«Τσουνάμι» πλειστηριασμών αναμένεται το 2020 καθώς στους σχεδόν 5.000 που είναι αναρτημένοι στην πλατφόρμα e-auction θα προστεθούν από την 1η Μαΐου και χιλιάδες ακίνητα, που μέχρι σήμερα τελούν υπό καθεστώς προστασίας, επειδή είναι κύριες κατοικίες. Οι τράπεζες «ξεφορτώνονται» τα κόκκινα δάνεια από το χαρτοφυλάκιό τους και οι εταιρείες διαχείρισης δανείων που δουλεύουν για τα funds έχουν ήδη αναλάβει δράση.
Στις 30 Απριλίου εκπνέει η προθεσμία για την υποβολή αίτησης στην ηλεκτρονική πλατφόρμα που έχει δημιουργηθεί στην Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους. Για πρώτη φορά από το 2010, οπότε και θεσπίστηκε ο νόμος Κατσέλη, δεν θα υπάρχει κανένα καταφύγιο για όσους πήραν δάνειο με υποθήκη την κύρια κατοικία τους και δεν κατάφεραν να το εξυπηρετήσουν.
Σε λιγότερο από τρεις μήνες οι μόνοι δανειολήπτες που θα μπορούν να νιώθουν ασφαλείς για το σπίτι τους είναι όσοι είχαν υποβάλει αίτηση υπαγωγής στο λεγόμενο νόμο Κατσέλη και έλαβαν ημερομηνία εκδίκασης της υπόθεσής τους.
Οι υπόλοιποι, που δεν θα ρυθμίσουν το μη εξυπηρετούμενο δάνειό τους μέχρι τα τέλη Απριλίου -είτε μέσω της πλατφόρμας είτε απευθείας με την τράπεζα- κινδυνεύουν να χάσουν το σπίτι τους σε πλειστηριασμό. Σημειωτέον ότι πολλές προσωρινές ρυθμίσεις που έγιναν τα προηγούμενα χρόνια, σε συμφωνία με τις τράπεζες, και προέβλεπαν ότι ο δανειολήπτης κάλυπτε μόνο τους τόκους, ολοκληρώνονται αυτό το διάστημα και οι δανειολήπτες θα πρέπει να προχωρήσουν σε νέα συμφωνία. «Οι τράπεζες είναι πολύ πιο αυστηρές σε σχέση με το παρελθόν στις ρυθμίσεις και τα χρονικά περιθώρια για επιμήκυνση του δανείου έχουν εξαντληθεί. Συνήθως το ποσό των δόσεων για να συνεχίσει να υπάρχει η ρύθμιση είναι πολύ μεγάλο και πολλοί δανειολήπτες, που δεν έχουν στον ήλιο μοίρα, δεν μπορούν να ανταποκριθούν» λέει η πρόεδρος της Ένωσης Καταναλωτών «Η Ποιότητα της Ζωής» (ΕΚΠΟΙΖΩ) Παναγιώτα Καλαποθαράκου.
«Θα δούμε χιλιάδες στους δρόμους»
Ήδη έχουν προγραμματιστεί περίπου 5.000 πλειστηριασμοί για το 2020 στην πλατφόρμα e-auction.gr. Σύμφωνα με εκτιμήσεις της τραπεζικής αγοράς, οι πλειστηριασμοί θα φτάσουν τους 25.000 συνολικά μέχρι το τέλος της χρονιάς -ήδη στο e-auction.gr είναι αναρτημένοι 59.215 υποθέσεις πλειστηριασμών, κάποιοι από τους οποίους είναι παρελθόντων ετών ή έχουν αναβληθεί και κάποια στιγμή θα επαναληφθούν.
Επιπλέον, με τη δυναμική είσοδο των funds στο παιχνίδι, ο αριθμός των πλειστηριασμών θα πολλαπλασιαστεί. Και φυσικά εδώ δεν μιλάμε για ρυθμίσεις που διαπραγματεύονταν οι δανειολήπτες με τις τράπεζες αλλά για άμεση είσπραξη από τα fund κάθε ποσού που μπορεί να εισπραχθεί, αν όχι με μετρητά τότε με ρευστοποίηση της περιουσίας του δανειολήπτη.
