Να υπάρξει ένα ολοκληρωμένο σχέδιο αντιμετώπισης της κρίσης που θα δημιουργηθεί εξαιτίας του κορονοϊού, κάτι που όπως υποστηρίζει «λείπει», ζητά από την κυβέρνηση ο βουλευτής Επικρατείας του Κινήματος Αλλαγής και πρώην δήμαρχος Αθηναίων, Γιώργος Καμίνης.
Η ύφεση, σύμφωνα και με όσα ισχυρίστηκε σε αρθρογραφία του ο Γ. Στουρνάρας, θα είναι χειρότερη από τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2008 και την κρίση δημόσιου χρέους του 2010. Τα μέτρα που έχει ανακοινώσει η κυβέρνηση για την στήριξη της οικονομίας, των εργαζομένων και των επιχειρήσεων είναι αρκετά και ποια είναι η πρόταση του ΚΙΝΑΛ για την μετά- κορονοϊό εποχή;
Δεν θέλω να μηδενίσω τα μέτρα που έχει πάρει η κυβέρνηση: αντιμετωπίζει μια πρωτόγνωρη κατάσταση η οποία μεταβάλλεται διαρκώς και άλλωστε πολλά από τα μέτρα που παίρνει τα έχουμε προτείνει κι εμείς στο Κίνημα Αλλαγής. Αυτό που λείπει, νομίζω, και αυτό που εμείς προτείνουμε, είναι ένα ολοκληρωμένο σχέδιο αντιμετώπισης της οικονομικής κρίσης που αναπόφευκτα θα έρθει εξαιτίας του κορονοϊού. Αναπτύξαμε αυτή την εβδομάδα μία σειρά από προτάσεις, πάντα με βασικό γνώμονα την προστασία του κόσμου της εργασίας που αναμένεται να πληγεί περισσότερο. Οφείλουμε να κρατήσουμε την κοινωνία όρθια και την οικονομία ζωντανή, και μετά την κρίση.
Μπορείτε να μας αναφέρετε κάποιες από αυτές τις προτάσεις; Έχετε δηλώσει στο ΚΙΝΑΛ πως το μάρμαρο της κρίσης δεν θα το πληρώσουν οι εργαζόμενοι.
Συνοπτικά: Εγγυημένα από το κράτος δάνεια για τις επιχειρήσεις, φορολογικές παρεμβάσεις (μείωση ΦΠΑ στην εστίαση και του φόρου στη διαμονή), επιδότηση ασφαλιστικών εισφορών και δραστική μείωση των ενσήμων για τους εργαζόμενους σε επισιτισμό και τουρισμό, παράταση της απαγόρευσης πλειστηριασμών Α’ κατοικίας, επέκταση του επιδόματος ανεργίας στους μακροχρόνια άνεργους για όσο διαρκέσει η κρίση, κατάργηση με τροπολογία του άρθρου 9 της ΠΝΠ για την εκ περιτροπής εργασία, ένταξη στα προστατευτικά μέτρα όλων των ΚΑΔ που αντιστοιχούν στον πρωτογενή τομέα. Και, φυσικά, ειδική μέριμνα για τους ανθρώπους που δίνουν αυτή τη μάχη στην πρώτη γραμμή και για τους οποίους δεν αρκεί ένα χειροκρότημα: ένταξη των υγειονομικών στα βαρέα και ανθυγιεινά, όπως έχουμε ζητήσει επανειλημμένα, και χορήγηση του επιδόματος Πάσχα σε αστυνομικούς και στελέχη των ενόπλων δυνάμεων. Η γενική εποπτεία, ο συντονισμός των προτάσεων αυτών ανήκει στην πρόεδρο κ. Φ. Γεννηματά, η οποία στην κρίση αυτή έχει μια τρομερά ενεργή παρουσία, που έχει αναγνωριστεί γενικότερα. Η συνεισφορά μας σήμερα πιστεύω πως είναι ανάλογη της ιστορικής προσφοράς της παράταξής μας στη χώρα. Το Κίνημα Αλλαγής συνεχίζει αλλά και εμπλουτίζει τη μεγάλη παράδοση του ΠΑΣΟΚ.
