Δύο έργα σταθμούς της σύγχρονης ελληνικής δραματουργίας που έχουν κοινό συγγραφέα και αναφέρονται σε θέματα που απασχολούν το νεοέλληνα σκηνοθετεί και παρουσιάζει στο Θέατρο Τ ο Γιάννης Μαυρόπουλος.
Το πρώτο είναι το «Τάβλι» του Δημήτρη Κεχαϊδη που κάνει πρεμιέρα απόψε (28 Οκτωβρίου) στις 9.30μμ από την Εταιρεία Θεάτρου MONKS και το δεύτερο είναι το «Με δύναμη από την Κηφισιά» των Δημήτρη Κεχαΐδη και Ελένης Χαβιαρά που κάνει πρεμιέρα τη Δευτέρα 31 Οκτωβρίου στις 9.30μ από την ομάδα Drama Queens.
Πρόκειται για δύο αγαπημένα και πολυπαιγμένα θεατρικά κείμενα. «Η επιλογή έγινε συμπτωματικά. Η πρόταση ήρθε από τους ηθοποιούς γι’ αυτό και συνέπεσε καθαρά από τύχη να παρουσιάζουμε τα ‘άπαντα’ του Κεχαΐδη. Ισχυρός λόγος για εμάς είναι ότι και τα δύο αυτά θεατρικά κείμενα μιλούν για το θέμα της κοινωνικής καταξίωσης, της έλλειψης προοπτικής και της κυνικότητα στην οποία μας οδηγούν οι συνθήκες», τονίζει ο σκηνοθέτης.
Μια ανάγκη που γκρεμίζει κάθε ηθικό φραγμό
Στο εμβληματικό «Τάβλι» παρατηρώντας μια παρτίδα του δημοφιλούς επιτραπέζιου παιχνιδιού ανάμεσα σε γαμπρό και κουνιάδο διαπιστώνουμε την απελπισμένη ανάγκη του σύγχρονου ανθρώπου να βγει από το κοινωνικό και οικονομικό του αδιέξοδο ακόμη και ακολουθώντας παράτολμα και αμοραλιστικά σχέδια που έχουν στόχο το εύκολο χρήμα. Η επιθυμία των δύο ηρώων για μια καλύτερη ζωή είναι τόσο μεγάλη, που θα γκρεμίσει κάθε ηθικό φραγμό: δεν θα διστάσουν να χρησιμοποιήσουν τη σύζυγο και αδερφή του ως ερωτικό «δόλωμα» για να εξασφαλίσουν τα απαραίτητα κεφάλαια που θα τους επιτρέψουν να πραγματώσουν το μεγάλο τους όνειρο. «Πρόκειται για ένα έργο που γράφτηκε το 1972 για να περιγράψει τα αισθήματα των ανθρώπων που η κοινωνία τους αξιολογεί με βάση το εισόδημά τους και έτσι οι ίδιοι γίνονται ανήθικοι χωρίς αυτό να τους απασχολεί. Κατά αντίστοιχο τρόπο οι τριαντάρηδες του σήμερα έχουν ζήσει δώδεκα χρόνια μέσα στην κρίση με την ψυχολογική πίεση του μνημονίου, με την πανδημία και έχουν την ανάγκη να επιβιώσουν. Αυτή η παγίδα τους οδηγεί να γίνονται αμοραλιστές. Πολλοί κατηγορούν τα παιδιά που στρέφονται στην τραπ, σε αυτή την αποθέωση του χρήματος. Προτού τους σταυρώσουμε όμως ας αναλογιστούμε μήπως δεν τους δίνουμε εμείς την προοπτική για κάτι καλύτερο και περισσότερο μήπως εμείς τους δείχνουμε ότι αυτός είναι ο μοναδικός δρόμος», τονίζει ο σκηνοθέτης.
Προσθέτει ότι όλο αυτό το αιτιολογεί, αλλά δεν το δικαιολογεί. «Αν μπαίνω σε μια κοινωνία με μη αξιολογικά κριτήρια και βλέπω τους άλλους να προκόβουν με αυτούς τους κανόνες, τότε μπαίνω στην παγίδα και παρασύρομαι».
Οι ηθοποιοί που υποδύονται επί σκηνής τους δύο ήρωες είναι οι Αλέξανδρος Νικολαΐδης και Χρήστος Τσάβος, ενώ η παράσταση συνδέει τους 50άρηδες του χθες με τους 30αρηδες του σήμερα. Η παράσταση είναι κατάλληλη για άτομα ηλικίας άνω των 16 ετών.
