Ήταν Φεβρουάριος του 2020, λίγοι μήνες μετά την ανάληψη των καθηκόντων του στο δήμο Τρικκαίων και στην προεδρία της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ), όταν ο Δημήτρης Παπαστεργίου έφτασε έξω από Μέγαρο Μαξίμου, φορώντας κράνος και οδηγώντας ηλεκτρικό ποδήλατο, σε μία από τις πρώτες προγραμματισμένες συναντήσεις με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη.
Κοινώς με το καλημέρα ο πρώην πρόεδρος της ΚΕΔΕ έδωσε το παράδειγμα για το πώς μπορούν να γίνουν «πράσινες» οι μετακινήσεις μέσα στις πόλεις, κάτι που έχει ήδη εφαρμόσει στα Τρίκαλα.
Ο νυν υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης, που ανάλαβε προ ημερών το κρίσιμο χαρτοφυλάκιο, μετά από εννιά χρόνια δήμαρχος, έδειξε εξαρχής με τη στάση του και τις πολιτικές που ακολουθούσε όλα τα προηγούμενα χρόνια, κυρίως στο δήμο του, την ανάγκη οι πόλεις να γίνουν πιο πράσινες και οι μετακινήσεις με τη χρήση ήπιων μέσων και βέβαια οι δήμοι να ψηφιοποιηθούν, διευκολύνοντας τις συναλλαγές των πολιτών.
Εξάλλου είναι γνωστό, πως ο κ. Παπαστεργίου, κατά τη θητεία τους ως δήμαρχος κατάφερε να αναδείξει την πόλη των Τρικάλων ως πρότυπο της βιώσιμης κινητικότητας, της ηλεκτροκίνησης, αλλά και της ενσωμάτωσης όλων των δυνατοτήτων που παρέχουν οι νέες τεχνολογίες στη διοίκηση και τη λειτουργία του δήμου, μέσω της e-Trikala ΑΕ.
Από το Φεβρουάριο του 2020 κύλησε πολύ νερό στο αυλάκι και το πρόσωπο του ταυτίστηκε τόσο με τις καινοτομίες που προώθησε στο δήμο Τρικάλων, όσο με το σύνολο της πρωτοβάθμιας αυτοδιοίκησης, καθώς από το Νοέμβριο του 2019 έως και την προηγούμενη εβδομάδα ήταν πρόεδρος της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας, το ανώτατο όργανο των δημάρχων.
Η επιλογή του πρωθυπουργού στο πρόσωπο του μέχρι πρότινος ισχυρού άνδρα της αυτοδιοίκησης, μόνο τυχαία δεν ήταν, αφού και για την εκλογή του στην προεδρία της ΚΕΔΕ είχε την πλήρη στήριξη του Κ. Μητσοτάκη.
Η αγάπη του νυν υπουργού για την τεχνολογία, τις πράσινες και φιλικές πόλεις, την επιμονή του για την ψηφιακή μετάβαση των δήμων, τα καινοτόμα προγράμματα, πολλά από τα οποία υλοποιήθηκαν στο δήμο Τρικκαίων, καθιστώντας την e-ξυπνη πόλη, ήταν αρκετά, ώστε να «κλειδώσει» το όνομα του κ. Παπαστεργίου για το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης, διαδεχόμενος τον πετυχημένο Κ. Πιερρακάκη.
Ένα τηλεφώνημα έφερε τα πάνω-κάτω
Η υπουργοποίηση όμως του κ. Παπαστεργίου έφερε τα πάνω-κάτω στους κόλπους της ΚΕΔΕ, το δ.σ. της οποίας καλείται μεθαύριο να εκλέξει από τη βάση του σώματός της το νέο πρόεδρο. Πλέον το σκηνικό αλλάζει και μετά την αποχώρηση Παπαστεργίου φαίνεται ότι άνοιξαν οι ορέξεις αρκετών αυτοδιοικητικών στελεχών για την προεδρία, σήμερα, αλλά και μετά τις εκλογές του Οκτώβριου.
