Eκτόνωση της έντασης στις σχέσεις Σερβίας-Κοσόβου: Παρέμβαση ΗΠΑ και ΕΕ για αποκλιμάκωση (βίντεο, φωτ.)

Η ΕΕ και τα κράτη μέλη παρακολουθούν στενά και με ανησυχία την κατάσταση στο βόρειο Κόσοβο, ανέφερε ο Εκπρόσωπος της Κομισιόν Πίτερ Στάνο ερωτηθείς σχετικά κατά την καθιερωμένη ενημέρωση των ανταποκριτών στις Βρυξέλλες.

«Όλοι οι εμπλεκόμενοι πρέπει να παραμείνουν ψύχραιμοι και οποιεσδήποτε ασυντόνιστες και μονομερείς ενέργειες που θέτουν σε κίνδυνο τη σταθερότητα και την ασφάλεια και εμποδίζουν την ελεύθερη κυκλοφορία όλων των πολιτών πρέπει να σταματήσουν αμέσως», τόνισε ο κ. Στάνο και προσέθεσε ότι ο μόνος τρόπος επίλυσης των διαφορών είναι ο διάλογος και οι διαπραγματεύσεις.

Ο ίδιος σημείωσε επίσης ότι «η ΕΕ ήταν και παραμένει σε στενή επαφή τόσο με το Κόσοβο όσο και με τη Σερβία και επίσης σε συντονισμό με το ΝΑΤΟ, την EULEX, την KFOR και τους διεθνείς εταίρους, ιδιαίτερα τις ΗΠΑ και ο στόχος είναι να κατευναστούν οι εντάσεις».

Ο Εκπρόσωπος της Επιτροπής ανέφερε ότι μετά την αποδοχή από το Κόσοβο του αιτήματος του Ύπατου Εκπροσώπου της ΕΕ Ζοζέπ Μπορέλ και των ΗΠΑ για αναβολή των σχεδιαζόμενων μέτρων η ΕΕ κάλεσε τα δύο μέρη να συναντηθούν στις Βρυξέλλες για να συζητήσουν τη μελλοντική πορεία, να βρουν λύσεις και να αποτρέψουν την επανεμφάνιση τέτοιων εντάσεων.

Οι Σέρβοι στο βόρειο Κόσοβο άρχισαν να απομακρύνουν τα οδοφράγματα από τις κεντρικές οδικές αρτηρίες που οδηγούν προς τα διοικητικά σύνορα με την Σερβία. Όπως μεταδίδει η σερβική δημόσια τηλεόραση (RTS), έχουν ήδη απομακρυνθεί τα βαριά φορτηγά που έκλειναν τους δρόμους και άρχισε να καθαρίζεται το οδόστρωμα από τα χαλίκια και τις πέτρες. Αναμένεται ότι νωρίς το απόγευμα θα έχει ολοκληρωθεί η απομάκρυνση των οδοφραγμάτων και θα ανοίξουν οι συνοριακές διαβάσεις Γιάρινιε αι Μπίρνιακ που είχαν αποκλειστεί. Στο βόρειο Κόσοβο σήμερα επικρατεί ηρεμία, δεν πραγματοποιούνται συγκεντρώσεις από την πλευρά των Σέρβων ενώ και η παρουσία της αστυνομίας είναι διακριτική.

Η κυβέρνηση του Κοσόβου, μετά τι αντιδράσεις των Σέρβων, αποφάσισε χθες, Κυριακή, το βράδυ να αναστείλει για ένα μήνα την εφαρμογή της απόφασης για αντικατάσταση των σερβικών πινακίδων κυκλοφορίας με κοσοβάρικες πινακίδες. Καταλυτικό ρόλο για την αποκλιμάκωση της έντασης διαδραμάτισαν οι ΗΠΑ ζητώντας από την κυβέρνηση του Κοσόβου να αναβάλει την απόφαση για τις πινακίδες ώστε να αποφευχθούν σοβαρά επεισόδια. Παρεμβάσεις στην Πρίστινα έγιναν επίσης από την ΕΕ με το ίδιο αίτημα.