«Θα δούμε χιλιάδες οικογένειες στο δρόμο τα επόμενα δύο χρόνια, καθώς οι πλειστηριασμοί αυξάνονται με ραγδαίους ρυθμούς και δεν υπάρχει καμία, στοιχειώδης έστω, υποδομή κοινωνικής πρόνοιας» εκτιμά η πρόεδρος της ΕΚΠΟΙΖΩ. Η οργάνωση πήρε την πρωτοβουλία συγκέντρωσης υπογραφών στην πλατφόρμα Avaaz με τίτλο «Σώστε την κύρια κατοικία» και μέχρι την περασμένη Πέμπτη είχαν υπογράψει περί τα 5.000 άτομα. «Δεν ωφελεί κανέναν να πάμε σε μαζικούς πλειστηριασμούς. Οι τράπεζες πωλούν τα δάνεια στα funds με έκπτωση έως και 95%. Από την άλλη κάποιος που θα χάσει το σπίτι του θα περιθωριοποιηθεί και φυσικά θα πάψει να καταναλώνει, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την οικονομία» προσθέτει η κ. Καλαποθαράκου.
Ελάχιστοι περνούν από την πλατφόρμα
Μέχρι το τέλος Απριλίου ο μόνος τρόπος προστασίας της κύριας κατοικίας από τους πλειστηριασμούς είναι η υπαγωγή στην πλατφόρμα για τη ρύθμιση των στεγαστικών, καταναλωτικών και επιχειρηματικών δανείων, με υποθήκη στην κύρια κατοικία. Το μέχρι σήμερα ενδιαφέρον των δανειοληπτών σε καμία περίπτωση δεν αντιστοιχεί στο πραγματικό μέγεθος του προβλήματος. Κάποιοι δεν υπέβαλαν αίτηση γιατί βρίσκονται εν αναμονή αποφάσεων από τα δικαστήρια ή της εκδίκασης αιτήσεών τους για υπαγωγή στο νόμο Κατσέλη. Κάποιοι απογοητεύτηκαν από τα πολύ αυστηρά κριτήρια και τους «κόφτες» που απορρίπτουν μεγάλο μέρος των αιτήσεων.
«Κάποια στατιστικά στοιχεία που συνελέγησαν, μετά τις επανειλημμένες εκκλήσεις προς τους πολίτες για ένταξη στο πλαίσιο προστασίας, δείχνουν ότι αν και περίπου 120.000 πολίτες δικαιούνται, έχουν μπει για ενημέρωση περίπου 60.000. Πολλοί απ’ αυτούς δεν προχωρούν καν σε άρση του απορρήτου των στοιχείων τους. Περίπου το ένα τρίτο δεν μπορεί να ταυτοποιήσει την πρώτη του κατοικία. Το πρόβλημα είναι πολυσύνθετο. Είμαστε εδώ να άρουμε όποιο πρόβλημα υπάρχει και θα ξεκινήσουμε καμπάνια, για να τύχουν οι αδύναμοι και όχι οι πονηροί της εύνοιας του μέτρου» δήλωσε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Στέλιος Πέτσας.
Συνολικά 65.393 ενδιαφερόμενοι (από το σύνολο των περίπου 130.000 δυνητικά επιλέξιμων χρηστών) έχουν κάνει εγγραφή στην ηλεκτρονική πλατφόρμα για την προστασία της πρώτης κατοικίας από 1η Ιουλίου 2019 μέχρι 7 Φεβρουαρίου 2020. Από αυτούς οι 43.398 έδωσαν τη συναίνεσή τους στην άρση φορολογικού και τραπεζικού απορρήτου. Όσο προχωράμε στα επόμενα βήματα, οι αριθμοί είναι σημαντικά μειωμένοι. Μόλις 2.073 αιτήσεις δανειοληπτών ολοκληρώθηκαν και διαβιβάστηκαν στις τράπεζες, ενώ άλλες τόσες απορρίφθηκαν αυτόματα από το σύστημα. Οι τράπεζες κατέθεσαν μέχρι στιγμής 731 προτάσεις ρύθμισης (εκκρεμούν προτάσεις για άλλες 1.342 υποθέσεις). Οι περιπτώσεις που οι δανειολήπτες αποδέχτηκαν τις προτάσεις των τραπεζών είναι μόνο 315 και έχει ήδη εγκριθεί η κρατική επιδότηση σε 209 πολίτες (ενώ εκκρεμεί ο έλεγχος επιλεξιμότητας και η έγκριση 106 υποθέσεων). Με δεδομένο ότι για να προχωρήσει η αίτηση από το ένα βήμα στο επόμενο υπάρχει χρονικό περιθώριο έως και ενός μήνα, αλλά και το ότι απομένουν μόλις δυόμισι μήνες «ζωής» για το μέτρο της προστασίας της α’ κατοικίας, δεν θα πρέπει να περιμένουμε αποτελέσματα άξια λόγου.
