Ο Ρετζέπ Ταγιπ Ερντογάν κάνει ξεκάθαρο σε κάθε ευκαιρία πως έχει σκοπό να ανεβάσει το θερμόμετρο της έντασης ανάμεσα σε Αθήνα και Άγκυρα στα ύψη και αυτό είναι κάτι που έχει σημάνει συναγερμό στο Μέγαρο Μαξίμου που έχουν «φουντώσει» οι συζητήσεις για τις επόμενες κινήσεις του «Σουλτάνου» υπό τον φόβο ενός «θερμού» καλοκαιριού.
Οι δηλώσεις του Ερντογάν αποτελούν, ουσιαστικά, τη φυσική συνέχεια της κλιμάκωσης των προκλήσεων από τουρκικά μαχητικά - έφτασαν μια ανάσα από την Αλεξανδρούπολη - ενώ είχε προηγηθεί μπαράζ υπερπτήσεων πάνω από μεγάλα ελληνικά νησιά και έπεται - όπως τουλάχιστον έχει προαναγγελθεί - έξοδος τουρκικού ερευνητικού στην καρδιά του Αιγαίου. Σε αυτά, θα πρέπει να προστεθούν οι όλο και αυξανόμενες το τελευταίο διάστημα προσφυγικές ροές, εξέλιξη που έχει χτυπήσει «καμπανάκι» στην Αθήνα που δεν θέλει να αναβιώσουν μνήμες προηγούμενων ετών.
Πολλοί αναλυτές αναφέρουν πως ο Ερντογάν αυτή την περίοδο «παίζει τα ρέστα» του και αυτό μπορεί να τον κάνει εξαιρετικά επικίνδυνο. Ο «Σουλτάνος» όντας πιεσμένος χτυπάει σε δυο μέτωπα τα οποία ουσιαστικά στο μυαλό του είναι ένα.
Το πρώτο μέτωπο είναι το θέμα της ένταξης της Σουηδίας και της Φιλανδίας στο ΝΑΤΟ, και φαίνεται πως για να πει «ναι» ζητά σημαντικά ανταλλάγματα. Ο τούρκος πρόεδρος, έχει το βλέμμα στραμμένο στις ΗΠΑ και όσο οι απαιτήσεις του δεν έχουν βρει την αναμενόμενη ανταπόκριση στον Λευκό Οίκο, εκείνος θεωρεί πως μπορεί να πιέσει και με την Ελλάδα (το δεύτερο μέτωπο), σε μια αμφιλεγόμενη στρατηγική και μένει να φανεί πού θα σταματήσει.
Όλα αυτά γίνονται την ώρα που το εσωτερικό της Τουρκίας έχει μετατραπεί σε ένα εξαιρετικά δύσκολο πεδίο αφού η τουρκική λίρα βρίσκεται σε ελεύθερη πτώση, η οικονομία καταρρέει με τα στοιχεία για τον πληθωρισμό να σοκάρουν. Συγκεκριμένα, ο πληθωρισμός έστω και ανεπίσημα βρίσκεται στο 160%, η υποτίμηση της λίρας ξεπέρασε την τελευταία εβδομάδα το 9% και την ίδια στιγμή η Κεντρική Τράπεζα της Τουρκίας ξόδεψε μέσα σε λίγες μόλις ημέρες πάνω από 5 δισ. δολάρια από το απόθεμα. Όσο για τα κρατικά ομόλογα; Βρίσκονται στη χειρότερη κατάσταση των τελευταίων 14 ετών.
Οι προσωπικές επιθέσεις κατά του Μητσοτάκη και το «θερμό» καλοκαίρι
Τα όσα λέγονται από τον ίδιο τον Ερντογάν όσο και από Τούρκου αξιωματούχους κατά του Κυριάκου Μητσοτάκη μόνο τυχαία δεν είναι. Ο Έλληνας πρωθυπουργός μπήκε στο στόχαστρο της Τουρκίας καθώς το ταξίδι στις ΗΠΑ, απέδωσε καρπούς σε τέτοιο βαθμό που προκάλεσε εκνευρισμό στην Άγκυρα.
