Η Ελλάδα έχει προειδοποιήσει ότι τα ρωσικά πλήγματα στις υποδομές της Ουκρανίας συνέβαλαν στον υπερδιπλασιασμό των τιμών του ηλεκτρικού ρεύματος αυτό το καλοκαίρι στη νοτιοανατολική Ευρώπη, υπογραμμίζοντας τα τρωτά σημεία των αγορών ενέργειας της ΕΕ.
Συγκεκριμένα, όπως αναφέρεται σε άρθρο των Financial Times, ο Έλληνας πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, κάλεσε τις Βρυξέλλες να αντιμετωπίσουν επειγόντως την «παρατεταμένη κρίση» στην αγορά ενέργειας η οποία έχει οδηγήσει τις τιμές σε τόσο ακραία επίπεδα που απαιτεί επείγουσα «πολιτική απάντηση».
Σε επιστολή του προς την Κομισιόν την οποία δημοσιοποίησαν οι Financial Times, ο Κυριάκος Μητσοτάκης ανέφερε ότι οι τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος αυξήθηκαν τον Αύγουστο από 60 ευρώ ανά μεγαβατώρα σε 130 ευρώ. Παράλληλα, κάλεσε την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν να αξιοποιήσει τη δεύτερη πενταετή θητεία της ως πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για να «αναλάβει το καθήκον να προωθήσει μεγαλύτερη διασυνοριακή δυναμικότητα» για να αποφευχθούν τέτοιες καταστάσεις στο μέλλον.
Σημαντικοί παράγοντες στην άνοδο της τιμής ρεύματος σε Ελλάδα, Ουγγαρία και Ρουμανία είναι οι παρατεταμένοι καύσωνες, και η λειψυδρία με αποτέλεσμα πολλοί ταμιευτήρες νερού που τροφοδοτούσαν υδροηλεκτρικά εργοστάσια να «ξεραθούν».
Η αγορά ενέργειας έχει γίνει ένα «ακατανόητο μαύρο κουτί»
Σύμφωνα, όμως, με όσα μεταδίδουν οι FT, ο Έλληνας πρωθυπουργός σημειώνει ότι βασικός παράγοντας στο ράλι των τιμών είναι και οι επιθέσεις της Ρωσίας κατά του δικτύου της Ουκρανίας. Το Κίεβο ήταν προηγουμένως καθαρός εξαγωγέας ηλεκτρικής ενέργειας, αλλά φέτος άρχισε να εισάγει σημαντικές ποσότητες ενέργειας από τους γείτονές του στην ΕΕ.
Μετά τους σφοδρούς ρωσικούς βομβαρδισμούς το πρώτο εξάμηνο του 2024, η Ουκρανία αύξησε σχεδόν έξι φορές τις εισαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας σε σύγκριση με το 2023, σύμφωνα με στοιχεία της ExPro Electricity. «Αυτό είναι άλλο ένα κόστος που επιβάλλει στις οικονομίες μας ο καταστροφικός πόλεμος της Ρωσίας», γράφει ο Έλληνας πρωθυπουργός, ενώ ζητά επίσης καλύτερη εποπτεία της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, την οποία αποκαλεί ένα «ακατανόητο μαύρο κουτί, ακόμη και για τους ειδικούς».
«Αισθανόμαστε ότι υπάρχει μια μίνι ενεργειακή κρίση για την οποία κανείς δεν μιλάει», ανέφερε χαρακτηριστικά ένας Έλληνας κυβερνητικός αξιωματούχος στους FT, πριν από την αποστολή της επιστολής στις Βρυξέλλες την Παρασκευή.
Πέραν της Ελλάδας, ξαφνικές ανατιμήσεις στη χονδρική αγορά ενέργειας κατά τους θερινούς μήνες αντιμετώπισαν, μεταξύ άλλων, η Βουλγαρία, η Ρουμανία, η Ουγγαρία και η Κροατία, με τους FT να αναφέρουν ότι οι τιμές στη νοτιοανατολική Ευρώπη υπερδιπλασιάστηκαν κατά τους θερινούς μήνες.
Russian attacks are breaking EU electricity market, Greece warns https://t.co/UpYgtULCPJ
— FT Energy (@ftenergy) September 13, 2024
Η κίνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη έρχεται λίγες ημέρες αφότου ο πρώην πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και τέως πρωθυπουργός της Ιταλίας, Μάριο Ντράγκι, πρότεινε ριζικές αλλαγές στην ενεργειακή αγορά και στο σύστημα καθορισμού τιμών, στην πολυαναμενόμενη έκθεσή του για την ανταγωνιστικότητα της ΕΕ που υπέβαλε στην Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Αξίζει να σημειωθεί πως ο Κυριάκος Μητσοτάκης επισήμανε το εν λόγω πρόβλημα στη συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε στη ΔΕΘ, όπου υπογράμμισε τα επίμονα προβλήματα της περιοχής με τις υψηλές τιμές ηλεκτρικής ενέργειας.
«Υπάρχει μια θεμελιώδης στρέβλωση στην αγορά ενέργειας της νοτιοανατολικής Ευρώπης» είπε χαρακτηριστικά. «Κάτι δεν λειτουργεί σωστά. Δεν περιμένω άμεσες λύσεις, αλλά τουλάχιστον ας ασχοληθεί κάποιος με αυτό».