Επί ποδός βρίσκεται σύσσωμη η αυτοδιοίκηση, ενόψει των επικείμενων εκλογών, καθώς το επόμενο διάστημα επιδιώκει να πετύχει τους στόχους που έχει θέσει αναφορικά με τρία επείγοντα ζητήματα.
Την τροποποίηση πρακτικών διατάξεων του νέου νόμου (Ν. Βορίδη) για τις υποψηφιότητες, άμεσες χρηματοδοτήσεις της τοπικής αυτοδιοίκησης για την κάλυψη λειτουργικών δαπανών των δήμων και του ενεργειακού κόστους των σχολείων και νομοθετικές ρυθμίσεις που αφορούν τη βελτίωση της καταστατικής θέσης των αιρετών, αλλά και την περαιτέρω βελτίωση του θεσμού της κινητικότητας.
Στόχος των αιρετών είναι τα ζητήματα αυτά να λυθούν ακόμα και στα θερινά τμήματα της Βουλής, στα οποία έτσι και αλλιώς υπάρχει πλήθος νομοθετημάτων και ατζέντα είναι «βαριά», προκειμένου να μην βρουν εμπόδια στο δρόμο για τις εκλογές.
Σύμφωνα με πληροφορίες ο αναπληρωτής υπουργός Εσωτερικών Θεόδωρος Λιβάνιος, ο οποίος έχει ήδη λάβει σχετικό υπόμνημα από την Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδος (ΚΕΔΕ), ετοιμάζεται να προχωρήσει το συντομότερο δυνατόν τις τροποποιήσεις και τις αναγκαίες βελτιώσεις στον εκλογικό νόμο, καθώς αναγνωρίζει τα προβλήματα που θα ανακύψουν στην τελική ευθεία.
Διευκόλυνση υποψηφίων
Ειδικότερα, το ζήτημα που αφορά στον εκλογικό νόμο και την ανάγκη τροποποίησης συγκεκριμένων διατάξεων, το οποίο άνοιξε πρώτη στη χώρα, προς συζήτηση η Περιφερειακή Ένωση των Δήμων Κεντρικής Μακεδονίας (ΠΕΔΚΜ), αφορά στην υποχρέωση της υποβολής των υποψηφιοτήτων με καταληκτική ημερομηνία την 31η Αυγούστου.
Ο νέος νόμος προβλέπει πως εάν θέλει κάποιος να καταθέσει υποψηφιότητα σε έναν συνδυασμό μπορεί να εξουσιοδοτήσει τον επικεφαλής του, δήμαρχο ή υποψήφιο δήμαρχο, και η πληρεξουσιότητα αυτή δίνεται με συμβολαιογραφικό έγγραφο. «Η προθεσμία είναι μέχρι 31 Αυγούστου και αν πρέπει οι υποψήφιοι δημοτικοί σύμβουλοι να κυνηγούν τους συμβολαιογράφους μέσα στον Αύγουστο, αυτό είναι ακραίο» σχολίασε ο πρόεδρος της ΠΕΔΚΜ, δήμαρχος Πυλαίας - Χορτιάτη Ιγνάτιος Καϊτεζίδης κατά τη διάρκεια της τελευταίας συνεδρίασης του Δ.Σ.
Για το λόγο αυτό διατύπωσε πρακτικές προτάσεις για την απλοποίηση της όλης διαδικασίας της υποβολής των υποψηφιοτήτων, όπως μεταξύ άλλων, ο επικεφαλής υποψήφιος δήμαρχος να υποβάλει τις υποψηφιότητες με απλή εξουσιοδότηση του υποψηφίου.
Παράλληλα, πρότεινε να επιταχυνθεί και η διαδικασία απόδοσης του ΑΦΜ στους συνδυασμούς, ώστε να έχουν τη δυνατότητα να δικαιολογούν τις δραστηριότητες τους, τα έξοδα τους κλπ.
Χρειάζονται άμεσα 250 εκατ. ευρώ
Το δεύτερο ζήτημα, για το οποίο η ΚΕΔΕ και σύσσωμοι οι δήμαρχοι ζητούν άμεσα λύση είναι η απόδοση 125 εκατ. ευρώ για να καλυφθούν οι λειτουργικές δαπάνες των δήμων, 20 εκατ. ευρώ για την κάλυψη του αυξημένου ενεργειακού κόστους των σχολείων, το οποίο αναμένεται να εκτοξευθεί τον ερχόμενο χειμώνα, άλλα 90 εκατ. ευρώ για την κάλυψη του ενεργειακού κόστους των Δημοτικών Επιχειρήσεων Ύδρευσης και Αποχέτευσης (ΔΕΥΑ), ποσό ύψους 5 εκατ. ευρώ για το πρόγραμμα περίθαλψης αδέσποτων ζώων συντροφιάς, καθώς και 10 εκατ. ευρώ για το πρόγραμμα ναυαγοσωστικής κάλυψης, καθώς τα κονδύλια που διατέθηκαν ήταν ανεπαρκέστατα για το σύνολο των παράκτιων δήμων της χώρας.
