Το μήνυμα πως η Ελλάδα ακολουθεί στη Μέση Ανατολή εξωτερική πολιτική αρχών, η οποία δεν είναι ούτε συγκυριακή ούτε συναλλακτική, καθώς και ότι είναι παρούσα και στην αιχμή του δόρατος, με έμφαση στο σχέδιο πέντε σημείων για την αποσυμπίεση της κρίσης, στέλνει ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης σε συνέντευξή του στην εφημερίδα Πρώτο Θέμα.
Στη σκιά της κλιμάκωσης της έντασης στη Μέση Ανατολή, ο κ. Γεραπετρίτης καταδεικνύει ότι μία από τις θεμελιώδεις αρχές της χώρας μας είναι η καταδίκη κάθε μορφής βίας ή τρομοκρατίας και επισημαίνει ότι στο πλαίσιο αυτό, η Ελλάδα καταδίκασε από την πρώτη στιγμή τις τρομοκρατικές επιθέσεις της Χαμάς και αναγνώρισε το δικαίωμα του Ισραήλ στην αυτοάμυνα, εντός των ορίων του Διεθνούς Δικαίου. «Καταθέσαμε εξαρχής ένα συγκεκριμένο πλάνο για την αποσυμπίεση της κρίσης, το οποίο περιελάμβανε όχι μόνον την καταδίκη της τρομοκρατίας, αλλά επιπλέον τη δημιουργία ανθρωπιστικών διαδρόμων, την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας προς όλους τους ευάλωτους, την απελευθέρωση όλων των ομήρων, τη μη στοχοποίηση αμάχων, καθώς και τη διενέργεια διεθνούς διάσκεψης για το ζήτημα της Μέσης Ανατολής» σημειώνει χαρακτηριστικά.
Αναδεικνύοντας έτι περαιτέρω τον ρόλο της Ελλάδας, ο υπουργός Εξωτερικών κάνει ειδική αναφορά στη συμμετοχή της χώρας μας στη διεθνή σύνοδο κορυφής για την ειρήνη που πραγματοποιήθηκε χθες Σάββατο ,στο Καΐρο. «Το Σάββατο βρεθήκαμε με τον πρωθυπουργό σε διεθνή διάσκεψη στην Αίγυπτο, στην οποία συμμετείχαν χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Αραβικού κόσμου για να συζητήσουμε για την αποκλιμάκωση της κρίσης» αναφέρει και ανακοινώνει ότι η Ελλάδα οργανώνει αποστολή ανθρωπιστικής βοήθειας για τους κατοίκους της Γάζας.
«Επιχειρησιακά, η Ελλάδα επεξεργάζεται όλα τα σενάρια, τόσο σε επίπεδο εσωτερικής ασφάλειας όσο και για την περίπτωση ύπαρξης νέων μεταναστευτικών ρευμάτων. Είμαστε έτοιμοι να διαχειριστούμε την οποιαδήποτε κρίση, όπως αποδείξαμε και στην περίπτωση του απεγκλωβισμού των Ελλήνων που βρίσκονταν στο Ισραήλ, όπου ήμασταν η πρώτη χώρα που ολοκλήρωσε τη μεταφορά πολιτών της που το επιθυμούσαν, με ασφαλή τρόπο, σε μόλις τέσσερις ημέρες, ενώ βοηθήσαμε και στη μεταφορά στην πατρίδα τους αλλοδαπών πολιτών από διάφορες χώρες» διαβεβαιώνει.
Αναφερθείς στην κατάσταση στη Μέση Ανατολή, τη χαρακτηρίζει εύθραυστη και προσθέτει ότι όπως απέδειξε και το αποτροπιαστικό γεγονός στο νοσοκομείο της Γάζας, από τη μία στιγμή στην άλλη μπορεί να υπάρξει καθολική επιδείνωση.
Στην κατάσταση αυτή, αντιτάσσει την ανάγκη να «είμαστε απολύτως προετοιμασμένοι να διαχειριστούμε την όποια περαιτέρω ένταση προκύψει στη Μέση Ανατολή».
Ξεχωριστή αναφορά κάνει και στις σχέσεις της Ελλάδας με το Ισραήλ και τις αραβικές χώρες. Συγκεκριμένα, επισημαίνει ότι η Ελλάδα έχει στρατηγική εταιρική σχέση με το Ισραήλ, η οποία συνυπάρχει και αναπτύσσεται παράλληλα με τις βαθιές παραδοσιακές σχέσεις με τις αραβικές χώρες.
