Τα ηνία του ενεργειακού κέντρου της χώρας διατηρεί η Δυτική Μακεδονία η οποία παρά τον διακηρυγμένο στόχο της απολιγνιτοποίησης που πήγε πίσω ελέω ενεργειακής κρίσης, προσπαθεί να εισέλθει στη νέα μεταβατική εποχή, αλλάζοντας το ενεργειακό της… DNA μία διαδικασία επώδυνη για μία περιοχή που είχε συνδεθεί άρρηκτα με τη ΔΕΗ και τον λιγνίτη.
Στο πλαίσιο αυτό, ως το 2030 θα έχουν πραγματοποιηθεί στην περιοχή επενδύσεις ύψους 4 δισ. ευρώ, σύμφωνα με το σχέδιο που παρουσίασε ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Στο επίκεντρο της νέας στρατηγικής βρίσκεται η δίκαιη αναπτυξιακή μετάβαση της περιοχής από τη λιγνιτοπαραγωγή σε ένα νέο παραγωγικό μοντέλο, με τους πολίτες βέβαια της περιοχής στην οποία η ανεργία κυμαίνεται σε υψηλά επίπεδα να είναι καχύποπτοι μέχρι τουλάχιστον τα σχέδια που τρέχουν να αποδώσουν αναπτυξιακά οφέλη.
Ο σχεδιασμός για τη δίκαιη αναπτυξιακή μετάβαση της Δυτικής Μακεδονίας περιλαμβάνει παρεμβάσεις σε σειρά κατευθύνσεων, όπως η ενίσχυση και ο ψηφιακός μετασχηματισμός της τοπικής επιχειρηματικότητας, η αναβάθμιση των δεξιοτήτων του εργατικού δυναμικού και η επανακατάρτισή του, η επένδυση για τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, η αλλαγή χρήσεων γης ώστε να αξιοποιηθούν μεγάλες εκτάσεις λιγνιτωρυχείων που σταδιακά αποδεσμεύονται και η έμφαση σε καθαρές μορφές ενέργειας και στην ενεργειακή αποδοτικότητα κτιρίων.
Μεγάλη έμφαση δίνεται επίσης στην έρευνα και την καινοτομία. Στο πλαίσιο αυτό, το πρόγραμμα έχει στοχευμένα επιμέρους έργα, όπως η δημιουργία «πράσινου» data center, τεχνολογικού πάρκου και κόμβου καινοτομίας για πράσινο υδρογόνο, τομέας στον οποίο η Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας είναι πρωτοπόρα και είναι μέλος του Ευρωπαϊκού Συνδέσμου Hydrogen Europe. Τα κονδύλια για αυτόν τον άξονα υπερβαίνουν το 1 δισ. ευρώ.
Μονάδα από το μέλλον για το μέλλον
Η νέα υπερσύγχρονη λιγνιτική μονάδα «Πτολεμαΐδα 5» έφτασε να λειτουργεί έως και στο 100% της δυναμικότητάς της, συνεισφέροντας στην κάλυψη των ενεργειακών αναγκών της χώρας.
Η επένδυση για την ολοκλήρωση της λιγνιτικής μονάδας Πτολεμαΐδα 5 ανήλθε σε 1,5 δισ. ευρώ και έχει ισχύ 0,61GW. Θα προσφέρει ενέργεια στο ηλεκτρικό σύστημα της χώρας μέχρι το 2028, σύμφωνα με τον σημερινό προγραμματισμό.
Η απόδοση της Πτολεμαΐδα 5 φτάνει τα 660 MW. Είναι μια από τις πλέον σύγχρονες μονάδες λιγνίτη και ως εκ τούτου σαφώς επιβαρύνει λιγότερο το περιβάλλον καθώς έχει χαμηλές εκπομπές διοξειδίου.Η ετήσια παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, από τη μονάδα, θα ανέρχεται σε 4.620 GWh,
Μετά το 2028 εξετάζεται η συνέχιση της λειτουργίας της στη μεταλιγνιτική εποχή με εναλλακτικό καύσιμο. Οι εναλλακτικές που εξετάζονται είναι η βιομάζα, το φυσικό αέριο και η καύση απορριμμάτων, με το φυσικό αέριο να αποτελεί τη βέλτιστη επιλογή, ώστε να συνεχίσει να λειτουργεί μετά το 2028.