Σχεδόν ένα ολόκληρο χωριό αφανίστηκε από κορονοϊό μέσα σε έναν μόλις χρόνο. Εκτιμάται πως ο συνολικός αριθμός των νεκρών από τον φονικό ιό από την έναρξη της πανδημίας μέχρι σήμερα ξεπερνά τους 1.300, με τα Κοιμητήρια «Αναστάσεως του Κυρίου» και Ευόσμου να σηκώνουν το μεγαλύτερο βάρος. Οι τελευταίες ανακοινώσεις του ΕΟΔΥ και ο αυξανόμενος αριθμός των νεκρών του τρίτου κύματος της πανδημίας έφερε ξανά μνήμες του περασμένου «μαύρου» Νοέμβρη, με τον ημερήσιο αριθμό κηδειών μόνο σε αυτά τα δύο νεκροταφεία να είναι διψήφιος. Και ενώ στην αρχή της πανδημίας, τότε που ο ιός και οι συνέπειές του ήταν άγνωστες υπήρχαν συγκεκριμένες οδηγίες από τον ΕΟΔΥ για τον τρόπο ταφής των νεκρών από COVID-19 ήταν συγκεκριμένες, πλέον, σύμφωνα με επαγγελματίες του χώρου παρατηρείται και σε αυτό τον τομέα «χαλάρωση των μέτρων».
Τα Κοιμητήρια του Ευόσμου, είναι εκείνα που μαζί με τα Κοιμητήρια «Αναστάσεως του Κυρίου» στην Θέρμη δημιούργησαν ειδικές πτέρυγες, όπως άλλωστε ορίζει και ο νόμος, προκειμένου να ενταφιαστούν εκεί οι νεκροί από κορονοϊό. Τα Κοιμητήρια Ευόσμου διαχειρίζεται ο Σύνδεσμος Δήμων Δυτικής Θεσσαλονίκης, με μέλη τους δήμους: Θεσσαλονίκης, Κορδελιού-Ευόσμου, Παύλου Μελά, Αμπελοκήπων Μενεμένης και Νεάπολης-Συκεών. Εκεί, ενταφιάζονται οι σωροί όσων χάνουν την μάχη με τον φονικό ιό και είναι κάτοικοι των παραπάνω περιοχών. Από το πρώτο κύμα και καθώς οι οδηγίες για την ταφή όσων καταλήγουν από COVID-19 ήταν συγκεκριμένες δημιουργήθηκε ειδική πτέρυγα. Σύμφωνα με τον πρόεδρο του Συνδέσμου, Θεόφιλο Πατέλη στην πρώτη φάση της πανδημίας (από 15 Μαρτίου 2020-20 Οκτωβρίου 2020) καταγράφηκαν 10 κηδείες. Όπως λέει ο κ. Πατέλης στο δεύτερο κύμα και πιο συγκεκριμένα από τις 2 Νοεμβρίου έως και τις 31/12/2020 ενταφιάστηκαν 226 σωροί. «Ο μέσος όρος κηδειών ανερχόταν στο 7,8 την ημέρα. Σήμερα είμαστε στο 1,3» υποστηρίζει ο κ. Πατέλης. Υπολογίζεται πως μέχρι σήμερα οι κηδείες νεκρών από κορονοϊό ανέρχονται σε 310, αυτό σημαίνει ότι από τις αρχές του έτους μέχρι σήμερα, συμπεριλαμβανομένου δηλαδή του τρίτου κύματος, έχασαν τη ζωή τους 80 άτομα. Αυτή την στιγμή, σύμφωνα με τον Γενικό Γραμματέα του Συνδέσμου Δήμων Δυτικής Θεσσαλονίκης, Πέτρο Τράκα υπάρχουν διαθέσιμες περίπου 60 θέσεις στο δυτικό τμήμα των Κοιμητηρίων Ευόσμου. «Στα Κοιμητήρια υπάρχουν δύο τμήματα για νεκρούς από COVID-19. Σε όλο το νεκροταφείο υπάρχουν περίπου 230 κενές θέσεις συν 42 θέσεις που δεν υπολογίζονται και είναι διαθέσιμες σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης». Από την πλευρά του, ο κ. Πατέλης σχολιάζει πως πρόθεση της διοίκησης του Συνδέσμου είναι εντός διετίας να ολοκληρωθεί η επέκταση των Κοιμητηρίων και η δημιουργία 3.000 νέων ταφώνων, έργο συνολικού προϋπολογισμού 2.000.000 ευρώ.
Ο δήμος Παύλου Μελά, διαθέτει Κοιμητήρια στην Ευκαρπία, ωστόσο οι νέες ταφές είναι περιορισμένες εκεί. Σε συγκεκριμένο σημείο του νεκροταφείου στα Πεύκα, του δήμου Νεάπολης Συκεών θάβονται οι νεκροί από κορονοϊό. Σύμφωνα με πληροφορίες από τις 2 Μαρτίου μέχρι σήμερα έχουν ενταφιαστεί συνολικά 7 σωροί στο συγκεκριμένο νεκροταφείο.
