Μετά από μακρά αναμονή και υπομονή και αλλεπάλληλες αναβολές θα δοθούν όπως φαίνεται, αν και κανείς δεν βάζει το… χέρι του στη φωτιά, οριστικά οι αυξήσεις και τα αναδρομικά σε περίπου 250.000 συνταξιούχους που είτε έλαβαν σύνταξη με περισσότερα από 30 έτη ασφάλισης μετά τον Οκτώβριο του 2019, είτε έλαβαν σύνταξη και δικαιούνται προσαύξηση. Oι καταβολές έχουν αρχίσει από τον Ιούνιο αλλά κινούνται με ταχύτητες χελώνας.
Οι… τυχεροί θα δουν στους λογαριασμούς τους τα αναδρομικά που προβλέπει ο ψηφισμένος από τον Φεβρουάριο του 2020, νόμος Βρούτση. Για μία ακόμα φορά, ο γραφειοκρατικός λαβύρινθος του ελληνικού κράτους και η υπολειτουργία του πολύπαθου ΕΦΚΑ οδήγησαν σε απαράδεκτες, για ευνομούμενη ευρωπαϊκή χώρα, καθυστερήσεις στην πληρωμή των συνταξιούχων οι οποίοι αδιαλείπτως κατέβαλαν εισφορές καθ’ όλη τη διάρκεια του εργασιακού τους βίου και τώρα εισπράττουν εμπαιγμό κα κοροϊδία.
Παράλληλα, δοκιμάζονται καθημερινά τα νεύρα και οι αντοχές χιλιάδων συνταξιούχων καθώς ο ΕΦΚΑ αδυνατεί να αντεπεξέλθει στις θεσμοθετημένες υποχρεώσεις του και να κάνει... το αυτονόητο καταβάλλοντας τα αναδρομικά που τους οφείλει εδώ και περίπου δύο χρόνια (από τον Οκτώβριο του 2019), όπως ορίζει ο νόμος Βρούτση.
Η μεγάλη καθυστέρηση έως και 2 έτη στις πληρωμές έχει ξεσηκώσει θύελλα αντιδράσεων και συνεχείς δικαστικές προσφυγές, καθώς παρά τις αλλεπάλληλες διαβεβαιώσεις για έγκαιρη καταβολή τους όταν έρχεται η ώρα της πληρωμής, αυτή συνεχώς μετατίθεται προς τα πίσω.
Εκτός από τους παλαιούς συνταξιούχους (πριν από το 2016), που είναι σε διαρκή αναμονή, μια νέα γενιά αναδρομικών και αδικίες σε συνταξιούχους δημιούργησε ο νόμος Βρούτση (ν. 4670/2020) αφού όσοι έχουν συνταξιοδοτηθεί από τον ιδιωτικό τομέα (πρ. ΙΚΑ, ΔΕΚΟ, Τράπεζες, ΟΑΕΕ κ.ά.) μετά τον Οκτώβριο του 2019 -και οι οποίοι έχουν πάνω από 30 συντάξιμα έτη- δεν έχουν λάβει ακόμη τις αυξήσεις και αναδρομικά με τα νέα αυξημένα ποσοστά αναπλήρωσης των κύριων ανταποδοτικών συντάξεων. Έτσι συμβαίνει το παράδοξο ότι ενώ ισχύει ο νόμος Βρούτση (με τα αυξημένα ποσοστά αναπλήρωσης αναδρομικά από τον Οκτώβριο του 2019), η κατηγορία αυτή των χιλιάδων συνταξιούχων (μετά τον Οκτώβριο του 2019) να λαμβάνει ακόμη και σήμερα συντάξεις του νόμου Κατρούγκαλου, δηλαδή μειωμένες και φυσικά χωρίς αναδρομικά εδώ και 23 μήνες!
Σαν δικαιολογία της καθυστέρησης προβάλλεται η απουσία του απαραίτητου λογισμικού (εν έτει 2021!). Τα τρία πακέτα αναδρομικών σε εφαρμογή του νόμου Βρούτση (νέα αυξημένα ποσοστά αναπλήρωσης) είναι τα παρακάτω:
1. Παλαιοί συνταξιούχοι
Σύμφωνα με τον σχεδιασμό του ΕΦΚΑ (ο οποίος όπως και πολλές φορές στο παρελθόν μπορεί και πάλι να ανατραπεί), σταδιακά από τα τέλη Σεπτεμβρίου και έως το τέλος του έτους θα λάβουν την προσαύξηση στη σύνταξή τους και τα αναδρομικά τουλάχιστον 23 μηνών που δικαιούνται 150.000 παλαιοί συνταξιούχοι (με αίτηση συνταξιοδότησης πριν από τις 12 Μαΐου 2016). Σε διαφορετική πληρωμή θα δοθούν οι αυξήσεις, με άλλη τα αναδρομικά και με άλλη θα πιστωθούν τα χρήματα από τον καθυστερημένο επανυπολογισμό των… απαιτητικών περιπτώσεων. Συγκεκριμένα θα λάβουν τα 2/5 της αύξησης που δικαιούνται, η οποία κυμαίνεται από 30 έως 50 ευρώ μεσοσταθμικά.
