Για εμπαιγμό των μικρών, τοπικών φωτοβολταϊκών παραγωγών της Δυτικής Μακεδονίας, από το Υπουργείο Ενέργειας, μίλησε στο makthes.gr ο πρόεδρος του Συνδέσμου Επενδυτών Φωτοβολταϊκών Δυτ. Μακεδονίας, Φώτης Ζυγούρης, τονίζοντας ότι έργα που είναι ώριμα για υλοποίηση από το 2021, συνολικής ισχύος άνω του 1 Gw και επένδυσης περίπου 500 εκατ. ευρώ, καταλήγουν στο καλάθι των αχρήστων, επειδή η κυβέρνηση αλλάζει τους όρους του παιχνιδιού, δίνοντας ηλεκτρικό χώρο και προτεραιότητα στα μεγάλα έργα.
Στη Δυτική Μακεδονία, που έχει πληγεί από την απολιγνιτοποίηση, περί τις 2.000 επενδυτές και οι οικογένειές τους, χάνουν την ευκαιρία να ενισχύσουν το εισόδημά τους, παρότι έχουν τη δυνατότητα, οικονομική και τεχνική, να συμμετέχουν στην «πράσινη» ενεργειακή μετάβαση. Μετά από τρία χρόνια καθυστερήσεων, ώριμα έργα, μικρών τοπικών επενδυτών και Ενεργειακών Κοινοτήτων , δεν μπορούν να πάρουν άδεια όρων σύνδεσης, ενώ οι ιδιώτες που θέλουν να κατασκευάσουν μικρό φ/β πάρκο, το πιθανότερο είναι να υποχρεωθούν να συμμετάσχουν σε ανταγωνιστική διαδικασία για να πάρουν τιμή σύνδεσης.
Όπως τόνισε ο κ. Ζυγούρης, πρόεδρος του ΣΕΠΦΕ Δυτικής Μακεδονίας που αριθμεί 200 μέλη με ενεργά φ/β πάρκα, η επιλογή του ΥΠΕΝ και της κυβέρνησης , είναι, να στερούν ηλεκτρικό χώρο από τους τοπικούς παραγωγούς ΑΠΕ και να τον δίνουν σε λίγους, μετρημένους μεγάλους επενδυτές, αναπαράγοντας το μοντέλο που κυριάρχησε στη λιγνιτική περίοδο.
Μάλιστα ο πρόεδρος του Συνδέσμου έκανε συγκεκριμένη αναφορά στην εξασφάλιση ηλεκτρικού χώρου για τη ΔΕΗ Ανανεώσιμες, που προτεραιοποιήθηκε , δίχως κανένα περιορισμό, για τα έργα της στην περιοχή, σύμφωνα με την ΥΑ 12/8/2022, ενώ «από τον ηλεκτρικό χώρο που δεν υπήρχε για τους μικρούς επενδυτές στις 28/11/2023 γίνεται παρακράτηση 2GW ηλεκτρικού χώρου για offshore Αιολικά και πάγωμα νέων όρων σύνδεσης στην κατηγορία Α6» (σ.σ. αιολικά με βεβαίωση παραγωγού 200- 600Μw).
Οι μικροί παραγωγοί διεκδικούν μερίδιο της «πράσινης» πίτας
Όπως επισήμανε ο κ. Ζυγούρης στο makthes.gr, o Σύνδεσμος δεν είναι εναντίον της υλοποίησης μεγάλων επενδύσεων στη Δυτική Μακεδονία, αλλά είναι κατά του αποκλεισμού των μικρών τοπικών παραγωγών από τον ηλεκτρικό χώρο και τις ΑΠΕ.
«Ένα πάρκο ισχύος 500Kw, κοστίζει 300.000 ευρώ. Ο επενδυτής δανείζεται τα 230.000 ευρώ από την Τράπεζα, διαθέτει εξ’ ιδίων τις 70.000 ευρώ , εξασφαλίζοντας έτσι ένα ετήσιο εισόδημα , καθαρό, φορολογημένο, της τάξης των 12.000 ευρώ για περίοδο 20ετίας. Βεβαίως έτσι δεν λύεται το πρόβλημα της ανεργίας που μαστίζει τη Δυτική Μακεδονία, αλλά θα ενισχύονταν ουσιωδώς τα εισοδήματα πολλών οικογενειών», πρόσθεσε ο κ. Ζυγούρης.
Τρία χρόνια προετοιμασίας και καθυστερήσεων
Οι μικροί φωτοβολταϊκοί παραγωγοί της Περιφέρειας, είτε υφιστάμενοι , είτε νέοι, υποβλήθηκαν την τελευταία τριετία σε διαδικασίες που καταλήγουν στο πουθενά, έχοντας επωμιστεί το κόστος ετοιμασίας του φακέλου χορήγησης όρων σύνδεσης, της έκδοσης εγγυητικής επιστολής από τράπεζα, αλλά και ενοικίασης εκτάσεων για την εγκατάσταση του πάρκου, κόστος που υπολογίζεται περίπου στις 28.000-30.000 ευρώ.
