Η ζωή της βασίλισσας Ελισάβετ διήρκεσε όσο ολόκληρη η ιστορία της σύγχρονης Βρετανίας.
Γεννήθηκε όταν η χώρα αυτή κυβερνούσε μια παγκόσμια αυτοκρατορία περίπου 600 εκατομμυρίων ανθρώπων. Πέθανε όταν η Βρετανία ήταν μια μεσαίου μεγέθους χώρα της Βόρειας Ευρώπης με αβέβαιο μέλλον. Ήρθε στον κόσμο πριν ψηφίσουν όλοι οι ενήλικες Βρετανοί.
Her Magesty (η μεγαλειότητά της) ήταν πηγή σταθερότητας καθώς η χώρα αντιμετώπισε σημαντικές αλλαγές στο εσωτερικό της και στον κόσμο.
«Η είδηση του θανάτου της βασίλισσας Ελισάβετ δεν ήταν και εντελώς απροσδόκητη» διαβάζουμε στο editorial του “Guardian”. «Έζησε, προστίθεται στο κείμενο, « μέχρι την επιβλητική ηλικία των 96 χρόνων. Αφού απολάμβανε αξιοσημείωτα καλή υγεία για τόσο πολύ καιρό, η γηραιότερη μονάρχης στη βρετανική ιστορία είχε πρόσφατα εμφανιστεί πιο εύθραυστη. Ήταν κατανοητό ότι είχε αποσυρθεί σε μια πιο ιδιωτική καθημερινότητα από τον θάνατο του πρίγκιπα Φιλίππου πέρυσι και ήταν λιγότερο ορατή στο κοινό, αναλαμβάνοντας πιο ελαφριά καθήκοντα. Όλοι ξέραμε ότι αυτή η στιγμή πλησίαζε».
Παρόλα αυτά ένα καινούργιο κεφάλαιο ανοίγει για τη Βρετανία. Όλη η συνθήκη εκφράζει πολύ καλά αυτό λέγεται για σημαντικές στιγμές της ιστορίας που σφραγίζουν ένα «τέλος εποχής». Στη χώρα της εκφραστής ως «εθνικό σοκ», αλλά και ως μια κοινή στιγμή προβληματισμού και ως η αρχή ενός νέου και άγραφου κεφαλαίου για τη βρετανική μοναρχία και την ίδια τη χώρα. «Ο θάνατος της Βασίλισσας φέρνει προσωπική απώλεια για τα κοντινά της άτομα”,συμπληρώνει ο Guardian, αλλά μεγάλης σημασίας απώλεια είναι και η συνεχής παρουσία της σε εκατομμύρια ζωές». “Η μεγαλύτερη μοναρχική βασιλεία στη βρετανική ιστορία, που εκτείνεται για περισσότερα από 70 χρόνια, τελείωσε. Αλλά το βιβλίο των ρεκόρ είναι το λιγότερο σημαντικό στη συγκυρία αυτή από την ευρέως κοινή αίσθηση αυτού που τώρα έχει πια φύγει και δεν θα επιστρέψει ποτέ».
Ως βασίλισσα του Ηνωμένου Βασιλείου και 14 άλλων βασιλείων, και επικεφαλής της Κοινοπολιτείας των 54 εθνών, η Ελισάβετ Β´ ήταν μακράν ο πιο αναγνωρίσιμος αρχηγός κράτους στον κόσμο κατά τη διάρκεια μιας εξαιρετικά μακράς βασιλείας. Ερχόμενη στον θρόνο σε ηλικία 25 ετών, οδήγησε με επιτυχία τη μοναρχία μέσα από δεκαετίες ταραχωδών αλλαγών , με την προσωπική της δημοτικότητα να παρέχει έρμα στις πιο δύσκολες στιγμές του θεσμού.
Στο πλευρό της για το μεγαλύτερο μέρος της μοναρχίας της ήταν ο Δούκας του Εδιμβούργου παρέμεινε η «δύναμη και η επιμονή » της κατά τη διάρκεια ενός γάμου που άντεξε σε πολλές πιέσεις που επιβάλλονται από τη μοναδική της θέση. Παρά την οικογενειακή ζωή που ζούσε κάτω από τη συχνά προκλητική λάμψη της δημοσιότητας, η Ελισάβετ Β' παρέμεινε μια ήρεμη και σταθερή φιγούρα, ξεπερνώντας τα διαζύγια των τριών από τα παιδιά της και την κρίση που ξέσπασε από το θάνατο της Νταϊάνα, πριγκίπισσας της Ουαλίας σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα στο Παρίσι το 1997.