Η ένταση στο βόρειο Κόσοβο βαίνει προς εκτόνωση μετά την απόφαση της κυβέρνησης του Κοσόβου να αναστείλει για έναν μήνα την εφαρμογή της απόφασης αντικατάστασης των σερβικών πινακίδων κυκλοφορίας.

Η Πρίστινα προχώρησε στην απόφαση αυτή έπειτα από παρέμβαση των ΗΠΑ, που ζήτησαν να ανακληθεί προσωρινά το μέτρο για να αποφευχθεί κλιμάκωση της έντασης.

Παρεμβάσεις στην Πρίστινα έγιναν επίσης και από την ΕΕ με το ίδιο αίτημα.

Όπως ανακοινώθηκε από την κυβέρνηση του Κοσόβου, η απόφαση για τις πινακίδες κυκλοφορίας δεν αποσύρεται, αλλά θα αρχίσει να εφαρμόζεται από την 1η Σεπτεμβρίου, όχι από σήμερα 1η Αυγούστου όπως είχε αναγγελθεί.

Ο πρόεδρος της Σερβίας Αλεξάνταρ Βούτσιτς μετά από σύσκεψη που είχε χθες τα μεσάνυχτα με την ηγεσία των ενόπλων δυνάμεων δήλωσε ικανοποιημένος που επικράτησε η λογική.

«Εργαζόμαστε για να ηρεμήσουν τα πράγματα, αυτό είναι το σημαντικότερο για μας και όσο κι αν είναι δύσκολο δεν παραδινόμαστε και στο τέλος η Σερβία θα νικήσει» ανέφερε σε δήλωση του ο κ. Βούτσιτς.

Η κυβέρνηση του Άλμπιν Κούρτι είχε δώσει διορία ένα μήνα στους Σέρβους του Κοσόβου να αντικαταστήσουν τις σερβικές πινακίδες κυκλοφορίας των οχημάτων τους με πινακίδες που θα εκδίδονται από τις αρχές του Κοσόβου. Επίσης, είχε αποφασιστεί να μην γίνονται αποδεκτά από σήμερα τα σερβικά δελτία ταυτότητας στις συνοριακές διαβάσεις και στους κατόχους τους θα παρέχονταν προσωρινό έγγραφο για την είσοδο στο Κόσοβο με διάρκεια παραμονής 90 ημερών.

Στο βόρειο Κόσοβο στήθηκαν οδοφράγματα σε οδικές αρτηρίες που οδηγούν προς τα διοικητικά σύνορα με την Σερβία. Ισχυρές αστυνομικές δυνάμεις αναπτύχθηκαν στο βόρειο Κόσοβο, ενώ τέθηκαν σε ετοιμότητα οι δυνάμεις της στρατιωτικής δύναμης του NATO (KFOR). Όπως ανακοινώθηκε από την αστυνομία του Κοσόβου, χθες βράδυ, ακούγονταν πυροβολισμοί στο βόρειο Κόσοβο, κάποια βλήματα έπεσαν κοντά σε σημεία που βρίσκονταν αστυνομικές δυνάμεις — χωρίς ωστόσο να τραυματιστεί κάποιος αστυνομικός.

Πληροφορίες σε ιστότοπους κοινωνικής δικτύωσης έκαναν λόγο για είσοδο του σερβικού στρατού στο Κόσοβο και για ανταλλαγή πυρών με Κοσοβάρους αστυνομικούς.

Την πληροφορία διέψευσε πάντως το σερβικό υπουργείο Άμυνας με ανακοίνωση στην οποία ανέφερε: «Προς το παρόν, ο σερβικός στρατός δεν έχει περάσει τη διοικητική γραμμή και δεν έχει εισέλθει (...) στο έδαφος του Κοσόβου».

