Έντονη ανησυχία επικρατεί στις τάξεις των κυβερνητικών και των νοσοκομειακών αρχών της χώρας αναφορικά με την συμπεριφορά που θα επιδείξουν οι Έλληνες την περίοδο του Πάσχα και των ηλιόλουστων ημερών. Παρά το γεγονός ότι η Ελλάδα σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες όπως είναι η Ιταλία και η Ισπανία σε ό,τι αφορά τους νεκρούς και τα κρούσματα του κορονοϊού φαίνεται προς ώρας τα «έχει καταφέρει καλά», όπως αναφέρουν χαρακτηριστικά στη «ΜτΚ» γιατροί, ο κίνδυνος να τα «γκρεμίσουμε όλα» όπως λένε εξακολουθεί να υπάρχει. Και αυτό γιατί η έγκαιρη λήψη αυστηρών περιοριστικών μέτρων στην χώρα μας που έχει ένα μέτριο και με πολλές ελλείψεις Εθνικό Σύστημα Υγείας είναι ο αποκλειστικός και κύριος λόγος που δεν ζήσαμε σκηνές αντίστοιχες με εκείνες στο Μπέργκαμο της Λοβαρδίας στην Ιταλία, όπου αποδεδειγμένα οι παροχές υγείας είναι σε πολύ καλύτερη κατάσταση. «Αν χαλαρώσουμε έστω και λίγο θα οδηγηθούμε στο κακό σενάριο, εκείνο που λέει ότι το σύστημά μας δεν θα αντέξει και θα κρασάρει» σχολιάζουν χαρακτηριστικά γιατροί κρούοντας τον κώδωνα του κινδύνου. Κίνδυνος βέβαια, που εξακολουθεί να παραμένει εάν ο ιός επανεμφανιστεί πιθανότατα το φθινόπωρο, οπότε και θα έρθουμε αντιμέτωποι ταυτόχρονα με τον κορονοϊό και την γρίπη.
Όπως εξηγούν οι ειδικοί το σύστημα υγείας τη δεδομένη στιγμή μπορεί να παρομοιαστεί με τους νόμους της προσφοράς και της ζήτησης της αγοράς. Εάν η ζήτηση, δηλαδή οι ασθενείς που χρειάζονται υποστήριξη και ενδεχομένως είναι απαραίτητο να διασωληνωθούν σε Μονάδες Εντατικής Θεραπείας είναι περισσότεροι από την προσφορά, δηλαδή τις διαθέσιμες για ασθενείς COVID-19 κλίνες σε ΜΕΘ, εξοπλισμένες με τα απαραίτητα μηχανήματα και στελεχωμένες από εξειδικευμένο προσωπικό τότε το σύστημα θα χτυπήσει… κόκκινο. « Οι δυνατότητες είναι συγκεκριμένες» εξηγούν οι επιστήμονες τονίζοντας πως ένα μικρό λάθος μπορεί να αποβεί μοιραίος και η Ελλάδα να θυμίσει Ιταλία.
Οι ασθενείς που χρήζουν νοσηλείας σε Μονάδες Εντατικής Θεραπείας ανέρχονται περίπου σε ενενήντα, σύμφωνα και με τις καθημερινές ενημερώσεις του καθηγητή Σωτήρη Τσιόδρα και δεν αυξάνονται σημαντικά, κάτι που θα δημιουργούσε ιδιαίτερη ανησυχία. Για να παραμείνει όμως η κατάσταση στάσιμη είναι απαραίτητο οι πολίτες να μην παρεκκλίνουν ούτε λίγο από τα αυστηρά μεν, απαραίτητα δε περιοριστικά μέτρα. «Παρότι φαίνεται πως βρισκόμαστε μέχρι τώρα στο καλό σενάριο και δεν θα δούμε φαινόμενα Ιταλίας και Ισπανίας αυτό δεν σημαίνει πως εάν χαλαρώσουμε δεν θα αντιστραφεί τελείως η εικόνα και θα πάμε στο κακό σενάριο» λέει ο πρόεδρος του Ιατρικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης, Νίκος Νίτσας (φωτ.).
Εντός Απριλίου 1.000 κλίνες
Το σύστημα μπορεί να ανταπεξέρχεται προς το παρόν δεδομένων των προσλήψεων που ανακοινώθηκαν, των απαραίτητων υλικών που εξασφαλίστηκαν για τα νοσοκομεία της χώρας και των νέων Κλινών Μονάδων Εντατικής Θεραπείας που δημιουργήθηκαν.