Αυτοί που θα πάρουν αύξηση (μικρή ή μεγάλη) σημαίνει ότι θα ξεπεράσουν και την παλιά τους σύνταξη, καθώς θα μηδενίσουν την προσωπική διαφορά που πήραν στον επανυπολογισμό του νόμου Κατρούγκαλου. Από την άλλη πλευρά, όσοι πάρουν αύξηση μικρότερη της προσωπικής διαφοράς θα έχουν έμμεσο κέρδος ότι θα έχουν κατεβάσει σημαντικά την προσωπική διαφορά, ώστε να τη μηδενίσουν στον επόμενο γύρο αυξήσεων που βάσει νόμου ξεπαγώνουν από την 01/01/2023. Υπενθυμίζεται ότι για την πλειονότητα των συνταξιούχων οι αυξήσεις συμψηφίζονται από την προσωπική διαφορά που ήδη έχει καταγραφεί με τον νόμο Κατρούγκαλου.
Όπως επισημαίνουν πηγές του ΕΦΚΑ, πρόκειται για τις πρώτες αυξήσεις στις συντάξεις εδώ και μια δεκαετία, μια επιβράβευση της πολυετούς εργασίας αυτών των συνταξιούχων. «Πρόκειται για αυξήσεις που ψηφίστηκαν από την κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, αποκαθιστώντας μέρος των αδικιών του νόμου Κατρούγκαλου» αναφέρουν χαρακτηριστικά.
Παράλληλα, οι ίδιες πηγές τονίζουν ότι έχουν καθοριστεί τόσο το χρονοδιάγραμμα πληρωμών όσο και ο αριθμός των δικαιούχων.
Συγκεκριμένα, στόχος του ΕΦΚΑ είναι, μέχρι το τέλος Οκτωβρίου, να έχουν καταβληθεί αναδρομικά και αυξήσεις:
- Στους 150.000 παλαιούς συνταξιούχους.
- Για τις 29.000 περιπτώσεις νέων συνταξιούχων που εκκρεμούν.
Μέχρι το τέλος του έτους, θα έχει ολοκληρωθεί ο επανυπολογισμός των 100.000 παλαιών συνταξιούχων και θα έχουν καταβληθεί τα ποσά σε όσους τα δικαιούνται (υπολογίζεται περίπου το 20% από αυτούς δικαιούνται αναδρομικά και αυξήσεις).
Επίσης, σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, για τους παλαιούς συνταξιούχους, (που υπέβαλαν αίτημα συνταξιοδότησης, πριν από τον Μάιο του 2016), οι τεχνικοί έλεγχοι από τις υπηρεσίες του ΕΦΚΑ και την ανάδοχο εταιρεία δείχνουν πως το τελικό πλήθος των δικαιούχων είναι κατά πολύ μικρότερο από αυτό που έχει επικρατήσει ως εικόνα το τελευταίο διάστημα στην επικαιρότητα.
Όπως υπογραμμίζουν πηγές του ΕΦΚΑ, η διαδικασία του επανυπολογισμού των συντάξεων είναι μια εξαιρετικά σύνθετη και, ως εκ τούτου, χρονοβόρα διαδικασία. Είναι ενδεικτικό πως στην Ελλάδα υπάρχουν πάνω από 1.000 διαφορετικοί τρόποι ασφάλισης των μισθωτών, με αποτέλεσμα αυτό να αντανακλάται τόσο στη διαδικασία έκδοσης των συντάξεων όσο και στον υπολογισμό των αναδρομικών και των αυξήσεων, διευκρινίζουν.
2.Νέοι συνταξιούχοι
Η πλέον αδικημένη και… ταλαιπωρημένη ομάδα συνταξιούχων αφορά όσους έχουν συνταξιοδοτηθεί από τον ιδιωτικό τομέα (πρ. ΙΚΑ, ΔΕΚΟ, Τράπεζες, ΟΑΕΕ κ.ά.), μετά τον Οκτώβριο του 2019, και οι οποίοι έχουν πάνω από 30 συντάξιμα έτη. Αυτή η κατηγορία δεν έχει λάβει ακόμη τις αυξήσεις και αναδρομικά, με τα νέα αυξημένα ποσοστά αναπλήρωσης των κύριων ανταποδοτικών συντάξεων όπως ορίζει ο νόμος Βρούτση. Τονίζεται ότι η αναδρομικότητα ισχύει από τον Οκτώβριο του 2019, δηλαδή πριν από 23 μήνες. Έτσι δημιουργείται το παράδοξο ότι ενώ ισχύει ο νόμος Βρούτση (με τα αυξημένα ποσοστά αναπλήρωσης αναδρομικά από τον Οκτώβριο του 2019), η κατηγορία αυτή των χιλιάδων συνταξιούχων (μετά τον Οκτώβριο του 2019) να λαμβάνει ακόμη και σήμερα συντάξεις του νόμου Κατρούγκαλου, δηλαδή μειωμένες και φυσικά χωρίς αναδρομικά εδώ και 23 μήνες.
