Μετά από μια μακρά περίοδο, η οποία θύμιζε «μήνα του μέλιτος» στις σχέσεις της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ) και της ηγεσίας του υπουργείου Εσωτερικών, ήρθε η ώρα της ρήξης και της κόντρας, διχάζοντας εμφανώς ακόμη και τους δημάρχους του «γαλάζιου» στρατοπέδου.
Την πρώτη κίνηση στο «γαλάζιο» εμφύλιο έκανε ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ Δημήτρης Παπαστεργίου, ο οποίος λίγες μέρες μετά την απόφαση του ΥΠΕΣ να επιχορηγήσει τους δήμους με ποσό περίπου 100 εκατ. ευρώ, για την κάλυψη των δαπανών τους από το αυξημένο ενεργειακό κόστος, έστειλε επιστολή στον αναπληρωτή υπουργό Εσωτερικών Στέλιο Πέτσα, ζητώντας του να αλλάξει τα κριτήρια της απόφασης κατανομής των κονδυλίων ανά δήμο, εφαρμόζοντας εκείνα που ισχύουν για την καταβολή των Κεντρικών Αυτοτελών Πόρων (ΚΑΠ).
Η αντίδραση του προέδρου ήρθε, όταν διαπιστώθηκε από την ΚΕΔΕ ότι αντί η κατανομή των χρημάτων να γίνει με κριτήρια καταβολής των ΚΑΠ, έγινε εν τέλει με βάση τα στοιχεία που υποβλήθηκαν από τους δήμους και τα Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου αυτών, στον Κόμβο Διαλειτουργικότητας του ΥΠΕΣ ως τις 31 Μαΐου 2022.
Παρότι, όπως εξηγεί στην επιστολή του ο κ. Παπαστεργίου, η καταβολή της έκτακτης επιχορήγησης θα έπρεπε να γίνει δεκτή με ικανοποίηση από το σύνολο της αυτοδιοίκησης, δυστυχώς με τον τρόπο και τα κριτήρια που αυτή έγινε, προκλήθηκε σωρεία αντιδράσεων. Και αυτό, γιατί, όπως αναφέρει, είναι γνωστό ότι στον Κόμβο, τα στοιχεία των Δήμων ανεβαίνουν σε διαφορετικούς χρόνους, ανάλογα με τη δυνατότητα πληρωμής, αλλά και το προσωπικό που κάθε Δήμος έχει.
«Αν δηλαδή ένας Δήμος λόγω των καταστάσεων δεν πλήρωσε εγκαίρως μία δαπάνη, δεν πρόκειται να ενισχυθεί και δεν πρόκειται να την πληρώσει τελικά ούτε στο άμεσο μέλλον. Δεν είναι δυνατό Δήμοι να παίρνουν ποσά πολλαπλάσια της δόσης ΚΑΠ και άλλοι να παίρνουν το 30% αυτής! Όλοι οι Δήμοι της χώρας έχουν, αναλογικά με το μέγεθός τους, αυξημένα έξοδα και αυτό θα έπρεπε να είναι αυτονόητα κατανοητό» αναφέρει ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ, αφήνοντας σαφείς αιχμές σε βάρος του αν. υπουργού Εσωτερικών.
Αυτοδιοικητικά στελέχη πάντως υποστηρίζουν ότι σε αυτή τη φάση δίκιο έχει ο κ. Πέτσας, καθώς η ΚΕΔΕ δεν είχε προσυμφωνήσει, ούτε είχε δεσμευτεί το δ.σ. για έναν από τους δύο τρόπους και πως ο υπουργός επί της ουσίας είχε να επιλέξει ανάμεσα στους δύο. Ή να δώσει τα λεφτά με βάση τα κριτήρια της καταβολής των ΚΑΠ ή μέσω του κόμβου του υπουργείου.
Ο Πέτσας σήκωσε το… γάντι
Το… γάντι σήκωσε αμέσως ο αναπληρωτής υπουργός Εσωτερικών Στ. Πέτσας, ο οποίος απαντώντας στον πρόεδρο της ΚΕΔΕ λέγοντας με δηκτικό τρόπο ότι του «προκαλεί, επί της αρχής, εντύπωση τόσο το ύφος όσο και το περιεχόμενο της επιστολής».
«Η επιστολή σας αδικεί εσάς και ελάχιστα από τα μέλη σας που φαίνεται να διεκδικούν πόρους από τους Έλληνες φορολογουμένους που δεν τους αναλογούν», επισημαίνει ο κ. Πέτσας, δείχνοντας φανερά την ενόχληση του προς τον κ. Παπαστεργίου. Φράση που ερμηνεύτηκε ξεκάθαρα από πολλούς ότι ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ εκφράζει απολύτως μία μικρή ομάδα δημάρχων «δικών» του, από τους οποίους δέχθηκε γκρίνιες και αντιδράσεις για τα πετσοκομμένα κονδύλια.
