Η παράμετρος που θα διαμορφώσει το τελικό αποτέλεσμα των εκλογών της Κυριακής και θα αναδειχθεί ο παράγοντας σταθερότητας ή αστάθειας για το επόμενο διάστημα είναι η αποχή. Κανείς δεν είναι σε θέση να απαντήσει οι πολίτες ποιων group ηλικιακών και ποιας κοινωνικής διαστρωμάτωσης θα ψηφίσουν, ώστε να μπορεί να γίνει εκτίμηση για την κατεύθυνση της ψήφου προς πιο παραδοσιακά ή πιο αντισυστημικά κόμματα.
Αυτό θα κρίνει και τον αριθμό των κομμάτων που θα μπουν στη Βουλή, παράγοντας που θα διαμορφώσει την αυτοδυναμία ή μη. Όσο περισσότερα κόμματα παραμείνουν στο εξωκοινοβουλευτικό φάσμα τόσο περισσότερες είναι οι πιθανότητες για αυτοδυναμία.
Ως προς το χαρακτήρα τους, οι εκλογές αυτές δεν είναι απλώς εναλλαγής στην εξουσία. Κρύβουν μια σειρά προκλήσεων και κινδύνων, όπως επισημαίνουν δυο ειδικοί των δημοσκοπήσεων. Για τον Δημήτρη Κατσαντώνη, οι εκλογές είναι «η ληξιαρχική πράξη θανάτου της μεταπολίτευσης», ενώ για τον Πασχάλη Τεμεκενίδη «το αποτέλεσμα είναι τόσο άγνωστο όσο φαίνεται να είναι… γνωστό».
Εκλογές αναπροσανατολισμού
Του Δημήτρη Κατσαντώνη
Διευθύνοντος συμβούλου εταιρείας To The Point
Οι επόμενες εκλογές είναι από αυτές που καλούνται «εκλογές καμπής». Δεν είναι εκλογές απλής εναλλαγής ούτε εκδήλωσης διαμαρτυρίας. Θα σηματοδοτήσουν είτε με αυτοδύναμη Κυβέρνηση ΝΔ (το πλέον πιθανό σενάριο) είτε σε οποιαδήποτε άλλη περίπτωση (συνεργασία κομμάτων/ νέα προσφυγή στις κάλπες με απλή αναλογική) μία μακρά περίοδο πολιτικών εξελίξεων.
Θα μπορούσε κανείς να τις χαρακτηρίσει ληξιαρχική πράξη θανάτου της μεταπολίτευσης ή κατ’ ελάχιστο «αντίστροφο ’81». Το επίδικο αντικείμενό τους είναι η εκπροσώπηση της νέας μεσαίας τάξης . «Νέας» με την έννοια της αναδημιουργίας της μετά την αποδιάρθρωση της από δέκα χρόνια κρίσης, αλλά επίσης και «νέας» με την έννοια των παραγωγικών της χαρακτηριστικών: η ραχοκοκαλιά της θα μετατοπιστεί εγγύτερα στον ιδιωτικό και μακρύτερα από το δημόσιο τομέα.
Η δυναμική των πραγμάτων φαίνεται να είναι τέτοια που δείχνει ότι η ΝΔ (και η κεντροδεξιά παράταξη) οδεύει προς αυτήν την εκπροσώπηση. Συνεπώς, οδεύει προς μία πολιτική ηγεμονία αρκετών ετών. Η καλή εκλογική επίδοση δεν ισοδυναμεί με ηγεμονία. Προϋποθέτει και συνεπάγεται μία στρατηγική αναπροσανατολισμού της κοινωνίας σε στόχους απτούς αλλά και ευρείς.
Φυσικά, η πολιτική ηγεμονία δεν είναι κάτι που απονέμεται άπαξ και μετά διατηρείται εφ’ όρου ζωής ούτε αποταμιεύεται κάπου και μετά άκοπα τοκίζεται. Κερδίζεται και χάνεται σε διαρκείς μάχες, πολιτικές και ιδεολογικές. Κερδίζεται και χάνεται από μία κομβική επιλογή. Ή ακόμα και από μία εμβληματική φράση, που λέγεται έγκαιρα ή σε λάθος στιγμή.
Συνεπώς, η διαφαινόμενη ηγεμονία της κεντροδεξιάς μπορεί να απειληθεί πριν καλά καλά στεριώσει: μία κακή διαχείριση σε εθνική κρίση, σειρά στρατηγικών σφαλμάτων (για παράδειγμα εμμονή στην ανασύσταση της «παλιάς» μεσαίας τάξης) ή λανθασμένη ανάγνωση των διεθνών συνθηκών μπορούν να ανατρέψουν αυτήν την προοπτική.
Οι επόμενες εκλογές λοιπόν μάλλον θα σημάνουν πολλά για τον τόπο.
Στα επιμέρους χαρακτηριστικά τους θα είναι ενδιαφέρον να δούμε πόση συμμετοχή θα παρατηρηθεί και από ποιους χώρους (πιθανόν να ευνοηθεί ο ΣΥΡΙΖΑ), εάν το σχεδόν μισό εκατομμύριο νέων ψηφοφόρων θα συνεχίσει την απεξάρτησή του από το «κεντροαριστερό» αφήγημα και την πρόσδεσή του στο «κεντροδεξιό» και αν θα μεγαλώσει εκείνη η τάση του, αντισυστημική λεγόμενη, να ενισχύσει τα εκτός Βουλής κόμματα και επίσης να δούμε πού θα σταματήσει το άνοιγμα της ψαλίδας μεταξύ ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ σε συνταξιούχους και αγρότες (στρώματα που εμφανίζουν συχνά χρονική υστέρηση στην εκλογική τους συμπεριφορά σε σχέση με άλλες κοινωνικές κατηγορίες).