«Θα μπορούσε κάποιος να το ερμηνεύσει (σ.σ. τις δηλώσεις Ερντογάν) ως αφετηρία σκηνικού έντασης το οποίο έχει ξεκινήσει βεβαίως πριν από τις δηλώσεις του τούρκου προέδρου. Έχουμε υπερπτήσεις, παραβιάσεις συνεχώς, έχουμε τις εκάστοτε τοξικές δηλώσεις από τον υπουργό Άμυνας της Τουρκίας» δήλωσε στην ΕΡΤ ο καθηγητής Διεθνών Σχέσεων στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, Κώστας Υφαντής.
«Ίσως πρέπει να είμαστε έτοιμοι για ένα ‘κακό’ καλοκαίρι, το οποίο, εάν επαληθευτεί αυτή η πρόβλεψη, θα ξεκινήσει μάλλον από την Κύπρο. Γιατί εκεί έχουν νέα τετελεσμένα στα Βαρώσια, έχουμε την αναγγελία της εξόδου του γεωτρύπανου… Όπως και στο παρελθόν, πάντα από την κυπριακή ΑΟΖ ξεκινά η Τουρκία και αυξάνει, κλιμακώνει την ένταση» τόνισε ο καθηγητής Διεθνών Σχέσεων. Στην προκειμένη περίπτωση, είπε ο κ. Υφαντής, είναι «δεύτερη φορά που ο έλληνας πρωθυπουργός είναι στόχος προσωπικών επιθέσεων. Είναι ανησυχητικό».
Ψύχραιμη στάση από την Αθήνα
Απέναντι σε όλα αυτά η Αθήνα ζυγίζει τα όσα συμβαίνουν και συνιστά ψυχραιμία. Παρ' όλα αυτά, όμως, είναι σαφές πως στην κυβέρνηση εξετάζονται όλα τα ενδεχόμενα, ενώ διπλωματικές πηγές επισημαίνουν πως πλέον η χώρα μπαίνει σε αχαρτογράφητα νερά σε ό,τι αφορά στα ελληνοτουρκικά και για αυτόν τον λόγο άπαντες είναι σε πλήρη ετοιμότητα.
Η Αθήνα, ειδικότερα, θεωρεί σίγουρο ότι η Άγκυρα θα κρατήσει την ίδια ρητορική μέσα στο επόμενο χρονικό διάστημα, ενώ ενδεχομένως θα κλιμακώσει έτι περισσότερο τις προκλητικές ενέργειες μέσα στο καλοκαίρι, δεδομένου ότι μπαίνει και σε προεκλογική περίοδο.
Αυστηρή προειδοποίηση προς την Τουρκία έστειλε και η Κομισιόν, λίγες ωστόσο ώρες μετά τις ίσες αποστάσεις που πήρε απέναντι στις δύο χώρες η εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ντάνα Σπίναν. Συγκεκριμένα, η ίδια ερωτηθείσα από το ΑΠΕ-ΜΠΕ, ανέφερε:
«O Έλληνας πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, είναι ο αρχηγός μιας κυβέρνησης κράτους - μέλους της ΕΕ, τον οποίο αναγνωρίζει όλος ο κόσμος. Όπως έχει επισημάνει το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο σε πολλές περιπτώσεις, η ΕΕ αναμένει από την Τουρκία να δεσμευτεί με εποικοδομητικό τρόπο με την ΕΕ και τα κράτη-μέλη της και να κάνει βήματα αποκλιμάκωσης. Ο σεβασμός μεταξύ γειτονικών χωρών και η προώθηση σχέσεων καλής γειτονίας αποτελούν τη βάση για εποικοδομητική συνεργασία εντός της Ευρωπαϊκής Ενωσης».
Ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ όταν ρωτήθηκε πώς σχολιάζει τις πρόσφατες δηλώσεις Ερντογάν και τι θα κάνουν οι ΗΠΑ σε περίπτωση που η Τουρκία επιτεθεί στην Ελλάδα, απάντησε: «Συνεχίζουμε να ενθαρρύνουμε όλα τα μέλη του ΝΑΤΟ περιλαμβανομένων Ελλάδας και Τουρκίας να εργάζονται από κοινού για την διατήρηση της ειρήνης και της σταθερότητας στην περιοχή, να επιλύουν τις διάφορες τους με διπλωματικό τρόπο και να αποφεύγουν την ρητορική που αυξάνει περαιτέρω την ένταση». Αναφερόμενος μάλιστα στο πρόσφατο ταξίδι του Έλληνα πρωθυπουργού στην Ουάσιγκτον είπε πως «...η Ελλάδα είναι ένας αναντικατάστατος εταίρος και ένας βασικός νατοϊκός σύμμαχος, και η Τουρκία είναι ένας σημαντικός εταίρος».
Οι επόμενες κινήσεις της Αθήνας: F35 και παράθυρο για αμυντική συνεργασία με τη Βρετανία
Η κυβέρνηση σχεδιάζει προσεκτικά και μεθοδικά τις επόμενες κινήσεις της. Με δυο αμυντικές συμφωνίες στη φαρέτρα της, με τη Γαλλία και τις ΗΠΑ εξελίσσεται σε ισχυρό παράγοντα στην Ανατολική Μεσόγειο. Με τη συμφωνία δε για τα F35 με τις ΗΠΑ αν και όταν ευοδωθεί, θα αλλάξουν οι ισορροπίες στο Αιγαίο.
Ήδη, λίγα 24ωρα μετά το ταξίδι του πρωθυπουργού στις ΗΠΑ, το οποίο ενόχλησε σφόδρα την Άγκυρα, η Ελλάδα με σταθερά βήματα έδειξε ότι τα όσα συμφωνήθηκαν στην Ουάσιγκτον δεν ήταν λόγια του αέρα. Στελέχη του αμερικανικού Πενταγώνου που συμμετέχουν στο πρόγραμμα Joint Strike Fighter Program Office βρέθηκαν χθες στο υπουργείο Εθνικής Άμυνας παρουσία και του Αμερικανού πρέσβη Τζορτζ Τσούνη και συζήτησαν με τον υπουργό Εθνικής Άμυνας, Νίκο Παναγιωτόπουλο, για την απόκτηση των F35 από την Αθήνα.
Όπως δήλωσε ο κ. Παναγιωτόπουλος, θα ξεκινήσει, άμεσα, η διαδικασία απόκτησης των αεροσκαφών πέμπτης γενιάς προκειμένου να καλύψουν προβλεπόμενες επιχειρησιακές απαιτήσεις της Πολεμικής Αεροπορίας.
Όπως επίσης τονίστηκε στη συνάντηση αυτή, η απόκτηση των αεροσκαφών F-35, θα ενισχύσει, περαιτέρω, την αποτρεπτική ικανότητα της χώρας και την διαλειτουργικότητα των Ενόπλων Δυνάμεων Ελλάδος και ΗΠΑ και αυτό, αντανακλά το στρατηγικό επίπεδο των διμερών αμυντικών σχέσεων.
Τέλος, η Ελλάδα ανοίγει και άλλο ένα παράθυρο για συνεργασία στον αμυντικό τομέα με μια ακόμα υπερδύναμη. Τη Βρετανία. O υπουργός Εθνικής Άμυνας, Νίκος Παναγιωτόπουλος, είχε χθες τηλεφωνική επικοινωνία με τον Βρετανό ομόλογό του, Μπεν Ουάλλας.
Στο επίκεντρο της επικοινωνίας των δύο ανδρών, βρέθηκαν οι δυνατότητες ενίσχυσης της διμερούς αμυντικής συνεργασίας και αμοιβαία επωφελών εξοπλιστικών προγραμμάτων. Όπως ανακοινώθηκε, έγινε επίσης ανταλλαγή απόψεων για τις εξελίξεις στην Ουκρανία και την κατάσταση ασφαλείας στην Ανατολική Μεσόγειο.