Σχεδόν όλοι περίμεναν μια παγκόσμια ύφεση το 2023, καθώς οι κεντρικοί τραπεζίτες πάλευαν με τον υψηλό πληθωρισμό. Όμως έκαναν λάθος. Το παγκόσμιο ΑΕΠ πιθανότατα έχει αυξηθεί κατά 3%, οι αγορές εργασίας άντεξαν, ο πληθωρισμός βρίσκεται σε καθοδική πορεία και οι ταύροι βρίσκονται στις χρηματιστηριακές αγορές που ενισχύονται κατά 20%.
Αλλά αυτή η συνολική απόδοση κρύβει και μεγάλες διακυμάνσεις.
Ο Economist συγκέντρωσε στοιχεία για πέντε οικονομικούς και χρηματοοικονομικούς δείκτες —πληθωρισμό, «εύρος πληθωρισμού», ΑΕΠ, θέσεις εργασίας και επιδόσεις του χρηματιστηρίου—για 35 κυρίως πλούσιες χώρες. Και τις κατέταξε ανάλογα με το πόσο καλά τα κατάφεραν σε αυτά τα μέτρα, δημιουργώντας μια συνολική βαθμολογία για την κάθε μία.
Όπως επισημαίνει ο συντάκτης του άρθρου, η τελική κατάταξη κρύβει μερικά εκπληκτικά αποτελέσματα.
Στην κορυφή, για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά, βρίσκεται η Ελλάδα - ένα αξιοσημείωτο αποτέλεσμα για μια οικονομία που μέχρι πρόσφατα αποτελούσε τον ορισμό της κακοδιαχείρισης. Στη δεύτερη θέση είναι η Νότια Κορέα, και ακολουθούν οι Ηνωμένες Πολιτείες. Σε κοντινή απόσταση βρίσκονται ο Καναδάς και η Χιλή.
Προς το τέλος της κατάταξης φιγουράρουν αρκετές χώρες της βόρειας Ευρώπης, συμπεριλαμβανομένης της Βρετανίας, της Γερμανίας, της Σουηδίας, αλλά και της Φινλανδίας.
Η πρόκληση των τιμών
Η αντιμετώπιση της αύξησης των τιμών ήταν η μεγάλη πρόκληση το 2023. Ο Economist μελετά τον δομικό πληθωρισμό, ο οποίος αποκλείει ασταθείς συνιστώσες όπως η ενέργεια και τα τρόφιμα και επομένως αποτελεί καλό δείκτη της υποκείμενης πληθωριστικής πίεσης.
Η Ιαπωνία και η Νότια Κορέα έχουν τις καλύτερες επιδόσεις, ενώ στην Ελβετία οι βασικές τιμές αυξήθηκαν μόλις κατά 1,3% σε ετήσια βάση. Σε άλλα μέρη της Ευρώπης, ωστόσο, πολλές χώρες εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν σοβαρές πιέσεις. Στην Ουγγαρία, ο δομικός πληθωρισμός κυμαίνεται γύρω στο 11% από έτος σε έτος. Η Φινλανδία δυσκολεύεται επίσης.
Τα επόμενα δύο μέτρα—η ανάπτυξη της απασχόλησης και το ΑΕΠ— υποδεικνύουν τον βαθμό στον οποίο οι οικονομίες αποδίδουν.
Καμία χώρα, δεν τα πήγε θεαματικά το 2023. Αλλά μόνο μια μικρή μειοψηφία χωρών σημείωσε πτώση του ΑΕΠ. Η Ιρλανδία είχε τη χειρότερη επίδοση, με πτώση 4,1%. Η Βρετανία και η Γερμανία είχαν επίσης κακές επιδόσεις. Η Γερμανία παλεύει με τις επιπτώσεις από ένα σοκ στις τιμές της ενέργειας και τον αυξανόμενο ανταγωνισμό από τα εισαγόμενα κινεζικά αυτοκίνητα. Η Βρετανία εξακολουθεί να αντιμετωπίζει τις συνέπειες του Brexit.
Η Αμερική τα πήγε καλά τόσο στο ΑΕΠ όσο και στην απασχόληση. Έχει επωφεληθεί από την παραγωγή ρεκόρ στην ενέργεια, καθώς και από τα αποτελέσματα μιας γενναιόδωρης δημοσιονομικής τόνωσης που εφαρμόστηκε το 2020 και το 2021. Η μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου μπορεί να έχει τραβήξει άλλες χώρες.
Το χρηματιστήριο
Ειδικότερα, για τα χρηματιστήρια, ο Economist αναφέρει ότι η Wall Street στην πραγματικότητα, προσαρμοσμένη προς τον πληθωρισμό, έχει μεσαία απόδοση. Το χρηματιστήριο της Αυστραλίας, γεμάτο με εταιρείες βασικών εμπορευμάτων που διαχειρίζονται μια πτώση από τις υψηλές τιμές το 2022, παρουσίασε χαμηλή απόδοση.
Οι τιμές των μετοχών στη Φινλανδία έχουν υποχωρήσει. Οι εταιρείες της Ιαπωνίας, αντίθετα, βιώνουν κάτι σαν αναγέννηση. Το χρηματιστήριο της χώρας έχει μία από τις καλύτερες επιδόσεις φέτος, σημειώνοντας άνοδο σε πραγματικούς όρους κατά σχεδόν 20%.
Οι ένδοξες ελληνικές αποδόσεις
«Αλλά για ένδοξες αποδόσεις μετοχών, κοιτάξτε χιλιάδες μίλια δυτικά—στην Ελλάδα» γράφει ο Economist.
Εκεί η πραγματική αξία του χρηματιστηρίου έχει αυξηθεί πάνω από 40%. Οι επενδυτές έχουν ξανακοιτάξει τις ελληνικές εταιρείες καθώς η κυβέρνηση εφαρμόζει μια σειρά μεταρρυθμίσεων υπέρ της αγοράς.
Αν και η χώρα εξακολουθεί να είναι πολύ φτωχότερη από ό,τι πριν από την ισχυρή κατάρρευσή της στις αρχές της δεκαετίας του 2010, σε πρόσφατη δήλωση το ΔΝΤ, άλλοτε εχθρός της Ελλάδας, επαίνεσε «τον ψηφιακό μετασχηματισμό της οικονομίας» και τον «αυξανόμενο ανταγωνισμό στην αγορά».