«Το ερώτημα είναι ποιος θα είναι ο επόμενος ισχυρός ‘γαλάζιος’ δήμαρχος που προφανώς θα εκλεγεί από την πλειοψηφούσα παράταξη στην ΚΕΔΕ, με στόχο να ισχυροποιήσει πολιτικά τη θέση του, δεδομένης και της κυριαρχίας της ΝΔ» ανέφεραν στη «ΜτΚ» έμπειροι αυτοδιοικητικοί παράγοντες.
Αυτή τη στιγμή πάντως, μετά και την επίσημη παραίτηση που υπέβαλε προ ημερών ο απερχόμενος πρόεδρος, χρέη αναπληρωτή εκτελεί ο α’ αντιπρόεδρος, δήμαρχος Αμπελοκήπων-Μενεμένης Λάζαρος Κυρίζογλου, ο οποίος συγκαλεί συνεδρίαση του δ.σ. με βάση το καταστατικό του οργάνου, την ερχόμενη Τρίτη 4 Ιουλίου στις 13.00 μ.μ
Μετά την αποχώρηση Παπαστεργίου άρχισαν να εκδηλώνονται οι πρώτες υποψηφιότητες, ενώ αυτή που φαίνεται ότι «κλειδώνει» είναι του κ. Κυρίζογλου, ο οποίος και αναμένεται να είναι ο νέος πρόεδρος της ΚΕΔΕ έως το τέλος της τρέχουσας δημοτικής θητείας.
Πρόθεση να είναι υποψήφιοι για την ίδια θέση είχαν εκδηλώσει και τα μέλη του δ.σ. της ΚΕΔΕ, δήμαρχοι Βάρης-Βούλας-Βουλιαγμένης Γρηγόρης Κωνσταντέλος, Αγρινίου Γιώργος Παπαναστασίου και Καλλιθέας Δημήτρης Κάρναβος.
Ωστόσο, ένα τηλεφώνημα από τον ίδιο τον Κυριάκο Μητσοτάκη, έφερε τα πάνω-κάτω, με αποτέλεσμα οι υποψηφιότητες πλην εκείνης του Λ. Κυρίζογλου να αρχίσουν να αποσύρονται από την εκλογική κούρσα.
Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες ο πρωθυπουργός τηλεφώνησε στο α’ αντιπρόεδρο της ΚΕΔΕ και δήμαρχο Αμπελοκήπων-Μενεμένης λέγοντας του ότι στηρίζει την υποψηφιότητά του για τη θέση του προέδρου της ΚΕΔΕ και πως τη δικαιούται, δεδομένης και της σειράς εκλογής του το 2019, όταν ο κ. Κυρίζογλου έλαβε 160 ψήφους, έναντι των 202 που πήρε ο κ. Παπαστεργίου.
«Την ερχόμενη Τρίτη θα ξεκαθαρίσουν όλα και μέχρι την ημέρα της εκλογικής διαδικασίας, όπου θα μετέχουν με την ψήφο τους τα 31 μέλη του δ.σ. της ΚΕΔΕ, είναι όλα ανοιχτά» αρκέστηκε να δηλώσει στη «ΜτΚ» ο δήμαρχος Αμπελοκήπων-Μενεμένης.
Το χρέος απέναντι σε ένα αυτοδιοικητικό «στρατιώτη»
Η στήριξη Μητσοτάκη πάντως στο Λ. Κυρίζογλου δεν φαίνεται ότι ήρθε τυχαία, καθώς ο πρωθυπουργός αναγνωρίζει το γεγονός ότι ο α’ αντιπρόεδρος της ΚΕΔΕ έχει ευρεία αποδοχή από όλες τις πολιτικές δυνάμεις και όχι μόνο από τη ΝΔ όπου πρόσκειται, κάτι που αποδείχθηκε και στις εκλογές του 2019, όπως αναγνωρίζει ότι είναι ένας από τους ισχυρούς αυτοδιοικητικούς της «γαλάζιας» πτέρυγας που δούλεψε σκληρά και για τις εθνικές εκλογές.
