Του Νίκου Ασλανίδη
Τους πρώτους Έλληνες Γιατρούς του Κόσμου τους συνάντησα την περίοδο των βομβαρδισμών της Γιουγκοσλαβίας. Προσπαθούσαν να περάσουν από τα Σκόπια στο Κόσοβο για να προσφέρουν βοήθεια στους άμαχους, χριστιανούς και μουσουλμάνους.
Τότε έμαθα ότι οι Γιατροί του Κόσμου είναι μία διεθνής, ανθρωπιστική οργάνωση η οποία ιδρύθηκε το 1980 στη Γαλλία. Η ιδρυτική ομάδα αποτελούνταν από 15 Γάλλους γιατρούς που πίστεψε στη δύναμη της μαρτυρίας, στην ανάγκη της άμεσης ιατρικής παρέμβασης και στο δικαίωμα της ίσης πρόσβασης στην ιατρική φροντίδα, με έμφαση στους πιο ευάλωτους πληθυσμούς του πλανήτη.
Αργότερα, μετά την οικονομική κρίση στην Ελλάδα, επισκέφθηκα τα πολυϊατρεία που ίδρυσαν στη Θεσσαλονίκη και είδα εθελοντές να δουλεύουν με ζήλο για να βοηθήσουν ασθενείς, ανασφάλιστους που έχασαν τις δουλειές τους και αλλοδαπούς, κόντρα στο ρατσισμό, τη ξενοφοβία, τον κοινωνικό αποκλεισμό και την περιθωριοποίηση κοινωνικών ομάδων…
Την περίοδο της πανδημίας έκαναν για άλλη μια φορά κάτι το αξιοθαύμαστο. Βγήκαν στους δρόμους της Θεσσαλονίκης για να εξετάσουν τους άστεγους που κοιμούνται στα πεζοδρόμια και τους έδωσαν δωρεάν φάρμακα, μάσκες, αντισηπτικά και σαπούνια.
Ο Αθανάσιος Ρούσος είναι συντονιστής του πολυϊατρείου των Γιατρών του Κόσμου στη Θεσσαλονίκη. Έχει σπουδάσει ανθρωπιστικές επιστήμες, έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στη Διοίκηση Μονάδων Υγείας του ΠΑΜΑΚ και από το 2015 άρχισε να εργάζεται στο πολύϊατρείο Θεσσαλονίκης και στους καταυλισμούς της Ειδομένης και των Διαβατών.
Τι προβλήματα αντιμετωπίζουν οι Γιατροί του Κόσμου στη Θεσσαλονίκη την περίοδο της πανδημίας;
Το κύριο πρόβλημα μας, είναι η αποχή μέρους του εθελοντικού ανθρώπινου δυναμικού λόγω της πανδημίας. Μεγάλο μέρος του προσωπικού ανήκει σε ευπαθείς ομάδες επομένως δεν δύναται να παρέχει υπηρεσίες. Άρα είναι λιγότεροι οι άνθρωποι που μπορούν να ανατρέξουν σε μας για υποστήριξη.
Έχετε εντοπίσει κρούσματα στα πολυϊατρεία σας;
Υπήρχαν κάποια κρούσματα στο προσωπικό του φορέα ωστόσο τηρήθηκαν οι οδηγίες του ΕΟΔΥ και ο ιός δεν επεκτάθηκε στην κοινότητα.
Από πότε λειτουργούν οι Γιατροί του Κόσμου στη Θεσσαλονίκη και πόσο κόσμο έχουν εξυπηρετήσει μέχρι τώρα;
Οι Γιατροί του Κόσμου Ελλάδος δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα τόσο σε αποστολές εξωτερικού όσο και εντός της χώρας εδώ και 30 χρόνια. Το γραφείο Θεσσαλονίκης λειτουργεί από τις αρχές της δεκαετίας του 2000 και υποστηρίζει διάφορα προγράμματα στήριξης ευπαθών κοινωνικών ομάδων στο νομό Θεσσαλονίκης. Κάθε χρόνο μόνο στα πολυϊατρεία της Θεσσαλονίκης δεχόμαστε πάνω από 20.000 επισκέψεις ασθενών. Περίπου το 50% είναι Έλληνες ανασφάλιστοι, Αλβανοί και Βούλγαροι που ζουν εδώ και πολλά χρόνια στην Ελλάδα και οι υπόλοιποι είναι οι αιτούντες άσυλο από διάφορες χώρες. Εδώ θα εξεταστούν από τους γιατρούς μας και θα πάρουν τα φάρμακά τους δωρεάν.
