ακόμα, όπως επίσης και ένα σημαντικό ποσοστό της τάξης του 23% των γιατρών που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή και δίνουν καθημερινά τη μάχη με τον κορονοϊό. «Ο εμβολιασμός δεν είναι υποχρεωτικός, είναι όμως θέμα ατομικής και κοινωνικής ευθύνης και ειδικά για τους υγειονομικούς είναι και θέμα ηθικής υποχρέωσης, διότι προσφέρουν υπηρεσίες υγείας» σχολίασε κατά τη διάρκεια πρόσφατης τακτικής ενημέρωσης του υπουργείου Υγείας ο κ. Κοντοζαμάνης. Συμπλήρωσε ότι από την αρχή της πανδημίας ελήφθησαν μέτρα για την προστασία των υγειονομικών -κυρίως με μέσα ατομικής προστασίας- και κατά την εκκίνηση του προγράμματος εμβολιασμού, το υγειονομικό προσωπικό ήταν το πρώτο που κλήθηκε να εμβολιαστεί. Σημείωσε ότι ο εμβολιασμός των επαγγελματιών υγείας συνεχίζεται και εξέφρασε την ελπίδα το ποσοστό των υγειονομικών που εμβολιάζονται να αυξηθεί το επόμενο διάστημα. Ο κ. Κοντοζαμάνης τόνισε επίσης ότι ο εμβολιασμός, σε συνδυασμό με τη χρήση των μέσων ατομικής προστασίας και την ατομική συμμόρφωση του καθενός, διασφαλίζει την υγεία του υγειονομικού προσωπικού.
Rapid tests για να περιοριστεί η διασπορά
Τα πρόσφατα περιστατικά διασποράς του ιού στο «Μεταξά» και το «Δρομοκαΐτειο» σε ασθενείς και προσωπικό των νοσοκομείων χτύπησαν κόκκινο συναγερμό. Την ίδια ημέρα, ο υπουργός Υγείας Βασίλης Κικίλιας ανακοίνωσε πως καθίσταται υποχρεωτική η διεξαγωγή rapid test δύο φορές την εβδομάδα σε όλο το προσωπικό -ιατρικό, νοσηλευτικό, διοικητικό, λοιπό- των Μονάδων Υγείας του ΕΣΥ, που δεν έχει εμβολιαστεί κατά του κορονοϊού. Και μπορεί η διεξαγωγή rapid test σε εκείνους που δεν έχουν εμβολιαστεί ακόμα, να μπορεί να περιορίσει τη διασπορά του ιού εντός των νοσοκομείων, ωστόσο, όπως αναφέρουν διοικητές νοσοκομείων, δεν είναι εύκολη διαδικασία. Όπως εξηγεί διοικητής νοσοκομείου της Θεσσαλονίκης «λόγω ευαίσθητων προσωπικών και ιατρικών δεδομένων τις λίστες και τα στοιχεία των εμβολιασθέντων τα έχει το υπουργείο Υγείας, επομένως εμείς δεν είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε ποιος έχει εμβολιαστεί και ποιος όχι» λέει χαρακτηριστικά στη «ΜτΚ».
Σε επίπεδο Μακεδονίας και Θράκης, σύμφωνα με πληροφορίες της «ΜτΚ» αν και τα ποσοστά των εμβολιασθέντων υγειονομικών δεν αποκλίνουν από τον γενικό μέσο όρο, τα μηνύματα είναι πιο ενθαρρυντικά. Σε επίπεδο 4ης Υγειονομικής Περιφέρειας Μακεδονίας-Θράκης εκτιμάται πως το ποσοστό των νοσηλευτών και του διοικητικού προσωπικού που έχει εμβολιαστεί αγγίζει το 60% και το αντίστοιχο ποσοστό των γιατρών ανέρχεται σε 80%. Σε επίπεδο 3ης Υγειονομικής Περιφέρειας Μακεδονίας ο εμβολιασμός των γιατρών αγγίζει το 80%, του διοικητικού προσωπικού το 70% και των νοσηλευτών το 55%.
