Ως τους καταλύτες για την επίτευξη της αλλαγής που απαιτείται στη ΝΑ Ευρώπη, ώστε να γίνει η περιοχή πιο ανταγωνιστική και βιώσιμη, χαρακτήρισε τους κοινοτικούς πόρους ο γενικός γραμματέας Διαχείρισης Τομεακών Προγραμμάτων ΕΤΠΑ, ΤΣ και ΕΚΤ, υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Γιώργος Ζερβός. Υπογραμμίζοντας ότι δεν πρόκειται απλώς για κάποια χρηματοδοτικά μέσα, τόνισε ότι είναι η στρατηγική αξιοποίηση αυτών που θα εξασφαλίσει ένα ευοίωνο μέλλον.
«Κοιτάζοντας το μέλλον είναι σαφές ότι η ΝΑ Ευρώπη και η Βόρεια Ελλάδα, παρέχουν σημαντικές ευκαιρίες ανάπτυξης και σταθερότητας, όμως απαιτείται η συντονισμένη προσπάθεια όλων για την αντιμετώπιση των προκλήσεων και για την ορθή και αποτελεσματική αξιοποίηση των υφιστάμενων χρηματοδοτικών ευκαιριών», επισήμανε χαρακτηριστικά μιλώντας στο συνέδριο «The Fourth Thessaloniki Metropolitan Summit - Making pathways to prosperity, solidity and cohesion for south-east Europe» και συγκεκριμένα στην ενότητα με θέμα «Ενίσχυση της ανάπτυξης και της ανταγωνιστικότητας». Στη διάρκεια της ενότητας, τέθηκαν επί τάπητος τα εξής τρία ζητήματα: οι προοπτικές για τη Νοτιοανατολική Ευρώπη, η Βόρεια Ελλάδα ως πυλώνας σταθερότητας σε μια εύθραυστη περιοχή και οι στόχοι βιωσιμότητας και η επιχειρηματική ανάπτυξη.
«Οι πόροι του ΕΣΠΑ 2021-2027 δεν είναι απλώς κάποια χρηματοδοτικά μέσα, αλλά είναι οι καταλύτες για την αλλαγή και έτσι πρέπει να τις αντιμετωπίσουμε. Μόνο αν αξιοποιήσουμε αυτά τα κεφάλαια στρατηγικά θα μπορέσουμε να προωθήσουμε μια πιο ανταγωνιστική και βιώσιμη περιοχή», είπε ο ίδιος χαρακτηριστικά.
Λέγοντας ότι η ενίσχυση της ανάπτυξης και ανταγωνιστικότητας στην περιοχή της ΝΑ Ευρώπης είναι θέμα καίριας σημασίας καθώς διανύουμε μια εποχή με προκλήσεις, αλλά και ευκαιρίες, ο κ. Ζερβός σημείωσε ότι η «ΝΑ Ευρώπη αναμφισβήτητα είναι μια περιοχή με τεράστιες δυνατότητες, ένα σταυροδρόμι λαών, πολιτισμών και οικονομιών που μπορεί να προσφέρει μεγάλες ευκαιρίες για ανάπτυξη και εστιάζεται στη στρατηγική θέση της περιοχής, στους φυσικούς της πόρους, αλλά και στο εργατικό δυναμικό». Βέβαια, στο σημείο αυτό, έσπευσε να προσθέσει ότι για την πλήρη αξιοποίηση όλων των προαναφερμένων θα πρέπει να αντιμετωπιστούν διαρθρωτικές προκλήσεις που, όπως σημείωσε «ιστορικά εμπόδισαν την ανάπτυξη στην περιοχή και αφορούν τα ελλείμματα σε υποδομές, κυρίως η πολιτική αστάθεια, αλλά και οι ανισότητες στην οικονομική ανάπτυξη».
Για την Βόρεια Ελλάδα και ειδικότερα για τη Μακεδονία, είπε ότι είναι μια περιοχή που έχει αναδειχθεί σε πυλώνα σταθερότητας για την ευρύτερη περιοχή της ΝΑ Ευρώπης και τόνισε ότι οι επενδύσεις τα τελευταία τέσσερα χρόνια μέσω ΕΣΠΑ συνέβαλαν καθοριστικά στη μετατροπή της σε έναν κόμβο εφοδιαστικής αλυσίδας και ενέργειας. «Ο μετασχηματισμός αυτός είναι σημαντικός, καθώς δεν αφορά μόνο την οικονομική ανάπτυξη, αλλά και την ενίσχυση της περιφερειακής ασφάλειας και σταθερότητας, ιδιαίτερα με τη μεγάλη επένδυση που έγινε στην Αλεξανδρούπολη», τόνισε.
