Κανείς δεν μπορεί να προβλέψει πότε θα συμβεί ξανά μια εκτεταμένη διακοπή νερού όπως αυτή του περασμένου Μαρτίου, γιατί δεν μπορεί να γίνει ολική συντήρηση του αγωγού της Αραβησσού όσο αυτός είναι εν λειτουργία-και για να κλείσει χρειάζεται να αυξηθεί η τροφοδοσία νερού από τον Αλιάκμονα. Αυτό θα συμβεί το νωρίτερο το 2022, οπότε και αναμένεται να ολοκληρωθεί το έργο επέκτασης της δυναμικότητας του διυλιστηρίου νερού, σύμφωνα με τον πρόεδρο και διευθύνοντα σύμβουλο της ΕΥΑΘ Γιάννη Κρεστενίτη.
Αν και κατανοεί εν μέρει την αντίδραση όσων κατά την πολυήμερη διακοπή νερού τασσόταν υπέρ της ιδιωτικοποίησης της ΕΥΑΘ, τη θεωρεί λάθος, όχι μόνο για ιδεολογικούς αλλά και για οικονομικούς όρους. Όσο για το ενδεχόμενο πώλησης του 24% της εταιρείας που κατέχει το ΤΑΙΠΕΔ υποστηρίζει ότι αυτό δεν οδηγεί κατ’ ανάγκη σε ιδιωτικοποίηση, αν για παράδειγμα οι δήμοι αξιοποιήσουν την πρόβλεψη του νέου νόμου για την Αυτοδιοίκηση, και μέσω δημοτικών επιχειρήσεων ειδικού σκοπού αποκτήσουν μετοχές της εταιρείας.
ΤΑ ΑΙΤΙΑ ΤΗΣ ΔΙΑΚΟΠΗΣ
Έξι μήνες μετά τις πολυήμερες διακοπές νερού τον περασμένο Μάρτιο, έχετε καταλήξει στο τι έφταιξε; Ήταν θέμα έλλειψης υποδομών, έλλειψης πρόνοιας από την τωρινή ή παλαιότερες διοικήσεις;
Η πραγματογνωμοσύνη που έχουμε ζητήσει από το ΤΕΕ δεν μας έχει παραδοθεί. Από τα στοιχεία μου παρουσίασαν οι αρμόδιες διευθύνσεις φαίνεται ότι δεν υπάρχει λάθος χειρισμού. Δεν μπορώ να πω με σιγουριά τι έφταιξε.
Ήταν μία άτυχη στιγμή μεν, αλλά όχι απίθανη. Αυτή ήταν η τέταρτη ή πέμπτη ολική θραύση του αγωγού στα 40 χρόνια ηλικίας του. Υπάρχουν τμήματα τα οποία είναι ιδιαίτερα καταπονημένα, είναι μία σεισμογενής περιοχή, άρα λογικό είναι να έχει υποστεί βλάβες. Δεν ήταν αναπόφευκτό να συμβεί, αλλά δεν ήταν και απίθανο και κανένας δεν μπορεί να προβλέψει πότε θα συνέβαινε ή πότε θα ξανασυμβεί.
Πάντως σε έρευνα που έχει γίνει στο τέλος της δεκαετίας του ‘90 είχε διαπιστωθεί ότι αυτός ο αγωγός χρήζει επισκευών. Δεν υπάρχει μεθοδολογία παρακολούθησης για έναν αγωγό μήκους 55χλμ θαμμένος κάτω από το έδαφος. Για να βρεις αυτό το κομμάτι που χρήζει επισκευής πρέπει να σκάψεις ή να έχει συμβεί μία μικρή διαρροή για να καταλάβεις πού χρειάζεται συντήρηση. Ολική συντήρηση δεν μπορούσε να γίνει με τον αγωγό εν λειτουργία.
