Την άποψη πως το σχέδιο ανάπλασης «μπορεί να μετατρέψει τη ΔΕΘ-Helexpo σε ένα σύγχρονο εκθεσιακό κέντρο με προστιθέμενη αξία για τη Θεσσαλονίκη και τη Βόρεια Ελλάδα» εκφράζει μιλώντας στη «ΜτΚ» ο βουλευτής Β’ Θεσσαλονίκης, Τομεάρχης Περιβάλλοντος και Ενέργειας ΣΥΡΙΖΑ και πρώην αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Σωκράτης Φάμελλος.
Ο κ. Φάμελλος αναφέρεται αναλυτικά σε όλα όσα έγιναν για το θέμα επί ημερών κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ και όσα ακολούθησαν της εξαγγελίας του τότε πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα από το βήμα της ΔΕΘ. Τονίζει πως την περίοδο 2016-2019 δεν υπήρχε καμία αντίδραση από δήμους ή φορείς της δυτικής Θεσσαλονίκης σε ό,τι αφορά την ανάπλαση της ΔΕΘ στο χώρο όπου σήμερα βρίσκεται, ενώ σχολιάζει και το γεγονός πως στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, μεταξύ αυτών και πρώην βουλευτές του κόμματος, διαφωνούν με την ανάπλαση που είχε δρομολογηθεί επί ημερών ΣΥΡΙΖΑ υποστηρίζοντας ότι: «διαφωνίες εκφράζουν λίγα στελέχη, ως προσωπική άποψη, κάτι που είναι έκφραση δημοκρατίας».
Ποιες ενέργειες και ποιες διαδικασίες έγιναν επί των ημερών σας στο υπουργείο Περιβάλλοντος σε ό,τι αφορά το έργο της Ανάπλασης της ΔΕΘ;
Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ και ο Αλέξης Τσίπρας πήραν σειρά πρωτοβουλιών για την αναπτυξιακή και γεωπολιτική αναβάθμιση της Θεσσαλονίκης, του ρόλου της στα Βαλκάνια, αλλά και την αναβάθμιση της περιβαλλοντικής προστασίας και της ποιότητας ζωής. Ξεκινήσαμε σοβαρές παρεμβάσεις αναπλάσεων και έργων υποδομής και ξεμπλοκάραμε έργα που έμεναν παγωμένα για χρόνια (π.χ. Μετρό και ΠΑΘΕ). Με την ίδια στρατηγική εξωστρέφειας και βιώσιμης ανάπτυξης ξεκίνησαν οι αναπλάσεις των πρώην στρατοπέδων Παύλου Μελά και Κόδρα και η απόδοσή τους στους δήμους, η ανάπλαση της Δυτικής Εισόδου και το Μουσείο Ολοκαυτώματος, το γήπεδο του ΠΑΟΚ και η ανάπλαση της ΔΕΘ. Τον Σεπτέμβριο του 2016, ο Αλέξης Τσίπρας ανακοίνωσε την Ανάπλαση της ΔΕΘ μετά από εισήγηση της διοίκησής της και όλων των παραγωγικών φορέων. Η Helexpo-ΔΕΘ κατέθεσε το φάκελο του Ειδικού Χωρικού Σχεδίου (ΕΧΣ) για προέγκριση στο ΥΠΕΝ, που ολοκληρώθηκε ταχύτατα σε 4 μήνες (23/11/17). Τον Σεπτέμβριο του 2018, κατατέθηκε στο ΥΠΕΝ η μελέτη του ΕΧΣ και η Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων. Μετά τον έλεγχό τους, το Μάρτιο του 2019, ξεκίνησε η δημόσια διαβούλευση, ενώ, τον Απρίλιο 2019, διοργανώσαμε ημερίδα του ΥΠΕΝ στη Θεσσαλονίκη για την ουσιαστική συνδιαμόρφωση του σχεδίου με όλους τους φορείς και προχωρήσαμε σε βελτιώσεις, αξιοποιώντας και την πρόταση του δήμου Θεσσαλονίκης. Τον Ιούνιο του 2019, είχε διαμορφωθεί η τελική πρόταση του ΕΧΣ με εργώδη συνεργασία ΥΠΕΝ και Helexpo-ΔΕΘ, και μπαίναμε στην τελική ευθεία για την έκδοση του ΠΔ.