Τα χαμηλά ποσοστά των εμβολιασθέντων στις τάξεις των νοσοκομείων, την ώρα που κυβέρνηση και ελληνικός λαός δίνουν μάχη προκειμένου να κρατηθεί το σύστημα Υγείας που έχει ξεπεράσει τα όρια και τις αντοχές του και παράλληλα να ολοκληρωθούν ταχύτερα οι εμβολιασμοί του επιχειρησιακού σχεδίου «Ελευθερία», φέρνουν εκ νέου στο προσκήνιο την συζήτηση περί υποχρεωτικών εμβολιασμών των υγειονομικών ή της λήψης μέτρων από πλευράς πολιτικής ηγεσίας. Από την άλλη, υπηρεσιακοί παράγοντες του υπουργείου Υγείας και συνδικαλιστές ζητούν από την πολιτική ηγεσία «να σπάσει αυγά» όπως λένε χαρακτηριστικά. Οι διοικήσεις με rapid και μοριακά τεστ που πραγματοποιούνται δειγματοληπτικά προσπαθούν να ελέγξουν την κατάσταση εντός των νοσοκομείων, ενώ όταν περισσεύουν δόσεις εμβολίων εξαιτίας της ακύρωσης κάποιου ραντεβού δίνουν προτεραιότητα σε υγειονομικούς που δεν εμβολιάστηκαν στην πρώτη φάση και το σκέφτηκαν ή δεν μπορούσαν να εμβολιαστούν τότε επειδή νοσούσαν.
«Να εμβολιαστούν όλοι»
«Αυτή την εποχή, όποιος δεν έχει εμβολιαστεί κατά της COVID-19 δεν μπορεί να εργάζεται σε κάποιο νοσοκομείο. Όπως δεν μπορεί να εργάζεται σε κουζίνα, κάποιος που έχει ηπατίτιδα. Είναι προσωπική μου άποψη ότι για όποιον επιθυμεί αυτή την εποχή να εργαστεί ως γιατρός ή νοσηλευτής θα έπρεπε να είναι υποχρεωτικά εμβολιασμένος» εξηγεί ο Αθανάσιος Εξαδάκτυλος, πρόεδρος του Πανελληνίου Ιατρικού Συλλόγου, τονίζοντας ωστόσο πως πρόκειται για μία προσωπική θέση.
«Η άρνηση μιας μερίδας υγειονομικών να εμβολιαστεί μας προβληματίζει ιδιαίτερα. Σίγουρα αποτελούν μία μειοψηφία που όσο περνά ο καιρός μειώνεται, δεν παύουν όμως να είναι μία κρίσιμη μάζα που αντιμετωπίζει επιπόλαια μία πολύ σοβαρή κατάσταση» υποστηρίζει από την πλευρά του, ο πρόεδρος του Σωματείου Εργαζομένων του νοσοκομείου «Παπαγεωργίου», Παναγιώτης Τουχτίδης και συμπληρώνει: «Είναι δυνητικά επικίνδυνοι όχι μόνο για την δική τους υγεία, αλλά για την υγεία των συναδέλφων τους και των ασθενών που φροντίζουν. Θεωρώ ότι μία εντατική επιστημονική ενημέρωση θα βοηθήσει να ξεπεραστούν οι όποιοι ενδοιασμοί κι επιφυλάξεις, καθώς ο δρόμος για το τέλος της πανδημίας διαφαίνεται μακρύς. Η άρνηση του εμβολιασμού απομακρύνει έτι περαιτέρω την απαλλαγή μας από τον ζυγό του κορονοιού και των μεταλλάξεών του όσο καθυστερούμε».
Ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εργαζομένων Δημόσιων Νοσοκομείων, Μιχάλης Γιαννάκος εκτιμά ότι ο εμβολιασμός των υγειονομικών ανέρχεται σε 55%. Σύμφωνα με τον ίδιο εκ των 100.000 εργαζομένων στο χώρο της υγείας (γιατροί, νοσηλευτές, διοικητικοί και λοιπό προσωπικό) έχουν εμβολιαστεί περίπου οι 55.000. «Ως Ομοσπονδία έχουμε αναλάβει πρωτοβουλίες προκειμένου να πείσουμε όλους τους συναδέλφους να εμβολιαστούν» υποστηρίζει ο πρόεδρος της ΠΟΕΔΗΝ, ο οποίος εστιάζει στους λόγους για τους οποίους αρκετοί συνάδελφοί του μέχρι στιγμής απέχουν από την εμβολιαστική διαδικασία. «Μας έδωσαν μόλις μία ημέρα προθεσμία για να δηλώσουμε συμμετοχή στον εμβολιασμό. Όπως αντιλαμβάνεστε αυτό δημιούργησε αρνητικά αντανακλαστικά στους υγειονομικούς. Τώρα, ζητάμε δεύτερη ευκαιρία. Πολλά νοσοκομεία δεν έχουν εμβόλια που περισσεύουν με αποτέλεσμα συνάδελφοι που το ξανασκέφτηκαν να μπαίνουν στην πλατφόρμα emvolio.gov.gr και να κλείνουν από εκεί το ραντεβού τους. Θέλουν υγειονομικοί να εμβολιαστούν και δεν έχουν την δυνατότητα» υποστηρίζει ο κ. Γιαννάκος. «Θεωρούμε ότι θα δηλώσουν ενδιαφέρον πολλοί συνάδελφοι. Προληπτικοί έλεγχοι πρέπει να γίνονται σε όλο το προσωπικό» συμπληρώνει ο πρόεδρος της ΠΟΕΔΗΝ. Όπως εξηγεί ο κ. Γιαννάκος εκτός από τους επιφυλακτικούς υγειονομικούς και εκείνους που επιθυμούν να εμβολιαστούν αλλά δεν βρίσκουν σειρά, υπάρχουν και εκείνοι που ανήκουν στις ευπαθείς ομάδες. «Θα πρέπει όλοι οι υγειονομικοί με αίσθημα ευθύνης να εμβολιαστούν. Δεν χρειάζονται πειθαρχικά μέτρα, αλλά πειθώ. Πρέπει επίσης να υπάρχουν μέσα ατομικής προστασίας για όλους» καταλήγει ο κ. Γιαννάκος και ζητά ανοιχτές ημερομηνίες εμβολιασμών για όλους τους υγειονομικούς.
Για ζήτημα προσωπικής υπευθυνότητας κάνει λόγο η πρόεδρος των νοσοκομειακών γιατρών Αθήνας-Πειραιά, Ματίνα Παγώνη. «Δεν υπάρχει νομοθεσία που να επιβάλλει τον εμβολιασμό. Είναι θέμα συνείδησης του καθενός» λέει στη «ΜτΚ». «Μας προβληματίζουν οι άνθρωποι που δεν έχουν εμβολιαστεί, και κυρίως εκείνοι που δουλεύουν σε μονάδες κορονοϊού. Μερικοί φοβούνται, άλλοι είναι επιφυλακτικοί γενικά για τους εμβολιασμούς, αλλά δεν δικαιολογείται η άρνησή τους. Θα πρέπει να υπάρξει μία διευθέτηση, ειδικά αυτή την εποχή που είμαστε ξανά σε πόλεμο» εξηγεί η κ. Παγώνη.
Ανδρέας Λοβέρδος: Πειθαρχικά μέτρα για εκείνους που αρνούνται
Ο βουλευτής του ΚΙΝΑΛ, πρώην υπουργός Υγείας και συνταγματολόγος Ανδρέας Λοβέρδος ζητά να γίνει υποχρεωτικός ο εμβολιασμός όσων εργάζονται στα νοσοκομεία. Μιλώντας στη «ΜτΚ» υποστηρίζει πως «είναι αδιανόητο να μην δέχεται ένας υγειονομικός να εμβολιαστεί» και αναφέρεται στην περίπτωση καρκινοπαθή πελάτη του, ο οποίος κόλλησε κορονοϊό στο νοσοκομείο. «Όποιος δεν θέλει να εμβολιαστεί, να αλλάξει χώρο εργασίας ή να πάει σε άλλο χώρο του υγειονομικού συστήματος ή να παραπεμφθεί με βάση το πειθαρχικό δίκαιο για οποιαδήποτε ποινή, πλην αυτής της απόλυσης» αναφέρει ο κ. Λοβέρδος. «Είναι δικαίωμα του καθενός να μην θέλει να εμβολιαστεί. Όμως στην παρούσα φάση πρέπει να σταθμιστεί με το δικαίωμα των υπολοίπων για την προστασία της υγείας τους και το δικαίωμα στην ζωή. Το δικαίωμα στην δημόσια υγεία και την ζωή υπερτερεί» αναφέρει ο κ. Λοβέρδος.