Δεν μπορούσε να μείνει εκτός λειτουργίας για να επισκευαστεί;
Όχι, όσο δεν είχαμε την εναλλακτική της πλήρους τροφοδοσίας με νερό από τον Αλιάκμονα. Το νερό που διαθέτουμε στο δίκτυο είναι 300.000 κυβικά την ημέρα, ενώ από τον Αλιάκμονα παίρνουμε 150.000 κ.μ. Ο αγωγός της Αραβησσού θα μπορούσε να κλείσει για ένα διάστημα και να επισκευαστεί, όταν θα ολοκληρωθεί η επέκταση της εγκατάστασης επεξεργασίας νερού, ώστε να διπλασιαστεί η δυναμικότητα από τον Αλιάκμονα, στα 300.000κ.μ.
ΤΟ ΔΙΥΛΙΣΤΗΡΙΟ
Σε ποια φάση βρίσκεται το έργο της επέκτασης του διυλιστηρίου;
Στο Master Plan της ύδρευσης προβλεπόταν ότι το έργο έπρεπε να γίνει μεταξύ 2000 και 2010. Τελικά μελετήθηκε το 2010- 2011, προκηρύχθηκε το 2012 αλλά ουδέποτε ανατέθηκε, αποεντάχθηκε από το ΕΣΠΑ και χάθηκε η χρηματοδότηση. Νομίζω ότι εφόσον το ελληνικό δημόσιο καθυστερούσε τις επενδύσεις για την εναλλακτική τροφοδοσία, η εταιρεία θα έπρεπε να αυτενεργούσε περισσότερο. Έτσι, ενώ το 2015 ή το 2016 να έχει τελειώσει, είμαστε στη φάση που τώρα θα ξεκινήσει η δημοπράτηση του.
Εμείς διεκδικήσαμε και πήραμε από το υπουργείο Υποδομών τη μελέτη αυτού του έργου, την αναμορφώσαμε, διεκδικήσαμε χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ Κ. Μακεδονίας και πριν από μερικές βδομάδες ήρθε και οριστική απόφαση χρηματοδότησης με 21,5 εκατ. ευρώ. Θα ετοιμάσουμε τα τεύχη δημοπράτησης σε συνεργασία με τη διαχειριστική αρχή της Περιφέρειας για να προκηρυχθεί ο διεθνής διαγωνισμός μέσα στο 2018. Θέλω να πιστεύω μέχρι το καλοκαίρι του 2019 θα πρέπει να έχει ξεκινήσει το έργο, με την αίρεση των προδικαστικών προσφύγων, με ορίζοντα ολοκλήρωσης μία διετία από τη μέρα που θα ξεκινήσει ο εργολάβος.
Δηλαδή το 2022. Μέχρι τότε μπορεί να ξαναζήσουμε τις ημέρες του φετινού Μαρτίου;
Αν δεν υπάρξουν άλλες πηγές τροφοδοσίας, ναι. Διερευνούμε αν με τις σύγχρονες μεθόδους που υπάρχουν, μπορούμε να εντοπίσουμε τα σημεία του αγωγού που χρειάζονται επισκευή και αν μπορεί να γίνει αυτό εν λειτουργία.
Οι καταναλωτές περίμεναν ότι θα είχαν κάποια έκπτωση για το διάστημα της διακοπής, αλλά διαπίστωσαν ότι χρεώθηκαν κανονικά…
Κάναμε μία έκπτωση στις λεγόμενες ευπαθείς ομάδες που είναι στο μειωμένο τιμολόγιο και στους επαγγελματίες που μάλλον επιβαρύνθηκαν. Αν δεν εισπράτταμε το πάγιο, ύψος 8 ευρώ, από όλους τους καταναλωτές το κόστος για την εταιρεία θα ήταν 4 εκατομμύρια ευρώ, ενώ το όφελος για την ταλαιπωρία που υπέστησαν θα ήταν αστείο. Αποφασίσαμε αυτά τα 4 εκατομμύρια να τα διαθέσουμε έτσι ώστε να να πιάσουν τόπο: να αγοράσουμε βυτία, ντεπόζιτα, αντλητικά συγκροτήματα για νοσοκομεία και δομές Δημόσιας Υγείας ώστε να καλύψουν ένα μεγάλο μέρος των αναγκών τους όταν συμβεί μία τέτοια διακοπή νερού.