Ειδικότερα, σε ό,τι αφορά την κατανομή της έκτακτης επιχορήγησης των 90 εκατ. ευρώ, ο κ. Πέτσας σημειώνει ότι πραγματοποιήθηκε με βάση τα στοιχεία που οι ίδιοι οι δήμοι δηλώνουν στον κόμβο του υπουργείο Εσωτερικών και μάλιστα τα στοιχεία που ελήφθησαν υπόψιν αφορούν ένα ικανό διάστημα επτά ολόκληρων μηνών. Συγκεκριμένα, ως βασικό κριτήριο της κατανομής αυτής χρησιμοποιήθηκε η εκτιμώμενη ενεργειακή δαπάνη ανά Δήμο για το έτος 2022, συμπεριλαμβανομένων και των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου, λαμβάνοντας υπόψιν: 1. Την απολογιστική δαπάνη έτους 2021 για ηλεκτρισμό, φυσικό αέριο και καύσιμα και 2. Το αντίστοιχο ποσοστό αύξησης κατά το επτάμηνο 11/2021-05/2022 έναντι της περιόδου 11/2020-05/2021.
«Η επιστολή σας, σας αδικεί…»
«Θα περίμενα επομένως», συνεχίζει στην επιστολή του ο αναπληρωτής υπουργός «να αντιληφθείτε ότι με την χρήση των στοιχείων της ετήσιας απολογιστικής δαπάνης και με τον υπολογισμό των μεταβολών σε βάθος επταμήνου, αφενός απαλείφεται η επίδραση ετεροχρονισμών που παρατηρούνται κατά την τιμολόγηση των δαπανών από τους παρόχους και κατά την αποτύπωση των στοιχείων στα βιβλία των φορέων και αφετέρου καλύπτονται οι δαπάνες των Δήμων που υπό κανονικές συνθήκες θα έπρεπε να χρηματοδοτηθούν από τα ανταποδοτικά τέλη. Αντιθέτως, η χρησιμοποίηση των υφιστάμενων κριτηρίων κατανομής των Κεντρικών Αυτοτελών Πόρων που βασίζονται σε δημογραφικά, γεωμορφολογικά και λοιπά χαρακτηριστικά των δήμων -χωρίς ωστόσο να περιλαμβάνουν το κόστος των ανταποδοτικών υπηρεσιών- δεν θα μπορούσαν να επιτύχουν στον ίδιο βαθμό τον βασικό σκοπό χορήγησης αυτής της οικονομικής ενίσχυσης.
Στο παραπάνω πλαίσιο, η επιστολή σας αδικεί εσάς και ελάχιστα από τα μέλη σας που φαίνεται να διεκδικούν πόρους από τους Έλληνες φορολογουμένους που δεν τους αναλογούν».
«Λάδι στη φωτιά» έριξε και ο Βορίδης
Τα «τύμπανα του πολέμου» άρχισαν όμως να ηχούν νωρίτερα στην αυτοδιοίκηση, με την απόφαση του υπουργού Μάκη Βορίδη να καταθέσει στη βουλή, στο πλαίσιο νομοσχεδίου, διάταξη με την οποία αφαιρείται το δικαίωμα των επικεφαλής των δημοτικών παρατάξεων να εισάγουν θέματα προ ημερησίας διάταξης στο δημοτικό συμβούλιο. Στην επίμαχη διάταξη, εκτός από επικεφαλής δημοτικών παρατάξεων, αντιτίθενται και πολλοί «γαλάζιοι» δήμαρχοι που κάνουν λόγο για απαράδεκτη και αντιδημοκρατική απόφαση, την ώρα μάλιστα που αρχίζει η αντίστροφη μέτρηση για την προεκλογική περίοδο, ενόψει των δημοτικών εκλογών του 2023.
Στην ΚΕΔΕ αντιρρήσεις εκφράστηκαν από μεγάλη μερίδα μελών του δ.σ. ακόμη και από δημάρχους που πρόσκεινται στη ΝΔ, οι οποίοι παρότι έχουν ισχυρή πλειοψηφία στα δημοτικά τους συμβούλια υποστήριξαν ότι είναι μία «ακραία διάταξη», όπως και είναι ένας αδικαιολόγητος περιορισμός της αντιπολίτευσης, τη στιγμή που το σώμα έχει τη δυνατότητα να ρυθμίζει τα θέματα εκτός και εντός ημερήσιας διάταξης.
Την ίδια ώρα το θέμα πήρε διαστάσεις, όταν ενώ στη συζήτηση που έγινε τη 16η Ιουνίου στο Αγρίνιο, σχεδόν όλα τα μέλη του δ.σ. της ΚΕΔΕ, πλην του προέδρου, κ. Παπαστεργίου τάχθηκαν κατά της διάταξης, η εισήγηση της Επιτροπής Θεσμών και Διαφάνειας του αυτοδιοικητικού οργάνου φαινόταν ότι έκανε αποδεκτή τη διάταξη Βορίδη, παρότι αυτή δεν τέθηκε σε ψηφοφορία.