Η κρίση στο Κόσοβο προκάλεσε επίσης αντίδραση της διπλωματίας της Ρωσίας, η οποία τάχθηκε στο πλευρό των Σέρβων. «Οι ηγέτες των Αλβανών του Κοσόβου γνωρίζουν ότι οι Σέρβοι δεν θα παραμείνουν αδιάφοροι όταν απειλούνται άμεσα οι ελευθερίες τους και σκόπιμα κλιμακώνουν την κατάσταση για να πυροδοτήσουν στρατιωτικό σενάριο. Φυσικά, στόχος των αιχμηρών επιθέσεων είναι και το Βελιγράδι, το οποίο η Δύση θέλει να εξουθενώσει περαιτέρω χρησιμοποιώντας αλβανικά χέρια», ανέφερε ανακοίνωση Τύπου του ρωσικού ΥΠΕΞ.

Το Κόσοβο αναβάλει την εφαρμογή νέων κανόνων που προκαλούν εντάσεις με τους Σέρβους

Η κυβέρνηση του Κοσόβου αποφάσισε τις πρώτες πρωινές ώρες σήμερα να αναβάλει για έναν μήνα την εφαρμογή νέων κανόνων στα σύνορα με τη Σερβία που προκάλεσαν εντάσεις χθες στο βόρειο τμήμα της χώρας, όπου Σέρβοι έστησαν οδοφράγματα και αστυνομικοί ανέφεραν πως δέχθηκαν πυρά.

Η αναβολή ανακοινώθηκε από την κυβέρνηση έπειτα από συνάντηση με τον πρεσβευτή των ΗΠΑ στο Κόσοβο, τον Τζέφρι Χόνεβιερ.

Οι νέοι κανόνες, που επρόκειτο να τεθούν σε εφαρμογή σήμερα, προέβλεπαν ότι όποιος εισέρχεται στο Κόσοβο με σερβικό δελτίο ταυτότητας όφειλε να προμηθεύεται προσωρινό έγγραφο με το οποίο θα του δίνεται άδεια παραμονής για 90 ημέρες.

Η Πρίστινα εξάλλου έδωσε προθεσμία δύο μήνες στους Σέρβους του Κοσόβου να αντικαταστήσουν τις σερβικές πινακίδες κυκλοφορίας στα αυτοκίνητά τους με πινακίδες του Κοσόβου.

Ο κοσοβάρος πρωθυπουργός Άλμπιν Κούρτι έκανε λόγο χθες Κυριακή για μέτρα ανταπόδοσης, καθώς η Σερβία —που δεν αναγνωρίζει την ανεξαρτησία της πρώην επαρχίας της όπου πλειοψηφεί το αλβανικό στοιχείο, η οποία ανακηρύχθηκε το 2008— απαιτεί τα ίσα από τους Κοσοβάρους που εισέρχονται στην επικράτειά της.

Τα μέτρα προκάλεσαν μεγάλη ένταση χθες στο βόρειο Κόσοβο, όπου ζει η σερβική μειονότητα.

Η αστυνομία ανακοίνωσε ότι άνδρες της δέχθηκαν πυρά, χωρίς να υπάρξουν τραυματισμοί, και ότι στήθηκαν οδοφράγματα σε δρόμους που οδηγούν στη Σερβία.

Δυο σημεία διέλευσης έκλεισαν.

Στην ανακοίνωσή της, η κυβέρνηση του Κοσόβου απαίτησε «όλα τα οδοφράγματα να αρθούν και να αποκατασταθεί πλήρως η ελευθερία της κίνησης» σήμερα.

Φορτηγά

Ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Τζουζέπ Μπορέλ καλωσόρισε χθες βράδυ μέσω Twitter την απόφαση που έλαβε η Πρίστινα καλώντας με τη σειρά του «να αρθούν αμέσως όλα τα οδοφράγματα».

Χθες βράδυ, εκατοντάδες Σέρβοι του Κοσόβου συγκέντρωσαν φορτηγά, βυτιοφόρα και άλλα βαριά οχήματα σε δρόμους που οδηγούν στα σημεία διέλευσης Γιάρινιε και Μπρνιακ.

Οι Σέρβοι του Κοσόβου δεν αναγνωρίζουν την εξουσία της Πρίστινας, ούτε την ανεξαρτησία του Κοσόβου. Παραμένουν πιστοί στο Βελιγράδι, από το οποίο εξαρτώνται οικονομικά.

