Οι εκλογές στο Επαγγελματικό Επιμελητήριο Θεσσαλονίκης (ΕΕΘ) δεν είναι στις πρώτες προτεραιότητες των κομμάτων, καθώς πριν απ’ αυτές προηγούνται άλλες σημαντικότερες αναμετρήσεις όπως είναι οι εθνικές εκλογές και οι δημοτικές και περιφερειακές. Ωστόσο, στον επαγγελματικό κόσμο της Θεσσαλονίκης οι ζυμώσεις έχουν ήδη ξεκινήσει και έχουν, μοιραία, αναφορά και στα κόμματα. Κυρίως σε αυτό της Νέας Δημοκρατίας η οποία ηγεμονεύει στο συγκεκριμένο Επιμελητήριο εδώ και πάρα πολλά χρόνια.
Οι εκλογές, οι οποίες εκτός απροόπτου πρόκειται να γίνουν στο τέλος του 2023, θα διεξαχθούν σε ένα αρκετά διαφορετικό τοπίο σε σχέση με όσα επικρατούν στο ΕΕΘ την τελευταία δεκαπενταετία. Ο βασικός λόγος είναι η οριστική αποχώρηση του Μιχάλη Ζορπίδη από την προεδρία έπειτα από σχεδόν δεκαεπτά χρόνια θητείας. Ο κ. Ζορπίδης είχε εκλεγεί πρώτη φορά πρόεδρος το 2006, μετά την αποχώρηση της ιστορικής ηγεσίας του ΕΕΘ (Τσαρούχας, Τσέντος, Νικολαΐδης) και επανεκλέχθηκε άλλες δύο φορές, το 2011 και το 2017.
Εγώ πάω σπίτι μου
Εδώ και πολύ καιρό έχει δηλώσει πως δεν πρόκειται να είναι ξανά υποψήφιος. Άλλωστε, με βάση όσα ίσχυαν έως και την περασμένη Πέμπτη δεν θα είχε δικαίωμα νέας υποψηφιότητας καθώς είχε θεσπιστεί όριο θητειών. Ωστόσο, την Πέμπτη κατατέθηκε στο νομοσχέδιο για τα επιχειρηματικά πάρκα και ψηφίστηκε, τροπολογία με την οποία καταργήθηκε το όριο θητειών για τους προέδρους των Επιμελητηρίων. Όπως λένε στη «ΜτΚ» επιμελητηριακά στελέχη «η τροπολογία είναι ένα ρουσφέτι του Άδωνι Γεωργιάδη προς τους εν ενεργεία προέδρους των Επιμελητηρίων καθώς αφορά περίπου πενήντα από τους συνολικά εξήντα, στην πλειονότητά τους στελέχη της Νέας Δημοκρατίας».
Μετά την αλλαγή των δεδομένων η «ΜτΚ» επικοινώνησε με τον κ. Ζορπίδη και του έθεσε το ερώτημα εάν, έπειτα από την κατάργηση των θητειών, σκοπεύει να είναι ξανά υποψήφιος. «Εμένα ο κύκλος μου στο Επιμελητήριο έκλεισε. Δεν πρόκειται να είμαι υποψήφιος. Δεν είναι δυνατόν να είμαι ισόβιος πρόεδρος. Θα πάω σπίτι μου, στις επιχειρήσεις μου. Η τροπολογία είναι λάθος. Δεν έπρεπε να ψηφιστεί. Τη ζήτησαν κάποιοι πρόεδροι, κάποιοι μάλιστα κοντεύουν τα 80 χρόνια, επειδή τα κονομάνε. Πρέπει να υπάρχουν θητείες και αυτό να ισχύει και για τα άλλα αξιώματα, του βουλευτή, του δημάρχου κ.ο.κ.».
Η αποχώρηση Ζορπίδη ανοίγει το παιχνίδι και ενθαρρύνει τις φιλοδοξίες πολλών στελεχών τα οποία έως τώρα συμμετείχαν στο ψηφοδέλτιό του. Μάλιστα, στις εκλογές του 2017 είχαν συνασπιστεί υπό την υποψηφιότητά του και στελέχη τα οποία προέρχονται από το ΠΑΣΟΚ (Μερελής, Εδιάρογλου). Ο συνδυασμός του κ. Ζορπίδη «Ισχυρό Επιμελητήριο» είχε πάρει 64,89% και 34 από τις 51 έδρες, η «Αλληλεγγύη Επαγγελματιών» 31,99% και 16 έδρες και η «Αντιμονοπωλιακή Αγωνιστική Συσπείρωση» 1,5% και μία έδρα.
