Δεν είναι και πάρα πολλοί αυτοί που είναι πια εν ζωή, για να θυμηθούν τι έγινε εκείνο το ομιχλώδες βράδυ της Τετάρτης 25 Νοεμβρίου 1953 στο Λονδίνο. Ούτως ή άλλως στη χώρα μας δεν είχε ακόμα τηλεόραση, αφού επρόκειτο να έλθει 13 χρόνια αργότερα. Οι φίλαθλοι, έστω και μέσω των εφημερίδων της εποχής, διάβασαν για το απίστευτο κατόρθωμα των «υπέροχων Μαγυάρων».
Εκατόν πέντε χιλιάδες Άγγλοι, που συνωστίστηκαν στον καθεδρικό τους «ναό» του ποδοσφαίρου , το Γουέμπλεϊ, είχαν την τύχη, μέσα στη στενοχώρια τους, να ζήσουν την απόλυτη ποδοσφαιρική εμπειρία. Είδαν από κοντά το ματς του 20ού αιώνα: Αγγλία - Ουγγαρία 3-6. Μαζί τους και αρκετά εκατομμύρια τηλεθεατών σε όλο τον κόσμο, αν και τότε τηλεόραση είχαν μόνο οι καλές οικογένειες ανεπτυγμένων χωρών και όχι τα μετεμφυλιακά φτωχικά μας σπιτάκια.
Ο Φέρεντς Πούσκας ήταν μαζί με τον Νάντορ Χιντεγκούτι οι σταρ των Μαγυάρων (Γκρόσιτς, Λόραντ, Λάντος, Μπουζάνσκι, Ζακάριας, Μπουντάι, Μπόζικ, Τζίμπορ, Κόκσιτς οι άλλοι εκπορθητές του Γουέμπλεϊ), των οποίων η φήμη ξέσκιζε το «σιδηρούν παραπέτασμα» και έφτανε όπου υπήρχαν στον κόσμο λάτρεις της στρογγυλής θεάς. Από κοντά κι αγγλικός Τύπος γαλβάνιζε τους φιλάθλους με ερωτήματα της απόλυτης πόλωσης: αυτοί ή εμείς είμαστε οι κορυφαίοι στον κόσμο;
Οι Άγγλοι είχαν στις τάξεις τους τον προικισμένο σέντερ χαφ και αρχηγό Μπίλι Ράιτ, τον ορμητικό σέντερ φορ-φόβητρο για κάθε αντίπαλο Σταν Μόρτενσεν και ακόμη δύο προσωπικότητες που χρίστηκαν αργότερα ιππότες για τις εξαιρετικές τους ποδοσφαιρικές υπηρεσίες: τον αγέραστο Στάνλεϊ Μάθιους και τον παγκοσμίως σεβαστό για τις αμυντικές του δυνατότητες Αλφ Ράμσεϊ.
Εξάλλου, όλοι όσοι έφταναν στα νησιά «απ’ έξω», έφευγαν πίσω χωρίς νίκη από το 1901. Γι’ αυτό και το ματς της 25ης Νοεμβρίου 1953 είχε ονομαστεί από τους στατιστικολάγνους στα νησιά «The world championship decider». Το ματς που… αποφασίζει.
Το «πάρτι» άρχισε με κανονιά του Χιντεγκούτι στο «γάμμα», μόλις στο 45ο δευτερόλεπτο! Η διακύμανση για την ιστορία: Τζάκι Σίγουελ 1-1, Χιντεγκούτι 2-1, Πούσκας 3-1, Πούσκας 4-1, Μόρτενσεν 4-2, Μπόζικ 5-2, Χιντεγκούτι 6-2 και Άλφ Ράμσεϊ (με πέναλτι) 6-3.
Η στατιστική του ματς «διηγείται» κι αυτή την ίδια ιστορία: 35 σουτ οι Μαγυάροι και μόλις πέντε ο Άγγλοι.
Ο Μπόμπι Ρόμπσον είπε αργότερα: «Ο Πούσκας ονομαζόταν ‘καλπάζων συνταγματάρχης’ επειδή υπηρετούσε τότε στον ουγγρικό στρατό. Πώς τον άφησαν να μας… πυροβολήσει μέσα στο Γουέμπλεϊ’;».
«Έντεκα αυτοί, έντεκα κι εμείς»
Ο αξέχαστος Φέρεντς Πούσκας, που διέπρεψε με τη Ρεάλ Μαδρίτης αργότερα παίρνοντας κύπελλα Πρωταθλητριών, συνέδεσε την προπονητική του καριέρα με τον τελικό του Γουέμπλεϊ, όπου οδήγησε τον Παναθηναϊκό το 1971, ενώ εργάστηκε για λίγο και στην ΑΕΚ.
Άλλοι τον θυμούνται για τον εγκάρδιο και «λαρτζ» χαρακτήρα του, άλλοι για το παροιμιώδες απόφθεγμά του. «Μην τους φοβάστε. Έντεκα αυτοί, έντεκα και εμείς», έλεγε στους παίκτες του Παναθηναϊκού. Πέθανε στις 17 Νοεμβρίου 2006.
Ο αναμορφωτής του ΠΑΟΚ
Ο Γκιούλα Λόραντ οδήγησε τον ΠΑΟΚ στο πρώτο του πρωτάθλημα τη σεζόν 1975-76. Είχε χτίσει μια ομάδα σφριγηλή, ακατάβλητη αμυντικά και με προγραμματισμένη επιθετική λειτουργία σχεδόν άγνωστη στα προ του επαγγελματισμού δεδομένα της χώρας μας. Ο Γιώργος Κούδας με 14 γκολ ήταν ο πρώτος σκόρερ της ομάδας, η οποία έφτασε στον τίτλο με μόλις δύο ήττες. Παίκτες του Λόραντ την εποχή του πρώτου τίτλου ήταν οι Φούρτουλα, Γούναρης, Ιωσηφίδης, Αποστολίδης, Πέλλιος, Τερζανίδης, Κερμανίδης, Αναστασιάδης, Γκουερίνο, Κούδας, Ασλανίδης, Φουντουκίδης, Ορφανός, Σαράφης, Καπουσούζης, Παρίδης, Βούλγαρης.
O μεγάλος Γκιούλα Λόραντ άφησε την τελευταία του πνοή στο γήπεδο της Τούμπας στη διάρκεια του αγώνα ΠΑΟΚ -Ολυμπιακού (1-0), στις 31 Μαΐου 1981, προδομένος από την καρδιά του. Παιχνίδι της μοίρας: το πρώτο παιχνίδι στον πάγκο του ΠΑΟΚ ήταν πάλι ένα ντέρμπι με τον Ολυμπιακό τον Δεκέμβριο του 1974 (2-0).
Τις τελευταίες μέρες του, είχε ενοχλήσεις αλλά τις αγνόησε. Η είδηση γέμισε με θλίψη όλο τον ποδοσφαιρικό πλανήτη και συγκλόνισε τη Θεσσαλονίκη. Ήταν 58 ετών. Ο μύθος του είναι δεμένος άπαξ και δια παντός με τον Δικέφαλο…
* Στη βασική φωτογραφία, η μυθική Ουγγαρία πριν αρχίσει το ιστορικό ματς. Αρχηγός ο Πούσκας και τρίτος από αριστερά ο Γκιούλα Λόραντ. Κάτω, ο Γκιούλα Λόραντ το 1976 με το τρόπαιο του πρωταθλήματος που κατέκτησε ο ΠΑΟΚ υπό την καθοδήγησή του.
