Του Λάζαρου Καμπουρίδη*
Αντιστράτηγου ε.α.
Η βομβιστική επίθεση στην Κωνσταντινούπολη στις 13 Νοεμβρίου, προκάλεσε πολλά ερωτηματικά σχετικά με τους κύκλους που σχεδίασαν και πραγματοποίησαν την ενέργεια αυτή, ενώ ταυτόχρονα προσέδωσε πολλούς «άσσους στο μανίκι» του Τούρκου Προέδρου στο δρόμο προς τις εκλογές.
Τα ερωτηματικά που προκύπτουν έχουν σχέση με τους δράστες, καθώς η Άγκυρα φρόντισε πολύ βιαστικά να φορτώσει την ενέργεια στο παρακλάδι του ΡΚΚ στη Συρία, YPG (Μονάδες Λαϊκής Άμυνας), το οποίο την αρνήθηκε, ενώ ταυτόχρονα αποκαλύφθηκε ότι αυτοί (δράστες) όχι μόνο ήταν σε επαφή με στελέχη του τουρκικού Εθνικιστικού Κόμματος (ΜΗΡ) αλλά συνδέονται και με τον ακραίο ισλαμισμό στη Συρία.
Ο πραγματικά κερδισμένος από την βομβιστική επίθεση είναι ο Ερντογάν, αφού βρήκε την κατάλληλη δικαιολογία που ζητούσε για την πραγματοποίηση της αεροπορικής επιχείρησης (20 Νοεμβρίου) με την επωνυμία «Pençe Kılıç - Γαμψό Ξίφος» εναντίον κουρδικών στόχων στο Ιράκ (ΡΚΚ) και κυρίως στη Συρία (Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις - SDF) και ιδιαίτερα εναντίον κατοικημένων τόπων, υποδομών, κέντρων διοίκησης, καταφυγίων, εγκαταστάσεων πετρελαίων κ.λπ.
Από τουρκικής πλευράς έγινε γνωστό ότι, στο πλαίσιο των τουρκικών αεροπορικών βομβαρδισμών στο Ιράκ και τη Συρία επλήγησαν 471 στόχοι και εξουδετερώθηκαν 254 «τρομοκράτες», ενώ αναφέρθηκαν παράλληλα και 18 θύματα στρατιωτικοί του συριακού Στρατού Ξηράς.
Για την επιχείρηση χρησιμοποιήθηκαν 50 αεροσκάφη F-16 από τις αεροπορικές βάσεις της Μαλάτειας και του Ντιγιαρμπακίρ καθώς και 20 Μη Επανδρωμένα Αεροσκάφη (ΜΕΑ) για προσβολή και κατάδειξη στόχων αντίστοιχα.
Ο Τούρκος Πρόεδρος άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο να πραγματοποιηθεί και χερσαία επιχείρηση, ενώ δήλωσε ότι, για την επιχείρηση δεν υπήρξε καμία επαφή ούτε με τον Μπάιντεν αλλά ούτε και με τον Πούτιν.
Εάν ληφθεί υπόψη η προηγούμενη δήλωση του Τούρκου Προέδρου, φαίνεται ότι τα τουρκικά αεροσκάφη δεν χρησιμοποίησαν τον Εναέριο Χώρο της Συρίας η διαχείριση του οποίου έχει δοθεί από τον Άσαντ στις ρωσικές Ένοπλες Δυνάμεις.
Ρωσία και ΗΠΑ απέφυγαν σκληρή κριτική εναντίον της Άγκυρας. Ο διευθυντής Στρατηγικής Επικοινωνίας του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας του Λευκού Οίκου, Τ. Κίρμπι, δήλωσε την 22 Νοεμβρίου ότι, η Τουρκία συνεχίζει να υποφέρει από την τρομοκρατική απειλή, ιδίως στα νότια σύνορά της και έχουν κάθε δικαίωμα να υπερασπιστούν τον εαυτό τους και τους πολίτες τους.
