Πάνω από ένας στους πέντε ενήλικες στην Ελλάδα σκέφτεται ή σχεδιάζει να μετακομίσει από τον τόπο κατοικίας του, ποσοστό που φτάνει το 23% στην Κεντρική Μακεδονία, και η κύρια αιτία για κάτι τέτοιο είναι η υποβάθμιση του τόπου διαμονής. Ανάγοντας αυτό το ποσοστό σε επίπεδο χώρας προκύπτει ότι σχεδόν 2 εκατομμύρια άνθρωποι στην Ελλάδα και πάνω από 400.000 στην Κεντρική Μακεδονία δεν είναι ικανοποιημένοι από τον τόπο όπου ζουν.
Τα στοιχεία προκύπτουν από την πανελλαδική έρευνα σχετικά με τις δημογραφικές προκλήσεις, που διεξήχθη από το Ίδρυμα Χάινριχ Μπελ, σε συνεργασία με την εταιρεία ερευνών Kapa Research. Παρότι δεν υπάρχουν μεγάλες διαφοροποιήσεις σε σχέση με το πανελλαδικό ποσοστό, παρακάτω εστιάζουμε μόνο στα στοιχεία της έρευνας που αφορούν στην Κεντρική Μακεδονία.
Όταν οι άνθρωπο καλούνται να επιλέξουν αυθόρμητα τα σημαντικότερα προβλήματα στην περιοχή τους, οι περισσότεροι ξεχωρίζουν στην πρώτη τριάδα προβλήματα που σχετίζονται με την οικονομική τους κατάσταση (ακρίβεια 47%, οικονομικές δυσκολίες 30% και ανεργία 31%). Μάλιστα η ανεργία απασχολεί σε διπλάσιο ποσοστό τους ανθρώπους που ζουν στην Κεντρική Μακεδονία (31%) σε σχέση με την Κρήτη και την Αττική (15% και 17%), αλλά και της Ηπείρου (25%)
Οι υποδομές (δρόμο, νοσοκομεία, σχολεία κ.ά.) που καθορίζουν το πόσο εύκολο είναι να ζει κανείς σε έναν τόπο, αξιολογούνται ως σημαντικό πρόβλημα για σχεδόν τρεις στους δέκα κατοίκους της Κεντρικής Μακεδονίας (29%) και μάλιστα να τους απασχολεί περισσότερο σε σχέση με όσους ζουν στην Αττική, την Ήπειρο και την υπόλοιπη Ελλάδα, με μόνη εξαίρεση την Κρήτη (38%).
Το δημογραφικό και η ερήμωση περιοχών είναι πρόβλημα για έναν στους πέντε ανθρώπους που ζουν στην περιοχή, το ίδιο και οι συγκοινωνίες, ενώ η εγκληματικότητα αξιολογείται ως σημαντικό πρόβλημα για το 16%.
Οι πολίτες ρίχνουν την ευθύνη για την κατάσταση στην περιοχή τους περισσότερο στο κεντρικό κράτος (92% των ερωτηθέντων στην Κ. Μακεδονία, 88% ο πανελλαδικός μέσος όρος) παρά στην τοπική και περιφερειακή αυτοδιοίκηση (86% έναντι 84%) όμως τις λύσεις τις περιμένουν κυρίως από την αυτοδιοίκηση (59% Κ. Μακεδονία, 56% μ.ο.) και δευτερευόντως από την κυβέρνηση (37%).
Οι περιορισμένες προοπτικές οδηγούν σε μετανάστευση
Όταν οι ερωτώμενοι δεν απαντούν αυθόρμητα αλλά καλούνται να αξιολογήσουν συγκεκριμένα προβλήματα της περιοχής τους και πάλι το 64% (έναντι 54% πανελλαδικά) πιστεύει ότι το πιο έντονο πρόβλημα στην περιοχή είναι η ανεργία.
Σχεδόν επτά στους δέκα (68%) εκτιμούν ότι πολλοί νέοι αναγκάζονται να φύγουν από την περιοχή γιατί οι προοπτικές είναι περιορισμένες στην Κεντρική Μακεδονία (62% πανελλαδικά), ενώ σχεδόν έξι στους δέκα κατοίκους της Κ. Μακεδονίας (58%) εκτιμούν ότι οι υποδομές στην περιοχή υστερούν σε σχέση με την υπόλοιπη χώρα και σχεδόν το ίδιο ποσοστό (57%) απαντά ότι οι κάτοικοι της περιοχής δεν έχουν τις ίδιες δυνατότητες να εξελιχθούν κοινωνικά και επαγγελματικά σε σχέση με την υπόλοιπη χώρα. Προφανώς η υποβάθμιση της περιοχής σχετίζεται τόσο με την ποιότητα ζωής όσο και με τις επαγγελματικές προοπτικές που ένας τόπος προσφέρει.
Υπό αυτές τις συνθήκες σχεδόν ένας στους τέσσερις ενήλικες στην Κεντρική Μακεδονία (23% έναντι μ.ο. 22%) όχι μόνο σκέφτηκαν να μετακομίσουν σε άλλη πόλη, αλλά σχεδιάζουν να το πραγματοποιήσουν μελλοντικά. Οι περισσότεροι που σχεδιάζουν κάποια στιγμή να μετακομίσουν είναι ηλικίας 17-34 ετών, ακολουθούν όσοι είναι έως 45 ετών, και πολύ λιγότεροι άνθρωποι μεγαλύτερης ηλικίας σκέφτονται να κάνουν ένα νέο ξεκίνημα σε άλλο τόπο.
Ενδιαφέρον παρουσιάζουν και οι λόγοι που οδηγούν τους ανθρώπους να σχεδιάζουν να μετακομίσουν σε άλλο τόπο. Ενώ πανελλαδικά υπερισχύουν οι προσωπικοί λόγοι (αλλαγή καριέρας, συναισθηματικοί λόγοι και προτιμήσεις) και δευτερευόντως η υποβάθμιση της περιοχής (52% έναντι 46%), στην Κεντρική Μακεδονία ισχύει το αντίστροφο. Το 55% σκέφτεται να μετακομίσει για λόγους που σχετίζονται με την υποβάθμιση της περιοχής και το 42% για προσωπικούς λόγους. Από αυτούς ένας στους τρεις σκέφτεται να μεταναστεύσει εκτός Ελλάδος.
Μπορεί για τους μεγαλύτερους σε ηλικία η μετακίνηση σε άλλη πόλη ή η μετανάστευση να αποτελεί μία δύσκολη επιλογή, όμως για τα νέα παιδιά η απόφαση είναι πιο εύκολη. Έτσι όταν τίθεται το ερώτημα αν «το παιδί σας έχει μετακομίσει ή το σκέφτεται;» τρεις στις δέκα οικογένειες απαντάν ότι το παιδί τους έχει ήδη φύγει σε άλλη περιοχή (34% των ερωτηθέντων στην Κ. Μακεδονία) και μία στις δέκα (12%) ότι το σχεδιάζει στο μέλλον. Αθροιστικά δηλαδή ένα 46% των νέων της περιοχής είτε έχει ήδη φύγει είτε σκέφτεται να μετακινηθεί είτε σε άλλη πόλη (42%) είτε στο εξωτερικό (55%). Οι λόγοι που αποφασίζουν οι νέοι να φύγουν είναι κυρίως προσωπικοί (59%) και δευτερευόντως η υποβάθμιση της περιοχής τους (37%).
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 15-16.04.2023