Σε ό,τι αφορά τη θέση της Ελλάδας για τη διευθέτηση του Μεσανατολικού, επαναλαμβάνει τη διαχρονική θέση της χώρας μας για συνολική λύση των δύο κρατών, σύμφωνα με τις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. «Η διαυγής και συνεπής μας στάση έχει σωρεύσει στην Ελλάδα ένα σημαντικό διεθνές κεφάλαιο και εκτιμάται ιδιαιτέρως από τους εταίρους μας και τη διεθνή κοινότητα» παρατηρεί.
Σε ερώτηση αν με τις τελευταίες εξελίξεις διακυβεύονται τα στρατηγικής σημασίας σχέδια, όπως ο μεγάλος διάδρομος Ινδίας - Μ. Ανατολής – Ευρώπης και η ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ, ο Γιώργος Γεραπετρίτης εκτιμά πως δεν θα εμποδιστεί η συνέχιση των έργων αυτών από την κρίση στη Μέση Ανατολή, τονίζοντας παράλληλα την ανάγκη «να βρισκόμαστε σε διαρκή εγρήγορση για να αντιμετωπίζουμε με γρήγορα αντανακλαστικά τα νέα δεδομένα». «Είναι έργα μακράς πνοής, έργα που ωφελούν και ενώνουν. Η χώρα μας βρίσκεται στο προσκήνιο των νέων διεθνών εμπορικών και ενεργειακών οδών» σημειώνει.
Διάλογος με την Τουρκία: θα απαιτηθεί αυστηρή και καθολική εφαρμογή του Διεθνούς Δικαίου
Περαιτέρω, η συνέντευξη εστιάζεται στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, με τον Γ. Γεραπετρίτη να σημειώνει πως με τον ομόλογό του Χακάν Φιντάν εισήλθαν από τη σύνοδο του Βίλνιους σε μια διαδικασία συνεννόησης με καλή πίστη αλλά και συγκρατημένη αισιοδοξία. Αποτυπώνοντας το επίπεδο των επαφών, τονίζει πως βρίσκονται ακόμα στην αρχή μιας διαδικασίας διαλόγου και προχωρώντας σε μια σύντομη ανασκόπηση των διμερών σχέσεων, εκφράζει την πεποίθηση ότι η παρούσα κατάσταση με την αλλαγή ύφους σε επίπεδο ρητορικής και την αλλαγή στρατηγικής στο πεδίο με κλίμα ηρεμίας στο Αιγαίο συνιστούν σημαντική κατάκτηση, και δεν είναι ούτε αυτονόητα ούτε εύκολα βήματα.
Μάλιστα, θέλησε να διαμηνύσει εκ νέου πως η Ελλάδα προσέρχεται στο διάλογο με καλή προαίρεση και προσβλέπει σε θετικά αποτελέσματα. «Σε κάθε περίπτωση, για να επιτευχθεί πρόοδος στα μεγάλα μας θέματα θα απαιτηθεί διαβουλευτική ειλικρίνεια, συνέπεια στο κλίμα καταλλαγής και προσήλωση σε οικουμενικές και θεμελιώδεις αξίες, όπως κατεξοχήν η αυστηρή και καθολική εφαρμογή του διεθνούς δικαίου» καθιστά σαφές και προσθέτει: «Η δική μας διάθεση είναι να αγγίξουμε τις μεγάλες μας διαφορές με συνείδηση της ιστορικότητας της στιγμής και με πλήρη αντίληψη της συνθετότητάς τους. Προηγείται όμως να υπάρξουν απτά και διαρκή δείγματα συνέπειας και ειλικρίνειας».
Προτάσσει τη σημασία να συνεχιστεί το κλίμα ηρεμίας που επικρατεί και να προχωρήσει ο διάλογος και η συνεργασία των δύο χωρών με καλή πίστη και σεβασμό στο διεθνές δίκαιο. Σκοπός, όπως υπογραμμίζει, «είναι να προχωρούμε βήμα-βήμα σε θέματα που παραμένουν εκκρεμή επί μακρόν και να προλαμβάνουμε τις κρίσεις που μπορεί να προκύπτουν από τις διαφωνίες μας».