Η στάση της ΝΔ
Ήδη, από την πρώτη στιγμή που ο απερχόμενος πρόεδρος ανακοίνωσε την απόφασή του να μη θέσει υποψηφιότητα, άρχισαν οι διαγκωνισμοί και οι εσωτερικές συγκρούσεις στην παράταξή του. Το γεγονός αυτό προκαλεί κάποιους πονοκεφάλους στη ΝΔ καθώς το κυβερνών κόμμα επηρεάζει περίπου το 70% των στελεχών του ΕΕΘ. Σύμφωνα, μάλιστα, με πληροφορίες ήδη κάποιοι εκ των υποψηφίων έχουν κάνει επαφή και έχουν ενημερώσει για τις προθέσεις τους, υπουργούς όπως ο καθ’ ύλη αρμόδιος Άδωνις Γεωργιάδης, αλλά και υψηλόβαθμα στελέχη όπως ο μέχρι πρότινος γενικός διευθυντής του κόμματος και πλέον υφυπουργός, Γιάννης Μπρατάκος. Το κυβερνών κόμμα δεν έχει αποφασίσει ακόμη εάν θα δώσει επίσημο χρίσμα. «Είναι πολύ νωρίς γι’ αυτή τη συζήτηση, άλλωστε το τοπίο είχε εξαιρετικά θολό σε αυτή τη φάση», επισημαίνει έμπειρος κομματικός παράγοντας. Ωστόσο, ακόμη και εάν η ΝΔ αποφασίσει κεντρικά να μην δώσει χρίσμα σε κανέναν, είναι βέβαιο πως ισχυροί τοπικοί παράγοντες θα αναμειχθούν όταν θα πλησιάζουν οι εκλογές. Σε αυτούς περιλαμβάνονται ο περιφερειάρχης Απόστολος Τζιτζικώστας και κατά δεύτερο λόγο οι τοπικοί βουλευτές, κυρίως αυτοί της Β’ Θεσσαλονίκης.
Οι πιθανοί υποψήφιοι
Από την παράταξη Ζορπίδη είναι αρκετοί αυτοί που δηλώνουν ή σκέφτονται να είναι υποψήφιοι.
1. Ο γενικός γραμματέας του ΕΕΘ Κλεόβουλος Θεοτόκης, είναι ο παλαιότερος απ’ όσους συμμετείχαν στο ψηφοδέλτιο του κ. Ζορπίδη καθώς εκλέγεται στο Επιμελητήριο κοντά είκοσι χρόνια. Είναι έμπορος ποδηλάτων και σύμφωνα με πληροφορίες, έχει δημιουργήσει ήδη τον πρώτο πυρήνα στελεχών του συνδυασμού του.
2. Ο επιχειρηματίας στον κλάδο των Μεταφορών Γιώργος Ηλιάδης. Είναι από τα παλαιότερα στελέχη, είχε εκλεγεί και αυτός με τον Ζορπίδη, κατέλαβε τη θέση του α’ αντιπροέδρου, αλλά στην πορεία συγκρούστηκε μαζί του και παραιτήθηκε από αντιπρόεδρος.
3. Η Χρύσα Γρανούζη - Γεωργιάδου η οποία εξελέγη α’ αντιπρόεδρος μετά την παραίτηση του κ. Ηλιάδη. Έχει άριστη σχέση με τον κ. Ζορπίδη, ενώ φέρεται να έχει καλές σχέσεις και με τον κ. Τζιτζικώστα με τον οποίο είχε κατέλθει υποψήφια.
4. Ο Κυριάκος Μερελής, ο οποίος έχει αναφορά στο ΠΑΣΟΚ, αλλά είναι σε διαβουλεύσεις με διάφορα στελέχη για τη συγκρότηση ενός «ψηφοδελτίου της αγοράς» όπως διακηρύσσει. Θεωρεί ότι κανείς δεν μπορεί να συγκεντρώσει το 50% συν ένα και διεκδικεί ρυθμιστικό ρόλο.
5. Ο Θάνος Κουλουτμπάνης, γ’ αντιπρόεδρος σήμερα, αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο να είναι υποψήφιος.
6. Ο Κώστας Ιακώβου, οικονομικός επόπτης του ΕΕΘ, αφήνει κι αυτός ανοιχτό το ενδεχόμενο να είναι υποψήφιος, ωστόσο το ίδιο διάστημα θα πρέπει να ασχοληθεί και με τις δημοτικές εκλογές καθώς θα είναι υποψήφιος με τον Κωνσταντίνο Ζέρβα.
