«Δεν τα θέλουμε τα φιλοδωρήματα. Δεν θα τα πάρουμε» φώναζαν καταστηματάρχες το πρωί της Δευτέρας, οπότε και ανακοινώθηκαν τα μέτρα στήριξης για τα καταστήματα λιανεμπορίου που θα έμειναν κλειστά σε Θεσσαλονίκη, Πάτρα και Κοζάνη λόγω της επαναξιολόγησης των επιδημιολογικών στοιχείων. Οι έμποροι και οι ιδιοκτήτες καταστημάτων των τριών περιφερειακών ενοτήτων για δύο 24ωρα καθάριζαν, παραλάμβαναν νέα προϊόντα και ετοιμάζονταν να ανεβάσουν ρολά έως την έκτακτη ανακοίνωση που «πάγωσε» τα πάντα το βράδυ της Παρασκευής 2 Απριλίου.
Οι αντιδράσεις ήταν άμεσες, με συσκέψεις, επικοινωνία προέδρων εμπορικών συλλόγων ακόμα και με τον πρωθυπουργό και επιστολές για άρση της απόφασης. Την ώρα που στην υπόλοιπη Ελλάδα τα καταστήματα άνοιγαν, οι καταστηματάρχες στη Θεσσαλονίκη κρεμούσαν μαύρες σημαίες και πανιά, πανό με συνθήματα και σακούλες με τα εμπορεύματά τους.
Η κυβέρνηση απάντησε με έκτακτη επιδότηση, με τη μορφή αυξημένης αποζημίωσης ειδικού σκοπού για τις επιχειρήσεις που θα μείνουν κλειστές και τον Απρίλιο. Συγκεκριμένα, οι επιχειρήσεις που απασχολούν από 0 έως 5 εργαζόμενους θα λάβουν 1.000 ευρώ, από 6 έως 20 εργαζομένους 2.000 ευρώ και από 21 έως 50 εργαζομένους θα πάρουν 4.000 ευρώ. Βέβαια, για να λάβουν αυτά τα χρήματα θα έπρεπε να παραμείνουν κλειστοί όλο τον Απρίλιο, όσοι ανοίξουν τη Δευτέρα θα λάβουν τα μισά χρήματα από τα ποσά που τους αναλογούν. Όμως, η αποζημίωση θα είναι μη επιστρεπτέα, αφορολόγητη και δεν υπόκειται σε οποιοδήποτε κράτηση, τέλος ή εισφορά.
Ωστόσο, η πρώτη αντίδραση στην αγορά για τα μέτρα οικονομικής ενίσχυσης ήταν αρνητική έως αδιάφορη. Οι περισσότεροι καταστηματάρχες χαρακτήρισαν «ψίχουλα» τα ποσά και δήλωσαν πως δεν επιθυμούν ούτε καν να τα λάβουν. Επιχειρηματίες και υπεύθυνοι καταστημάτων μιλούν στη «ΜτΚ» και εξηγούν τους λόγους που η κρατική ενίσχυση δεν τους αρκεί για όσα ξόδεψαν με σκοπό την επαναλειτουργία τους αλλά και για τα πάγια έξοδα που συνεχίζουν τα τρέχουν. Μάλιστα, τονίζουν την ανάγκη για τον αγώνα που έκαναν ώστε να ανοίξουν έστω με click away από τη Δευτέρα 12 Απριλίου.
Διπλάσια έξοδα για γρήγορες ανακαινίσεις - Χιλιάδες ευρώ για εμπορεύματα
Η Ιφιγένεια Τοσίδου διαθέτει τρία μαγαζιά στην Τσιμισκή και την Πολίχνη. Όταν ανακοινώθηκε η επαναλειτουργία του λιανεμπορίου, άρχισε πυρετώδεις ετοιμάσεις αλλά και ανακαινίσεις για υποδεχθεί τους πελάτες της με την ανοιξιάτικη κολεξιόν. «Έπρεπε μέσα σε λίγα 24ωρα να είμαστε έτοιμοι και αυτό μας κόστισε περισσότερο. Πήραμε συνεργεία με διπλάσια άτομα για την προετοιμασία και δώσαμε και τα διπλάσια χρήματα, δηλαδή 10.000 ευρώ» αναφέρει στη «ΜτΚ».
Τα μαγαζιά της κ. Τοσίδου είναι καταχωρημένα σε ένα ΑΦΜ, κι αν και πληρώνει τέλος επιτηδεύματος και φόρους ξεχωριστά για το καθένα, όπως λέει θα λάβει επιδότηση για ένα κατάστημα. «Επειδή είναι σε ένα ΑΦΜ και τα τρία, τα αναγνωρίζουν ως ένα. Έχω 5 εργαζομένους, οπότε ανήκω στην πρώτη κατηγορία των 1.000 ευρώ, δηλαδή θα λάβω 500 ευρώ επειδή θα ανοίξουμε νωρίτερα». Η επιχειρηματίας χαρακτηρίζει το ποσό αυτό ως «κοροϊδία» και εξηγεί: «μόνο για τον λογαριασμό της ΔΕΗ στο κατάστημα στη Τσιμισκή πληρώνω 800 ευρώ, τα εμπορεύματα που παραλάβαμε για την περασμένη εβδομάδα κοστίζουν περίπου 30.000 ευρώ, για τα ενοίκια δεν το συζητώ».