Στην Α’ και Β’ Περιφέρεια Θεσσαλονίκης η κοινοβουλευτική εκπροσώπηση της ΝΔ θα είναι η πολυπληθέστερη εδώ και δεκαπέντε τουλάχιστον χρόνια. Αυτό θα αποτελέσει μια καλή ευκαιρία για την πόλη;
Ποιος μπορεί να το κρίνει όταν ακούει τόσα λίγα πράγματα για αυτήν κατά την προεκλογική περίοδο...
Η αποχή κρίνει τα πάντα
Του Πασχάλη - Αλέξανδρου Τεμεκενίδη
Διευθυντή ερευνών της Palmos Analysis
Σε μια εκλογική αναμέτρηση όπου ο νικητής είναι λίγο πολύ γνωστός -καθώς, αφενός το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών μόλις έναν μήνα πριν ήταν τόσο ξεκάθαρο που σχεδόν κανείς δεν τολμάει να προβλέψει ανατροπή, αφετέρου οι δημοσκοπήσεις που ακολούθησαν δείχνουν ότι η διαφορά ΝΔ - ΣΥΡΙΖΑ παραμένει γενικά στο επίπεδο των ευρωεκλογών -υπάρχει κάτι που να μπορεί να προκαλέσει το ενδιαφέρον, τόσο των ψηφοφόρων όσο και των πάσης φύσεως αναλυτών;
Η αλήθεια είναι ότι το αποτέλεσμα των επικείμενων εκλογών είναι τόσο άγνωστο όσο φαίνεται να είναι γνωστό! Κι αυτό ακριβώς επειδή η σιγουριά όλων για το νικητή σε συνδυασμό με την ημερομηνία των εκλογών (εν μέσω θέρους και με τις θερμοκρασίες στα ύψη) είναι τα στοιχεία που πυροδοτούν την απειλή που ακούει στο όνομα «αποχή».
Η αποχή απειλεί τους πάντες και μπορεί να οδηγήσει σε σημαντικές στρεβλώσεις του εκλογικού αποτελέσματος, σε σχέση τουλάχιστον με όσα καταγράφονται στις τρέχουσες δημοσκοπήσεις. Η ΝΔ τρέμει τον εφησυχασμό και τις προγραμματισμένες άδειες όσων έχουν τη δυνατότητα και έχουν ήδη κλείσει διακοπές για τις ημέρες της κάλπης. Μια χαλαρή προσέγγιση των ψηφοφόρων της, λόγω και της μεγάλης διαφοράς των ευρωεκλογών, μπορεί να στερήσει πολύτιμο ποσοστό, τέτοιο που να θέσει την αυτοδυναμία σε κίνδυνο. Στον αντίποδα, η μεγάλη εκλογική δεξαμενή της ΝΔ, οι ψηφοφόροι μεγαλύτερης ηλικίας, είναι παραδοσιακά πιο συνεπείς με το ραντεβού της κάλπης και πιο πιστοί στο καθήκον του «εκλέγειν».
Ο ΣΥΡΙΖΑ, με τη σειρά του, αντιμετωπίζει ακόμα μεγαλύτερο -κατά τη γνώμη μου- κίνδυνο από μία υψηλή αποχή: τα ισχυρά του εκλογικά κοινά εντοπίζονται σε ψηφοφόρους μικρότερων ηλικιών και σε συνδυασμό με τη χαλαρότερη σχέση τους με το θεσμικό καθήκον της συμμετοχής στις εκλογές, το χαλαρότερο βαθμό κομματικής ταύτισης και, προφανώς, την αυξημένη έλξη που ασκούν οι παραλίες στις ηλικίες αυτές, θα είναι αρκετά δύσκολο να πειστούν να «θυσιάσουν» ένα καλοκαιρινό Σαββατοκύριακο στα beach bar, για να παραμείνουν κοντά στα εκλογικά κέντρα. Αντίστοιχο κίνδυνο αντιμετωπίζουν και τα μικρότερα κόμματα, ειδικά όσα κινούνται κοντά στο όριο του 3% και δίνουν μάχη για την κοινοβουλευτική τους εκπροσώπηση.
Τέλος, ειδικά στην Α’ Θεσσαλονίκης, θα έχει μεγάλο ενδιαφέρον να δούμε ποιες θα είναι οι επιδόσεις στελεχών όπως ο κ. Ταχιάος, υποψήφιος βουλευτής με τη ΝΔ, η κ. Νοτοπούλου και ο κ. Γιαννούλης, υποψήφιοι με τον ΣΥΡΙΖΑ, στελέχη τα οποία πρωταγωνίστησαν πριν από έναν περίπου μήνα στις αυτοδιοικητικές εκλογές της πόλης: πώς θα αντιμετωπίσουν οι ψηφοφόροι τη μεταπήδηση σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα από την τοπική αυτοδιοίκηση στην κεντρική πολιτική σκηνή; Αν μη τι άλλο, δεν θα πλήξουμε τελικά στις εκλογές αυτές!
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 6-7 Ιουλίου 2019