3. Κληρονόμοι
Ανοίγει, εντός των ημερών, η πλατφόρμα στο efka.gov.gr για την υποβολή αιτήσεων για τους κληρονόμους προκειμένου να λάβουν τα αναδρομικά για όσους είχαν πάνω από 30 έτη ασφάλισης, όπως είχε συμβεί με τα αναδρομικά του 11μήνου. Εκτιμάται ότι είναι πάνω από 2.500 οι δικαιούχοι κληρονόμοι και η διαδικασία είναι ίδια με αυτήν που ακολουθήθηκε για τα αναδρομικά 11μήνου. Όσο πιο γρήγορα προχωρήσουν στην υποβολή της αίτησης οι κληρονόμοι για τη χορήγηση των αναδρομικών ποσών τόσο πιο γρήγορα θα δουν τα χρήματα στους λογαριασμούς τους.
Ακολούθως θα απαιτηθούν τρία δικαιολογητικά (σύζυγος, τέκνα κ.ά.) προκειμένου να πληρωθούν. Ανεξάρτητα από το αν έχει μεταβιβαστεί ή όχι η σύνταξη, οι κληρονόμοι θα λάβουν τα αναδρομικά που αντιστοιχούν στις περικοπές που είχε ο θανών. Όλη η διαδικασία θα γίνει ηλεκτρονικά και χωρίς καμία φυσική παρουσία.
Οι δικαστικές μάχες
Αναφορικά με τον δικαστικό… μαραθώνιο για τα αναδρομικά 650.000 συνταξιούχων ύψους 4 δισ. ευρώ, τα πακέτα χωρίζονται σε δύο κατηγορίες:
1. Τα αναδρομικά που κατά πάσα πιθανότητα θα αποδώσει στους προσφεύγοντες το Συμβούλιο της Επικρατείας με την υπό έκδοση πιλοτική του απόφαση εντός του φθινοπώρου (ενδέχεται και εντός του Σεπτεμβρίου), όσον αφορά επιστροφές 11 μηνών από τις μειώσεις των επικουρικών συντάξεων που δεν πληρώθηκαν στους συνταξιούχους, όπως έγινε με το 11μηνο των περικοπών στις κύριες συντάξεις. Στην ίδια απόφαση περιλαμβάνονται και τα δώρα κύριων και επικουρικών συντάξεων, τα οποία δεν επιστράφηκαν παρότι και για αυτές τις παροχές οι συνταξιούχοι περίμεναν να πληρωθούν ένα εφάπαξ ποσό (τα δώρα μιας χρονιάς) λόγω αντισυνταγματικότητας. Το 11μηνο των επιστροφών είναι για το διάστημα περικοπών από 11 Ιουνίου 2015 (που κρίθηκαν αντισυνταγματικές από το ΣτΕ) μέχρι 12 Μαΐου 2016.
Η προηγούμενη απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου τον Ιούλιο δικαίωνε τους προσφεύγοντες, ωστόσο η κυβέρνηση την εφάρμοσε μερικώς και με δημοσιονομική… μεζούρα, με το βλέμμα στραμμένο στους περιορισμένους κρατικούς πόρους, αποδίδοντας στους δικαιούχους μόνο τις περικοπές στις κύριες συντάξεις για το επίμαχο 11μηνο.
Ενώ το ΣτΕ επιδίκασε την απόδοση του συνόλου των αναδρομικών για τη συγκεκριμένη περίοδο, συνολικού κόστους 4 δισ. ευρώ, η κυβέρνηση αρχικά ανακοίνωσε ότι θα καταβάλει μόνο τα αναδρομικά που αναλογούν στις κύριες συντάξεις, κόστους 1,4 δισ. ευρώ.
Άφησε, δηλαδή, έξω τα αναδρομικά των επικουρικών συντάξεων και των δώρων, συνολικού ύψους 2,6 δισ. ευρώ, τα οποία διεκδικούν εκ νέου οι συνταξιούχοι.
Μάλιστα, με διάταξη που ενσωμάτωσε στο νόμο, επιχείρησε να «μπλοκάρει» νέες προσφυγές ορίζοντας, ότι όποιος λάβει τα αναδρομικά των κύριων συντάξεων, δεν δικαιούται να διεκδικήσει τα αναδρομικά των επικουρικών και των δώρων.