Πόσοι εθελοντές γιατροί, νοσηλευτές και διοικητικό προσωπικό εργάστηκε μέχρι τώρα;
Οι εθελοντές οι οποίοι έχουν παρέχει τις υπηρεσίες τους εθελοντικά στους Γιατρούς του Κόσμου στη Θεσσαλονίκη είναι πάνω από 300. Υπήρχαν δράσεις -όπως η υγειονομική κάλυψη στην Ειδομένη -βασιζόταν αποκλειστικά σε υγειονομικούς και διοικητικούς εθελοντές. Στην παρούσα φάση τα προγράμματα στη Θεσσαλονίκη βασίζονται στη συνεργασία του εθελοντικού και του έμμισθου προσωπικού.
Πόσα τμήματα λειτουργούν και πόσα περιστατικά μπορούν να εξυπηρετήσουν σε ένα 24ωρο;
Αυτή τη στιγμή υπάρχουν 25 εθελοντές γιατροί, διαφόρων ειδικοτήτων οι οποίοι πλαισιώνονται από νοσηλευτές και λοιπό υγειονομικό προσωπικό. Επίσης το πολυϊατρείο Θεσσαλονίκης υποστηρίζεται από την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας και ενισχύεται με τέσσερις γιατρούς, δύο νοσηλευτές και ψυχοκοινωνικό προσωπικό το οποίο αποτελείται από δύο κοινωνικούς λειτουργούς και μία ψυχολόγο, με σκοπό την ολιστική κάλυψη των αναγκών όσων ζητούν στήριξη. Σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία που διατηρούμε, κάθε μήνα δεχόμαστε 2.000 επισκέψεις ασθενών στα πολυϊατρεία της Θεσσαλονίκης.
Έχετε ελλείψεις σε φάρμακα και αν ναι πως τα προμηθεύσετε;
Ναι, υπάρχουν συγκεκριμένες ανάγκες οι οποίες ανά περίοδο προσαρμόζονται. Αν κάποιος πολίτης, ιδιώτης ή εταιρεία επιθυμεί να προχωρήσει σε δωρεά μπορεί να ανατρέχει στη λίστα που ανανεώνουμε ανά μήνα και να δει τις ανάγκες μας. Πέραν των φαρμάκων της λίστας υπάρχει ανάγκη σε παιδικά εμβόλια:
- infanrix hexa ή hexyon
- mmr ή priorix
- prevenar 13 ή synflorix, καθώς και σε αντιγριπικά εμβόλια.
Εκτός από τα πολυϊατρεία έχετε κι άλλες υπηρεσίες;
Πανελλαδικά τρέχουν διάφορα προγράμματα μέσω των Γιατρών του Κόσμου. Στη Θεσσαλονίκη υπάρχει το ανοιχτό πολυϊατρείο, η υπηρεσία πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας και ψυχοκοινωνικής υποστήριξης κατ’ οίκον για άτομα άνω των 65 χωρίς υποστηρικτικό περιβάλλον καθώς και η ομάδα υποστήριξης αστέγων ή ατόμων που διαβιούν σε επισφαλή στέγη.
Πως υποστηρίζετε τους αστέγους;
Μία φορά την εβδομάδα, εδώ και ενάμιση μήνα, βγαίνουμε στους δρόμους και εξετάζουμε αστέγους στο πεζοδρόμιο. Η ομάδα μας αποτελείται από έναν γιατρό, έναν νοσηλευτή και έναν κοινωνικό λειτουργό…
Οι περισσότεροι άστεγοι είναι Έλληνες ή αλλοδαποί;
Οι περισσότεροι άστεγοι είναι Έλληνες. Είναι άντρες, συνήθως πάνω από 50 ετών που έχασαν τις δουλειές τους λόγω της οικονομικής κρίσης. Κάποιοι έχουν ψυχολογικά προβλήματα και τους εγκατέλειψε το οικογενειακό τους περιβάλλον και κάποιοι άλλοι είναι εθισμένοι από αλκοόλ και ουσίες. Κοιμούνται στα πεζοδρόμια του κέντρου της Θεσσαλονίκης, στα περιφερικά πάρκα και στον σιδηροδρομικό σταθμό και πολλοί έχουν σοβαρά προβλήματα υγείας.