Η σημασία των προγραμμάτων ΕΣΠΑ και τα βήματα προόδου στην Ελλάδα
Τα προγράμματα ΕΣΠΑ, λόγω της χρηματοδοτικής τους βαρύτητας, του εύρους που έχουν και του πολυετούς προγραμματισμού μπορούν να διαδραματίσουν έναν σημαντικό ρόλο στις προκλήσεις στην ΝΑ Ευρώπη, σύμφωνα με τον κ. Ζερβό, ο οποίος αναφερόμενος σε προηγούμενες περιόδους διακυβέρνησης της χώρας μας, τόνισε ότι σημειωνόταν σημαντική υστέρηση ως προς την απορρόφηση πόρων, αλλά και την αποτελεσματική αξιοποίησή τους.
Επισημαίνοντας ότι η ελληνική κυβέρνηση την τελευταία 5ετία δεν εστίαζε μόνο στην αύξηση απορρόφησης των πόρων του ΕΣΠΑ, που έγινε -το 2021 η Ελλάδα ήταν πρώτη στην ΕΕ ως προς την απορρόφηση πόρων, το 2022 βρέθηκε στη δεύτερη θέση και το 2023 στην πρώτη πεντάδα - αλλά ήταν «κυρίως η βελτίωση της αποδοτικότητας των διαδικασιών και η ενίσχυση της διαφάνειας στη διαχείριση των προγραμμάτων, οι κρίσιμοι παράγοντες ώστε να υπάρξει σημαντική προστιθέμενη αξία από την υλοποίηση των δράσεων».
Στο πλαίσιο αυτό τόνισε ότι «σήμερα η χώρα μας έχει ιστορικά τον μεγαλύτερο προϋπολογισμό για ανάπτυξη σε μεταρρυθμίσεις, αφού αθροίζοντας τους πόρους ΕΣΠΑ και Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, η Ελλάδα ως το 2027 έχει στη διάθεσή της 70 δισ. ευρώ» και σημείωσε ότι «δεν είναι επιτρεπτό και δεν γίνεται να μην αξιοποιηθούν ορθά και στρατηγικά οι πόροι αυτοί». Σημείωσε μάλιστα ότι με τη συνέπεια των ελληνικών αρχών επετεύχθη η άμεση ενεργοποίηση του νέου ΕΣΠΑ 2021-2027 και η εκταμίευση κοινοτικών πόρων πολύ νωρίτερα έναντι άλλων προγραμματικών περιόδων.
Πάντως, όπως ξεκαθάρισε, για να υπάρξει ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και της βιωσιμότητας στη ΝΑ Ευρώπη συνολικά, θα πρέπει η συνεργασία όλων των εμπλεκομένων, κυβερνήσεων, επιχειρηματιών και πολιτών να είναι διαρκής και στενή, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι «η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και της βιωσιμότητας στην περιοχή μας, εξαρτάται από τις κοινές μας προσπάθειες και την κοινή μας δέσμευση για πρόοδο», τόνισε.
52% των Μικρομεσαίων επιχειρήσεων (ΜμΕ) χρηματοδοτήθηκαν με πόρους ΕΣΠΑ
Αναφερόμενος στο κομμάτι της επιχειρηματικότητας, ο κ. Ζερβός μίλησε για την επένδυση που έγινε τα προηγούμενα χρόνια με στόχο την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της πανδημίας του κορονοϊού, με ενίσχυση της ανθεκτικότητας των επιχειρήσεων και με την επανεκκίνηση της λειτουργίας των ΜμΕ, που χρηματοδοτήθηκαν με κοινοτικούς πόρους.
Όπως είπε ενδεικτικά, μόνο μέσω του ΕΠΑΝΕΚ διοχετεύτηκαν πόροι προς τις ΜμΕ ύψους 4,56 δισ. ευρώ με περισσότερες από 531.000 εγκεκριμένες αιτήσεις επιχειρήσεων και απαντώντας σε όσους εξακολουθούν να υποστηρίζουν ότι οι ΜμΕ δεν ωφελούνται από κοινοτικούς πόρους, είπε ότι «την προηγούμενη προγραμματική περίοδο μέσω μόνο του ΕΠΑΝΕΚ, ωφελήθηκαν 375.000 μοναδικά ΑΦΜ Μικρομεσαίων επιχειρήσεων».
Στο πλαίσιο αυτό, λέγοντας ότι σύμφωνα και με την ευρωπαϊκή στατιστική υπηρεσία, στην Ελλάδα λειτουργούν περί τις 732.000 Μικρομεσαίες επιχειρήσεις, «το 52% αυτών ωφελήθηκαν από πόρους του ΕΣΠΑ», τόνισε και υπογράμμισε τη συνεχή στήριξη της ελληνικής κυβέρνησης προς τη ραχοκοκαλιά της ελληνικής οικονομίας.
