Τη δυναμική συνέχιση του εμβληματικού προγράμματος «Σπύρος Δοξιάδης» για δωρεάν προσυμπτωματικό έλεγχο στον πληθυσμό από το υπουργείο Υγείας σηματοδοτεί το νέο έτος.
Από τις αρχές Ιανουαρίου εκατομμύρια πολίτες, ασφαλισμένοι και ανασφάλιστοι, θα λάβουν με βάση τον ΑΜΚΑ τους μήνυμα (sms) στο κινητό τους για να προγραμματίσουν μια σειρά εξετάσεων χωρίς χρέωση σε ιδιωτικές και δημόσιες δομές για την πρόληψη των καρδιαγγειακών παθήσεων καθώς και για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας.
Ειδικότερα, 5,5 εκατομμύρια άνδρες και γυναίκες ηλικίας 30 ως 70 χρόνων θα ενημερωθούν για τον τρόπο που μπορούν να ελέγξουν δωρεάν το λιπιδαιμικό προφίλ και το μεταβολικό σύνδρομο. Το πρώτο περιλαμβάνει τη μέτρηση της ολικής χοληστερίνης, των τριγλυκεριδίων, της HDL χοληστερίνης, της LDL χοληστερίνης, της λιποπρωτεϊνης α / Lp(a), της απολιποπρωτεϊνης Α, Β, VLDL, Apo-E. Ο έλεγχος είναι αναγκαίος για να γίνει η εκτίμηση του καρδιαγγειακού κινδύνου, δηλαδή του κινδύνου εμφάνισης στεφανιαίας νόσου ή εγκεφαλικού επεισοδίου. Η αντίσταση στην ινσουλίνη και η υπεργλυκαιμία, η υπερτριγλυκεριδαιμία και η υπέρταση συνθέτουν τους παράγοντες του μεταβολικού συνδρόμου, που επίσης θα ελεγχθεί σε εκατομμύρια πολίτες, καθώς αυξάνουν τον κίνδυνο για καρδιαγγειακή νόσο ακόμη και σε άτομα που έχουν φυσιολογικό σωματικό βάρος. Ωφελούμενοι, εκτός από τους πολίτες, θα είναι και οι γιατροί (καρδιολόγοι, παθολόγοι) αφού θα αποζημιωθούν με επιπλέον χρήματα όλες τις επισκέψεις που θα γίνουν στο πλαίσιο του προγράμματος, δηλαδή πέραν όσων προβλέπονται στις συμβατικές τους υποχρεώσεις. Εάν πχ πρόκειται για προσωπικό γιατρό θα είναι ξεχωριστή αμοιβή ύψους 20 ευρώ, όπως και για τους γιατρούς του δημοσίου ή του ΕΟΠΥΥ, που θα συνταγογραφούν τις καρδιαγγειακες εξετάσεις στο πλαίσιο του «Σπύρος Δοξιάδης».
Εξετάσεις για 2,5 εκατομμύρια γυναίκες 21-65 ετών
Παράλληλα, 2,5 εκατομμύρια γυναίκες ηλικίας 21 έως 65 χρόνων θα λάβουν μήνυμα στο κινητό τους για το που και πως θα μπορούν να προγραμματίσουν δωρεάν εξετάσεις πρόληψης για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας. Το συγκεκριμένο επιμέρους πρόγραμμα προσυμπτωματικού ελέγχου περιλαμβάνει τεστ Παπ, HPV dna test, κολποσκόπηση, βιοψία. Σε συνδυασμό, δε, με τις επικαιροποιημένες κατευθυντήριες οδηγίες για τον δωρεάν εμβολιασμό εφήβων και νέων έναντι του ιού HPV ελπίζεται ότι θα εξαλειφθούν τα νέα περιστατικά καρκίνου του τραχήλου εξαιτίας του HPV ως το 2030.