ΤΗΛΕ-ΕΛΕΓΧΟΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΔΙΑΡΡΟΕΣ
Πως μπορεί να ελεγχθεί η κατάσταση με τις διαρροές;
Κάτι που θεωρώ ότι έπρεπε να έχει γίνει πολλά χρόνια πριν είναι το σύστημα τηλεχειρισμού και τηλε- ελέγχου του δικτύου. Οι διαρροές εκτιμάται ότι είναι της τάξης του 20%-25% αλλά είναι μία εκτίμηση που δεν μπορεί να επιβεβαιωθεί με ακρίβεια γιατί δεν υπάρχουν μετρητικές διατάξεις. Εμείς ολοκληρώσαμε τη μελέτη, την υποβάλαμε στην Περιφέρεια και τώρα ετοιμάζονται τα τεύχη δημοπράτησης για να μπουν αισθητήρες και μετρητικές διατάξεις (τώρα έχουμε σε περίπου 30 σημεία και θα μπουν σε πάνω από 100 σημεία του κεντρικού δικτύου) για να μπορούμε να ελέγχουμε καλύτερα το δίκτυο και τη διανομή. Πιστεύω ότι μέσα στο 2018 θα έχουμε ανάδοχο, με διετή ορίζοντα ολοκλήρωσης του έργου.
Επίσης, φέτος εφαρμόσαμε πιλοτικά ένα σχετικά σύγχρονο σύστημα ανίχνευσης διαρροών με δορυφορικές εικόνες, για να ανιχνεύσουμε τις αφανείς διαρροές και τώρα είμαστε σε μία φάση διερεύνησης πως θα κάνουμε μία επέκταση αυτού του πιλοτικού προγράμματος για να καλύψουμε το σύνολο του δικτύου της πόλης και να δούμε πού υπάρχει πρόβλημα.
ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ 170 ΕΚΑΤ. ΕΥΡΩ
Τι επενδύσεις σχεδιάζετε για τα επόμενα χρόνια και πώς θα χρηματοδοτηθεί;
Έχουμε ένα επενδυτικό σχέδιο αρκετά φιλόδοξο, το οποίο για την επόμενη εξαετία θα έχει ένα συνολικό προϋπολογισμό 170 εκατομμυρίων ευρώ. Το αν θα φτάσουν ή όχι οι πόροι της εταιρείας είναι συνάρτηση του πόσο γρήγορα θα υλοποιείται το επενδυτικό. Αν υλοποιηθεί πάρα πολύ γρήγορα ίσως χρειαστεί να καταφύγουμε σε μικρό δανεισμό για να το καλύψουμε.
Μια από τις σημαντικότερες προτεραιότητες μας είναι να γίνει η επέκταση του διυλιστηρίου νερού και να γίνουν οι αντικαταστάσεις και οι επεκτάσεις των αγωγών ύδρευσης εκεί όπου χρειάζεται, για τα πρόσθετα 150.000 κυβικά μέτρα. Θέλουμε επίσης να προχωρήσει σε μία μεγάλη αλλαγή των υδρομετρητών, με "έξυπνα" υδρόμετρα, ηλεκτρονικά και με τηλεμετάδοση των ενδείξεων.
Επεκτάσεις δικτύου σε άλλους δήμους περιλαμβάνει το επενδυτικό;
Ο στόχος είναι να δώσουμε νερό σε περιοχές που το έχουν ιδιαίτερα ανάγκη- Μυγδονία, Περαία και Αγία Τριάδα- και να ενισχύσουμε την υδροδότηση με επιπλέον κυβικά στους δήμους Πυλαίας-Χορτιάτη και Δέλτα. Κάποια από αυτά τα έργα είναι στο επενδυτικό, άλλα όχι.