Συγκεκριμένα, το ζήτημα μεταφέρθηκε στη Βουλή, όπου στη συνεδρίαση για την ακρόαση φορέων ο πρόεδρος της Επιτροπής Θεσμών και Διαφάνειας της ΚΕΔΕ Γρηγόρης Κωνσταντέλλος υποστήριξε ότι η απόφαση της ΚΕΔΕ στη συνεδρίαση της 16ης Ιουνίου ήταν ομόφωνη. Το ζήτημα ωστόσο είναι ότι ο πρόεδρος της Επιτροπής δεν συμμετείχε καν σε εκείνη τη συνεδρίαση, ενώ στη Βουλή εμφανίστηκε με μια εισήγηση που έλεγε ότι η ΚΕΔΕ συμφωνεί απολύτως με την επίμαχη διάταξη για τη… φίμωσης της αντιπολίτευσης.
Συγκεκριμένα ο κ. Κωνσταντέλλος επιχειρηματολόγησε υπέρ της διάταξης Βορίδη, λέγοντας ότι «σήμερα οι πλειοψηφίες των δημοτικών συμβούλων είναι κατακερματισμένες και η παραδοσιακή αρχή των τριών πέμπτων, που η πλειοψηφία έχει για να διοικήσει το δημοτικό συμβούλιο, σήμερα δεν υφίστανται περίπου στο 70% των δημοτικών συμβουλίων της χώρας».
«Στο δ.σ. στο Αγρίνιο συζητήθηκε το θέμα και όλες οι παρατάξεις διά των εκπροσώπων τους τοποθετήθηκαν αρνητικά για τη συγκεκριμένη ρύθμιση, τονίζοντας ότι πρόκειται για αντιδημοκρατικές μεθοδεύσεις της κυβέρνησης» ανέφεραν στη «ΜτΚ» δήμαρχοι μέλη του δ.σ. της ΚΕΔΕ.
Μάλιστα, όπως έγινε γνωστό η παράταξη «Προοδευτική Αυτοδιοικητική Συνεργασία» με επικεφαλής το δήμαρχο Λάρισας Απόστολο Καλογιάννη, πρόκειται να ζητήσει την άμεση ανάκληση της τροπολογίας Βορίδη.
Τι αναφέρει η επίμαχη διάταξη
Ειδικότερα, με το άρθρο 42 του νομοσχεδίου που έθεσε σε διαβούλευση το υπουργείο Εσωτερικών διαγράφονται οι λέξεις «ή συμβούλου επικεφαλής δημοτικής παράταξης» στην περίπτωση να συζητάει το Δημοτικό Συμβούλιο για θέματα το οποίο δεν είναι γραμμένα στην ημερήσια διάταξη και κρίνεται κατεπείγον.
Είναι τα θέματα εκτός ημερήσιας διάταξης τα οποία, με βάση το νομοσχέδιο εφόσον γίνει νόμος του κράτους, θα τα φέρνει στο δημοτικό συμβούλιο είτε ο πρόεδρος, είτε ο δήμαρχος και όχι επικεφαλής παράταξης της αντιπολίτευσης.
Συγκεκριμένα το άρθρο 42 αναφέρει: «Απόφαση του δημοτικού συμβουλίου επί θεμάτων εκτός ημερησίας διάταξης - Τροποποίηση παρ. 7 άρθρου 67 ν. 3852/2010.
Στο τρίτο εδάφιο της παρ. 7 του άρθρου 67 του ν. 3852/2010 (Α’ 87) μετά από τις λέξεις «ή του δημάρχου» διαγράφονται οι λέξεις «ή συμβούλου επικεφαλής δημοτικής παράταξης» και η παρ. 7 διαμορφώνεται ως εξής:
«Ο πρόεδρος καταρτίζει την ημερήσια διάταξη. Στην ημερήσια διάταξη αναγράφονται υποχρεωτικά και όλα τα θέματα που προτείνει ο δήμαρχος, η εκτελεστική επιτροπή, καθώς και η οικονομική επιτροπή και η επιτροπή ποιότητας ζωής.
Το δημοτικό συμβούλιο έχει δικαίωμα να αποφασίζει, μετά από σχετική πρόταση εισήγηση του προέδρου ή του δημάρχου και χωρίς συζήτηση, με την πλειοψηφία των παρόντων μελών του, ότι ένα θέμα το οποίο δεν είναι γραμμένο στην ημερήσια διάταξη είναι κατεπείγον, να το συζητήσει και να πάρει απόφαση γι’ αυτό πριν από την έναρξη της συζήτησης των θεμάτων της ημερήσιας διάταξης. Κατά προτεραιότητα και πάντα μετά τον δήμαρχο εκφράζουν τις απόψεις τους οι επικεφαλής των παρατάξεων, σύμφωνα με τη σειρά εκλογής».
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 10.07.2022