Στη συνέχεια ο Γ. Γεραπετρίτης κάνει ειδική μνεία στις συναντήσεις υψηλού επιπέδου μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, που πραγματοποιήθηκαν στην Αθήνα την προηγούμενη εβδομάδα για τη Θετική Ατζέντα και τον Πολιτικό Διάλογο. «Αμφότερες οι συναντήσεις διεξήχθησαν σε καλό κλίμα. Στις συνομιλίες για τη θετική ατζέντα έγινε επεξεργασία σειράς αμοιβαίως επωφελών συμφωνιών. Σκοπός μας είναι να εμβαθύνουμε τη συνεργασία μας σε σημαντικούς τομείς, όπως η επιχειρηματικότητα, ο τουρισμός, οι μεταφορές, η ενέργεια, οι επιστήμες, η γεωργία, το περιβάλλον, η νεολαία, η εκπαίδευση και ο αθλητισμός. Στον πολιτικό διάλογο συζητήθηκε ο τρόπος για τον καλύτερο συντονισμό στο θέμα της παράτυπης μετανάστευσης, υπό το φως και των τελευταίων εξελίξεων στη Μέση Ανατολή, και στο θέμα της κλιματικής κρίσης που απειλεί εξίσου τις δύο χώρες, με έμφαση στις πολιτικές πρόληψης και στην πολιτική προστασία. Σε μεταγενέστερο στάδιο θα αγγίξουμε και τη μείζονα διαφορά μας, τη μόνη που μπορεί να αχθεί ενώπιον διεθνούς δικαιοδοσίας, δηλαδή την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης» επισημαίνει.
Επόμενος σταθμός των διμερών επαφών θα είναι η συνάντηση του Νοεμβρίου για τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης και το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας που θα διεξαχθεί στη Θεσσαλονίκη στις 7 Δεκεμβρίου, με ατζέντα και σύνθεση που θα καθορισθεί με επιμέλεια των δύο υπουργών Εξωτερικών
Ερωτηθείς αν τον ανησυχεί το νέο αντιδυτικό και αντιαμερικανικό ξέσπασμα του Τούρκου προέδρου, ο υπουργός Εξωτερικών απαντά πως αποτελεσματική διπλωματία είναι αυτή που προετοιμάζεται για κάθε διαφοροποίηση και δουλεύει όλα τα πιθανά σενάρια. «Έχουμε κατακτήσει την τελευταία τετραετία την πολυτέλεια να μην ετεροκαθοριζόμαστε ως χώρα και να αποτελούμε σε διεθνές επίπεδο μέρος των λύσεων και όχι πηγή των προβλημάτων» υπογραμμίζει.
Αναφερόμενος στο Κυπριακό, τονίζει πως η Ελλάδα είναι σε συνεργασία και συνεχή επικοινωνία με την κυπριακή πλευρά και ότι θέτει πάντοτε το Κυπριακό σε όλα τα διεθνή φόρα και αποτελεί αντικείμενο συζήτησης και στις συνομιλίες της με την Τουρκία. «Εμμένουμε στην επίλυσή του κυπριακού στο πλαίσιο μιας διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας, σύμφωνα με τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ» επαναλαμβάνει και εκφράζει την πεποίθηση ότι η βελτίωση των ελληνοτουρκικών σχέσεων μπορεί να συμβάλει στην επανεκκίνηση των συνομιλιών για την εξεύρεση βιώσιμης λύσης του Κυπριακού.
Τέλος, ο κ. Γεραπετρίτης αναφέρεται στο ζήτημα του Φρέντη Μπελέρη, επαναλαμβάνοντας το μήνυμα στην Αλβανία, ότι η ευρωπαϊκή προοπτική της περνάει μέσα από τη συμμόρφωση με το ευρωπαϊκό κεκτημένο και τις θεμελιώδεις αρχές του Κράτους Δικαίου. «Η Ελλάδα σέβεται την ανεξαρτησία της αλβανικής δικαιοσύνης, εντούτοις, η απαγόρευση ορκωμοσίας του εκλεγμένου δημάρχου Χιμάρας, συνιστά μέτρο διοικητικό και όχι δικαστική απόφαση. Είναι δε μη αποδεκτός από την ευρωπαϊκή δικαιοκρατία ο περιορισμός του πολιτικού δικαιώματος του εκλέγεσθαι. Η Ελλάδα θα συνεχίσει να θέτει με σθένος και επιμονή το ζήτημα αυτό σε όλα τα διεθνή φόρα και στις εθνικές κυβερνήσεις και να φωτίζει τις δικαιικές της παραμέτρους» αναφέρει ο υπουργός Εξωτερικών και διαμηνύει καταληκτικά: «Η τήρηση της συμφωνίας για την παραπομπή της οριοθέτησης υφαλοκρηπίδας και αποκλειστικής οικονομικής ζώνης μεταξύ Ελλάδας και Αλβανίας στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης και ο σεβασμός των δικαιωμάτων της ελληνικής εθνικής μειονότητας είναι θέματα προφανώς συναφή με την ευρωπαϊκή πορεία της Αλβανίας».