Έχει όμως τη δυνατότητα η οικονομία να σηκώσει αυτό το βάρος; Ανησυχείτε μήπως ο κορονοϊός φέρει νέα μνημόνια;
Εν μέσω πανδημίας, αυτή εδώ είναι μια στιγμή να επενδύσουμε επιτέλους στους ανθρώπους αυτής της χώρας. Πόσω μάλλον όταν δημιουργούνται ευνοϊκές συνθήκες, με την απόφαση για την είσοδο της Ελλάδας στην ποσοτική χαλάρωση και την απουσία οικονομικών στόχων για το 2020. Σκέφτομαι, για παράδειγμα, τον σημερινό τριαντάρη ή σαραντάρη: η κρίση τον χτύπησε στην πιο παραγωγική του ηλικία, ακύρωσε σχέδια, όνειρα, οδήγησε σε επαγγελματική ακόμα και οικογενειακή επισφάλεια. Και πάνω που άρχιζε να νιώθει πως μπορεί να ξανασχεδιάσει με αισιοδοξία το μέλλον του, έρχεται νέα, τεράστια αβεβαιότητα. Νομίζω αυτή η άδικη εξέλιξη είναι που έχει ωθήσει πολλές κυβερνήσεις στην Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένης και της ελληνικής, να είναι τόσο αποφασιστικές, για πρώτη φορά, στο θέμα του ευρωομολόγου: Η συλλογική αίσθηση ότι δεν μπορούμε, δεν «μας παίρνει», να χάσουμε άλλα 10 χρόνια με πολιτικές λιτότητας. Η πανδημία είναι η κατεξοχήν περίπτωση που υπάρχει αμοιβαιότητα χρέους: καμία χώρα δεν ευθύνεται για τον κορονοϊό και όλοι είμαστε τόσο ασφαλείς όσο το πιο αδύναμο σύστημα υγείας των χωρών μας. Άρα χρειαζόμαστε από την Ευρώπη να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων και να ανταποκριθεί στο κάλεσμα της Ιστορίας. Θα έπρεπε να είχαμε τραβήξει αυτό τον δρόμο από το 2010, όταν πρώτοι οι σοσιαλδημοκράτες και το ΠΑΣΟΚ είχαν αρχίσει να πιέζουν για ένα ευρωομόλογο, αντιμετωπίζοντας τότε τη λοιδορία της συντηρητικής Ευρώπης, συμπεριλαμβανομένης και της Νέας Δημοκρατίας. Αλλά κάλλιο αργά παρά ποτέ.
Υπήρξατε για δυο θητείες δήμαρχος Αθηναίων. Οι δήμοι και οι περιφέρειες για άλλη μια φορά καλούνται να βάλουν «πλάτη» για την αντιμετώπιση της πανδημίας, όπως ακριβώς έκαναν και με την οικονομική κρίση. Είναι η πρώτη πόρτα που θα χτυπήσουν οι πολίτες προκειμένου να βοηθηθούν μέσω των προγραμμάτων τους. Η κρίση του κορονοϊού μήπως είναι ευκαιρία να επαναπροσδιοριστεί ο τρόπος με τον οποίο η κεντρική εξουσία αντιμετωπίζει την Τοπική Αυτοδιοίκηση;
Όπως ακριβώς αναφέρετε, η Τοπική Αυτοδιοίκηση, σε τέτοιες κρίσεις αναλαμβάνει το ρόλο του «πρώτου διασώστη». Οι ίδιοι οι πολίτες αναγνωρίζουν τον δήμαρχο ως τον πλέον αρμόδιο και προσιτό να απαντήσει στις αγωνίες τους. Αυτός ήταν και ο ρόλος του δήμου Αθηναίων στις δύο πολύ μεγάλες κρίσεις που διαχειριστήκαμε: την οικονομική του 2011-2019 αλλά και την προσφυγική του 2015-17. Είχα από τότε μιλήσει για την ανάγκη μεγαλύτερης διοικητικής και οικονομικής αυτονομίας της τοπικής αυτοδιοίκησης από το κεντρικό κράτος: στην περίπτωση της Αθήνας η λογική αυτή αποκρυσταλλώθηκε στο αίτημα για Μητροπολιτικό Δήμο, με αυξημένες αρμοδιότητες (αστυνομία, μέσα μαζικής μεταφοράς, εκπαίδευση, υγεία) και φυσικά αυξημένη οικονομική ανεξαρτησία. Το ίδιο νομίζω ισχύει και για τη Θεσσαλονίκη, ήταν μάλιστα κάτι που συζητούσαμε συχνά με τον Γιάννη Μπουτάρη. Είναι πραγματική ευκαιρία για τη νέα διοίκηση της ΚΕΔΕ να το διεκδικήσει αυτό από την κυβέρνηση, αφού νομίζω ότι οι συνθήκες πλέον είναι υπερώριμες.