Επιπλέον του το χρωστούσε, καθώς στην εκλογή για πρόεδρο της ΚΕΔΕ το 2014, παρότι ο κ. Κυρίζογλου θεωρείτο φαβορί για τη θέση αυτή και είχε ανακοινώσει την κάθοδο του, πειθάρχησε με την επιθυμία της τότε ηγεσίας της ΝΔ για τη διαφύλαξη της «γαλάζιας» ενότητας στο χώρο της αυτοδιοίκησης και δεν έθεσε υποψηφιότητα.
Κατάφερε ωστόσο να εκλεγεί με συντριπτικό ποσοστό στην Περιφερειακή Ένωση των Δήμων Κεντρικής Μακεδονίας (ΠΕΔ-ΚΜ), όπου έμεινε έως τον Νοέμβριο του 2019.
Ο ίδιος επιχείρησε και πάλι να διεκδικήσει την προεδρία της ΚΕΔΕ, έχοντας τις ευλογίες της ΝΔ, ωστόσο και πάλι το κόμμα, επέλεξε, όπως αποδείχθηκε, να στηρίξει τελευταία στιγμή άλλον αιρετό, τον απερχόμενο πρόεδρό της Δ. Παπαστεργίου.
Το… αντάρτικο Μπακογιάννη και η οπισθοχώρηση
Την ίδια ώρα, σαν βόμβα έσκασε η πρόθεση του δημάρχου Αθηναίων Κώστα Μπακογιάννη να θέσει υποψηφιότητα για την προεδρία της ΚΕΔΕ, κόντρα στον Λάζαρο Κυρίζογλου. Ο πρώτος δήμαρχος της χώρας, παρότι ήταν ήδη γνωστό ότι ο πρωθυπουργός έκανε την επιλογή του στο πρόσωπο του δημάρχου Αμπελοκήπων-Μενεμένης, δεν φαίνεται να πτοήθηκε και έδειχνε αποφασισμένος να το πάει μέχρι τέλους.
Καθ’ όλη τη διάρκεια της περασμένης εβδομάδας τηλεφωνούσε σε δημάρχους και δημοτικούς συμβούλους, μέλη του δ.σ. της ΚΕΔΕ, γνωστοποιώντας την απόφασή του να διεκδικήσει την προεδρία του οργάνου, ενώ σε μία προσπάθεια να τους πείσει, φέρεται να δήλωνε πως «η ΚΕΔΕ πέτυχε λίγα στο έργο που είχε αναλάβει για την αυτοδιοίκηση και πως ήρθε ή ώρα αυτό να αλλάξει με τη δική του σφραγίδα».
Η κίνηση αυτή ερμηνεύτηκε ως ξεκάθαρο άδειασμα του απερχόμενου προέδρου Δ. Παπαστεργίου και συνολικά της ηγεσίας του οργάνου, αλλά και μία απαξία προς την «γαλάζια» παράταξή του.
Η κίνηση του δημάρχου Αθηναίων ενόχλησε το Μαξίμου, που σύμφωνα με πληροφορίες, εξέφρασε μεγάλη δυσαρέσκεια για το «αντάρτικο» Μπακογιάννη, ξεκαθαρίζοντας ότι δεν επιθυμεί να βρεθεί στη θέση του προέδρου του ανώτατου οργάνου των αιρετών.
Και αυτό για προφανείς λόγους, ένας εκ των οποίων, όπως είπαν στη «ΜτΚ» γνωστά στελέχη της αυτοδιοίκησης είναι «η οικογενειοκρατία και η μοιρασιά οφίκιων σε ‘ημέτερους’, μία ‘σκιά’ που ο κ, Μητσοτάκης δεν θέλει να πέσει πάνω στη νέα κυβέρνηση, την ώρα μάλιστα που η αυτοδιοίκηση οδηγείται σε εκλογές».
Για τη μη συμμόρφωση Μπακογιάννη χρειάστηκε να επιστρατευτεί και η νέα ηγεσία του ΥΠΕΣ, με τον αναπληρωτή υπουργό Θεόδωρο Λιβάνιο σε ρόλο «πυροσβέστη».
Καλά πληροφορημένες πηγές ανέφεραν στην «ΜτΚ» ότι ο κ. Λιβάνιος αναγκάστηκε ο ίδιος να τηλεφωνήσει στους γαλάζιους δημάρχους, τονίζοντάς τους ότι «η επιλογή Μαξίμου για τη θέση του προέδρου της ΚΕΔΕ έγινε στο πρόσωπο του Λάζαρου Κυρίζογλου και αυτό δεν αλλάζει».
