Τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης και οι ευρωβουλευτές έφθασαν σε συμφωνία για τον περιορισμό της κατανάλωσης ενέργειας στη Ενωση μέχρι το 2030, κυρίως μέσω των ανακαινίσεων κτιρίων και των προσπαθειών του δημοσίου τομέα.
Το κείμενο περί «ενεργειακής αποτελεσματικότητας» είχε προταθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον Ιούλιο 2021 στο πλαίσιο του φιλόδοξου προγράμματος για το Κλίμα με στόχο την μείωση κατά 55% μέχρι το 2030, σε σχέση με το 1990, των εκπομπών αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου εντός της Ενωσης.
Η συμφωνία ανάμεσα στους διαπραγματευτές των κρατών μελών και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου προβλέπει την μείωση κατά τουλάχιστον 11,7% της τελικής κατανάλωσης ενέργειας της ΕΕ το 2030, σε σχέση με ένα σενάριο αναφοράς που θεσπίσθηκε το 2020.
«Θα θεσπισθεί αυστηρός μηχανισμός ελέγχου και εφαρμογής ώστε να διασφαλισθεί ότι τα κράτη μέλη τηρούν τις εθνικές τους δεσμεύσεις ως προς τον ευρωπαϊκό στόχο», αναφέρεται στην ανακοίνωση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Ο στόχος αυξήθηκε σε σχέση με την πρόταση της Κομισιόν (9%), αλλά απέχει του 14,5% που ζητούσε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, για να ληφθεί υπ΄όψιν το ενεργειακό σοκ που προκλήθηκε από τον πόλεμο στην Ουκρανία και για να περιορισθεί η ευρωπαϊκή εξάρτηση από τους εισαγόμενους υδρογονάνθρακες.
«Για πρώτη φορά έχουμε έναν δεσμευτικό στόχο κατανάλωσης ενέργειας. Είναι μία μεγάλη νίκη, μία καλή συμφωνία για το Κλίμα και κακή για τον Πούτιν», δήλωσε ο σοσιαλιστής ευρωβουλευτής Νιλς Φούγκλσανγκ, ο εισηγητής του κειμένου.
Κατά μέσο όρο, ανάμεσα στο 2024 και το 2030, κάθε χώρα θα πρέπει να μειώσει κατά 1,5% περίπου την τελική κατανάλωση της ενέργειας σε σχέση με την προβλεπόμενη πορεία.
Και οι προσπάθειες θα πρέπει να επιταχυνθούν: η ετήσια εξοικονόμηση ενέργειας θα ορισθεί στο 1,3% μέχρι το τέλος του 2025 και προοδευτικά θα αυξηθεί μέχρι το 1,9% στο τέλος του 2030, μετατρέποντας σε λιγότερο ενεργοβόρους τους τομείς των κατασκευών, της βιομηχανίας και των μεταφορών.
Οι πλέον ενεργοβόρες επιχειρήσεις - η ετήσια κατανάλωση ενέργειας των οποίων ξεπερνά τα 85 terajoules - θα πρέπει να εξοπλισθούν με ένα «σύστημα διαχείρισης της ενέργειας» ή θα τους επιβληθεί συστηματικός έλεγχος.
Τα πολύ ενεργοβόρα κέντρα δεδομένων πληροφορικής θα πρέπει να ελέγχονται για τις ενεργειακές τους επιδόσεις, με προβλεπόμενη δυνατότητα χρησιμοποίησης της θερμότητας που απελευθερώνουν για την θέρμανση άλλων κτιρίων.
Σε κάθε χώρα, ο δημόσιος τομέας θα πρέπει να μειώνει την κατανάλωση ενέργειας κατά 1,9% ετησίως.
Τα κράτη μέλη οφείλουν να ανακαινίζουν κάθε χρόνο τουλάχιστον το 3% της συνολικής επιφάνειας των δημόσιων κτιρίων, σε εθνικό, αλλά και σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, για να τα μετατρέψουν «σε κτίρια μηδενικών ή σχεδόν μηδενικών εκπομπών ενέργειας».
Η συμφωνία προβλέπει επίσης την βελτίωση των τοπικών σχεδίων θέρμανσης και ψύξης στις πόλεις πληθυσμού άνω των 45.000 κατοίκων, κυρίως απαγορεύοντας προοδευτικά τα ορυκτά καύσιμα στις νέες υποδομές.