Ως πρόεδρος του Εμπορικού Συλλόγου Παύλου Μελά μαζί με εκατοντάδες επιχειρηματίες, ήταν από τους πρώτους που αντέδρασαν και δήλωσαν ότι θα ανοίξουν τα καταστήματά τους παρά την απαγόρευση. «Σαφώς οπισθοχωρήσαμε και ανοίξαμε συμβολικά τα καταστήματα ως ένδειξη διαμαρτυρίας, καθώς θα πληρώναμε 3.000 ευρώ πρόστιμο για κάθε ημέρα αλλά ταυτόχρονα σεβαστήκαμε και την επιδημιολογική κατάσταση. Ωστόσο, κάποιοι από τους καναπέδες τους μας κατηγορούν για αυτή την οπισθοχώρηση, επειδή είχαμε πει θα ανοίξουμε με κάθε κόστος. Λειτουργήσαμε βάσει λογικής» τονίζει η κ. Τοσίδου.
«Κάναμε μικρές ανακαινίσεις για το υποτιθέμενο άνοιγμα που κόστισαν 3.000 ευρώ, ενώ φέραμε τρεις υπαλλήλους μας και δούλευαν επί 10 ώρες για τρεις ημέρες για το στήσιμο του μαγαζιού και συνολικά τους δώσαμε 450 ευρώ» λέει η Ρίτσα Κουφιώνη που διατηρεί κατάστημα με ρούχα στην Τούμπα. Μόνο τα έξοδα της ανακαίνισης είναι τριπλάσια από τα χρήματα που αναμένεται να λάβει ως επιχείρηση με 4 εργαζομένους. «Τι να μου κάνουν τα 1.000 ευρώ; Τα πάγιά μου για ΔΕΗ είναι 350 ευρώ, το ενοίκιο του Απριλίου θα είναι 2.000 ευρώ, εκτός αν μας το χαρίσουν όπως τους προηγούμενες μήνες. Όσο για το εμπόρευμα της ανοιξιάτικης σεζόν ξεπερνάει σε κόστος τα 50.000 ευρώ».
«Μη ξεχνάμε τα έξοδα σπιτιού και τη ψυχολογία μας»
Οι κρατικές επιδοτήσεις αφορούν την κάλυψη των επαγγελματικών υποχρεώσεων του κάθε επιχειρηματία που συνεχίζει να κρατά κλειστό το μαγαζί του. Η επιδότηση όμως φαίνεται πως δεν ανακουφίζει οικονομικά τους καταστηματάρχες, που έχουν επιπλέον και τα έξοδα της καθημερινότητας. «Τα ενοίκια του σπιτιού και τα οικογενειακά έξοδα τα ξεχνάμε. Αυτά τα χρήματα δεν φτάνουν για τις υποχρεώσεις μας» αναφέρει η Έφη Ορφανίδου, ιδιοκτήτρια κοσμηματοπωλείου, που ανήκει στην πρώτη κατηγορία της επιδότησης.
«Ευτυχώς το δικό μου εμπόρευμα λόγω του είδους, δεν μένει στοκ, πάντα μπορεί να πουληθεί. Σε αυτό είμαι τυχερή» διευκρινίζει «αλλά έχω 1.500 ευρώ ενοίκιο, ρεύμα 200 ευρώ, 100 ευρώ δώσαμε σε διακοσμήτρια για να φτιάξουμε βιτρίνα. Καταλαβαίνετε ότι δεν αρκούν οι επιδοτήσεις». Η κ. Ορφανίδου τονίζει όμως και τη ψυχολογική κατάσταση αλλά και το σοκ που βίωσαν μέσα σε λίγες ώρες με την αλλαγή των αποφάσεων για τη Θεσσαλονίκη. «Όταν με ενημέρωσε ο σύζυγός μου, νόμιζα ότι ήταν πρωταπριλιάτικο αστείο. Η ψυχολογία μας πλέον είναι σε άσχημη κατάσταση. Έχουμε σταματήσει να ζούμε, πρέπει να βρούμε λύσεις να ανοίξουμε βήμα - βήμα για να επανέλθουμε και ψυχολογικά».
«Ένας πελάτης μπορεί να μας αφήσει περισσότερα»
«Θα ξεχάσουμε την επαφή με τον κόσμο και τον τρόπο να πουλάμε. Πρέπει να μας ανοίξουν κανονικά» λέει ο Δημήτρης Ρόγκας, για την ψυχολογική κατάσταση του κόσμου της αγοράς. Ο ίδιος εργάζεται επί χρόνια ως υπεύθυνος καταστήματος ένδυσης στη Τσιμισκή και αναφερόμενος στα έξοδα της τελευταίας εβδομάδας, χαρακτηρίζει ως φιλοδώρημα την επιδότηση. «Αρχικά προετοιμαστήκαμε τρεις φορές για να ανοίξουμε και τελικά δεν ανοίξαμε. Για να φτιάξουμε την βιτρίνα μας, δώσαμε 350 ευρώ, καθώς για την κάθε κούκλα ο διακοσμητής-ενδυματολόγος λαμβάνει 30-40 ευρώ. Τα έξοδα για το καθάρισμα του καταστήματος ανέρχονται στα 50 ευρώ, η ΔΕΗ 1.500 ευρώ, ενώ το νέο εμπόρευμα κοστίζει περίπου 50.000 ευρώ» αναφέρει χαρακτηριστικά ο κ. Ρόγκας. Το συγκεκριμένο μαγαζί διαθέτει 12 εργαζόμενους, οπότε του αναλογεί η επιδότηση 2.000 ευρώ. Ωστόσο, όπως λέει ο κ. Ρόγκας, τα χρήματα αυτά θα μπορούσαν να τα λάβουν από αγορές που θα έκανε ακόμα και ένας μόνο πελάτης. «Δεν χρειαζόμαστε φιλοδώρημα, δεν φτάνουν για τίποτα αυτά τα χρήματα. Ένας και μόνο πελάτης μπορεί να μας αφήσει περισσότερα χρήματα μέσα σε μια ώρα. Γι’ αυτό θέλουμε να ανοίξουμε» καταλήγει.
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 11 Απριλίου 2021