Το τρίτο ζήτημα αφορά σε νομοθετικές ρυθμίσεις που αφορούν τη βελτίωση της καταστατικής θέσης των αιρετών, τη βελτίωση του θεσμού της κινητικότητας στους δήμους, καθώς με τον τρόπο που λειτουργεί αποδυναμώνει τις δημοτικές υπηρεσίες, ενώ δεν λαμβάνει υπόψη την απόφαση δημάρχου. Και βέβαια τη συνέχιση του προγράμματος Κοινωφελούς Εργασίας, για το οποίο υπάρχει ειλημμένη απόφαση να τερματιστεί μετά τις δημοτικές εκλογές, μετά και τη δεύτερη παράτασή του με απόφαση του υπουργείου Εργασίας.
Οι έξι προγραμματικοί στόχοι
Μετά τα επείγοντα όμως ακολουθούν και πολλά ακόμη σημαντικά ζητήματα που ταλανίζουν τους δήμους, τα οποία ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ παρουσίασε αναλυτικά ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ Λάζαρος Κυρίζογλου στη νέα υπουργό Εσωτερικών Νίκη Κεραμέως και τον αναπληρωτή υπουργό Εσωτερικών Θεόδωρο Λιβάνιο στην πρώτη κιόλας συνάντησή τους.
«Μόνιμη επιδίωξη της αυτοδιοίκησης είναι ο διάλογος και η συνεργασία. Αλλά σε ό,τι αφορά εμάς, θέλουμε να αποφασίζεται με εμάς» σχολίασε ο κ. Κυρίζογλου, στέλνοντας με τον τρόπο αυτό σαφές μήνυμα ότι τα αιτήματα της αυτοδιοίκησης καλό είναι να μην μείνουν και άλλο στο… συρτάρι και πως οι λύσεις τους δεν μπορεί να προωθούνται χωρίς τη γνώμη των δημάρχων.
Αναφερόμενος στις προτάσεις της ΚΕΔΕ, ο πρόεδρος του οργάνου, μίλησε για έξι σημαντικούς προγραμματικούς στόχους που έχουν διατυπωθεί ήδη από την προηγούμενη τετραετία προς την κυβέρνηση.
«Οι περισσότερες από τις προτάσεις αυτές είναι και σήμερα επίκαιρες και εκτιμούμε ότι πρέπει να τις λάβει υπόψη της η νέα κυβέρνηση κατά τον σχεδιασμό του κυβερνητικού έργου της επόμενης τετραετίας» σημείωσε χαρακτηριστικά.
Ειδικότερα, οι προτάσεις αυτές είναι για την αυτοδιοίκηση οι βασικοί πυλώνες για να προχωρήσει η μεταρρύθμιση της αποκέντρωση.
* Ισόρροπη ανάπτυξη και την ενίσχυση των μικρών δήμων: Η ΚΕΔΕ προτείνει ένα τετραετές πρόγραμμα υποστήριξής τους, ιδίως των ορεινών, νησιωτικών και νεοσύστατων δήμων, με ειδική χρηματοδότηση μέσω της ετήσιας αύξησης των ΚΑΠ τουλάχιστον κατά 5% την τετραετία 2024-2027.
*Οικονομική αυτοτέλεια και αύξηση των ΚΑΠ: Η μείωση των εσόδων και ιδιαίτερα των Κεντρικών Αυτοτελών Πόρων (ΚΑΠ) στη δεκαετία του 2010 κατά 60% περίπου λόγω της δημοσιονομικής κατάστασης και η παράλληλη αύξηση των δαπανών, λόγω της υπερβάλλουσας ζήτησης κοινωνικών υπηρεσιών κατά την οικονομική κρίση και την πανδημία, δημιούργησε σοβαρά λειτουργικά προβλήματα.
Με δεδομένο τον νέο τρόπο κατανομής των ΚΑΠ από το 2024 αλλά και με βάση την αρχή της συνέχειας της δημόσιας διοίκησης και των δεσμεύσεων της κυβέρνησης, η αυτοδιοίκηση αναμένει αύξηση της χρηματοδότησης από 01.01.2024 τουλάχιστον κατά 10%.
Μάλιστα η ΚΕΔΕ επιμένει στην πλήρη και ανόθευτη εφαρμογή του ν.3852/2020 και κατ’ αναλογία της εξέλιξης των φορολογικών εσόδων που χρηματοδοτούν τους ΚΑΠ. Στην πράξη αυτό σημαίνει ότι με βάση τον ισχύοντα νόμο, οι χρηματοδοτήσεις των δήμων για το 2023 θα πρέπει να είναι αυξημένες κατά 778 εκ. ευρώ.