7. Από το συνδυασμό «Αλληλεγγύη Επαγγελματιών» προωθείται η υποψηφιότητα του Θεόδωρου Πανταλέοντα, επιχειρηματία στον κλάδο της εμπορίας βιολογικών προϊόντων. Στις εκλογές του 2017 είχε εκλεγεί ψηλά στο δ.σ. του ΕΕΘ και έχει τη στήριξη του Λευτέρη Γεωργιάδη και του Χρήστου Νικολόπουλου, ενώ είχε υπάρξει υποψήφιος και με τον Απόστολο Τζιτζικώστα.
Στις εκλογές θα κατέλθει ο συνδυασμός «Αντιμονοπωλιακή Αγωνιστική Συσπείρωση» ο οποίος υποστηρίζεται από το ΚΚΕ και είχε εκλέξει το 2017 την Ευδοξία Γιοβανίδου. Άγνωστο είναι τι θα κάνει η πλευρά του ΣΥΡΙΖΑ που το 2017 είχε συνεργαστεί με την «Αλληλεγγύη Επαγγελματιών» με το στέλεχός του Χαράλαμπο Τσαϊρέλη.
Μία από τις κρίσιμες παραμέτρους των εκλογών είναι η σύνθεση των ψηφοδελτίων. Πέρα από τον αριθμό των υποψηφίων, παίζει ρόλο και η εκπροσώπηση των διαφόρων επαγγελματικών κλάδων σε κάθε ψηφοδέλτιο. Σύμφωνα με έμπειρα στελέχη ισχυρότερη «συντεχνία» είναι ο κλάδος των καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος, μαζί και με τα εμπορικά καταστήματα τροφίμων και ποτών. Ακολουθεί η ισχυρή «συντεχνία» των Κρεοπωλών οι οποίοι εκλέγουν αρκετούς εκπροσώπους στο δ.σ. και έπονται κλάδοι των υπηρεσιών όπως τουριστικοί πράκτορες, μεσίτες, ασφαλιστές κ.λπ. Ρόλο διεκδικούν και οι περίπου 15 τοπικοί εμπορικοί σύλλογοι που έχουν δημιουργηθεί σε διάφορες περιοχές του νομού Θεσσαλονίκης. Ένα από τα θέματα τα οποία τίθενται από ορισμένους επιμελητηριακούς φορείς προς το υπουργείο Ανάπτυξης, ενόψει του νέου νόμου για τα Επιμελητήρια, είναι να θεσπιστεί ποσόστωση στην εκπροσώπηση των διαφόρων επαγγελματικών κλάδων στα όργανα των Επιμελητηρίων. Να εκλέγει δηλαδή ο κάθε κλάδος εκπροσώπους ανάλογα με τον αριθμό των εγγεγραμμένων μελών του. Σήμερα, πάντως, κάτι τέτοιο δεν ισχύει.
Πώς θα γίνουν οι εκλογές, τι αλλάζει
Πολλά είναι τα εκκρεμή ζητήματα όσον αφορά τη διοργάνωση και τους όρους διεξαγωγής των εκλογών. Καταρχάς είναι ο ακριβής χρόνος διενέργειας των εκλογών ο οποίος προσδιορίζεται για το τελευταίο δίμηνο του 2023 με πιθανότερο μήνα τον Δεκέμβριο. Ωστόσο, έχει γίνει παράδοση να δίνονται συνεχείς παρατάσεις στις θητείες των διοικήσεων. Απόδειξη ότι οι τρεις τελευταίες θητείες των επιμελητηριακών διοικήσεων οι οποίες θα είχαν συνολική διάρκεια δώδεκα ετών, μετρούν δεκαεπτά χρόνια. Παράγοντες του ΕΕΘ πιστεύουν ότι αυτή τη φορά δεν πρόκειται να υπάρξει άλλη παράταση και πως οι εκλογές θα γίνουν κανονικά, το αργότερο τον Δεκέμβριο του 2023. Ωστόσο, έως τα μέσα Οκτωβρίου θα είναι σε εξέλιξη η εκλογική αναμέτρηση σε δήμους και περιφέρειες (8 Οκτωβρίου ο πρώτος γύρος και 15 Οκτωβρίου ο δεύτερος) και αυτό, σύμφωνα με ορισμένους, δεν αποκλείει το ενδεχόμενο οι εκλογές στα Επιμελητήρια να μετατεθούν για λίγο ακόμη διάστημα καθώς, πολλοί από τους ενδιαφερόμενους θα είναι υποψήφιοι και στις αυτοδιοικητικές εκλογές.