Όπως άλλωστε έχει δηλώσει κι ο κ. Κικίλιας την αρχή της κρίσης του κορονοϊού υπήρχαν 565 κρεβάτια ΜΕΘ και «με τον προγραμματισμό εισροής υλικών που έχει γίνει, όπως αναπνευστήρες, μόνιτορ, κρεβάτια κλπ., θα έχουμε φτάσει εντός του μηνός Απριλίου τις 1000 κλίνες ΜΕΘ». Από αυτές στη Θεσσαλονίκη σήμερα υπάρχουν περίπου 125 κλίνες ΜΕΘ.
«Δεν πρέπει να πάθουμε αυτό που έπαθε η Ιταλία και η Ισπανία. Η χώρα μας πριν να ενσκήψει η πανδημία είχε συγκεκριμένες αναπτυγμένες κλίνες εντατικής νοσηλείας. Όταν μιλάμε για κρεβάτια ΜΕΘ δεν μιλάμε μόνο για τον ακριβό εξοπλισμό αλλά και για το ανθρώπινο δυναμικό που θα το στελεχώσει. Δηλαδή καταρτισμένες νοσοκόμες σε τρεις βάρδιες, εντατικολόγους κ.ά. Αυτό σημαίνει πως χρειαζόμαστε χρήματα και ανθρώπινους πόρους. Όποιος μπαίνει σε κρεβάτι εντατικής νοσηλείας συνήθως διασωληνώνεται. Συνήθως από όσους μπαίνουν σε εντατική οι επτά βγαίνουν και οι τρεις πεθαίνουν» εξηγεί ο κ. Καρανταγλής, με τους επιστήμονες και τους ειδικούς να αναφέρουν ωστόσο πως στην περίπτωση του κορονοϊού οι μισοί που εισέρχονται σε Μονάδες Εντατικής Θεραπείας καταλήγουν. «Οι εντατικές όσες και να είναι, φορτώνονται συνεχώς. Όταν λέμε ότι δεν πρέπει να κρασάρει το σύστημα εννοούμε να μην γεμίσουν οι εντατικές. Αν γεμίσουν τότε οι εργαζόμενοι εάν λειτουργήσει το 100% των υγειονομικών θα φτάσουν στα όριά τους. Επίσης, δεν θα υπάρχει κρεβάτι για άλλες περιπτώσεις όπως για παράδειγμα ένα έμφραγμα ή ένα τροχαίο και τέλος, θα χρειαστεί να επιλέξουν οι γιατροί ποιους θα κρατήσουν διασωληνωμένους και ποιους θα αποσωληνώσουν, προκειμένου να τους μεταφέρουν σε έναν άλλο θάλαμο για να καταλήξουν» σχολιάζει το μέλος του διοικητικού συμβουλίου του Ιατρικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης. Ο ίδιος εφιστά την προσοχή στους πολίτες λέγοντας πως οι επόμενες ημέρες, και κυρίως οι γιορτές του Πάσχα είναι μια κρίσιμη περίοδος καθώς δεν θα πρέπει να υπάρξει διασπορά του ιού στην κοινότητα.
Να μην νοσήσουν οι νοσηλευτές
Σύμφωνα με επιστήμονες που μίλησαν στη «ΜτΚ» ένας δεύτερος παράγοντας από τον οποίο εξαρτώνται οι αντοχές του Εθνικού Συστήματος Υγείας σχετίζεται με τα περιστατικά που φιλοξενούνται σε κάθε κλινική και το προσωπικό που εξυπηρετεί αυτά τα περιστατικά, δεδομένου του γεγονότος ότι τα κενά και οι ελλείψεις σε γιατρούς και νοσηλευτές στην χώρα μας είναι πολλά. «Δεν έχουν ούτε το χρόνο, ούτε το καθαρό μυαλό, ούτε να αναλώσιμα για να εξυπηρετήσουν όλα τα περιστατικά. Εάν μια νοσοκόμα κολλήσει κατά λάθος κορονοϊό τα συμπτώματα θα τα εμφανίσει σε πέντε περίπου ημέρες. Αυτές τις πέντε μέρες θα είναι ασυμπτωματική και δυνητικά θα μπορεί να διασπείρει τον ιό. Όταν λοιπόν, εμφανίσει τα συμπτώματα η κλινική θα πρέπει να κλείσει, να μπει όλη η κλινική σε καραντίνα και να ξεκινήσουν αλυσιδωτές επιπτώσεις» αναφέρουν στη «ΜτΚ» υγειονομικοί.