Την ίδια μέρα, ο Α. Λαυρέντιεφ, Ρώσος απεσταλμένος του Πούτιν στη Συρία, κάλεσε την Τουρκία να δείξει αυτοσυγκράτηση, Εντύπωση πάντως προκάλεσε το γεγονός ότι, δεν υπήρξε από πλευράς Άσαντ καμία επίσημη ανακοίνωση αποδοκιμασίας της επιχείρησης αυτής.
Τον περασμένο Ιούλιο, πραγματοποιήθηκε στην Τεχεράνη στo πλαίσιο της «Διαδικασίας της Αστάνα», η 7η Διάσκεψη των Προέδρων Ρωσίας, Τουρκίας και Ιράν, για το μέλλον της Συρίας.
Μετά τη συνάντηση εντύπωση προκάλεσε η αλλαγή στάσης του Ερντογάν, εμφανιζόμενος θετικός στην έναρξη διαπραγματεύσεων με τον Άσαντ σε υψηλό επίπεδο, ενώ έγινε γνωστό ότι, τους 3 ηγέτες απασχόλησε και το θέμα της αποπομπής του αμερικανικού παράγοντα από τη Συρία.
Συμπερασματικά με την αεροπορική επιχείρηση
Η Άγκυρα:
- Προκαλεί συσπείρωση στην εθνικιστική βάση ψηφοφόρων υπέρ της κυβέρνησης, καθώς η Τουρκία οδεύει προς τις εκλογές και τα ποσοστά του Ερντογάν βαίνουν μεν αυξανόμενα αλλά με πολύ χαμηλό ρυθμό, προκαλώντας ανησυχία στον ίδιο και στο κόμμα του.
- Δημιούργησε τις προϋποθέσεις ώστε να πραγματοποιήσει και χερσαία επιχείρηση στη Βόρεια Συρία, η εκτέλεση της οποίας θα εξαρτηθεί από τις αντιδράσεις ΗΠΑ, Ρωσίας και Ιράν.
- Ερημοποιεί περιοχές στις οποίες αργότερα θα μετεγκατασταθούν Σύριοι πρόσφυγες προερχόμενοι από την Τουρκία με σκοπό την αλλαγή της δημογραφικής εικόνας αυτών.
- Στοχοποίησε για πρώτη φορά περιοχές εκμετάλλευσης πετρελαίων στην βορειοανατολική Συρία οι οποίες ελέγχονταν από τους Κούρδους της περιοχής.
- Προσθέτει νίκες και αποκτά ερείσματα τα οποία θα χρησιμοποιήσει στις μετά τις εκλογές (Ιούνιος 2023) διαπραγματεύσεις με τον Άσαντ
- Επιχειρεί να απομονώσει τους Κούρδους της Συρίας και να διακόψει κάθε μορφή συνδιαλλαγής αυτών με το συριακό καθεστώς.
- Επιδιώκει να προκαλέσει ρήγμα στις σχέσεις των ΗΠΑ με τους Κούρδους της Συρίας (PYD/YPG) και τους Άραβες συμμάχους τους (SDF), αποστερώντας τους κάθε πολιτικό και επιχειρησιακό στήριγμα, ώστε η κουρδική πλευρά να στερείται ερεισμάτων και να αποτελεί μελλοντικά εύκολο στόχο στις τουρκικές ορέξεις.
(*) Ο αντιστράτηγος ε.α. Λάζαρος Καμπουρίδης διετέλεσε μέλος της Ελληνικής Διπλωματικής Αντιπροσωπείας στην Κωνσταντινούπολη την περίοδο 1995-1999, Ακόλουθος Άμυνας στην Ελληνική Πρεσβεία στην Άγκυρα την περίοδο 2013-2017. Αποστρατεύθηκε τον Μάρτιο του 2022.
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 27.11.2022