Ποια τα οφέλη που προκύπτουν από την ανάπλαση του εκθεσιακού κέντρου στην υπάρχουσα θέση;
Η ανάπλαση της ΔΕΘ αναβαθμίζει το κέντρο της Θεσσαλονίκης και λειτουργεί ως αναπτυξιακό, περιβαλλοντικό και πολεοδομικό εργαλείο, γιατί βελτιώνει την καθημερινότητα αλλά και την οικονομία. Είναι έργο μητροπολιτικού επιπέδου που αναβαθμίζει τη φυσιογνωμία της πόλης. Σήμερα ο χώρος της ΔΕΘ είναι αρχιτεκτονικά και λειτουργικά υποβαθμισμένος. Χαρακτηρίζεται από αποσπασματικότητα και ετερόκλητες κατασκευές, επεκτάσεις και κάγκελα, δύσκολη έως αδύνατη πρόσβαση πολιτών, πεζών, ποδηλατών και απουσία ελεύθερων χώρων και πρασίνου για την πόλη. Το σχέδιο ανάπλασης ανατρέπει αυτή την εικόνα και μπορεί να μετατρέψει τη ΔΕΘ-Helexpo σε ένα σύγχρονο εκθεσιακό κέντρο με προστιθέμενη αξία για τη Θεσσαλονίκη και τη Βόρεια Ελλάδα, αλλά και σε ένα τοπόσημο με ενσωμάτωση του αρχιτεκτονικού παρελθόντος και όσο το δυνατόν περισσότερο ελεύθερο χώρο για τους πολίτες. Μια νέα ΔΕΘ μπορεί να στηρίξει ουσιαστικά και γρήγορα την ανάκαμψη και το διεθνή ρόλο της Θεσσαλονίκης που έχει τόσο πολύ ανάγκη σήμερα.
Οι αιρετοί που διεκδικούν τη μεταφορά της ΔΕΘ στα δυτικά αναφέρουν πως με τη χωροθέτησή της στη Σίνδο δημιουργούνται συνθήκες «σταθερής ισόρροπης και δίκαιης ανάπτυξης της ευρύτερης περιοχής, ιδιαίτερα του υποβαθμισμένου από έλλειψη υποδομών δυτικού τομέα». Συμφωνείτε και αν ναι, γιατί διαχρονικά οι κυβερνήσεις δεν έχουν δείξει έμπρακτα το ενδιαφέρον τους για την αναβάθμιση της δυτικής πλευρά της πόλης;
Ο τρόπος αξιοποίησης της ΔΕΘ ήταν αντικείμενο πολύχρονης συζήτησης. Υπήρχε παλιότερα πρόταση για μετακίνηση στα δυτικά που όμως δεν προχωρούσε και κατέληξε ανέφικτη και λόγω της κρίσης. Η πρωτοβουλία του 2016, έκλεισε αυτή τη συζήτηση με μία ευρεία συμμετοχική διαδικασία για την πόλη και σηματοδότησε την απομάκρυνση από μια πρακτική του παρελθόντος με ωραία λόγια αλλά λίγα έργα. Τότε, όλοι οι φορείς της πόλης συντάχθηκαν με αυτό το σχέδιο. Δεν υπήρχε το ’16-’19 καμία αντίδραση από δήμους ή φορείς της δυτικής Θεσσαλονίκης.