Εικόνες... Μπέργκαμο
Ο κεντρικός δήμος του νομού, ο δήμος Θεσσαλονίκης που συμμετέχει στον Σύνδεσμο Δήμων Δυτικής Θεσσαλονίκης διαχειρίζεται τα Κοιμητήρια «Αναστάσεως του Κυρίου» στη Θέρμη. Το εν λόγω νεκροταφείο δέχτηκε το μεγαλύτερο φορτίο κυρίως κατά τη διάρκεια του περασμένου Νοεμβρίου. Οι εικόνες στο βόρειο τμήμα των Κοιμητηρίων μαρτυρούν σκηνικό πολέμου. Εκεί, θάβονται όσοι αφήνουν την τελευταία τους πνοή στα νοσοκομεία της Θεσσαλονίκης. Από την έναρξη της πανδημίας μέχρι και τις 30 Σεπτεμβρίου, σύμφωνα με τον αντιδήμαρχο Επιχειρησιακού Σχεδιασμού, Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης και Μεταναστευτικής Πολιτικής, Γιώργο Αβαρλή στα Κοιμητήρια της Θέρμης θάφτηκαν 19 νεκροί. Από τις αρχές Οκτωβρίου μέχρι και τις 27 Δεκεμβρίου 2020 υπολογίζεται πως οι νεκροί ανήλθαν στους 400. Μόνο τον Ιανουάριο του 2021 οι νεκροί από κορονοϊό που θάφτηκαν στα συγκεκριμένα κοιμητήρια, τα οποία εξυπηρετούν και άλλους δήμους, ανέρχονται στους 73, τον Φεβρουάριο στους 32 και τον Μάρτιο στους 46. Υπολογίζεται πως οι νεκροί από κορονοϊό που ενταφιάστηκαν στα συγκεκριμένα νεκροταφεία πλησιάζουν τους 600. Σύμφωνα με τον κ. Αβαρλή η διοίκηση του δήμου μερίμνησε κατά το πρώτο και δεύτερο κύμα και δημιούργησε 400 ταφώνες οι οποίοι όμως καλύφθηκαν τους δύο δύσκολους τελευταίους μήνες του προηγούμενου έτους. Στη συνέχεια προχώρησε στην κατασκευή άλλων 550 ταφώνων και εκτιμάται πως αυτή την περίοδο κενοί είναι οι 450.
Γέμισαν τα νεκροταφεία των χωριών
Ο δήμος Θέρμης διαθέτει συνολικά 18 κοιμητήρια και υπολογίζεται ότι από τον Νοέμβριο μέχρι σήμερα μετρά 52 απώλειες σε ανθώπινες ζωές από κορονοϊό.
Ο δήμος Πυλαίας-Χορτιάτη διαθέτει έξι κοιμητήρια, ένα στην κάθε κοινότητα (Φίλυρο, Χορτιάτη, Ασβεστοχώρι, Πυλαία, Πανόραμα και Εξοχή). Από την έναρξη της πανδημίας την άνοιξη του 2020 μέχρι σήμερα έχουν ενταφιαστεί σε αυτά 14 σωροί.
Στην Καλαμαριά, όπως δηλώνει ο δήμαρχος της περιοχής Γιάννης Δαρδαμανέλης στα τοπικά Κοιμητήρια της περιοχής οι θέσεις είναι περιορισμένες. Εξαιτίας της πανδημίας, δημιουργήθηκε μία νέα πτέρυγα 4 θέσεων για αποθανόντες από COVID-19 οι οποίες όμως καλύφθηκαν από τον περασμένο Μάρτιο. Τον ερχόμενο Ιούνιο, καθώς όπως λέει ο δήμαρχος βρίσκεται σε εξέλιξη πρόγραμμα εκταφών αναμένεται να δημιουργηθεί κι άλλη πτέρυγα επίσης με τέσσερις θέσεις.
Περίπου 40 νεκροταφεία, ένα σχεδόν σε κάθε χωριό υπάρχουν στον δήμο Λαγκαδά. Από τον περασμένο Νοέμβριο, οπότε και ξεκίνησε το δεύτερο κύμα της πανδημίας στην πόλη περισσότερα από 120 άτομα στην περιοχή έχασαν τη ζωή τους από κορονοϊό και ενταφιάστηκαν σε αυτά τα νεκροταφεία.
Στον δήμο Ωραιοκάστρου, υπάρχουν δέκα Κοιμητήρια στα οποία θάφτηκαν περίπου 60 νεκροί της περιοχής που έχασαν την μάχη με τον κορονοϊό. Στον δήμο Βόλβης, τα 32 κοιμητήρια της περιοχής αποτέλεσαν την τελευταία κατοικία για 53 αποθανόντες από κορονοϊό.
Στο δήμο Θερμαϊκού, 27 άτομα έχασαν την μάχη το 2020 και επιπλέον 28 το 2021. Στην περιοχή υπάρχουν οκτώ Κοιμητήρια. Στο δήμο Χαλκηδόνας, σύμφωνα με τον δήμαρχο Σταύρο Αναγνωστόπουλο το 2020 καταγράφηκαν 45 θάνατοι από COVID-19, ενώ από την έναρξη του νέου έτους μέχρι σήμερα καταγράφονται 17 θάνατοι.