Σε διάγγελμά του χθες ο σέρβος πρόεδρος Αλεξάνταρ Βούτσιτς δήλωσε ότι η κατάσταση «δεν ήταν ποτέ πριν τόσο περίπλοκη» στο Κόσοβο για τη Σερβία και τους Σέρβους που ζουν εκεί.

Μίλησε για ατμόσφαιρα «αναβρασμού» και διεμήνυσε πως εάν οι Σέρβοι του Κοσόβου γίνουν στόχος επίθεσης, «η Σερβία θα νικήσει».

Από την πλευρά του, ο Άλμπιν Κούρτι κατηγόρησε τον κ. Βούτσιτς πως πυροδοτεί «ταραχές».«Οι επόμενες ώρες, ημέρες και εβδομάδες μπορεί να είναι δύσκολες και προβληματικές», προειδοποίησε ο κοσοβάρος πρωθυπουργός μέσω Facebook.

Τον Σεπτέμβριο στο βόρειο Κόσοβο είχαν επίσης υπάρξει εντάσεις, μετά την απόφαση της Πρίστινας να απαγορεύσει την κυκλοφορία αυτοκινήτων με σερβικές πινακίδες στο έδαφος της χώρας. Καταγράφονταν καθημερινές διαδηλώσεις και αποκλεισμοί δρόμων προς τις δύο συνοριακές διελεύσεις.

Η δύναμη του NATO στο Κόσοβο, η KFOR, ανακοίνωσε χθες πως παρακολουθεί στενά την κατάσταση και είναι έτοιμη να επέμβει «εάν τεθεί σε κίνδυνο η σταθερότητα».

Ιταλοί στρατιωτικοί θεάθηκαν στη Μιτρόβιτσα χθες. Η δύναμη του Οργανισμού του Συμφώνου του Βόρειου Ατλαντικού διαθέτει κάπου 3.770 στρατιωτικούς.

Το 2013, τα μέρη συμφώνησαν να αρχίσουν διάλογο με την υποστήριξη της ΕΕ, προκειμένου να επιλυθούν οι διαφορές τους και να εξομαλυνθούν οι σχέσεις τους, αλλά ελάχιστη πρόοδος έχει σημειωθεί.

Ικανοποίηση από Βρυξέλλες

Ο Ύπατος Εκπρόσωπος της ΕΕ Τζουζέπ Μπορέλ εξέφρασε ικανοποίηση χθες Κυριακή για την απόφαση που ανέφερε πως έλαβε η κυβέρνηση του Κοσόβου να αναβάλει ως την 1η Σεπτεμβρίου το σχέδιό της να απαιτεί από τους Σέρβους που ζουν σε αυτό να έχουν πινακίδες κυκλοφορίας αυτοκινήτων που έχουν εκδοθεί από την Πρίστινα.

Η κυβέρνηση του Κοσόβου αποφάσισε να αναβάλει την εφαρμογή της απόφασης αυτής εξαιτίας της έντασης που προκλήθηκε σε κοινότητες Σέρβων, με οδοφράγματα και επεισόδια με την αστυνομία.

«Αναμένω όλα τα οδοφράγματα να απομακρυνθούν αμέσως», ανέφερε ο κ. Μπορέλ μέσω Twitter, προσθέτοντας ότι τα «ανοικτά ζητήματα» πρέπει να αντιμετωπιστούν μέσω του «διαλόγου που διευκολύνεται από την ΕΕ» και η έμφαση να δοθεί στην «συνολική εξομάλυνση των σχέσεων μεταξύ του Κοσόβου και της Σερβίας», κάτι απαραίτητο για «τις ενταξιακές τους πορείες».

Το χρονικό της έντασης

Νωρίτερα, «φωτιές» άναψε η απόφαση της Πρίστινας να διατάξει την αντικατάσταση των σερβικών πινακίδων με πινακίδες του Κοσσυφοπεδίου. 

Χθες το απόγευμα οι σειρήνες ήχησαν σε όλες τις πόλεις του βορείου Κοσόβου όπου οι Σέρβοι αποτελούν πλειοψηφία.

