Σε συμφωνία για τους δύο βασικούς πυλώνες της μεταρρύθμισης ασύλου και μετανάστευσης της ΕΕ κατέληξαν σήμερα, Πέμπτη στο Συμβούλιο υπουργών Εσωτερικών της ΕΕ, οι υπουργοί των «27» που συνεδρίασε στο Λουξεμβούργο.
Μετά από μια μακρά διαπραγμάτευση η σουηδική προεδρία της ΕΕ ανακοίνωσε πριν από λίγο: «Οι υπουργοί μόλις συμφώνησαν σε μια γενική προσέγγιση σχετικά με τον κανονισμό για τη διαχείριση του ασύλου και της μετανάστευσης και τον κανονισμό για τη διαδικασία ασύλου. Αυτοί οι φάκελοι αποτελούν τους δύο βασικούς πυλώνες της μεταρρύθμισης του συστήματος ασύλου της ΕΕ και είναι το κλειδί για μια καλή ισορροπία μεταξύ ευθύνης και αλληλεγγύης. Η σκληρή δουλειά κατά τη διάρκεια πολλών προεδριών συνέβαλε στο αποτέλεσμα που επιτύχαμε σήμερα».
Βάσει της συμφωνίας που επετεύχθη για πρώτη φορά δημιουργείται ένας υποχρεωτικός μηχανισμός αλληλεγγύης, κάτι που παραδοσιακά ζητούσαν τα κράτη-μέλη της πρώτης υποδοχής, όπως η Ελλάδα και η Ιταλία.
Το «όχι» των 10 χωρών πριν τη συμφωνία
Νωρίτερα σήμερα, πριν την κατάληξη των διαπραγματεύσεων σε συμφωνία, δέκα χώρες μεταξύ των οποίων η Ιταλία και η Ελλάδα, αρνήθηκαν να στηρίξουν τη μεταρρύθμιση του ευρωπαϊκού συστήματος ασύλου.
«Έχουμε πρόβλημα να στηρίξουμε αυτό το κείμενο», είπε ο Ιταλός υπουργός Ματέο Πιαντεντόζι.
Η Ιταλία ζητά οι μετανάστες στους οποίους δεν χορηγείται άσυλο να επιτρέπεται να σταλούν πίσω στις «ασφαλείς» χώρες διέλευσής τους, ακόμη και αν δεν έχουν κάποιο ιδιαίτερο δεσμό στη χώρα αυτή. Η Γερμανία αντιτίθεται σε αυτήν την ιδέα.
Η Ελλάδα τάχθηκε επίσης κατά. «Όπως και η Ιταλία, δεν είμαστε έτοιμοι να δώσουμε το πράσινο φως», είπε ο Γενικός Γραμματέας Δημόσιας Τάξης Μιχαήλ Καραμαλάκης. «Είμαστε απογοητευμένοι γιατί οι ανησυχίες μας δεν ελήφθησαν υπόψη», πρόσθεσε, αναφερόμενος στο θέμα των χωρών διέλευσης, σύμφωνα με το Γαλλικό Πρακτορείο.
Μια άλλη μεσογειακή χώρα, η Μάλτα, ανακοίνωσε ότι θα απέχει από την ψηφοφορία επί της συμβιβαστικής πρότασης που παρουσίασε η Σουηδία, η χώρα που ασκεί την προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ για το τρέχον εξάμηνο.
Η Πολωνία, η Ουγγαρία, η Αυστρία, η Βουλγαρία και η Σλοβακία αρνήθηκαν επίσης να στηρίξουν την πρόταση. Τις ενστάσεις τους εξέφρασαν η Δανία και η Λετονία.
Η σημερινή σύνοδος του Λουξεμβούργου θεωρείται «κλειδί» για τις δύσκολες διαπραγματεύσεις επί του Ευρωπαϊκού Συμφώνου για τη μετανάστευση και το άσυλο.
Η μία από τις προτάσεις που υπέβαλε η Σουηδία προβλέπει την υποχρεωτική αλλά «ευέλικτη» ευρωπαϊκή αλληλεγγύη προς τις χώρες υποδοχής των μεταναστών. Οι χώρες μέλη θα υποχρεώνονταν έτσι να δεχτούν έναν ορισμένο αριθμό αιτούντων άσυλο (μετεγκατάσταση) από τους ανθρώπους που φτάνουν σε χώρα της ΕΕ η οποία υφίσταται μεταναστευτική πίεση. Διαφορετικά θα πρέπει να της παράσχουν οικονομική συμβολή.
Το δεύτερο κείμενο που εξετάζουν οι υπουργοί υποχρεώνει τα κράτη μέλη να θέσουν σε εφαρμογή στα σύνορα μια επιταχυμένη διαδικασία εξέτασης των αιτημάτων ασύλου για ορισμένους μετανάστες που προδήλως δεν μπορούν να επιλεγούν για να τύχουν τέτοιας προστασίας, επειδή έρχονται από χώρα που θεωρείται «ασφαλής». Και αυτό με στόχο να διευκολύνεται η επιστροφή τους σ' αυτή.
Η έγκριση των προτάσεων γίνεται με ενισχυμένη πλειοψηφία, που σημαίνει ότι απαιτείται η θετική ψήφος των 15 από τις 27 χώρες οι οποίες συνολικά να αντιπροσωπεύουν το 65% του πληθυσμού της ΕΕ. Για αυτό η υποστήριξη των μεσογειακών χωρών και ιδίως της Ιταλίας θεωρείται κρίσιμης σημασίας.