Σύμφωνα με τον ιδιοκτήτη γραφείου τελετών, Βασίλη Μπαμπούλα πλέον η Νεκρώσιμος Ακολουθία πραγματοποιείται και σε ενορίες. «Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι δεν είναι υποχρεωτικό να πραγματοποιείται αποκλειστικά στον ναό των Κοιμητηρίων» υποστηρίζει ο κ. Μπαμπούλας, ο οποίος πριν λίγους μήνες εξαιτίας των αυστηρών μέτρων και του περιορισμένου αριθμού των παροσταμένων αναγκάστηκε να πραγματοποιήσει κηδείες... live streaming.
Ειδική διαχείριση σορών
Σύμφωνα με τις αρχικές οδηγίες που είχαν δοθεί σε ό,τι αφορά τη διαχείριση των σορών, οι υπάλληλοι του γραφείου τελετών φορούν ειδικές προστατευτικές στολές, ενώ το φέρετρο απολυμαίνεται με χλωρίνη, σφραγίζεται και δεν ανοίγεται ξανά. Αρκετοί οίκοι τελετών σε Ελλάδα και εξωτερικό περιβάλλουν το φέρετρο με διπλή μεμβράνη. Τα φέρετρα θάβονται σε ειδικό σημείο των κοιμητηρίων, συνήθως σε χώρους που προορίζονται για εκείνους που πέθαναν από λοιμώδη νοσήματα, ενώ παραμένουν στο χώμα για δέκα έτη και όχι τρία, όπως συμβαίνει σε όλες τις ταφές. Με εγκύκλιο στις 11/12/2020 το υπουργείο Υγείας, ωστόσο επικαλούμενο τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας υποστηρίζει πως δεν συνιστάται η χρήση μεμβράνης. «Oι θανόντες από λοίμωξη COVID-19 κηδεύονται σύμφωνα με το εθιμοτυπικό, τηρουμένων των ισχυουσών διατάξεων τήρησης αποστάσεων μεταξύ των παρευρισκομένων, χρήσης μάσκας και λοιπών μέτρων προστασίας της δημόσιας υγείας» αναφέρεται στην εγκύκλιο.
Η Ελλάδα και πάλι στον «μαύρο θρόνο» της Ευρώπης
Ήταν τον περασμένο Νοέμβριο και τους δύο μήνες που ακολούθησαν που το «κρασάρισμα» του συστήματος υγείας από την ανεξέλεγκτη διασπορά του κορονοϊού στην κοινότητα, χάριζε συχνά στην Ελλάδα τον θλιβερό τίτλο της παγκόσμιας ή ευρωπαϊκής πρωταθλήτριας θνησιμότητας. Δυστυχώς, τα χειρότερα δεν έμειναν πίσω μας και αυτή την άνοιξη και ειδικά τις τελευταίες εβδομάδες, η χώρα μας βρίσκεται αντιμέτωπη με τη σφοδρότητα του τρίτου κύματος. Η ασφυκτική πίεση στο ΕΣΥ όπως αποτυπώνεται και από τα ρεκόρ των διασωληνωμένων συμπολιτών μας, δεν άργησε να αποτυπωθεί και στα στοιχεία της θνησιμότητας, με την Ελλάδα να «κερδίζει» και μάλιστα με άνεση χώρες που βρίσκονται στη δίνη της πανδημίας, όπως η Γερμανία, η Ιταλία και η Γαλλία, οι οποίες έχουν μεν ιδιαίτερα υψηλούς αριθμούς νέων μολύνσεων, όμως σε καμία περίπτωση τους θανάτους του τέλους του 2020.
Για του λόγου το αληθές, στα γραφήματα που προκύπτουν με τη βοήθεια του Ourworldindata και με βάση τα στοιχεία του Πανεπιστημίου Johns Hopkins, η χώρα μας είναι καθημερινά «πρωταθλήτρια» θνησιμότητας, έχοντας το 24ωρο περισσότερους θανάτους ανά εκατομμύριο πολιτών σε σχέση με Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία, Βέλγιο, Ηνωμένο Βασίλειο, αλλά ακόμη και ΗΠΑ και Ευρωπαϊκή Ένωση. Συγκεκριμένα, στις 10/4 η Ελλάδα ήταν πρώτη σε θανάτους ανά εκατομμύριο πολιτών με 7,2%, την στιγμή που το ποσοστό στην Ε.Ε. ήταν 4,74% και στη Γερμανία μόλις 1,28%, στις 12/4 και πάλι η χώρα μας ήταν πρώτη σε θνησιμότητα με 7,29% έναντι 5,92% της Ιταλίας, 5,17% της Ε.Ε. και 1,41% των ΗΠΑ (!), ενώ στις 13/4 η θλιβερή πρωτοκαθεδρία ήρθε με ποσοστό θνησιμότητας 8,92%. Ίδια εικόνα και στις 14 του μήνα με την Ελλάδα πρώτη με 7,77%, ενώ η θνησιμότητα στην Ε.Ε. ήτα στο 6,92%.