Δύο οδικές αρτηρίες που οδηγούν προς τα διοικητικά σύνορα με την Σερβία αποκλείστηκαν από Σέρβους που έστησαν οδοφράγματα τοποθετώντας βαριά φορτηγά οχήματα κάθετα στον δρόμο. Στον αποκλεισμό των δρόμων οι Σέρβοι προέβησαν μετά από πληροφορία ότι οι ειδικές δυνάμεις της αστυνομίας του Kοσόβου κατευθύνονται προς τα διοικητικά σύνορα με την Σερβία.

Η πληροφορία αυτή διαψεύστηκε από τον διοικητή του βορείου τομέα της αστυνομίας της πόλης Μιτρόβιτσα, Μπέσιμ Χότι. Στο βόρειο τμήμα της πόλης Μιτρόβιτσα, οι Σέρβοι διαδηλώνουν στην κεντρική πλατεία ταυτόχρονα στο νότιο τμήμα της πόλης, όπως αναφέρουν δημοσιογραφικές πληροφορίες, προετοιμάζουν συγκεντρώσεις και οι Αλβανοί.

Κατά μήκος του ποταμού Ίμπαρ που χωρίζει το βόρειο και το νότιο τμήμα της Μιτρόβιτσα έχουν αναπτυχθεί ισχυρές αστυνομικές δυνάμεις και στρατιώτες της διεθνούς ειρηνευτικής δύναμης KFOR.

Το υπουργείο 'Αμυνας της Σερβίας διαψεύδει όλες τις πληροφορίες που διαδίδονται στο διαδίκτυο περί εισόδου του σερβικού στρατού στο Κόσοβο. «Εξαιτίας του μεγάλου όγκου παραπληροφόρησης που σκόπιμα διοχετεύει η Πρίστινα και των πληροφοριών που διαδίδονται μέσω ψεύτικων λογαριασμών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και ορισμένους ιστότοπους, και στις οποίες αναφέρεται ότι υπήρξαν συγκρούσεις μεταξύ του σερβικού στρατού και της αποκαλούμενης αστυνομίας του Κοσόβου το υπουργείο 'Αμυνας ανακοινώνει: Προς το παρόν, ο σερβικός στρατός δεν έχει περάσει τη διοικητική γραμμή και δεν έχει εισέλθει με κανέναν τρόπο στο έδαφος του Κοσόβου», αναφέρεται στην ανακοίνωση.

Σημειώνεται ότι από νωρίς χθες το απόγευμα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και σε ιστότοπους από την Ουκρανία και τη Ρωσία διαδίδονταν ψευδείς πληροφορίες για ένοπλες συγκρούσεις του σερβικού στρατού με Αλβανούς στο βόρειο Κόσοβο όπου υπήρχαν και απώλειες.

Δείτε βίντεο που κυκλοφόρησαν με δυνάμεις του Κοσόβου να κατευθύνονται στα σύνορα με τη Σερβία:

Το ρωσικό ΥΠΕΞ καλεί την Πρίστινα, τις ΗΠΑ και την ΕΕ να «σταματήσουν τις προκλήσεις» και να «σέβονται τα δικαιώματα των Σέρβων» στο Κόσοβο

Η ρωσική διπλωματία χαρακτηρίζει τις εξελίξεις στο Κοσσυφοπέδιο απόδειξη της αποτυχίας της μεσολαβητικής πρωτοβουλίας της ΕΕ και καλεί την Πρίστινα, τις ΗΠΑ και την ΕΕ «να σταματήσουν τις προκλήσεις και να σεβαστούν τα δικαιώματα των Σέρβων στο Κοσσυφοπέδιο».