Χρόνος παραμονής σε ΜΕΘ
Σε ό,τι αφορά τον μέσο όρο νοσηλείας ενός περιστατικού COVID-19 σε Μονάδα Εντατικής Θεραπείας αυτός παραμένει άγνωστος μέχρι στιγμής. «Έχει διαφορά όμως εάν όλοι όσοι νοσήσουν θα νοσήσουν σε ένα μήνα όλοι μαζί ή μέσα σε τρεις τέσσερις μήνες, που θα είναι κάτι πιο διαχειρίσιμο» σχολιάζει ο Νίκος Καρανταγλής. «Άλλος μπορεί να χρειάζεται μια βδομάδα κι άλλος δεκαπέντε μέρες. Αυτό είναι απρόβλεπτο» υποστηρίζει από την πλευρά του ο πρόεδρος του Ιατρικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης, Νίκος Νίτσας, ο οποίος σημειώνει πως μέχρι στιγμής ως χώρα πάμε καλά.
Με την απαγόρευση της κυκλοφορίας και τον κατ’ οίκον περιορισμό η κυβέρνηση αλλά και οι υγειονομικοί επιθυμούν επίσης να κερδίσουν… χρόνο, καθώς σε ορισμένες κλίνες νοσηλεύονται ακόμα περιστατικά που παρουσίασαν επιπλοκές λόγω της εποχικής γρίπης. «Τα νοσοκομεία έχουν συγκεκριμένο αριθμό κλινών για περιπτώσεις COVID-19. Στα υπόλοιπα κρεβάτια εξακολουθούν να φιλοξενούνται άτομα που τραυματίζονται ή παθαίνουν έμφραγμα και χρειάζονται κλίνες σε ΜΕΘ» αναφέρει χαρακτηριστικά γιατρός, ο οποίος ξεκαθαρίζει πως σε μια ΜΕΘ που υπάρχει ασθενής με κορονοϊό δεν μπορεί να νοσηλευτεί ασθενής με άλλο πρόβλημα ή νόσημα.
Ολόκληρα συστήματα… γονάτισαν
Όπως υποστηρίζει ο πρόεδρος του Πανελληνίου Ιατρικού Συλλόγου, Αθανάσιος Εξαδάκτυλος (φωτ.)είναι πολύ σημαντικό να εξακολουθήσουν οι πολίτες να τηρούν τα μέτρα, να περιορίζουν τις επαφές τους και να «μένουν στο σπίτι». «Βλέπουμε πλούσιες χώρες, με καλύτερα συστήματα υγείας που ήταν σίγουρες πως θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν μια πανδημία να γονατίζουν σε καθημερινή βάση. Επίσης χώρες πιο φτωχιές με λιγότερες δυνατότητες όπως η Ελλάδα που βασίστηκαν στην λογική της καραντίνας κατάφεραν να έχουν τις λιγότερες απώλειες, τουλάχιστον μέχρι τώρα» υποστηρίζει ο κ. Εξαδάκτυλος.