Υπήρξαν αναμφίβολα και χαμηλά σημεία στην πορεία και στη δημοτικότητας της αλλά οι μαζικές εκρήξεις στοργής στα ασημένια, χρυσά και διαμαντένια ιωβηλαία της μαρτυρούσαν την ιδιαίτερη θέση που κατείχε για εκατομμύρια κόσμου . Όταν υπήρχε κριτική για τον θεσμό της μοναρχίας , σπάνια μεταφραζόταν σε προσωπική επίθεση εναντίον της. Την υπηρέτησαν δεκαπέντε πρωθυπουργοί, επιβεβαιώνοντας τη βαθιά της γνώση, την εμπειρία της στα παγκόσμια πράγματα και την κυριαρχία της πολιτικής ουδετερότητας. (Ήταν ήδη στον θρόνο της για 23 χρόνια πριν ακόμη γεννηθεί η σημερινή πρωθυπουργός!).
Ξεκίνησε με τον Sir Winston Churchill, ο οποίος ήταν ακόμη πρωθυπουργός όταν ανέλαβε το θρόνο, με αποφασιστικότητα και πολύ νωρίτερα από ό,τι περίμενε, με τον πρόωρο θάνατο του πατέρα της, George VI, το 1952. Συχνά απεικονιζόταν ως παλιομοδίτικης νοοτροπίας αλλά κατά τη διάρκεια της βασιλείας της έγιναν πολλά βήματα για να διατηρηθεί η μοναρχία ενημερωμένη για τις ραγδαίες κοινωνικές αλλαγές.
Έμεινε αλώβητη από την απώλεια του ισόβιου συντρόφου της, Φίλιππου, ο οποίος πέθανε στον ύπνο του σε ηλικία 99 ετών τον Απρίλιο του 2021 κατά τη διάρκεια της πανδημίας του Covid. Κάθισε μόνη της και πένθησε στο παρεκκλήσι του Αγίου Γεωργίου, στο Κάστρο του Ουίνδσορ, κατά τη διάρκεια μιας οδυνηρής και ασυνήθιστης για τον θεσμό κηδείας, που είχε «μειωθεί» πολύ λόγω των περιορισμών του κορωνοϊού.
Το βασιλικό ζεύγος, παντρεμένο για 73 χρόνια, είχε περάσει τους τελευταίους μήνες της κοινής ζωής του σε lockdown, θωρακισμένος στο κάστρο του Ουίνδσορ λόγω της ευαλωτότητάς του στον ιό λόγω των προχωρημένων ετών. Στέφθηκε βασίλισσα στην πρώτη τηλεοπτική στέψη το 1953. Στα πρώτα χρόνια της βασιλείας της γινόταν μια «μεθυστική» συζήτηση για την είσοδο της Βρετανίας σε μια «νέα ελισαβετιανή εποχή». Αυτό δεν συνέβη ποτέ. Προσαρμόστηκε, προσεκτικά και ρεαλιστικά, στην αλλαγή. Κατάφερε να συνδυάσει στο πρόσωπό της τη μακρινή μυστηριακή διάσταση της βρετανικής μοναρχίας με μια ρεαλιστική αποδοχή ότι η θέση της στηριζόταν σε πιο κοσμικά θεμέλια. Σε αυτό, παρείχε μια αναμφισβήτητη πηγή σταθερότητας, καθώς η χώρα υπέστη συγκλονιστικές αλλαγές στο εσωτερικό και στον κόσμο κατά τη διάρκεια της ζωής της.
Έρχεται ένας σοβαρός διάλογος
«Η μοναρχία, χτισμένη σε ένα σύστημα κληρονομικών προνομίων, είναι ένας αναχρονισμός στη σύγχρονη εποχή» σημειώνει ο Guardian . “Ωστόσο, η ημέρα του θανάτου της βασίλισσας δεν είναι η κατάλληλη για αμφιλεγόμενο προβληματισμό σχετικά με τη συνεχιζόμενη θέση της μοναρχίας. Αυτό θα έρθει και πρέπει να έρθει σύντομα. Ας αναγνωρίσουμε προς το παρόν εν μέσω του εθνικού σοκ, πρώτον, ότι η αείμνηστη Βασίλισσα έκανε τη δουλειά για τόσο πολύ καιρό με τεράστια αφοσίωση και άξιζε τον εθνικό σεβασμό και στοργή που λαμβάνει μετά τον θάνατο. Και, δεύτερον, ας είμαστε αρκετά λογικοί, ως αλλαγμένο και μεταβαλλόμενο έθνος, ώστε να αναγνωρίσουμε ότι η μοναρχία θα αλλάξει και πρέπει επίσης να αλλάξει. Αλλά σύντομα θα είναι η κατάλληλη στιγμή για να συζητήσουμε σοβαρά αυτά τα θέματα, χωρίς να αποκλείεται τίποτα, και ει δυνατόν χωρίς τη μαγευτική αυταπάτη που τόσο συχνά περιβάλλει το θέμα”.