Σχόλιο της εκπροσώπου του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών Μαρίας Ζαχάροβα που διανεμήθηκε χθες Κυριακή το βράδυ στα ρωσικά ΜΜΕ αναφέρει:

«Η απόφαση των ‘αρχών’ στην Πρίστινα να αρχίσουν από την 1η Αυγούστου την εφαρμογή αβάσιμων ‘κανόνων’, που επιβάλλουν διακρίσεις, σχετικά με την εξαναγκαστική αντικατάσταση των προσωπικών εγγράφων και των πινακίδων κυκλοφορίας (των αυτοκινήτων) των Σέρβων της περιοχής είναι ακόμη ένα βήμα προς την εκδίωξη του σερβικού πληθυσμού από το Κοσσυφοπέδιο, την εκτόπιση των θεσμών των Σέρβων του Κοσόβου οι οποίοι διασφαλίζουν την προστασία των δικαιωμάτων των Σέρβων κατοίκων από την αυθαιρεσία των ριζοσπαστών της Πρίστινας με επικεφαλής τον ‘πρωθυπουργό’ Άλμπιν Kούρτι.

Οι ηγέτες του Κοσσυφοπεδίου γνωρίζουν ότι οι Σέρβοι δεν θα μείνουν αμέτοχοι όταν πρόκειται για ευθεία επίθεση στις ελευθερίες τους και σκόπιμα προχωρούν στην όξυνση, προκειμένου να θέσουν σε εφαρμογή σενάριο βίας. Εννοείται ότι στην κόψη του ξυραφιού της επίθεσης βρίσκεται επίσης το Βελιγράδι, το οποίο η Δύση θέλει επιπλέον να ‘εξουδετερώσει’ με τα χέρια των Αλβανών του Κοσσυφοπεδίου.

Καλούμε την Πρίστινα και τις ΗΠΑ και την ΕΕ, που βρίσκονται πίσω της, να σταματήσουν τις προκλήσεις και να σεβαστούν τα δικαιώματα των Σέρβων στο Κοσσυφοπέδιο.

Αυτή η εξέλιξη των γεγονότων αποτελεί άλλη μια απόδειξη της αποτυχίας της διαμεσολαβητικής αποστολής της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Είναι επίσης ένα παράδειγμα ως προς το ποια θέση προετοίμασαν για τη Σερβία στην Ευρωπαϊκή Ένωση, προτείνοντας στο Βελιγράδι να συμφιλιωθεί de facto με τη στέρηση των δικαιωμάτων των συμπατριωτών του».

Η ανακοίνωση του ΝΑΤΟ

Από την πλευρά του ΝΑΤΟ ανακοινώθηκε ότι παρακολουθεί τις εξελίξεις στην περιοχή και ότι η δύναμη KFOR θα πάρει όποια μέτρα είναι αναγκαία για να κρατήσει ένα ασφαλές και σταθερό περιβάλλον στο Κόσοβο, σύμφωνα με την εντολή των Ηνωμένων Εθνών.

Την ίδια ώρα, η πρόσδεση της Σερβίας στο άρμα των νέο-αναθεωρητικών δυνάμεων επεκτείνεται και προς ανατολάς, καθώς το Βελιγράδι υπέγραψε πρόσφατα με το Πεκίνο συμφωνία ελεύθερου εμπορίου, ενώ ξεκίνησε και η αεροπορική σύνδεση των δύο πρωτευουσών στις 16 Ιουλίου.

Η δύσκολη συμβίωση Σέρβων και αλβανόφωνων στο Κοσσυφοπέδιο αποτελεί «ανοιχτή πληγή» για την ΕΕ και τη Δύση από τη δεκαετία του ’90, ωστόσο, η αιφνίδια αναζωπύρωση ενός γνωστού και δυσεπίλυτου εθνοτικού προβλήματος δεν είναι ασύνδετη με τη γενικότερη τάση αναθεωρητισμού που προωθούν τόσο η Ρωσία, όσο και η Κίνα (έχοντας στο στόχαστρο την Ταϊβάν), κλονίζοντας τις ισορροπίες, σε μια περιοχή με έντονη ΝΑΤΟϊκή παρουσία.

Ο Πρόεδρος της Σερβίας, Αλεξάντερ Βούτσιτς προειδοποίησε νωρίτερα την Κυριακή, πως «προσευχόμαστε και ζητάμε ειρήνη. Αν τολμήσουν να διώξουν και να σκοτώσουν Σέρβους, η Σερβία θα κερδίσει».