Λίγες μέρες πριν την έναρξη της β' φάσης του διαγωνισμού για το υδροδοτικό δίκτυο της Αττικής σε ιδιώτη, το Συμβούλιο της Επικρατείας βάζει φρένο στη διαδικασία σύμπραξης δημοσίου και ιδιωτικού τομέα (ΣΔΙΤ).
Το κίνημα για το δημόσιο νερό έβλεπε αυτό τον διαγωνισμό ως προσπάθεια “ιδιωτικοποίησης από το παράθυρο ενός δημόσιου αγαθού” και κάνει λόγο για άλλη μια νίκη στην προσπάθεια ιδιωτικοποίησης του νερού.
Ο διαγωνισμός αφορούσε το σύνολο των παρεχόμενων υπηρεσιών που αφορούν στη λειτουργία, συντήρηση, επισκευή και αποκατάσταση των εγκαταστάσεων του εξωτερικού υδροδοτικού δικτύου συλλογής, αποθήκευσης και μεταφοράς του αδιύλιστου νερού από τις πηγές μέχρι την είσοδο των μονάδων επεξεργασίας του. Το Εξωτερικό Υδροδοτικό Σύστημα (ΕΥΣ) της Αττικής λειτουργούσε εδώ και δεκαετίες με την ΕΥΔΑΠ ΑΕ, η οποία κατέβαλλε ετήσιο τίμημα στην ΕΥΔΑΠ Παγίων, για την εκμετάλλευση των υποδομών ιδιοκτησίας της. Η σχετική σύμβαση μεταξύ των δύο εταιρειών έληξε τον Δεκέμβριο του 2019 και η κυβέρνηση αποφάσισε να προχωρήσει σε διαγωνισμό, ανοίγοντας τη διαδικασία σε ιδιώτες, ενώ η ΕΥΔΑΠ ΑΕ δεν συμμετείχε, γιατί εκ του καταστατικού της αυτό δεν προβλεπόταν. Το έργο των 291 εκατ. ευρώ διεκδικούν δύο σχήματα, οι συμπράξεις ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ- ΙΝΤΡΑΚΑΤ και ΑΚΤΩΡ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΕΙΣ-ΗΛΕΚΤΩΡ -ΑΚΤΩΡ και το επόμενο διάστημα αναμενόταν να προχωρήσει η β' φάση του διαγωνισμού. Η απόφαση του ΣτΕ ακύρωσε όλες τις πράξεις (προκήρυξη, απόφαση Υπουργού, απόφαση διυπουργικής επιτροπής) επειδή δεν πληρούσαν διατάξεις των νόμων 4812/2021 και 3389/2005, θεωρώντας την παροχή ύδρευσης ως ένα ενιαίο σύστημα από τις πηγές μέχρι τις βρύσες και ότι η ΕΥΔΑΠ και η Εταιρεία Παγίων ΕΥΔΑΠ «αποτελούν ενιαίο λειτουργικό σύστημα».
“Η κυβέρνηση προσπάθησε να δημιουργήσει ένα γιγαντιαίο ΣΔΙΤ από το οποίο κάποιοι ιδιώτες θα αποκόμιζαν περίπου 300 εκατ. ευρω πουλώντας μονοπωλιακά το νερό στους πολίτες της Αθήνας. Το ΣτΕ για άλλη μια φορά έρχεται να καλύψει την ανεπάρκεια της Πολιτείας απέναντι στην υποχρέωση της να προσφέρει κοινωνικές υπηρεσίες προς τους πολίτες, όπως είναι το καθαρό και φθηνό νερό για όλους. Είναι κρίσιμη η χρονική στιγμή που βγαίνει η απόφαση του ΣτΕ γιατί μόλις πολύ πρόσφατα η κυβέρνηση ακύρωσε την απόφαση του ΣτΕ κατά του Υπερταμείου. Το νερό δεν πωλείται, ούτε άμεσα ούτε έμμεσα” αναφέρει ο Γιώργος Αρχοντόπουλος πρόεδρος στο σωματείο εργαζομένων της ΕΥΑΘ και μέλος του κινήματος SOSτε το νερό.
Σύμφωνα με τον δικηγόρο Αλέξανδρο Σαριβαλλάση που ήταν ο ένας εκ των δύο, που εκπροσώπησαν την πλευρά του δημόσιου νερού σε όλες αυτές τις δίκες.
«Τα σημαντικότερα εκ της απόφασης 1886/2022 της μείζονος σύνθεσης του Δ’ Τμήματος:
1. Είναι ομόφωνη (7 δικαστές)
2. Δέχθηκε το έννομο συμφέρον όλων, πλην του σωματείου αποχέτευσης.
3. Δέχεται ότι
(α) η παροχή ύδρευσης είναι ένα ενιαίο σύστημα από τις πηγές μέχρι τις βρύσες και ότι η ΕΥΔΑΠ και η Εταιρεία Παγίων ΕΥΔΑΠ «αποτελούν ενιαίο λειτουργικό σύστημα»,
(β) το ως άνω «ενιαίο λειτουργικό σύστημα» πληροί τους όρους του Συντάγματος, όπως αυτοί ερμηνεύθηκαν από τις ΟλΣτΕ 1906/2014 και 190/2022, δεδομένου ότι αφενός η Εταιρεία Παγίων ΕΥΔΑΠ αποτελεί νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου και αφετέρου η ΕΥΔΑΠ ελέγχεται από το Δημόσιο δια της κατοχής της πλειοψηφίας, τουλάχιστον, του μετοχικού κεφαλαίου από αυτό [ Σημείωση : εννοεί η απόφαση ότι έτσι προβλέπεται από τις ως άνω αποφάσεις της Ολομελείας του ΣτΕ, αν και στην πραγματικότητα, ως γνωστόν, δεν έχουν εφαρμοστεί εξαιτίας της τελευταίας νομοθετικής ρύθμισης ]
(γ) η έννοια του άρθρου 114 του ν. 4812/2021, «κατά τη σύμφωνη προς το Σύνταγμα ερμηνεία», όπως και του νόμου περί ΣΔΙΤ, δηλ. του ν. 3389/2005, είναι ότι η παραχώρηση με ΣΔΙΤ είναι επιτρεπτή μόνο για την εκτέλεση «συγκεκριμένου κάθε φορά έργου ή την παροχή συγκεκριμένης υπηρεσίας» και όχι, όπως εν προκειμένω, «για την εν γένει συντήρηση και λειτουργία του ΕΥΣ στο σύνολό του».