«Οι πραγματικά φτωχοί δεν θα χάσουν το σπίτι τους» μέχρι… τις 30 Απριλίου
«Όσοι κάνουν αίτηση στην πλατφόρμα μέχρι τις 30 Απριλίου και είναι πραγματικά φτωχοί, δεν πρόκειται να χάσουν το σπίτι τους. Κανένας μας και σίγουρα όχι εγώ δεν θέλει να χάσει κανένας φτωχός άνθρωπος το σπίτι του» διαβεβαίωσε ο υπουργός Ανάπτυξης Άδωνις Γεωργιάδης. Αναφορικά με τους 22.000 που δεν δέχθηκαν να δώσουν συναίνεση στην άρση του τραπεζικού απορρήτου σχολίασε «Γιατί κάποιος που δεν έχει λεφτά, δεν δέχεται να δώσει συναίνεση; Η απάντηση είναι: δεν δέχεται να δώσει συναίνεση, επειδή έχει λεφτά. Μα, αν έχει λεφτά, γιατί να μην πληρώσει; Δηλαδή, αυτός που έχει λεφτά, απαιτεί όλοι εμείς οι υπόλοιποι να του κάνουμε δώρο το σπίτι;».
«Η πλατφόρμα είναι εμπαιγμός. Έχει 13 ‘κόφτες’, όπως η κινητή και ακίνητη περιουσία των δύο συζύγων να μην ξεπερνά τις 80.000 ευρώ ή το δάνειο να ήταν κόκκινο έως τις 30 Σεπτεμβρίου 2018. Αν δηλαδή κάποιος είχε ρυθμίσει το δάνειό του μέχρι τα τέλη του 2018, δεν εντάσσεται» εξηγεί η πρόεδρος της Ένωσης Καταναλωτών «Η Ποιότητα της Ζωής» (ΕΚΠΟΙΖΩ) Παναγιώτα Καλαποθαράκου.
Τα funds ανέλαβαν δράση
Ήδη στο παιχνίδι των πλειστηριασμών έχουν μπει εκτός από τις τράπεζες (τις τέσσερις συστημικές αλλά και άλλες όπως η Αττικής και συνεταιριστικές) και οι εταιρείες διαχείρισης κόκκινων δανείων. Στους πλειστηριασμούς που διενεργούνται αυτήν την περίοδο επισπεύδουσες είναι εταιρείες όπως η INTRUM HELLAS, που ανέλαβε τα δάνεια της Πειραιώς, η CEPAL HELLAS που διαχειρίζεται τα δάνεια της Alpha Bank κτλ. Πρόκειται για εταιρείες εντολοδόχους των ξένων επενδυτικών κεφαλαίων (funds), που έχουν αγοράσει κόκκινα δάνεια σε πολύ χαμηλή τιμή. Οι νέοι ιδιοκτήτες των δανείων έχουν πλήρη δικαιώματα στις εξασφαλίσεις, δηλαδή τα ακίνητα, που μπήκαν ως υποθήκη για αυτά τα δάνεια.
Μέχρι στιγμής οι τράπεζες πούλησαν δανειακό χαρτοφυλάκιο ύψους 40 δισ. ευρώ, ενώ δρομολογούν μέχρι το τέλος του έτους τιτλοποιήσεις δανείων 33 δισ. ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι μέχρι το τέλος του έτους το μεγαλύτερο μέρος των κόκκινων δανείων θα περάσει στα funds. «Οι τράπεζες πωλούν ακόμα και τα ενήμερα δάνεια και τα δάνεια με εξασφάλιση» λέει η πρόεδρος της ΕΚΠΟΙΖΩ Παναγιώτα Καλαποθαράκου.
Όπως αναφέρει η ίδια, η μόνη περίπτωση να συμφέρει το δανειολήπτη το δάνειό του να περάσει σε fund είναι να μην έχει βάλει υποθήκη το σπίτι του και να μην έχει κανένα άλλο περιουσιακό στοιχείο, οπότε μπορεί να ελπίζει ότι η υπόθεσή του θα κλείσει με ένα πολύ γενναίο κούρεμα. Από την άλλη, τα δάνεια με υποθήκη ακίνητα είναι αυτά που θα αποφέρουν μεγαλύτερα κέρδη στα funds, και γι’ αυτό εκφράζονται φόβοι για μαζικούς πλειστηριασμούς.
Ο χάρτης των πλειστηριασμών στη Θεσσαλονίκη
Στην πλατφόρμα ηλεκτρονικών πλειστηριασμών είναι αναρτημένοι 4.581 πλειστηριασμοί για ακίνητα σε όλη την Ελλάδα, εκ των οποίων οι 1.826 αφορούν κατοικίες (όχι κύριες) σε όλη την Ελλάδα. Μόνο την τρέχουσα εβδομάδα θα πραγματοποιηθούν 584 πλειστηριασμοί σε όλη τη χώρα, εκ των οποίων οι 98 στην Κεντρική Μακεδονία.
