Βαριές ποινές για τους servicers, αλλά και «κούρεμα» έως 28% στις ρυθμίσεις οφειλών μέσω του Εξωδικαστικού Μηχανισμού φέρνει το νέο νομοσχέδιο του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών που βρίσκεται σε δημόσια διαβούλευση, πριν κατατεθεί και ψηφιστεί στη Βουλή, πιθανότατα εντός του Νοεμβρίου.
Αυστηρές κυρώσεις έως 500.000 ευρώ για τους servicers
Την υποχρέωση αναλυτικής παρουσίασης όλων των στοιχείων οφειλών των δανειοληπτών (μέσω ψηφιακών πλατφορμών), όπως τη διάρκεια, το ύψος και το επιτόκιο κ.λπ. θα έχουν από τον Μάρτιο 2024 οι εταιρείες διαχείρισης δανείων, όταν θα τεθεί σε λειτουργία το σύστημα προσωποποιημένης πληροφόρησης.
Επιπλέον, μετά την υποβολή αίτησης θα έχουν την υποχρέωση εντός 30 ημερών να δώσουν στους ενδιαφερόμενους όλες τις λεπτομέρειες της οφειλής, με παράλληλη απαγόρευση παρενόχλησης κατά την επικοινωνία, ενώ θα τεθεί σε λειτουργία ένα αυστηρό πλαίσιο διαφάνειας και καλύτερης ενημέρωσης των δανειοληπτών.
Σημειώνοντας ότι στο νομοσχέδιο προβλέπονται και αυστηρές κυρώσεις έως 500.000 ευρώ, καθώς και ανάκληση αδείας σε περίπτωση παραβίασης των ισχυουσών διατάξεων.
«Κούρεμα» στα χρέη, σταθερό επιτόκιο και… παραλογισμός των funds
Επιπλέον, καθιερώνεται η υποχρέωση της εταιρείας να προσφύγει στη Δικαιοσύνη με αποδεικτικά στοιχεία στην περίπτωση απόρριψης αίτησης ευάλωτου δανειολήπτη και τα στοιχεία αυτά θα πρέπει να αιτιολογούν ότι ο δανειολήπτης δεν είναι πραγματικά ευάλωτος, ώστε να απορριφθεί η αίτηση ρύθμισης.
Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, ευάλωτοι ορίζονται οι οφειλέτες με εισόδημα έως 7.000 ευρώ συν 3.500 ευρώ για κάθε ανήλικο τέκνο, με ανώτατο όριο 21.000 ευρώ και αξία ακίνητης περιουσίας έως 120.000 ευρώ, συν 15.000 ευρώ για κάθε παιδί, με ανώτατο όριο τις 180.000 ευρώ.
Αξίζει να σημειωθεί ότι σύμφωνα με τα στοιχεία της Γενικής Γραμματείας Χρηματοπιστωτικού Τομέα και Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους, σχεδόν μία στις δύο προτάσεις ρύθμισης του εξωδικαστικού που απορρίπτονται από τους servicers αντιστοιχούν σε ευάλωτους οφειλέτες, οι οποίοι με το νέο καθεστώς θα μπορέσουν να ρυθμίσουν τις οφειλές τους και να τις αποπληρώσουν σταδιακά διασώζοντας την κατοικία τους.
Funds και servicers σε πολλές περιπτώσεις λειτουργούν με τρόπο που απέχει από την επίτευξη ενός εύλογου ποσοστού κερδοφορίας, απορρίπτοντας τις ρυθμίσεις που προτείνει αυτοματοποιημένα ο αλγόριθμος (με τον οποίο είχαν συμφωνήσει), έχοντας σαν μοναδική τους επιδίωξη το κέρδος με κάθε τίμημα και κόστος.