Επιπλέον το απόγευμα της Τετάρτης ο αναπληρωτής υπουργός προγραμμάτισε κατ' ιδίαν συνάντηση με το δήμαρχο Αθηναίων, προκειμένου να του ξεκαθαρίσει την κατάσταση και να του ζητήσει ευγενικά να κάνει πίσω, χάριν της ενότητας της παράταξης.
Πάντως πίσω από την απόφαση Μπακογιάννη πάντως, αιρετοί βλέπουν μία προσπάθεια να εργαλειοποιήσει την εκλογή του στην ΚΕΔΕ ενόψει των αυτοδιοικητικών εκλογών του Οκτωβρίου και ίσως για να ανοίξει το δρόμο προς την επόμενη θητεία της ΚΕΔΕ.
Ποιος είναι ο νέος υπουργός
Ποιος είναι όμως ο εξωκοινοβουλευτικός, νέος υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης, που αποτελεί προσωπική επιλογή και «στοίχημα» του πρωθυπουργού, δεδομένης της επιτυχημένης διαδρομής του Κ. Πιερρακάκη;
Ο 50χρονος Δημήτρης Παπαστεργίου, ηλεκτρολόγος μηχανικός και μηχανικός ηλεκτρονικών υπολογιστών με πτυχίο από το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, με μακρά και επιτυχημένη επαγγελματική εμπειρία, γεννήθηκε και έζησε στα Τρίκαλα, τα οποία λατρεύει. Εξελέγη δήμαρχος το 2014 και επανεξελέγη το 2019, ενώ τον Νοέμβριο της ίδιας χρονιάς ανέλαβε την προεδρία στην ΚΕΔΕ.
Αναμφίβολα είναι πιο γνωστό το έργο του στο δήμο Τρικκαίων παρά το όνομά του, καθώς σήμερα λίγοι είναι εκείνοι που δεν γνωρίζουν το λεωφορείο χωρίς οδηγό στην πόλη, τις δροσιζόμενες στάσεις λεωφορείων, την πλήρη εφαρμογή του αντικαπνιστικού νόμου στα Τρίκαλα και μάλιστα με απόφαση δημοτικού συμβουλίου, τον οποίο τηρούν απαρέγκλιτα όλοι οι επαγγελματίες της εστίασης, όπως και τη χρήση ποδηλάτου, μια συνήθεια που έγινε λατρεία για τους κατοίκους με πρώτο ποδηλάτη το δήμαρχο.
Οι περισσότεροι γνωρίζουν επίσης ότι η πόλη του νέου υπουργού είναι η πιο e-ξυπνη πόλη της χώρας, λόγω των πολλών καινοτόμων ψηφιακών προγραμμάτων που εφάρμοσε επί διοίκησής του ο κ. Παπαστεργίου, ενώ ο δήμος βραβεύτηκε για την ιδέα να χρησιμοποιηθεί η καινοτομία και η τεχνολογία που προϋπήρχε, με την αναπτυξιακή του δήμου «e-Trikala».
Παρότι όμως τα επιτεύγματα αυτά για ένα δήμο πιστώνονται στον ίδιο, ο κ. Παπαστεργίου ποτέ δεν ισχυρίστηκε ότι τα έκανε όλα μόνος του. «Τα Τρίκαλα ήταν όμορφα και πριν από εμένα. Ήταν έξυπνα και πριν από εμένα. Αυτή ήταν η αρχή και αποδείχθηκε πως υπάρχουν πόλεις οι οποίες μπορούν να σκεφτούν διαφορετικά. Εμείς φέραμε την τεχνολογία στα μέτρα των ανθρώπων της κοινωνίας. Αλίμονο αν αναλύσουμε την έξυπνη πόλη και μας μείνει ένας υπολογιστής και πέντε καλώδια. Η έξυπνη πόλη είναι μια νοοτροπία» έχει δηλώσει χαρακτηριστικά σε συνέντευξη του.