Παγκόσμιος προβληματισμός
Ο προβληματισμός για τις «χαμηλές πτήσεις» στους εμβολιασμούς των υγειονομικών είναι παγκόσμιος, με ορισμένες κυβερνήσεις να σχεδιάζουν τη λήψη σκληρών μέτρων. Είναι χαρακτηριστικό πως στην Ιταλία, δικαστής της πόλης Μπελούνο, στην περιοχή Βένετο, αποφάσισε τα μέλη του υγειονομικού προσωπικού που αρνούνται να εμβολιαστούν, δεν δικαιούνται να συνεχίζουν να λαμβάνουν τον μισθό τους. Η εν λόγω δικαστής ασχολήθηκε με το όλο θέμα μετά από προσφυγή 11 πολιτών (πρόκειται για τρεις νοσηλευτές και οκτώ μέλη του βοηθητικού προσωπικού, οι οποίοι εργάζονται σε δύο οίκους ευγηρίας της περιοχής του Μπελούνο). Μετά την άρνησή τους να εμβολιασθούν, τέθηκαν σε υποχρεωτική άδεια από τους εργοδότες τους. Αμέσως μετά, γιατρός του ιταλικού δημοσίου έκρινε ότι είναι «ακατάλληλοι προς εργασία», λόγω της αρνητικής τους στάσης προς το εμβόλιο κατά της COVID-19 και των συνεπειών που αυτή μπορεί να έχει σε ηλικιωμένους και ευπαθείς ομάδες. Στη Γερμανία, σε δημοσκόπηση που πραγματοποιήθηκε στο ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό, μόλις το 73% των γιατρών και το 50% των νοσηλευτών δήλωσαν αποφασισμένοι να εμβολιαστούν, ενώ και η Βρετανία εξετάσει να καταστήσει υποχρεωτικούς τους εμβολιασμούς υγειονομικών. Στην Γαλλία σύμφωνα με πληροφορίες μέχρι τις αρχές Μαρτίου είχε εμβολιαστεί μόλις το 30%.
Νέες εμβολιαστικές γραμμές με όλους τους τύπους των εμβολίων
Σημειώνεται πως ο εμβολιασμός των υγειονομικών στα νοσοκομεία του ΕΣΥ ξεκίνησε στις 4 Ιανουαρίου 2021. Οι εργαζόμενοι στα δημόσια νοσοκομεία και τις μονάδες υγείας εμβολιάστηκαν με το σκεύασμα της Pfizer κατά προτεραιότητα. Όσοι δεν εμβολιάστηκαν στην πρώτη φάση και επιθυμούν να το κάνουν τώρα, έχουν την δυνατότητα να δηλώσουν το ραντεβού τους μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας και να εμβολιαστούν άμεσα λόγω της ιδιότητάς τους. Σε ορισμένα νοσοκομεία υγειονομικοί έχουν την δυνατότητα να εμβολιαστούν με δόσεις που περισσεύουν λόγω ακυρώσεων ραντεβού πολιτών.
Στο μεταξύ, νέες εμβολιαστικές γραμμές με όλους τους τύπους των εμβολίων (Pfizer, AstraZeneca, Moderna) αναμένεται να λειτουργήσουν στις 2 Απριλίου στην 4η Υγειονομική Περιφέρεια Μακεδονίας-Θράκης. Πρόκειται για 16 εμβολιαστικές γραμμές που θα λειτουργήσουν σε υπάρχοντα εμβολιαστικά κέντρα εντός και εκτός Θεσσαλονίκης.
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 28 Μαρτίου 2021