ΤΑ ΝΕΑ ΤΙΜΟΛΟΓΙΑ
Μήπως όλα αυτά τα έργα θα τα πληρώσει ο καταναλωτής με αύξηση τιμολογίου τα επόμενα χρόνια;
Το επενδυτικό σχεδιάστηκε με την παραδοχή δύο πραγμάτων: ότι συνεχίζουμε αυτό το διάστημα να έχουμε τις ίδιες καταναλώσεις νερού και ότι έχουμε τα ίδια έσοδα, υπονοώντας ότι δεν θα υπάρξει ουσιαστική μεταβολή στην τιμολογιακή πολιτική του νερού.
Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία όλες οι εταιρείες ύδρευσης θα έπρεπε να έχουνε παρουσιάσει το νέο της τιμολόγιο που θα ισχύσει από 1/1/2019 και για την επόμενη πενταετία. Δόθηκε μία μικρή παράταση για το Σεπτέμβριο. Εμείς επεξεργαζόμαστε ένα τιμολόγιο το οποίο δεν θα έχει αυξήσεις, ή τουλάχιστον δεν θα έχει αυξήσεις στους οικιακούς καταναλωτές που δεν είναι σπάταλοι. Η Οδηγία- Πλαίσιο για το νερό και η ελληνική νομοθεσία λέει ότι θα πρέπει να υπάρχει η λογική της εξοικονόμησης και στην τιμολογιακή πολιτική.
ΙΔΙΩΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗΣ Ή ΑΥΞΗΣΗ ΤΗΣ ΜΕΤΟΧΙΚΗΣ ΒΑΣΗΣ
Οι πολυήμερες διακοπές έκαναν πολλούς πολίτες να εκφραστούν υπέρ της ιδιωτικοποίησης…
Αν και κατανοητή εν μέρει, νομίζω ότι είναι λάθος αντίδραση των συμπολιτών μας. Στην περίπτωση που εταιρία ήταν πλήρως ιδιωτικοποιημένη ο ιδιώτης δεν θα είχε κανένα κίνητρο να κάνει τεράστιες επενδύσεις, να δεσμεύσει χρήματα για να κάνει επενδύσεις στο δίκτυο. Η διεθνής εμπειρία δείχνει ότι είναι σπανιότατες οι περιπτώσεις που οι ιδιώτες ιδιοκτήτες τέτοιων εταιρειών επένδυσαν για να περιορίσουν τις βλάβες, τις διαρροές και τις δυσλειτουργίες της εταιρείας. Οπουδήποτε έγινε ιδιωτικοποίηση τα κεφάλαια που έδωσαν οι ιδιώτες ήταν για να αγοράσουν τις μετοχές και δεν επένδυσαν στις εταιρείες ύδρευσης. Νομίζω ότι αυτός που έχει συμφέρον να επενδύσει σε μια εταιρεία ύδρευσης για να την κάνει καλύτερη είναι η δημοτική ή δημόσια διαχείριση αυτής, διότι θέλει να έχει καλύτερες υπηρεσίες προς τους πολίτες.
Ο κόσμος που συμμετείχε στο δημοψήφισμα απογοητεύτηκε και με τη μεταφορά της εταιρείας στο υπερταμείο και το ΤΑΙΠΕΔ. Τελικά όλο αυτό ήταν εις μάτην;
Το δημοψήφισμα που έγινε το 2014 θεωρώ ότι ήταν μεγάλο κέρδος, ήταν ένας οδηγός, γιατί τουλάχιστον η κοινωνία της Θεσσαλονίκης θέλει η εταιρεία ύδρευσης αποχέτευσης να παραμείνει στην διαχείριση του ελληνικού δημοσίου
Ναι αλλά η κυβέρνηση, που όταν ήταν στην αντιπολίτευση έδινε μάχες για να μην ιδιωτικοποιηθεί η ΕΥΑΘ, δεν φαίνεται να άκουσε την κοινωνία...