«Για να σταθεί όμως η κοινωνία όρθια, κάποιοι άνθρωποι πρέπει να εργάζονται. Κάποιοι άνθρωποι πρέπει να συνεχίσουν να εργάζονται. Δεν μπορούμε να καθίσουμε όλοι στα σπίτια μας γιατί θα πρέπει να συνεχίσει και οι οικονομία. Για να έχουμε περιορισμό της πανδημίας πρέπει όσοι δεν έχουμε δουλειά, να περιοριστούμε στα σπίτια μας» σχολιάζει ο κ. Εξαδάκτυλος. «Έχουν περάσει τρεις βδομάδες εγκλεισμού και μέχρι στιγμής τα νούμερα είναι καλά. Το επόμενο διάστημα ωστόσο θα δοκιμαστεί η υπομονή μας και τα όριά μας» τονίζει ο πρόεδρος του Πανελληνίου Ιατρικού Συλλόγου. Σχολιάζει ότι η άρση των μέτρων θα γίνει κατά πάσα πιθανότητα σταδιακά. «Πρακτικά το σύστημα στην Ιταλία και την Αμερική κράσαρε» απαντά ο κ. Εξαδάκτυλος μιλώντας για τις αντοχές του ΕΣΥ. «Εμείς δεν έχουμε έξαλλους ανθρώπους, άτομα να ξαπλώνουν στους διαδρόμους των νοσοκομείων γιατί δεν έχουν που αλλού να πάνε, να μην έχουν τι να κάνουν τις σορούς, να βάζουν τέσσερις ασθενείς πάνω σε έναν αναπνευστήρα. Αυτό είναι το κρασάρισμα του συστήματος και όπως βλέπουμε κρασάρουν εκείνα τα συστήματα που πίστευαν ότι είναι ανίκητα. Ο κίνδυνος πάντα υπάρχει. Ωστόσο αυτή τη στιγμή το ΕΣΥ ανταποκρίνεται εντός των δυνατοτήτων του και δεν χρησιμοποιεί ούτε τις εφεδρείες» λέει ο πρόεδρος του Πανελληνίου Ιατρικού Συλλόγου. Μιλώντας για το ενδεχόμενο να υπάρξει δεύτερο κύμα της πανδημίας ο κ. Εξαδάκτυλος αναφέρει πως κάτι τέτοιο συνηθίζεται, ξεκαθαρίζοντας πως θα είναι άμεσο εάν οι πολίτες χαλαρώσουν ή αργότερα προς το φθινόπωρο λόγω της εποχικότητας των ιών. «Υπάρχουν βέβαια και περιπτώσεις ιών που δεν είχαμε δεύτερο κύμα, όπως για παράδειγμα συνέβη με τον SARS» λέει ο κ. Εξαδάκτυλος.
Ο καθηγητής Μικροβιολογίας του ΕΚΠΑ και πρόεδρος της Επιτροπής Λοιμώξεων του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Αττικό, Σπύρος Πουρνάρας (φωτ.) σχολιάζει στη «ΜτΚ» πως ο κορονοϊός τεστάρει τις αντοχές του συστήματος. «Αρκετοί ασθενείς χρειάζονται ΜΕΘ. Για αυτό το λόγο πρέπει να προφυλάξουμε το δημόσιο σύστημα υγείας από υπερβολική πίεση. Υψηλό ποσοστό μάλιστα αυτών που νοσηλεύονται σε ΜΕΘ μπορεί να καταλήξουν. Μέχρι στιγμής πάντως, οι αριθμοί είναι καλοί. Έχουμε σχετικά λίγους διασωληνωμένους και λιγότερα κρούσματα σε σχέση με άλλες χώρες. Αλλά θα πρέπει αυτή η κατάσταση να συνεχιστεί υπομονετικά μέχρι τα τέλη Απριλίου. Αν χαλαρώσουμε, δεν είναι δύσκολο να γίνουμε γρήγορα Ισπανία ή Ιταλία» λέει ο κ. Πουρνάρας. «Αν οι αριθμοί συνεχίσουν να παραμένουν χαμηλοί, θα ξεκινήσει η ζωή, σιγά σιγά, να επανέρχεται» αναφέρει.
Ο ίδιος υποστηρίζει πως όταν ξεκινήσουν τα πειράματα αντισωμάτων περί τα τέλη Μαΐου θα γνωρίζουμε τον ακριβή αριθμό των ανθρώπων που μολύνθηκαν και άρα την ακριβή θνητότητα από τον ιό. Εκτιμά ο κ. Πουρνάρας ότι στην Ελλάδα ένας πολύ μικρός αριθμός ανθρώπων έχει ανοσία στον ιό και πως τον χειμώνα ενδεχομένως ο ιός θα… ξυπνήσει εκ νέου. «Ο Έλληνας πάντως, στα δύσκολα πειθαρχεί και αγωνίζεται ενωμένος. Το είδαμε στους πολέμους, το είδαμε και το 2015 το βλέπουμε και τώρα. Ο Έλληνας κάνει καμιά φορά νάζια, δεν είναι όμως απείθαρχος και αυτό μας έχει φέρει καλά αποτελέσματα και αυτή τη φορά» καταλήγει ο κ. Πουρνάρας.
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 12 Απριλίου 2020