Όταν μάλιστα ο Δημήτρης Παπαστεργίου τόλμησε να φέρει τα περιβόητα λεωφορεία χωρίς οδηγό στα Τρίκαλα, προκαλώντας αίσθηση στο πανελλήνιο, ακόμη και οι πιο δύσπιστοι πείστηκαν ότι κάτι καλό γίνεται στην πόλη τους και πως όλοι μιλούν για αυτή.
Ειδικά όμως για αυτά τα λεωφορεία, παραδέχθηκε ότι υπήρξαν αντιδράσεις, του τύπου «δήμαρχε, αυτά τα λεωφορεία θα κόψουν τη δουλειά σε οδηγούς». Εκείνος ωστόσο το αντιμετώπισε με χιούμορ και όταν έλαβε ένα σχετικό e-mail από πολίτη του έγραψε: «Αδελφέ μου, μη στέλνεις e-mail. Γιατί κάποιος ταχυδρόμος μόλις έχασε τη δουλειά του».
Στοίχημα του η ψηφιοποίηση των δήμων
Με τον ίδιο τρόπο λειτούργησε και στην ΚΕΔΕ, όπου ως εκπρόσωπος όλων των δημάρχων, έδωσε αγώνα να προχωρήσει η ψηφιοποίηση των δημοτικών υπηρεσιών και να δημιουργηθούν e-ξυπνες πλατφόρμες για την άμεση και χωρίς ταλαιπωρία εξυπηρέτηση των δημοτών. Στόχος του ήταν πάντα να δημιουργηθούν πραγματικά έξυπνες και βιώσιμες πόλεις, με ισχυρούς και σύγχρονους δήμους.
Κατάφερε σε μεγάλο βαθμό να περάσει τη «νοοτροπία» αυτή ακόμη και σε παλιούς δημάρχους που η σχέση τους με την τεχνολογία δεν είναι επαρκής, ενώ στη διάρκεια της θητείας του στην ΚΕΔΕ έκανε μια μεγάλη υπέρβαση: να κοιτάξει προς την άλλη Ελλάδα, εισηγούμενος αποφάσεις για τη στήριξη μικρών ορεινών και νησιωτικών δήμων, που είναι αποκομμένοι από το κέντρο.
Για παράδειγμα, καινοτόμα αποδείχθηκε η εφαρμογή για την ηλεκτρονική υποβολή αρχικής ή διορθωτικής δήλωσης της επιφάνειας ακινήτων στους δήμους της χώρας που αναπτύχθηκε από την ΚΕΔΕ, με τη συνεργασία και την υποστήριξη του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης και του ΥΠΕΣ.
Η «εμμονή» Παπαστεργίου για το ψηφιακό μετασχηματισμό των δήμων είχε ως αποτέλεσμα να καταγραφεί δυναμική ενσωμάτωση ψηφιακών υπηρεσιών και σήμερα πάνω από 110 δήμοι στην Ελλάδα έχουν μεγάλη προσαρμοστικότητα στη χρήση ηλεκτρονικών υπηρεσιών.
Με πρωτοβουλία του μάλιστα η ΚΕΔΕ προκειμένου να μειωθεί το ψηφιακό χάσμα που παρατηρείται στους ΟΤΑ και να επιτευχθεί όσο το δυνατόν καλύτερη ενσωμάτωση των ψηφιακών υπηρεσιών που προσφέρονται στους δήμους, κυρίως μέσω του κόμβου ηλεκτρονικών υπηρεσιών (GovHub), σύστησε το «Κέντρο Υποστήριξης Στελεχών ΟΤΑ».
Σήμερα για το νέο πλέον υπουργό η πρόκληση και οι ευθύνες είναι μεγάλες, καθώς ο κ. Παπαστεργίου έχει να αναμετρηθεί με τον προκάτοχό του Κ. Πιερρακάκη και να κάνει πράξη μία από τις βασικές προεκλογικές δεσμεύσεις του πρωθυπουργού, την ολοκλήρωση της ψηφιοποίησης και απλοποίησης του ελληνικού δημοσίου, προς όφελος του πολίτη και εις βάρος της γραφειοκρατίας.
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 02.07.2023