Συνολικά 927 ακίνητα διαφόρων χρήσεων που βρίσκονται στην Κ. Μακεδονία είναι αναρτημένοι στο e-auction.gr, βγαίνουν σε πλειστηριασμό τους επόμενους μήνες, εκ των οποίων τα 424 είναι σπίτια.
- Στο δήμο Θεσσαλονίκης έχουν προγραμματιστεί 162 πλειστηριασμοί, εκ των οποίων οι 95 για κατοικίες.
- Στο δήμο Αμπελοκήπων - Μενεμένης είναι αναρτημένοι πλειστηριασμοί για 7 ακίνητα (εκ των οποίων έξι κατοικίες).
- Στο δήμο Δέλτα υπάρχουν 33 ακίνητα προς πλειστηριασμό (6 αφορούν κατοικίες).
- Στο δήμο Θερμαϊκού 30 πλειστηριασμοί (16 κατοικίες).
- Στο δήμο Θέρμης 48 πλειστηριασμοί (18 κατοικίες).
- Στο δήμο Καλαμαριάς 19 πλειστηριασμοί (15 κατοικίες).
- Στο δήμο Κορδελιού - Ευόσμου 35 πλειστηριασμοί (16 σπίτια).
- Στο δήμο Λαγκαδά 18 ακίνητα εκπλειστηριάζονται (8 σπίτια).
- Στο δήμο Νεάπολης - Συκεών βγαίνουν στο σφυρί 33 ακίνητα (από τα οποία τα 23 είναι σπίτια).
- Στο δήμο Παύλου Μελά 31 ακίνητα βγαίνουν σε πλειστηριασμό (23 σπίτια)
- Στο δήμο Πυλαίας - Χορτιάτη 48 ακίνητα εκπλειστηριάζονται (29 κατοικίες).
- Στο δήμο Χαλκηδόνας 17 ακίνητα (εκ των οποίων 2 κατοικίες).
- Στο δήμο Ωραιοκάστρου 51 ακίνητα (23 σπίτια).
Βιομηχανίες και ξενοδοχεία στο σφυρί
Τρία ξενοδοχεία, 39 βιοτεχνικοί και βιομηχανικοί χώροι και 45 επαγγελματικοί χώροι στην Κεντρική Μακεδονία βγαίνουν σε πλειστηριασμό λόγω χρεών. Μεταξύ αυτών αναφέρουμε κάποιες ενδεικτικές περιπτώσεις:
- Οινοποιείο στη Νάουσα βγαίνει στο σφυρί για οφειλή 2 εκατ. ευρώ. Η τιμή έναρξης για το οινοποιείο και τα 20 στρέμματα αμπελώνες είναι στα 2,6 εκατ. ευρώ
- Αγροτεμάχιο 13 στρ. με βιοτεχνική εγκατάσταση επεξεργασίας μετάλλου στη Νέα Σάντα αξίας 1,3 εκατ. Το συνολικό ποσό οφειλής ήταν 2,5 εκατ. αλλά το ποσό για το οποίο επεβλήθη η κατάσχεση ήταν 50.000 ευρώ.
- Εργοστάσιο παραφαρμακευτικών προϊόντων στον Τρίλοφο με τιμή πρώτης προσφοράς 313.000 ευρώ, για οφειλή 50.000 ευρώ.
- Βιοτεχνία εμφιάλωσης νερού στη Γουμένισσα Κιλκίς, με αρχική τιμή 500.000 ευρώ, για οφειλή 200.000 ευρώ.
- Ακίνητο εταιρείας παραγωγής ειδών ζαχαροπλαστικής στο Νέο Σούλι Σερρών, με τιμή πρώτης προσφοράς 300.000 ευρώ.
- Διαλογητήριο - συσκευαστήριο φρούτων εξαγωγικής εταιρείας στη Σκύδρα με τιμή πρώτης προσφοράς 950.000 ευρώ.
- Βιοτεχνία ξύλου μαζί με γήπεδο 6,5 στρ. στο Ωραιόκαστρο, με αρχική τιμή 695.000 ευρώ για χρέη 2,5 εκατ. ευρώ και ποσό οφειλής για το οποίο επεβλήθη η κατάσχεση 110.000 ευρώ.
- Ακίνητο 6 στρ. εταιρείας παραγωγής γεωργικών εφοδίων στη Σίνδο με αρχική τιμή προσφορών 1,1 εκατ. ευρώ.
Ως προς τα ξενοδοχεία που βγαίνουν στο σφυρί βρίσκονται στην Κατερίνη (αρχική τιμή 360.000 ευρώ), στο Δίον (πρώτη προσφορά 1,2 εκατ. ευρώ) και στην Πικρολίμνη Κιλκίς (πρώτη προσφορά 981.000 ευρώ).
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 16 Φεβρουαρίου 2020