Μάλιστα, όπως είπε, αυτή «η δέσμευσή μας αποδεικνύεται από το γεγονός ότι οι πρώτες προσκλήσεις του ΕΣΠΑ, ύψους 1,95 δισ. ευρω αφορούν ΜμΕ. Στα πεδία της πράσινης μετάβασης και του ψηφιακού μετασχηματισμού, μέχρι σήμερα έχουν υποβληθεί 21.000 αιτήσεις από επιχειρηματίες ΜμΕ προϋπολογσμού 2,5 δισ. ευρώ και έχουν εγκριθεί 9.000 αιτήσεις, ύψους περί τα 900 εκατ. ευρώ».
Απαντώντας σε ερώτηση που του έγινε αναφορικά με την αξιοποίηση πόρων τα προηγούμενα χρόνια, ο ίδιος είπε ότι ναι μεν παλιά υπήρχε επάρκεια πόρων, αλλά οι στόχοι δεν επιτεύχθηκαν, μεταρρυθμίσεις δεν έγιναν και έτσι οι διαπιστωμένες ανάγκες δεν καλύφθηκαν» και πρόσθεσε μάλιστα ότι «ίσως κάποιες φορές ενδεχομένως στο παρελθόν να υπήρξαν και τεχνητές ανάγκες για να αξιοποιήσουν τη υφιστάμενη χρηματοδότηση από κοινοτικούς πόρους».
Όπως είπε, το μεγαλύτερο πρόβλημα αναφορικά με την αξιοποίηση πόρων ΕΣΠΑ εδράζεται στους φορείς εφαρμογής, που πρέπει να υλοποιήσουν τα έργα για τα οποία χρηματοδοτούνται σε συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα και να παρουσιάσουν τα προσδοκώμενα αποτελέσματα. «Αναμφισβήτητα υπάρχει πρόοδος στους φορείς που είναι το κλειδί για την επίτευξη των στόχων και αν και δεν έχουν λυθεί όλα τα προβλήματα, όμως έχουν γίνει σημαντικά βήματα την τελευταία 5ετία προκειμένου να υπάρξει βιωσιμότητα στις επενδύσεις που γίνονται».
'Αλλωστε, όπως διευκρίνισε, στις νέες προσκλήσεις που έγιναν υπήρχαν συγκεκριμένες προϋποθέσεις και κριτήρια «προκειμένου να προσελκύσουμε τους δείκτες που θέτουν διεθνείς οργανισμοί για αποτελεσματική και ορθή αξιοποίηση των κοινοτικών πόρων».
Με καθοριστικές επενδύσεις η μακροπρόθεσμη ανάπτυξη για ελληνική οικονομία
Υπογραμμίζοντας ότι το οικονομικό περιβάλλον στην Ελλάδα είναι σαφώς καλύτερο σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια, ο κ. Ζερβός επισήμανε ότι προφανώς υπάρχει ανάπτυξη στην Ελλάδα, που είναι μεγαλύτερη σε σχέση με τον μέσο κοινοτικό όρο, αλλά όπως είπε χαρακτηριστικά «πρέπει να δούμε το σημείο εκκίνησης». Στο πλαίσιο αυτό υπενθύμισε ότι η Ελλάδα στη διάρκεια της 10ετούς κρίσης που αντιμετώπισε, είδε τους δείκτες να οπισθοχωρούν δραματικά, την ανεργία να αυξάνεται σημαντικά, το ΑΕΠ στον αντίποδα να μειώνεται δραματικά και μεγάλες περιοχές της χώρας να φτωχοποιούνται και φυσικά υπήρξε και μαζικό Brain drain.
Σημειώνοντας ότι έχει ξεκινήσει μια διαδικασία ανάκαμψης στη χώρα μας που όμως δεν μπορεί να γίνει από τη μία ημέρα στην άλλη, αλλά σταδιακά, ο ίδιος επισήμανε ότι «για να φτάσουμε στην ανάκαμψη θα πρέπει να τηρούνται συγκεκριμένες προϋποθέσεις».
Επανέλαβε επίσης ότι η βιωσιμότητα των επενδύσεων και των επιχειρήσεων είναι ύψιστης σημασίας και τόνισε ότι η ελληνική οικονομία εξακολουθεί να είναι αντιμέτωπη με δομικά και συστημικά προβλήματα που πρέπει να λυθούν με σοβαρή δουλειά.
Για να επιτευχθεί η μακροπρόθεσμη ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας και να εδράζεται σε στερεή βάση ώστε να μην επανεμφανιστούν τα προβλήματα που υπήρχαν προ 15ετίας, θα πρέπει σύμφωνα με τον ίδιο οι επενδύσεις που υλοποιούνται να είναι καθοριστικές για την ανάπτυξη και στο πλαίσιο αυτό εξήρε την επένδυση σε έρευνα και καινοτομία.