*Διοικητική αυτοτέλεια και ενίσχυση διοικητικής ικανότητας
Η ΚΕΔΕ θεωρεί ότι είναι αναγκαία η διεύρυνση των βαθμών ελευθερίας των δήμων στην οργάνωση των υπηρεσιών τους. Για παράδειγμα, ειδικότερα όσον αφορά τον θεσμό της κινητικότητας, πρέπει να υιοθετηθεί η πρόταση της ΚΕΔΕ, δηλαδή να απαιτείται η σύμφωνη γνώμη του δημάρχου για το προσωπικό όλων των κατηγοριών και όχι μόνο των τεχνικών και των οικονομικών υπαλλήλων.
Παράλληλα, χρειάζεται η ενίσχυση της διοικητικής ικανότητας των Δήμων, μέσω του Προγράμματος Τεχνικής Βοήθειας του ΕΣΠΑ 2021–2027.
*Ενίσχυση του ανθρώπινου δυναμικού των δήμων: Προτείνεται για την επόμενη τετραετία ένα 4ετές πρόγραμμα: για την κάλυψη των κενών θέσεων, για τη στελέχωση των νέων υπηρεσιών (πολιτικής προστασίας, εσωτερικού ελέγχου, ΔΟΜ κ.λπ.) και για την αντικατάσταση των αποχωρούντων υπαλλήλων (με την κινητικότητα και τη συνταξιοδότηση).
Επίσης, είναι αυτονόητο ότι ξεχωριστή θέση στο ανθρώπινο δυναμικό κατέχει το σώμα των αιρετών και χρειάζεται η βελτίωση της καταστατικής θέσης τους.
*Προστασία του Περιβάλλοντος:
Η ΚΕΔΕ έχει διατυπώσει συγκεκριμένες προτάσεις για τα Χωροταξικά και τα Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια, τη διαχείριση των απορριμμάτων, τη διαχείριση της ύδρευσης και της αποχέτευσης, την εξοικονόμηση ενέργειας και την αξιοποίηση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, την ηλεκτροκίνηση των οχημάτων, τις προστατευόμενες περιοχές Natura κ.λπ.
Αρκετές από τις προτάσεις δεν υιοθετήθηκαν. Είναι αναγκαία η ενεργητική υποστήριξη του Υπουργείου Εσωτερικών, αλλά και τη θετική σύμπραξη του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
* Ψηφιακός μετασχηματισμός των δήμων: Το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και το ΕΣΠΑ χρηματοδοτούν το Πρόγραμμα «Έξυπνες Πόλεις» και ήδη οι 17 μεγάλοι Δήμοι χρηματοδοτούνται από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
Αυτό που χρειάζεται κατά τους αιρετούς, είναι ένα πρόγραμμα συλλογικής υποστήριξης των υπολοίπων 315 δήμων για την αξιοποίηση του προγράμματος «Έξυπνες Πόλεις» του ΕΣΠΑ.
Κεραμέως: «Στηρίζουμε την αυτοδιοίκηση»
Παρότι καλείται να ασκήσει πολιτική σε ένα από τα πιο κρίσιμα υπουργεία, δεδομένου ότι σε δύο μήνες θα έχει την ευθύνη διεξαγωγής των δημοτικών και περιφερειακών εκλογών, η υπουργός Εσωτερικών Νίκη Κεραμέως έδειξε ότι είναι πρόθυμη να συνεργαστεί με την αυτοδιοίκηση, ενώ μιλώντας στην ΚΕΔΕ είπε ότι η σύσσωμη παρουσία της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Εσωτερικών στο Δ.Σ υπό το νέο πρόεδρο Λ. Κυρίζογλου, αποτελεί ισχυρό μήνυμα για τη στήριξη που θέλει να δώσει η κυβέρνηση της Ν.Δ στην αυτοδιοίκηση.
«Θέλουμε μια αυτοδιοίκηση ισχυρή με ξεκάθαρους κανόνες, διαφάνεια, λογοδοσία, λειτουργική και τεχνική αυτοτέλεια. Θα στηρίξουμε το έργο της, θα δώσουμε περισσότερα εργαλεία, περισσότερους πόρους - οικονομικούς, ανθρώπινους και υλικούς- σε όλους τους δήμους, στο πλαίσιο των δημοσιονομικών δυνατοτήτων» υπογράμμισε η ίδια.
Μάλιστα δεν παρέλειψε να επισημάνει και την ανάγκη να υπάρξει ένα σύγχρονο πλαίσιο λειτουργίας των δήμων, γνωστοποιώντας ότι προτεραιότητα της κυβέρνησης είναι η σύνταξη του νέου Κώδικα δήμων και περιφερειών και πως το υπουργείο δουλεύει εντατικά για αυτό.
Απάντησε όμως και στο διαχρονικό αίτημα των δημάρχων για προσλήψεις , τονίζοντας ότι σε συνεργασία με το ΑΣΕΠ συζητούνται τρόποι ενίσχυσης και συντόμευσης των διαδικασιών. Παρόλα αυτά κάλεσε τους δήμους να δηλώσουν τις προτεραιότητες που έχουν στην πλατφόρμα για τον προγραμματισμό προσλήψεων το 2024, σημειώνοντας ότι υπάρχει διάθεση να στηριχθούν οι δήμοι με ανθρώπινο δυναμικό.