Υπάρχει πράγματι διαχρονική εγκατάλειψη της δυτικής Θεσσαλονίκης από τις κυβερνήσεις ΝΔ και ΠΑΣΟΚ. Για το λόγο αυτό, η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ δρομολόγησε εφικτά έργα ανάπτυξης και αναβάθμισης της περιοχής αυτής, παρ’ όλα τα μνημονιακά δεσμά. Πέρα από τη δυτική είσοδο και το Μουσείο Ολοκαυτώματος και το πρώην στρατόπεδο Παύλου Μελά, σας αναφέρω το διαμετακομιστικό κέντρο, την αναβάθμιση του οικισμού Αγία Σοφία, την καταπολέμηση της δυσοσμίας και τα έργα περιβαλλοντικής αναβάθμισης στα ΕΛΠΕ, το δίκτυο φυσικού αερίου σε Χαλάστρα και Κουφάλια, το Φορέα Θερμαϊκού Κόλπου, την οργάνωση βιομηχανικής ζώνης Καλοχωρίου, την ύδρευση ΔΕ Αξιού και πολλά έργα κοινωνικών υποδομών. Δυστυχώς πολλές από αυτές τις παρεμβάσεις πάγωσε η κυβέρνηση της ΝΔ.
Το ζήτημα της ανάπλασης της ΔΕΘ θεωρείται λήξαν και ποιοι είναι οι κίνδυνοι που προκύπτουν για το έργο αλλά και την ίδια την πόλη από την επανέναρξη μιας τέτοιας συζήτησης; Φοβάστε πως αυτή η συζήτηση που άνοιξε εκ νέου μπορεί να διχάσει για άλλη μια φορά την Θεσσαλονίκη;
Ενστάσεις και διαφορετικές απόψεις μπορούν να υπάρχουν αλλά η ανάπλαση της ΔΕΘ προχώρησε με συμφωνία όλων των παραγωγικών και αυτοδιοικητικών φορέων. Δεν πρέπει να επιστρέψουμε σε μία συζήτηση εσωστρέφειας αλλά, να εξασφαλίσουμε ότι η ανάπλαση της ΔΕΘ θα έχει μεγαλύτερο κοινωνικό όφελος για την πόλη, ότι θα συνδυαστεί με το Μετρό που καθυστερεί απαράδεκτα, ότι θα χρηματοδοτηθεί από πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης, ότι θα συνδυαστεί με περαιτέρω απόδοση ελεύθερου χώρου. Σε αυτή την απαραίτητη συζήτηση δεν βλέπουμε να συμμετέχει ούτε η κυβέρνηση, ούτε άλλοι φορείς και κόμματα.
Πώς απαντάτε στο γεγονός ότι ενώ η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ προώθησε το έργο της ανάπλασης, σήμερα στελέχη σας τάσσονται υπέρ της μεταφοράς στα δυτικά;
Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, ο Αλέξης Τσίπρας και το κόμμα μας συνολικά καταλήξαμε στην προώθηση του σχεδίου ανάπλασης της ΔΕΘ και συνεχίζουμε να το στηρίζουμε. Διαφωνίες εκφράζουν λίγα στελέχη, ως προσωπική άποψη, κάτι που είναι έκφραση δημοκρατίας στον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ. Αυτό όμως δεν αλλάζει τη θέση μας και τη στήριξη στο εγχείρημα.
Από την άλλη όμως, βουλευτές και δήμαρχοι της ΝΔ και του ΚΙΝΑΛ-ΠΑΣΟΚ θέτουν θεσμικά αντιρρήσεις, αντιτιθέμενοι με τον κύριο Μητσοτάκη και την κυρία Γεννηματά. Εμείς, από την πλευρά μας, παραμένουμε συνεπείς και συνεισφέρουμε στην πρόοδο της Θεσσαλονίκης, ελέγχοντας παράλληλα ότι δεν θα γίνει καμία έκπτωση στην εξασφάλιση του δημόσιου οφέλους και στις περιβαλλοντικές/χωροταξικές παραμέτρους της ανάπλασης και εξασφαλίζοντας ότι η μισή τουλάχιστον έκταση της ΔΕΘ θα αποτελέσει μητροπολιτικό πάρκο και θα αποδοθεί στους πολίτες.
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 24 Ιανουαρίου 2021