Δέχονται να εξεταστούν στο πεζοδρόμιο;
Οι περισσότεροι δέχονται να εξεταστούν στο πεζοδρόμιο ενώ ορισμένοι είναι καχύποπτοι και δεν θέλουν να εξεταστούν. Πάντως μέχρι τώρα εξετάσαμε 35 άτομα και θα συνεχίσουμε αυτή μας τη δράση γιατί κάποιοι έχουν σοβαρά προβλήματα. Αυτούς τους λέμε και έρχονται στα πολυϊατρεία μας για να τους εξετάσουν οι γιατροί μας καλύτερα και να πάρουν δωρεάν τα φάρμακά τους. Τους υπόλοιπους του προμηθεύουμε με μάσκες, αντισηπτικά και σαπούνια, γιατί καταλαβαίνετε πόσο αναγκαία είναι αυτά την περίοδο της πανδημίας. Όσοι είναι ηλικιωμένοι τους κάνουμε και αντιγριπικό εμβόλιο εφόσον το επιθυμούν.
Στην κατ’ οίκον υποστήριξη των άνω των 65 ετών, τι ακριβώς κάνετε;
Αυτή η δράση μας ξεκίνησε από το πρώτο lockdown και ήταν για χρόνιους ασθενείς, ανάπηρους και κατάκοιτους ηλικιωμένους. Γιατροί και νοσηλευτικό προσωπικό πηγαίνουν στα σπίτια αυτών των ανθρώπων, τους εξετάζουν, τους δίνουν φάρμακα και τους στηρίζουν ψυχολογικά. Εάν χρειάζονται καθημερινή φροντίδα τότε συνεργαζόμαστε με άλλα προγράμματα, όπως το «Βοήθεια στο σπίτι».
Όσοι θέλουν αυτή την περίοδο να επισκεφθούν τα πολυϊατρεία σας πρέπει να κλείσουν προηγουμένως ραντεβού;
Οι επισκέψεις στο πολυϊατρείο Θεσσαλονίκης, λόγω των περιοριστικών μέτρων για την καταπολέμηση της πανδημίας COVID-19, πραγματοποιούνται κατόπιν ραντεβού. Για ραντεβού πρέπει να καλέσουν στο τηλέφωνο 2310-566641. Το κοινωνικό πολυϊατρείο, βρίσκεται στην οδό Πτολεμαίων 29Α, στον 3ο όροφο και λειτουργεί Δευτέρα με Παρασκευή από τις 8 το πρωί έως τις 4 το απόγευμα.
Έχετε βοήθεια από την πολιτεία ή μόνο από τους πολίτες;
Η κύρια πηγή υποστήριξης είναι οι πολίτες ωστόσο ανά περιόδους υλοποιούνται διάφορα προγράμματα μέσω επιχειρησιακών πολιτειακών σχεδίων όπως το ΕΣΠΑ 2014-20. Στην παρούσα φάση ένα αντίστοιχο πρόγραμμα όπως προανέφερα υλοποιείται και στη Θεσσαλονίκη. Το συγκεκριμένο πρόγραμμα ήταν για πολλούς συμπολίτες μας η μοναδική λύση για την παροχή ποιοτικών υπηρεσιών πρωτοβάθμιων υγείας και ψυχοκοινωνικής υποστήριξης από την έναρξη της πανδημίας και έπειτα.
Αυτή τη στιγμή πως μπορεί να σας βοηθήσουν οι πολίτες;
Η μεγαλύτερη βοήθεια είναι η εθελοντική προσφορά. Όσοι πολίτες υγειονομικοί και μη μπορούν να παρέχουν έστω και μία ώρα από το χρόνο τους εθελοντικά τις υπηρεσίες τους, για εμάς είναι υπερπολύτιμο.
Ποια είναι τα μελλοντικά σας σχέδια;
Στόχος για το μέλλον είναι η διαρκής βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών μέσω της εισαγωγής καινοτομιών και καλών πρακτικών καθώς και η προσαρμογή των παρεχόμενων υπηρεσιών στις ανάγκες της εκάστοτε εποχής. Με λίγα λόγια να αφουγκραζόμαστε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τις ανάγκες των πλέον ευπαθών και ευάλωτων της κοινωνίας στην οποία ζούμε.
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 24 Ιανουαρίου 2021