Ο βασικός λόγος για τις απορρίψεις ήταν ότι οι πιστωτές αξιολόγησαν ως ανεπαρκή την οικονομική δυνατότητα αποπληρωμής του οφειλέτη. Δηλαδή έκριναν ότι δεν είχε επαρκή εισοδήματα για να εξυπηρετήσει τη ρύθμιση. Κι εδώ η λογική σηκώνει τα χέρια ψηλά. Μπαίνει κάποιος στον εξωδικαστικό γιατί δεν μπορεί να πληρώσει τα χρέη του αλλά οι πιστωτές τον απορρίπτουν για αυτόν τον λόγο, ο απόλυτος παραλογισμός. Προφανώς αν μπορούσε να ανταποκριθεί στα χρέη του δεν θα έκανε τον κόπο να καταφύγει στον μηχανισμό.
Από την άλλη πλευρά, δεν λείπουν και οι απορρίψεις προτάσεων του μηχανισμού από τους οφειλέτες οι οποίοι δεν συναινούν σε άρση τραπεζικού απορρήτου, προφανώς γιατί είναι ευάλωτοι μόνο στα χαρτιά και κρύβουν εισοδήματα…
Παράλληλα, με τον νομοσχέδιο αλλάζει ο αλγόριθμος του εξωδικαστικού με αποτέλεσμα να προκύπτει έως και 28% υψηλότερο «κούρεμα» το οποίο υποχρεώνεται το fund να αποδεχτεί. Εφόσον το fund διαθέτει στοιχεία ότι δεν είναι ευάλωτος ο «κόκκινος» δανειολήπτης, μπορεί να προσφύγει στα δικαστήρια. Ο οφειλέτης διατηρεί το δικαίωμα να απορρίψει την πρόταση. Τα κυμαινόμενα επιτόκια (Euribor συν 2,5% ή 3% ανάλογα με το εάν υπάρχουν εμπράγματες εξασφαλίσεις ή μη) αντικαθίστανται από σταθερό επιτόκιο 3% για τρία χρόνια.
Ακόμα, επεκτείνεται η δυνατότητα ένταξης στον εξωδικαστικό στα πρόσωπα που «κληρονόμησαν» οφειλές προς το δημόσιο και Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης, που έχουν βεβαιωθεί σε βάρος επιχειρήσεων που έχουν κλείσει, μέσω της συμπλήρωσης της διάταξης και της άμεσης έκδοσης της σχετικής υπουργικής απόφασης.
Ενδυναμώνεται ο φορέας απόκτησης και επαναμίσθωσης ακινήτων
Με βελτιωτικές κινήσεις επιδιώκεται να ενισχυθεί και ο Φορέας απόκτησης και επαναμίσθωσης ακινήτων.
Συγκεκριμένα, προβλέπεται έκπτωση 30% επί της τιμής πρώτης προσφοράς (εμπορική τιμή) κατά την απόκτησή τους, η οποία μεταφέρεται στο τέλος της διαδικασίας και στον οφειλέτη ο οποίος επιθυμεί να επαναγοράσει το ακίνητό του.
Με τις έως τώρα ισχύουσες διατάξεις, η δυνατότητα ανάκτησης ακινήτου δίνεται μετά την πάροδο 12ετίας και αφού έχει μεσολαβήσει η καταβολή ενοικίου χρήσης. Με τις αλλαγές το όριο των 12 ετών καταργείται και η επαναγορά μπορεί να γίνει νωρίτερα, χωρίς να απαιτείται από τον οφειλέτη να πληρώσει τα μισθώματα των 12 ετών.
Παράλληλα, εξομοιώνεται η φορολόγηση του Φορέα με το φορολογικό καθεστώς των εταιριών που επενδύουν και διαχειρίζονται ακίνητα που παράγουν εισόδημα (REICs), και θεσπίζεται η υποχρέωση εκ μέρους του οφειλέτη της πρόσβασης του εμπειρογνώμονα στην κατοικία προκειμένου να καταγράψει την πραγματική κατάσταση και αξία του ακινήτου, ενώ εάν διαπιστωθούν παραβάσεις που οδηγούν σε πλήρη αδυναμία νομιμοποίησης λόγω του θεσμικού πλαισίου, θα απαλλάσσεται ο Φορέας από την υποχρέωση αγοράς.
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 05.11.2023