Άλλα ζητήματα τα οποία είναι ανοιχτά ως προς τους όρους διενέργειας των εκλογών είναι τα εξής:
- Ποιοι θα έχουν δικαίωμα ψήφου: Με τα σημερινά δεδομένα εκλέκτορες μπορούν να είναι οι «ταμειακώς τακτοποιημένοι». Αυτό στην περίπτωση του ΕΕΘ περιορίζει σχεδόν κατά 50% το δυνητικό εκλεκτορικό σώμα. Στο ΕΕΘ είναι εγγραμμένες περίπου 55.000 επιχειρήσεις εκ των οποίων «ταμειακώς τακτοποιημένες» είναι σχεδόν οι μισές. Σύμφωνα με πληροφορίες, στο νόμο για τα Επιμελητήρια που προωθεί προς ψήφιση το υπουργείο Ανάπτυξης θα προβλέπεται η δυνατότητα ψήφου σε όλες τις εγγεγραμμένες επιχειρήσεις.
- Πόσοι θα είναι οι υποψήφιοι: Με τα σημερινά δεδομένα κάθε συνδυασμός μπορεί να έχει όσους υποψήφιους θέλει. Με τις αλλαγές που προωθεί το υπουργείο Ανάπτυξης θα ορίζεται, σύμφωνα με πληροφορίες, ότι στο ψηφοδέλτιο θα μπορούν να συμμετάσχουν 50% επιπλέον, του αριθμού των μελών του διοικητικού συμβουλίου. Στο δ.σ. του ΕΕΘ εκλέγονται 51 μέλη, άρα σε αυτήν την περίπτωση ο κάθε συνδυασμός θα μπορεί να έχει έως 77 υποψηφίους.
- Πώς θα γίνει η ψηφοφορία: Όλα τα προηγούμενα χρόνια, οι κάλπες για την εκλογή νέου δ.σ. στο ΕΕΘ στήνονταν στο χώρο της ΔΕΘ και η ψηφοφορία διαρκούσε τρεις ημέρες. Υπάρχουν, ωστόσο, στελέχη τα οποία προτείνουν να στηθούν κάλπες και σε άλλα δύο σημεία, ένα στην ανατολική Θεσσαλονίκη (π.χ. στη Θέρμη) και ένα δυτικά (π.χ. στον Λαγκαδά). Σύμφωνα με τα ίδια στελέχη, κάτι τέτοιο θα βοηθήσει στην αύξηση της συμμετοχής καθώς, όπως επισημαίνουν, από τις 55.000 επιχειρήσεις που είναι εγγεγραμμένες στο μητρώο του ΕΕΘ, οι 30.000 είναι εκτός πόλης, από 15.000 ανατολικά και δυτικά. Προτείνεται, επίσης, να δοθεί η δυνατότητα και ηλεκτρονικής ψήφου, όπως συμβαίνει σε άλλους συλλόγους όπου υπάρχουν χιλιάδες μέλη, διάσπαρτα σε διάφορα σημεία.
Εάν θεσπιστούν αυτές οι αλλαγές, παράγοντες του ΕΕΘ εκτιμούν ότι θα αυξηθεί σημαντικά και η προσέλευση στις εκλογές η οποία είναι διαρκώς φθίνουσα παρότι τα εγγεγραμμένα μέλη αυξάνουν. Είναι χαρακτηριστικό ότι στις τελευταίες εκλογές του 2017 είχαν ψηφίσει μόλις 4.270 μέλη, έναντι περίπου 6.500 το 2011 και 8.000 το 2006 όταν το ΕΕΘ είχε 35.000 εγγεγραμμένα μέλη. «Εκτιμώ ότι εάν υπάρξουν αλλαγές που θα διευκολύνουν την ψηφοφορία, αυτή τη φορά μπορεί να ψηφίσουν περισσότεροι και από 10.000», εκτιμά παράγοντας του ΕΕΘ.
- Τέλος, μία ακόμη αλλαγή που συζητείται είναι ο πρόεδρος του Επιμελητηρίου να εκλέγεται με σχετική πλειοψηφία, δηλαδή ο επικεφαλής της παράταξης η οποία θα συγκεντρώσει το υψηλότερο ποσοστό, ενώ με τα ισχύοντα θα πρέπει να συγκεντρώνει το 50% συν ένα.
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 16.10.20222