Όπως εξήγησε ο πρόεδρος του Συνδέσμου, το καλοκαίρι του 2021, επειδή επήλθε κορεσμός του δικτύου μέσης τάσης του ΔΕΔΔΗΕ, το ΥΠΕΝ προέτρεψε τους ενδιαφερόμενους τοπικούς επενδυτές να κατευθυνθούν, μέσω ομαδοποιημένων αιτημάτων, στην υψηλή τάση, προς τον ΑΔΜΗΕ.
Πράγματι, πολλοί επενδυτές προχώρησαν σε επανασχεδιασμούς, σε μισθώσεις άλλων, κοντινών εκτάσεων και κατέθεσαν, ως τον Σεπτέμβριο του 2022, κοινά αιτήματα στον ΑΔΜΗΕ. Όμως, παράλληλα, «στις 28/12/2021 αδειοδοτείται η ΔΕΗ Ανανεώσιμες με αποφάσεις Χατζηδάκη 2GW στις ζώνες απολιγνιτοποίησης και αποκλεισμό σε αυτές, των έργων με λειτουργική ενίσχυση (σ.σ. μικρών παραγωγών). Η υψηλή τάση δίνεται στην ΔΕΗ Ανανεώσιμες σε μία νύκτα αποκλείοντας τα έργα των τοπικών και καταστρατηγώντας κάθε αρχή δίκαιου ανταγωνισμού».
Με την ΥΑ της 12ης /8/2022 , «τα τοπικά αιτήματα εντάσσονται στις κατηγορίες Γ2 και Γ4, με την προτεραιότητα να δίνεται στα έργα της κατηγορίας Α, στα μεγάλα έργα. Η πλειονότητα των έργων από μικρότερους τοπικούς επενδυτές στην περιοχή καταλήγει στα αζήτητα της κατηγορίας ΣΤ. Μετά από αλλεπάλληλες συναντήσεις και συζητήσεις όπου οι εναπομείναντες τοπικοί των κατηγοριών Γ2 και Γ4 εξέφραζαν την ανησυχία τους για τις νέες καθυστερήσεις και για την ανεπάρκεια του ηλεκτρικού χώρου για την κατηγορία Γ, το ΥΠΕΝ διαβεβαίωνε ότι υπάρχει χώρος και τουλάχιστον αυτά τα έργα θα προχωρήσουν άμεσα. Δυστυχώς φθάσαμε στο 2023 και διαπιστώνεται ότι ο ηλεκτρικός χώρος δεν είναι αρκετός για τα έργα των μικρών επενδυτών με αποτέλεσμα να αναζητούνται λύσεις με την σύσταση επιτροπής για την εξεύρεση ηλεκτρικού χώρου με συστήματα αποθήκευσης», επισήμανε ο κ. Ζυγούρης.
Κι’ ενόσω χώρος ηλεκτρικός δεν υπάρχει για τους «μικρούς» και αναζητείται, έγινε παρακράτηση 2GW ηλεκτρικού χώρου για offshore Αιολικά.
Οι στόχοι του ΕΣΕΚ για τις ΑΠΕ
«Όταν το αναθεωρημένο ΕΣΕΚ (σ.σ. Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα) προβλέπει ότι ως το 2030, οι ΑΠΕ θα πρέπει να έχουν μερίδιο σχεδόν 50% (σ.σ. 44% για την ακρίβεια) στην κατανάλωση ενέργειας και , 80% στην ηλεκτροπαραγωγή, το 2023 η Ελλάδα αντλούσε μόλις το 20%- 22% της ακαθάριστης τελικής κατανάλωσης ενέργειας από ΑΠΕ.
Από τη στιγμή που στόχος είναι, να μειώνεται η συμμετοχή του Φυσικού Αερίου στο ενεργειακό μείγμα και, παράλληλα να αυξάνεται η συμμετοχή των ΑΠΕ, θα πρέπει να εξασφαλισθεί ηλεκτρικός χώρος για τους παραγωγούς ΑΠΕ και, ειδικά για τους φωτοβολταϊκούς παραγωγούς, να δοθούν λύσεις στο κρίσιμο θέμα της αποθήκευσης ενέργειας και, εν κατακλείδι, να υπάρχει δίκαιη μεταχείριση των μικρών παραγωγών που θέλουν να επενδύσουν σε φωτοβολταϊκά πάρκα», κατέληξε ο κ. Ζυγούρης.
Να σημειωθεί ότι σύμφωνα με πληροφορίες του makthes.gr, o AΔΜΗΕ «ελπίζει» ότι κάποια από τα έργα που έχουν πάρει όρους σύνδεσης, δεν θα προχωρήσουν, επειδή δεν υπάρχουν ηλεκτρικός χώρος, ήτοι δίκτυα, για να φιλοξενηθεί η αυξημένη παραγωγή. Η ανάπτυξη της αγοράς των ΑΠΕ, απαιτεί δύο πράγματα: Αύξηση του ηλεκτρικού χώρου και υποδομές αποθήκευσης ενέργειας, με την ικανοποίηση του δεύτερου προαπαιτούμενου να συνδέεται με έργα μεγάλων παραγωγών του κλάδου της ενέργειας.