Αξίζει να σημειωθεί ότι πολλές πρωτόδικες αποφάσεις δικαιώνουν τους συνταξιούχους, εν αναμονή της νέας απόφασης του ΣτΕ, με την ελπίδα να ξεδιαλύνει οριστικά το τοπίο.
2. Οι διεκδικήσεις και οι προσδοκίες 300.000 συνταξιούχων του δημοσίου, περνούν από τις δικαστικές αίθουσες. Την περασμένη Τετάρτη ξεκίνησε η δίκη στη διάρκεια της οποίας το Ελεγκτικό Συνέδριο πρόκειται να κρίνει, οριστικά και αμετάκλητα, την τύχη των αναδρομικών, αποδεχόμενο ή απορρίπτοντας, αναλόγως εάν θα είναι θετική ή αρνητική η απόφαση που θα ληφθεί, τις αιτιάσεις των συνταξιούχων. Μία δίκη που θα πραγματοποιηθεί από τη Μείζονα Ολομέλεια του Ανώτατου Δικαστηρίου, σε μια προσπάθεια να ξεκαθαρίσει το τοπίο και να διευθετηθούν μια σειρά από κρίσιμα ζητήματα.
Το δικαστήριο επιφυλάχθηκε να εκδώσει την απόφασή του, η οποία αναμένεται να βγει μέσα στον ερχόμενο Νοέμβριο. Η απόφαση που θα εκδοθεί θα είναι πιλοτική, καθώς αφορά 60.000, περίπου, ανάλογες υποθέσεις, οι οποίες εκκρεμούν στο Ελεγκτικό Συνέδριο και έχουν «παγώσει», όπως προβλέπει η νομοθεσία, μέχρι να έρθει στο φως η απόφαση της Ολομέλειας του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
Μειώνονται… σιγά σιγά οι εκκρεμείς συντάξεις
Μείωση των εκκρεμών συνταξιοδοτικών αιτημάτων (κύριες και επικουρικές που εκκρεμούν υπολογίζονται σε περίπου 300.000) για ένατο συνεχή μήνα και παρά την αύξηση των νέων αιτήσεων συνταξιοδότησης λόγω των αλλαγών στα όρια ηλικίας, προκύπτει από τα στοιχεία της έκθεσης του συστήματος «ΑΤΛΑΣ» που αναρτήθηκε στον ιστότοπο του e-ΕΦΚΑ (www.efka.gov.gr) και αφορά τον Ιούνιο.
Συγκεκριμένα, τον Ιούνιο ολοκληρώθηκαν 18.753 αιτήματα συνταξιοδότησης συγκριτικά με 12.170 τον Ιούνιο του 2020 και 9.536 τον αντίστοιχο μήνα του 2019.
Έτσι, η αύξηση του ρυθμού ολοκλήρωσης των αιτημάτων τον Ιούνιο 2021 ανέρχεται σε 54% έναντι του Ιουνίου του 2020 και 97% έναντι του Ιουνίου 2019.
Επιπλέον, οι νέες αιτήσεις συνταξιοδότησης ανήλθαν στις 13.912, μειωμένες κατά 6,8% σε σχέση με τις 14.926 αιτήσεις ένα χρόνο πριν.
Τέλος, αναφορικά με το πλήθος των εκκρεμών αιτημάτων απονομής κύριας σύνταξης (πλην των διεθνών), παρατηρείται σταθερή μείωση τους για ένατο συνεχή μήνα. Για τον Ιούνιο 2021 το πλήθος ανέρχεται σε 130.510 συγκριτικά με 134.039 που ήταν τον Μάιο του 2021 και 176.445 έναν χρόνο πριν.
Την δέσμευση ότι σε δύο με τρεις μήνες θα εκδίδονται κάθε μήνα 30.000 συντάξεις και το φθινόπωρο θα υπάρχει αισθητή αποκλιμάκωση του προβλήματος της απονομής των εκκρεμών συντάξεων, επανέλαβε ο υπουργός Εργασίας, Κωστής Χατζηδάκης ενώ ο υφυπουργός Εργασίας Πάνος Τσακλόγλου σε συνέντευξή του στη «ΜτΚ» ανέφερε πως το 2022 θα επιλυθεί οριστικά το πρόβλημα.
Μιλώντας για τις εκκρεμείς συντάξεις την περασμένη Κυριακή στη ΔΕΘ, ο πρωθυπουργός είπε πως πλέον έχει διπλασιαστεί ο ρυθμός απόδοσής τους και συνεχώς θα αυξάνεται.
Συνολικά περίπου 4.000 δικηγόροι και λογιστές έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον για να βοηθήσουν στην απονομή των συντάξεων.
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 18-19 Σεπτεμβρίου 2021