Στην επόμενη φάση του το πρόγραμμα «Σπύρος Δοξιάδης» θα περιλαμβάνει προληπτικές εξετάσεις για άλλες δύο μορφές καρκίνου που πλήττουν σήμερα τον πληθυσμό, τον καρκίνο του παχέος εντέρου (αφορά 3,8 εκατομμύρια άνδρες και γυναίκες, ηλικίας 50 ως 70 χρόνων) και του πνεύμονα (αφορά άνδρες και γυναίκες ηλικίας άνω των 50 χρόνων). Με αυτές θα συμπληρωθεί ο στοχευμένος έλεγχος για τον καρκίνο, με τον οποίο το πρόγραμμα είχε ξεκινήσει την περασμένη άνοιξη (πρόγραμμα «Φώφη Γεννηματά», για τον καρκίνο του μαστού). Ήδη, τα διαθέσιμα αποτελέσματα αποτυπώνουν την αξία της πρόληψης: έχουν διενεργηθεί περί τις 60.000 μαστογραφίες και έχουν εντοπισθεί πάνω από 3.800 γυναίκες με ευρήματα, οι οποίες παραπέμφθηκαν για περαιτέρω έλεγχο και διερεύνηση. Στόχος του επιμέρους προγράμματος «Φώφη Γεννηματά» είναι να μειωθεί κατά 30% η θνησιμότητα από τον καρκίνο του μαστού ως το 2030.
Το 75% των θανάτων οφείλεται σε καρδιαγγειακές παθήσεις και τον καρκίνο
Η επιλογή των προληπτικών εξετάσεων δεν είναι τυχαία. Το 75% των θανάτων οφείλεται στις καρδιαγγειακές παθήσεις και τον καρκίνο, συνεπώς σε νοσήματα που μπορούν να προληφθούν και σε κάθε περίπτωση να εξελιχθούν διαφορετικά εάν διαγνωστούν εγκαίρως. Σε ό,τι αφορά την Ελλάδα έρευνες δείχνουν ότι, κατά τη διετία 2018-2020, μία στις 4 γυναίκες δεν είχε κάνει τεστ Παπ, μία στους 2 άνω των 40 ετών δεν είχε κάνει μαστογραφία, και μόνο 1 στα 10 άτομα άνω των 50 ετών είχε κάνει αιματολογική εξέταση κοπράνων για έγκαιρη ανίχνευση του καρκίνου του παχέος εντέρου. Μάλιστα, η προηγούμενη διετία της «κυριαρχίας» της πανδημίας κορωνοϊού επιδείνωσε ακόμη περισσότερο την κατάσταση στο πεδίο του προληπτικού ελέγχου της υγείας των πολιτών στην Ελλάδα όπως και παγκοσμίως.
«Στόχος μιας σύγχρονης προσέγγισης της υγείας είναι να προσπαθούμε να διατηρήσουμε τον πολίτη υγιή και όχι μόνο να θεραπεύουμε την ασθένεια. Όσο περισσότεροι πόροι διατίθενται στον τομέα της πρόληψης, τόσο περισσότεροι πόροι εξοικονομούνται στην πορεία ώστε να διατεθούν στον τομέα της θεραπείας» αναφέρει ο υπουργός Υγείας, Θάνος Πλεύρης. Στην Ελλάδα το 80% του προϋπολογισμού της υγείας αφορά φάρμακα, θεραπείες, νοσηλείες και επεμβάσεις και μόλις το 20% αφορά στην πρόληψη. Σύμφωνα με τη Γενική Γραμματέα Δημόσιας Υγείας, Ειρήνη Αγαπηδάκη, «με το πρόγραμμα «Σπύρος Δοξιάδης» επιχειρείται η αντιστροφή αυτής της κατάστασης και η επένδυση στην πρόληψη, την προστασία και την προαγωγή της υγείας αλλά σε όλους τους πολίτες ανεξαιρέτως, χωρίς κοινωνικές ανισότητες. Το πρόγραμμα «Σπύρος Δοξιάδης» έχει συνολικό προϋπολογισμό άνω των 300 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης. Ωστόσο, ακόμη κι αν δεν είχαμε στη διάθεσή μας τα κοινοτικά εργαλεία θα έπρεπε να γίνει αντιστροφή στην επένδυση των πόρων του ελληνικού συστήματος υγείας. Επενδύοντας στην πρόληψη ουσιαστικά εξοικονομούμε πόρους».
Επίσης, μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2023 το υπουργείο Υγείας ξεκινά πρόγραμμα προληπτικών εξετάσεων σε ορεινές περιοχές, μικρά νησιά και δήμους κάτω από 10.000 κατοίκους με Κινητές Μονάδες. Ήδη οι διοικήσεις των Υγειονοµικών Περιφερειών συγκροτούν κινητές µονάδες με κλιμάκια γιατρών και νοσηλευτών. Στόχος και αυτού του προγράμματος είναι ο εντοπισµός των ευάλωτων και των ευπαθών πολιτών που χρειάζεται να υποβληθούν σε προληπτικό έλεγχο.