Η προσπάθεια της γυναίκας να οριστεί αυτόκλητα
Στο «Με δύναμη από την Κηφισιά» παρακολουθούμε τρεις ώριμες γυναίκες που αγωνίζονται να απαγκιστρωθούν από τους άντρες της ζωής τους και μια νεαρή αφηγήτρια που πιστεύει πως δεν θα γεράσει ποτέ. Η Αλέκα, η Φωτεινή, η Μάρω και η Ηλέκτρα μας μεταφέρουν στην Κηφισιά του 1995 και μας παρασύρουν σε ένα ρυθμικό παραλήρημα που ισορροπεί ανάμεσα στη γλύκα και την πίκρα, το πραγματικό και το φανταστικό, το χιούμορ και την απόγνωση μπροστά σε έναν από τους μεγαλύτερους φόβους του ανθρώπου: τη μοναξιά.
Μπορεί ένα ταξίδι στην εξωτική Ταϊλάνδη να απαλλάξει τις γυναίκες αυτές από τις νευρώσεις τους και να τις απελευθερώσει από τις εξαρτήσεις της ζωής τους; Είναι αργά για να βρουν, επιτέλους, τον εαυτό τους; «Παρατηρούμε και σήμερα την προσπάθεια της γυναίκας να οριστεί αυτόκλητα από τον εαυτό της. Οι γυναίκες αυτές που είναι 45-50 ετών προσπαθούν να οριστούν από τα δεδομένα, από τις καταστάσεις, από το αν θα έχουν σύντροφο ή όχι, από το πώς η κοινωνία θα τους αξιολογήσει. Σήμερα βλέπουμε τη γυναίκα να προσπαθεί να αλλάξει την παγιωμένη εικόνα και εκπαίδευση που έχει η κοινωνία. Τότε που γράφτηκε το έργο οι γυναίκες αυτής της ηλικίας θεωρούνταν γεροντοκόρες, δεν έπρεπε να έχουν έντονη ερωτική ζωή και προσπαθούσαν να χειραφετηθούν», τονίζει ο σκηνοθέτης.
Από τότε μέχρι σήμερα οι καταστάσεις έχουν βελτιωθεί μερικώς. «Η γυναίκα εκπαιδεύεται με αυτά τα στερεότυπα που την οδηγούν να σκέφτεται με αυτόν τον τρόπο. Τώρα όμως αρχίζει να μετατοπίζεται, προσπαθεί να ξεφύγει από τον ρόλο που της δίνουν. Όλο αυτό είναι μια διαρκής πάλη, αλλά τα πράγματα είναι καλύτερα από το παρελθόν. Είναι ευτυχές ότι πια μπορούμε να μιλάμε για κακοποίηση, για γυναικοκτονίες, ενώ παλαιότερα δεν τα κατονομάζαμε, τα χαρακτηρίζαμε απλά εγκλήματα πάθους και έτσι είναι σαν να τα δικαιολογούσαμε», υπογραμμίζει ο Γιάννης Μαυρόπουλος.
Δύο έργα που δεν παλιώνουν
Για εκείνον τα δύο αυτά έργα είναι αρκετά απαιτητικά. «Η ‘Κηφισιά’ είναι μια πυκνογραμμένη παρτιτούρα όσον αφορά τον ρυθμό της. Είναι ένα εντελώς προφορικό κείμενο, που έπρεπε να το υπηρετήσουμε ώστε να βγει με μια ανάσα. Έτσι έχουμε εννέα επεισόδια με πότε πολύ έντονο και πότε πιο αργό ρυθμό. Στο ‘Τάβλι’ θέλαμε να ξεφύγουμε από την προσπάθεια να εστιάσουμε στην ηθογραφία. Αντικαταστήσαμε κάποιες λέξεις του ’72 που μας φάνηκαν ξεπερασμένες, αλλά και κάποιο υβρεολόγιο που είναι πιο κοντά στη γλώσσα που θα μιλούσαν οι τριαντάρηδες. Κατά τα άλλα είναι δύο έργα που δεν παλιώνουν, που θίγουν οικουμενικά θέματα και η γλώσσα τους είναι πάντα φρέσκια», καταλήγει ο σκηνοθέτης. Τους τέσσερις χαρακτήρες υποδύονται οι: Στέλλα Νικολαΐδου, Σοφία Ταγταλενίδου, Μελίνα Ταχτσίδου και Δόμνα Χουρναζίδου.