Τα μέτρα που έχουν ληφθεί για την προστασία από τον κορονοϊό των κρατουμένων στις φυλακές αλλά και των προσφύγων στα κέντρα φιλοξενίας είναι αρκετά;
Η ειλικρινής απάντηση είναι «δεν ξέρουμε» και αυτό είναι το πλέον επικίνδυνο. Γιατί η κυβέρνηση δεν έχει ανακοινώσει επισήμως τίποτα για τις φυλακές, ενώ για τα κέντρα φιλοξενίας μεταναστών και προσφύγων χρειάστηκαν τα πρώτα κρούσματα στη Ριτσώνα και τη Μαλακάσα για να ακούσουμε κάποια, έστω εμβαλωματικά, μέτρα. Έχω καταθέσει, τον τελευταίο μήνα, τρεις κοινοβουλευτικές ερωτήσεις για τα θέματα των φυλακών και δύο για το θέμα των κέντρων φιλοξενίας και δυστυχώς έχω λάβει μία εντελώς γενική απάντηση στην πρώτη μόνο από αυτές. Στις φυλακές, για παράδειγμα επειδή συνωστίζονται άνθρωποι σε μικρά κελιά, κρατούμενοι αλλά και εργαζόμενοι ανήκουν στις κατεξοχήν ευάλωτες ομάδες. Υπάρχουν φυλακές στη χώρα που έχουν σχεδόν 200% πληρότητα και μεγάλες ελλείψεις σε υγειονομικό εξοπλισμό. Η κυβέρνηση όμως συνεχίζει να αγνοεί το πρόβλημα. Για τα κέντρα φιλοξενίας, ειδικά στα νησιά, η αποτυχία της κυβέρνησης να τα αποσυμφορήσει επιτυχώς τους προηγούμενους μήνες έρχεται τώρα να τη «στοιχειώσει». Γιατί στη Μόρια π.χ. δημιουργείται πλέον μια κατάσταση τρομακτικά επικίνδυνη, για την υγεία τόσο των μεταναστών και προσφύγων όσο και των κατοίκων φυσικά. Και δημιουργούνται τεράστιες και απόλυτα δικαιολογημένες ανησυχίες, στις οποίες οφείλει η κυβέρνηση να απαντήσει.
Εσείς «μένετε σπίτι»; Πως περνάτε τον προσωπικό σας χρόνο στον κατ’ οίκον περιορισμό σας;
Προφανώς είναι μια δυσάρεστη κατάσταση για όλους, δεν χωράει αμφιβολία. Η ζωή στον οικιακό εγκλεισμό όμως δεν είναι καθόλου μονότονη: φροντίζουν για αυτό οι δύο μικρές μου κόρες! Είναι μεγάλη πολυτέλεια η ευκαιρία να περνάω περισσότερο χρόνο με την οικογένειά μου. Όσον αφορά τη δουλειά, προτού καν ανακοινωθούν τα πρώτα μέτρα περιορισμού της κυκλοφορίας, αποφασίσαμε με τους συνεργάτες μου να δουλέψουμε από απόσταση και αναβάλαμε όλες μου τις συναντήσεις, για να συμβάλουμε κι εμείς στον περιορισμό της εξάπλωσης του ιού. Η έλλειψη μετακινήσεων και κοινωνικών υποχρεώσεων μου έχει επιτρέψει πάντως να επικεντρωθώ στην ολοκλήρωση του βιβλίου μου, για τις δύο θητείες μου στον δήμο της Αθήνας.
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 12 Απριλίου 2020