Αυτό ίσως θα έπρεπε να το απαντήσει η κυβέρνηση. Εγώ δεν έχω αλλάξει τις θέσεις μου, εξακολουθώ να λέω ότι είναι λάθος να πουληθεί η εταιρεία- ακόμα και το μικρό ποσοστό αυτό του 24%- διότι εκτός της ιδεολογικής διαφωνίας έχω και οικονομική διαφωνία. Θεωρώ ότι δεν θα κερδίσει τίποτα παραπάνω το ελληνικό δημόσιο ως μέτοχος της εταιρείας από την πώληση αυτή. Τα έσοδα του ελληνικού δημοσίου από τις μετοχές της εταιρείας είναι σημαντικότερα από ό,τι αν πουλήσει ένα μέρος των μετοχών αυτών. Οικονομικά θεωρώ ότι είναι ασύμφορη η πώληση της εταιρείας.
Το γεγονός ότι το 74% της ΕΥΑΘ που κατέχει το δημόσιο είναι στο υπερταμείο και το ΤΑΙΠΕΔ δεν σημαίνει ότι κάποια στιγμή, αργά ή γρήγορα, θα πουληθούν;
Όχι, από ό,τι τουλάχιστον δήλωσε ο ίδιος ο πρωθυπουργός στο περιφερειακό συνέδριο της Κεντρικής Μακεδονίας. Τότε είχε δηλώσει ότι δεν υπάρχει περίπτωση η διαχείριση και η πλειοψηφία των μετοχών να φύγει από τον έλεγχο του ελληνικού δημοσίου. Θεωρώ ότι είναι αληθινή αυτή η υπόσχεση. Το ΤΑΙΠΕΔ έχει εξαγγείλει ότι θα πωλήσει το 24%. Από την άλλη όμως οι προβλέψεις τον νέο νόμο της Αυτοδιοίκησης υπάρχει πρόβλεψη ότι δημοτικές επιχειρήσεις ειδικού σκοπού μπορούν να αποκτήσουν μετοχές εταιρειών ενέργειας και εταιρειών ύδρευσης αποχέτευσης. Ακόμα και αν για διάφορους λόγους γίνει η πώληση του 24% μπορεί να γίνει με τέτοιο τρόπο που αυτό δεν θα είναι η ιδιωτικοποίηση, αλλά θα είναι μία αύξηση της μετοχικής βάσης.
Πάντως η κυβέρνηση φαίνεται να ακολουθεί μία άλλη πολιτική σε σχέση με αυτά που πιστεύει ο άνθρωπος που τοποθέτησε επικεφαλής της ΕΥΑΘ. Αν αύριο πωληθεί το 24% εσείς θα παραμείνετε στην εταιρεία;
Θα απαντήσω αν συμβεί. Πάντως, στα δύο και κάτι χρόνια που έχω την ευθύνη ως πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος δεν μπορώ να κατηγορηθώ ότι η πορεία της ΕΥΑΘ δεν είναι η πορεία μιας δημόσιας εταιρείας ή που δεν διαχειρίζεται δημόσιο αγαθό και δεν φροντίζει για το δημόσιο καλό.
Ταυτόχρονα έχουμε περιορίσει και τις δαπάνες λειτουργίας μας. Δεν μπορεί να κατηγορηθούμε ότι δεν σχεδιάζουμε το αύριο γιατί δεν μας ενδιαφέρει, αφού θα είμαστε εδώ για λίγο λίγους μήνες- γιατί είναι προφανές ότι όλα αυτά τα έργα που σχεδιάζουμε θα μπουν σε λειτουργία σε χρόνο που τουλάχιστον εγώ δεν θα είμαι εδώ. Το 2024 δεν πιστεύω να πιστεύει κανένας ότι εγώ θέλω να είμαι εδώ. Ούτε έχω και στόχο να μείνω.